از کرامات شیخ ما این است (1)

دکتر آراسب دباغ‌مقدم

دامپزشک و متخصص بهداشت مواد غذایی و نایب‌‌رئیس کمیته تخصصی بهداشت مواد غذایی سازمان نظام دامپزشکی کشور

در این یادداشت قصد دارم به دو نمونه از ادعاهای غیرعلمی و نادرستی که این روزها از جانب یک به اصطلاح کارشناس در شبکه‌های اجتماعی نقل‌قول می‌شود، اشاره کنم.

Q ادعای اول: ایشان می‌گویند پاستوریزه کردن شیر و لبنیات باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید آنها (که می‌توانند از سرطان‌های گوارشی پیشگیری کنند) می‌شود!

R واقعیت: در فرآیند پاستوریزه کردن، باکتری‌های مضر و بیماری‌زایی مانند سالمونلا و تب مالت از بین می‌روند که بسیار خطرناک هستند و می‌توانند باعث بیماری‌هایی شوند که فرد تا آخر عمر با آنها درگیر باشد. از طرفی باکتری‌های مفید در شیر موجود نیست و فرآورده‌های تخمیری مانند ماست، دوغ و کفیر باکتری‌های مفید دارند نه خود شیر که با پاستوریزه کردن از بین برود. همچنین بی‌کیفیت‌ترین و نازل‌ترین لبنیات، لبنیات سنتی است که هیچ نظارتی بر سلامت آن وجود ندارد. شیرهایی که استرلیزه شدند یا به ‌اصطلاح مدت‌دار هستند، به‌دلیل آنکه بار میکروبی‌شان بسیار کم شده، مدت زمان طولانی‌تری سالم می‌مانند و با کیفیت‌ترین شیرخام به خط تولید این شیرها می‌رود.

ادامه مطلب...

از کرامات شیخ ما این است (2)

دکتر زهرا عبدالهی، متخصص تغذیه و رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت

در این مطلب سعی می‌کنم دو نمونه از ادعاهای غیرعلمی را که این روزها از قول یک به‌اصطلاح کارشناس نقل شده و در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود و کم‌کم شکل شایعه به خود می‌گیرد، بازگو کنم و خطاهایش را گوشزد نمایم.

Q ادعای اول: ایشان می‌گویند نمک یددار تصفیه‌شده هیچ فایده‌ای برای بدن ندارد، چون در فرآیند تصفیه همه املاح مورد نیاز بدن از بین می‌رود و فقط ید آن باقی می‌ماند در حالی که نمک دریا طبیعی و غیر از ید دارای پتاسیم، منیزیم و کلسیم است که همگی ریزمغذی‌های مورد نیاز بدن هستند ولی ید اضافی در نمک‌های تصفیه‌شده سرطان‌زاست!

ادامه مطلب...

گفت وگو با دکتر رضا وقردوست درباره جنجالی که اظهارنظر غیرعلمی «کارداشیان» درباره افزایش حجم لب به راه انداخت

سمیه مقصودعلی

مدتی است که تعداد زیادی از نوجوانان و جوانان سلفی‌هایی با لب‌های برجسته از خود می‌گیرند و آن را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند. این کار که چالش «کیلی جنر» نام گرفته، در واقع نوعی تقلید از «کیلی جنر کارداشیان» است؛ چهره سرشناسی که به داشتن لب‌های حجیم معروف است اما تاکید دارد که هرگز تزریق ژل یا چربی انجام نداده است. او یکبار در صفحه فیس‌بوک خودش نوشت که برای زیباتر شدن لب‌هایش از یک بطری استفاده کرده؛ به این شکل که لب‌ها را درون بطری فرو برده و با انجام مکش هوا باعث بروز التهاب لب‌هایش شده است!

بعد از این اظهارنظر غیرعلمی و خطرناک، بسیاری از نوجوانان برای تقلید از او کار مشابهی انجام دادند که البته بدون عارضه نبود و تصاویری از هماتوم اطراف لب، پارگی لب در اثر شکستن بطری یا بدشکلی لب در صفحات مجازی منتشر شد. کیلی جنر به دنبال این موج تقلید و اعتراض‌هایی که پس از این ماجراها به او وارد شد، در صفحه شخصی خود اعلام کرد که هرگز قصدش تشویق نوجوانان و جوانان برای انجام این کار نبوده است.

ادامه مطلب...

رییس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه پرتقال های خونی حاوی ویروس ایدز صحت ندارد، گفت: در پیگیری هایی که انجام دادیم وزارت جهاد کشاورزی این موضوع را رد کرده است.

به گزارش گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، در روز های اخیر خبرهایی مبنی بر انتقال ویروس ایدز (HIV) از نوعی پرتقال وارداتی در برخی رسانه ها و شبکه های اجتماعی منتشر و عنوان شده بود پرتقال هایی که از لیبی وارد ایران شده اند حاوی ایدز می باشند؛ در این شایعه گفته شده که ویروس ایدز توسط داعش به پرتقال تزریق شده است، در تماسی پایگاه خبری عصر هامون با حسینعلی شهریاری رییس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی داشت، وی ضمن رد این موضوع اظهار داشت: شایعه انتقال اچ آی وی از طریق پرتقال خونی صحت نداشته و یک عوام فریبی بیش نیست.

پیش از این نیز وزیر جهاد کشاورزی نیز اعلام کرده بود که هیچ نیازی به واردات مرکبات در کشور وجود ندارد و کشور افریقایی لیبی صادارات پرتقال ندارد.

سایت مرکز ملی پیشگیری از ایدز ایران به عنوان مرجع رسمی اطلاع رسانی ایدز در کشور، نیز ضمن رد این خبر با توضیح اینکه اچ آی وی در محیط خارج از چند ثانیه تا چند دقیقه بیشتر زنده نمی ماند اعلام کرد که اچ آی وی (ویروس عامل ایدز) قطعا از این راه سرایت نمی کند. همچنین از راه خوردن میوه با فرض اینکه حاوی ویروس هم باشد، امکان سرایت نیست، چون بزاق دهان و اسید معده آن را غیرفعال می کند و امکان سرایت اچ آی وی از راه خوراکی وجود ندارد.

منبع

ویروس ایدز در خارج از بدن میزبان حداکثر چند دقیقه زنده می ماند و از طریق خوراکی ها نیز سرایت نمی کند !

متن و پاسخ شایعه

ادامه مطلب...

پرسشی از مهندس محمد هاشمی سخنگوی سازمان غذا ودارو

ندا احمدلو

طی هفته‌های گذشته، خبرهایی درباره پایش میوه‌ها و سبزی‌ها روی خط خبرگزاری‌ها آمد و دکتر رسول دیناروند،‌ رئیس سازمان غذاودارو اعلام‌کرد براساس این پایش‌ها، مشخص شده است که حدود 8 درصد از محصولات کشاورزی پرمصرف، آلودگی دارند. البته دیناروند تاکید کرده بود که این آلودگی از 30 به 8 درصد رسیده و در مقایسه با پایش‌های قبلی، سلامت محصولات کشاورزی ارتقا پیدا کرده اما همین 8 درصد هم زیاد است و باید برای حفظ سلامت مردم، این میزان را هم کاهش بدهیم. در «سبد خرید» این شماره، با مهندس محمد هاشمی، سخنگوی سازمان غذا و دارو درباره چند و چون این پایش گفت‌وگو کرده‌ایم.

ادامه مطلب...

پرسش: می ‏گویند مرغ‏ های چینی به کشور وارد شده ‏اند که تخم ‏مرغ قهوه ‏ای رنگی شبیه به تخم‏ مرغ رسمی می ‏گذارند و آن را با قیمت ‏های بالاتر در سوپرمارکت‏ها می‌فروشند. آیا این موضوع صحت دارد؟

پاسخ، دکتر فرزاد طلاکش، دامپزشک و رئیس انجمن تخم‏ مرغ شناسنامه‏ دار:

این گفته کاملا اشتباه است زیرا از لحاظ مقررات دامپزشکی، به هیچ‌وجه اجازه ورود مرغ زنده به این شکل داده نمی‌شود. رنگ تخم‏ مرغ به نژاد مرغ بستگی دارد و بازارپسندی آن (رنگ سفید یا قهوه‏ای) به سلیقه مردم هر کشور مربوط می‌شود و از نظر ارزش تغذیه‏ ای، تفاوتی بین تخم ‏مرغ‏های سفید و قهوه ‏ای وجود ندارد؛
مثلا در کشور ما و کشورهای آمریکا، آمریکای لاتین، آمریکای جنوبی، عراق، ترکیه و... بازارپسندی تخم ‏مرغ‏های سفید بیشتر است در حالی که مردم بیشتر کشورهای اروپایی تخم ‏مرغ‏های با پوسته قهوه‏ای را بیشتر می‏ پسندند. به همین دلیل 98 درصد تخم‏ مرغی که در کشور ما تولید می ‏شود، پوست سفید دارد و فقط 1تا 2 درصد تخم‏ مرغ با پوسته قهوه‏ای تولید می‏شود که آن هم از گذشته به‌صورت تخم ‏مرغ نطفه‏ دار وارد کشور شده‏، جوجه‏ کشی شده‏ و در حال حاضر تخم‏ مرغ‏هایی با پوسته قهوه ‏ای تولید می ‏کنند.

البته با اینکه تخم‏ مرغ‏های محلی که معمولا قهوه‏ ای‌رنگ هستند، از نظر ارزش غذایی تفاوتی با تخم ‏مرغ صنعتی ندارند، خوشمزه ‏تر از تخم ‏مرغ‏های صنعتی هستند زیرا مرغ‏های بومی تحت‌استرس‏ های پرورش صنعتی نیستند ضمن اینکه از غذاهای طبیعی‏ تر که معمولا بقایای سفره یا سبزی‏ های مختلف است، تغذیه می‏ شوند. در نتیجه طعم و مزه تخمی که می‏ گذارند، بهتر از مرغ‏ های صنعتی است که در فضای کوچکی نگهداری می ‏شوند، سر ساعت نور می‏گیرند یا نورشان قطع می‏ شود، سر ساعت غذا می‏خورند و تنوع غذایی زیادی ندارند زیرا همه این موارد به مرغ استرس وارد می‏کند. استرس هم در بدن مرغ‌ها واکنش‏ هایی ایجاد می‏کند که در نهایت باعث می‌شود تخمی که می‌گذارند، طعم و مزه تخم ‏مرغ محلی را نداشته باشد.

هفته نامه سلامت/529

پرسش: آیا این درست است که بیشتر رب‏های گوجه‏ فرنگی موجود در بازار کهنه هستند و نباید آنها را خرید؟ آیا اینکه می‌گویند علاوه بر گوجه‏فرنگی از مواد دیگری مثل پوست سیب‏ زمینی یا کدو در تهیه رب‏ها استفاده می‏شود صحیح است؟

پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص عفونی و محقق طب سنتی:

ربی که در صنعت تهیه و وارد بازار می‏ شود، رب سال و رب پارسال است. رب سال ربی است که در تابستان و از گوجه ‏فرنگی ‏های همان سال تهیه می‏ شود. کارخانه‏ های تهیه رب، کارخانه‏ های چهارفصلی نیستند و معمولا علاوه بر رب، محصولات دیگری هم تولید می‏کنند. آنها در فصل تابستان مقدار زیادی رب تهیه می‏ کنند که البته همه آنها به فروش نمی ‏رسد. باقیمانده رب‏ های تهیه‌شده در ظروف پلاستیکی ریخته می‏شود و برای اینکه کپک نزنند لایه‏ای نمک روی آنها می‏ریزند. این رب‏ ها به تدریج تا تابستان سال آینده وارد بازار می‏ شوند. به این رب‏ها رب پارسال می‏ گویند. توصیه ما به مردم این است که در فصل تابستان به جای رب، از گوجه‏ فرنگی تازه استفاده کنند تا هم از مواد غذایی مفید آن بهره ببرند و هم از نظر ایمنی غذا خیالشان آسوده باشد. در حالت عادی رب باید فقط مخلوطی از گوجه‏ فرنگی، نمک و یک ماده ضدقارچ باشد اما متاسفانه در این صنعت تقلب زیادی انجام می‏گیرد که البته مقداری از آن مربوط به دیدگاه مصرف‏کنندگان است. خیلی‏ ها دوست دارند رب گوجه‏ فرنگی قرمز خوشرنگ باشد. درحالی که وقتی گوجه‏فرنگی پخته می‏شود، هیچگاه چنین رنگی نمی‏دهد. از این‌رو بسیاری از کارخانه‏ ها به رب پخته‏شده رنگ قرمز خوراکی اضافه می‏ کنند. برخی هم دوست دارند غلظت رب به قدری زیاد باشد که به شکل قالبی از ظرفش خارج شود. متاسفانه تولیدکننده‌ها هم با افزودن برخی مواد طبیعی و غیرطبیعی از جمله آنچه به آنها اشاره کرده‏ اید، این کار را انجام می‏دهند.

منبع

پرسش: آیا امکان دارد آبلیموهای بسته‏ بندی که در بازار عرضه می‏ شوند، آن‌طور که شایعه شده است، از ترکیب‌های نامتعارفی مانند کاه تهیه شده باشند؟ برای اینکه متوجه شویم آبلیمو از لیموی تازه به‌دست آمده است، باید به چه نکته‌هایی توجه کنیم؟ چرا برخی آبلیموها پررنگ و برخی خیلی کمرنگ هستند؟

پاسخ دکتر عباس یداللهی، متخصص بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس:

برخی از سودجویان چنین کارهایی انجام می‏دهند و آبلیموهایی با قیمت پایین به بازار عرضه می‏کنند که اصلا آبلیمو نیستند بنابراین بهترین کار این است که خودتان آبلیموی مورد نیازتان را تهیه کنید. در غیر این صورت، بهترین توصیه این است که همه مواد‌غذایی بسته‏ بندی‌شده از جمله آبلیمو را از برندهای معتبر و کارخانه‌های شناخته ‏شده که دارای مجوز بهداشت، مهر استاندارد و تاییدیه‏ های لازم هستند، تهیه کنید و از خرید هر نوع محصول ناآشنایی بپرهیزید. توجه به این نکته نیز مهم است که آبلیموی تازه رنگ روشنی دارد و هرچه از زمان آبگیری آن بگذرد پررنگ‏ تر می‏شود. ضمن اینکه ویتامین C خود را نیز به‌تدریج از دست می‏دهد.

منبع

پرسش: قبلا که بروکلی می‏ خریدیم، قسمتی از روی آن سبز و قسمتی زرد بود ولی حالا روی آن را سطحی کاملا سبز پوشانده و قسمت زیرین آن زرد است. شایع شده که روی آن رنگ می‏زنند. این شایعه درست است؟

پاسخ دکتر رضا صالحی‏ محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی‏ها و عضو هیات‌علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:

آنچه شنیده‏ اید شایع ه‏ای بیش نیست. کیفیت کلم بروکلی به 3 عامل بستگی دارد؛ مهم‌ترین عامل نوع بذر آن است. بذر بروکلی از مناطق مختلفی وارد کشور می‏شود به همین دلیل کیفیت آنها با هم فرق دارد. عامل بعدی، فصل کشت و زمان برداشت محصول است. طبیعتا کیفیت بروکلی‏هایی که در فصل بهار، تابستان یا پاییز برداشت می‏شوند، مثل هم نیست و این مساله روی رنگ آنها تاثیر می‏گذارد. بروکلی‏ هایی که خیلی سبز هستند، معمولا هم بذر خوبی دارند، هم در فصل بهار و تابستان برداشت می‏شوند و هم تراکم و فشردگی سر آنها زیاد است. از این رو رنگ سبز آنها به خوبی دیده می‏شود. در حالی که اگر همین بروکلی را کمی دیر برداشت کنند، به‌تدریج رنگ سبز آن رو به زردی می‏رود. البته مصرف قسمت زرد شده بروکلی هم مشکلی پیش نمی‏آورد و مضر نیست.

سومین عامل تاثیرگذار بر کیفیت کلم بروکلی، رقم یا واریته محصول است. گیاهان تقسیم ‏بندی‏ های مختلفی دارند؛ مثلا تا به حال بذر 100 نوع گوجه‏ فرنگی وارد کشور شده است که هر کدام ویژگی خاص خودشان را دارند. مثلا برخی بزرگ‌تر و برخی کوچک‌ترند. بعضی قرمز پررنگ و بعضی دیگر کمرنگ‏ تر هستند.

انواعی از گوجه‏ فرنگی برای تهیه رب به کار می‏روند و انواع دیگری برای تازه‏ خوری وارد بازار می‏شوند و... به هر کدام از این ویژگی‏ ها یک واریته از گوجه‏‏ فرنگی گفته می‏شود. این مساله در مورد کلم بروکلی هم صدق می‏کند. بروکلی‏ها هم انواع مختلفی دارند. معلوم نیست شما تا به حال چه انواعی از آن را مصرف کرده ‏اید. ممکن است قبلا نوعی را خریداری کرده باشید که کاملا سبز و پرتراکم بوده‏ است و حالا نوع کم‏تراکم و کمی زرد آن را دیده‏اید بنابراین به شایعات توجه نکنید و همچنان از این سبزی پرخاصیت استفاده کنید.

منبع