پرسش: آیا وجود تب بالا در کودکان باعث تشنج میشود؟ چه درجه‌ای و در چه سنی رخ می‌دهد؟
پاسخ دکتر علیرضا ناطقیان، فوق‌تخصص عفونی کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
تب بالاتر از حدود 38.5 درجه سانتی‌گراد در درصدی از کودکان می‌تواند باعث تشنج شود که معمولا در فاصله حدود 9 ماهگی تا 6 سالگی اتفاق می‌افتد، بنابراین والدین باید با اقدام‌های درمانی به‌موقع و مراجعه به پزشک سعی کنند هر چه سریع‌تر تب کودک را پایین بیاورند. در صورتی که کودکی یک بار سابقه تشنج داشته باشد باید زمانی که تب کرده است تحت نظر پزشک معالجش از داروهایی مانند دیازپام که برای پیشگیری از تشنج مناسب هستند، استفاده کند.
زندگی‌مثبت/ دکتر فربد فدائی/روان‌پزشک، مدیرگروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
«صبح‌خیزی و سلامت‌طلبی چون حافظ
هرچه کردم، همه از دولت قرآن کردم»
پژوهش‌های پزشکی نشان می‌دهد هورمون‌هایی که باعث فعالیت و تحرک و افزایش توجه و تمرکز میشود، حدود سپیده‌دم به حداکثر ترشحشان می‌رسد و کمترین میزان ترشح آنها ساعت‌های اولیه شب است. در مقابل، هورمون‌هایی که با استراحت و رشد بدن و ترمیم آنها ارتباط دارد، در ساعت‌های اولیه شب به حداکثر ترشح می‌رسد و هنگام سپیده‌دم کمترین میزان را دارد. بنابراین با برخاستن صبح زود و خوابیدن آغاز شب از نظم طبیعی زیست‌شناختی پیروی می‌کنیم که باعث سلامتمان میشود اما اگر کسی شب‌ها که زمان ترشح هورمون‌های استراحت و ترمیم بدن است، بخواهد بیدار بماند و در مقابل صبحدم که زمان ترشح هورمون‌های تحرک و توجه و تمرکز است بخوابد با مشکل ناشی از ناهماهنگی ساعت‌های خواب‌وبیداری مواجه میشود و کارایی‌اش به حداقل می‌رسد.
این موضوع به‌ویژه در بچه‌ها مهم است که بیدار ماندن شبانه که متاسفانه در برخی خانواده‌ها رایج شده باعث اختلال در رشد جسمی و عصبی کودکان میشود. سحرخیزی باعث میشود فرد به‌موقع به کارهایش برسد و پس از اقامه نماز، فرصتی برای اندیشیدن درباره مفهوم زندگی و دمیدن و فروشدن منظم خورشید و گذر زمان و ضرورت استفاده شایسته از آن داشته باشد. آن‌کس که صبحدم برخاسته است طبق حکمت کهن اما همیشه تازه بزرگمهر حکیم، کامرواست. شب نیز درحالی‌که به همه کارهایش رسیده و نیایش شبانه روحش را به لطافت و مهر آغشته است به خواب می‌رود تا خواب‌های شیرین ببیند اما آنکه دیر برخاست هنگام شب با زحمت می‌کوشد به هر طریق بخوابد و چون به‌سختی هم خوابید به علت به هم خوردن نظم طبیعی بدن کابوس‌های وحشتناک می‌بیند و فردا با خستگی و روانی خسته از خواب برمی‌خیزد.
ختم کلام با این حکمت ارزنده از حضرت محمد(ص) که: «در آموختن سحرخیز باش، چراکه سحرخیزی برکت‌آفرین است و باعث کامیابی انسان.»
چگونه فرزندمان را مستقل بار بیاوریم
دکتر مهدی زارع بهرام‌آبادی/ روان‌شناس و عضو هیات علمی مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی
وابستگی، صفتی است که در دوران کودکی وجود دارد و در این دوران به عنوان یک ناهنجاری یا عارضه تلقی نمی‌شود ولی این صفت کم‌کم و با شکل گرفتن شخصیت فرد، شدتش کاهش می‌یابد تا اینکه فرد به مرور زندگی مستقل پیدا می‌کند. اما در افراد دچار اختلال شخصیت وابسته، این اتفاق نمی‌افتد. در ادامه این مبحث، در «سلامت روان» این هفته با معیارها و مقتضیات اختلال شخصیت وابسته که یکی از انواع نسبتا رایج اختلال شخصیت در جامعه ماست، آشنا خواهید شد.
منشأ وابستگی آنها چیست؟
منشا وابستگی و شاید بتوان گفت هدف مبتلایان به اختلال شخصیت وابسته از وابستگی‌شان برطرف کردن نیازهای عاطفی و جسمی است. مشخصه بارز این افراد نیز نداشتن قدرت تصمیم‌گیری و اعتماد به‌نفس پایین است.
مدیریت اوتیسم؛ از نقش موسیقیدرمانی تا توصیه‌های تربیتی
دکتر نسرین امیری
فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
یکی از روش‌های درمانی برای کودکان مبتلا به اوتیسم، موسیقیدرمانی است. موسیقی به این کودکان کمک می‌کند به هماهنگی یا یکپارچگی بین احساسات خود دست پیدا کنند؛ یعنی بین حس شنوایی و سایر احساسات آنها با شنیدن موسیقی هماهنگی به‌وجود می‌آید که می‌تواند در روند درمان این کودکان بسیار موثر باشد.
نکته دیگری که درباره موسیقی و بچه‌های مبتلا به اوتیسم مطرح میشود، این است که استعدادهای نهفته‌ای در زمینه موسیقی دارند و اگر والدین، این استعدادها را شناسایی کنند، می‌توانند بچه‌هایی نابغه در زمینه موسیقی پرورش بدهند. در «کودکان» این هفته با توصیه‌هایی برای پرورش استعدادهای نهفته کودکان مبتلا به اوتیسم آشنا خواهید شد.
واقعیت این است که برخی بچه‌های مبتلا به اوتیسم، جزایر کشف‌نشده‌ای از هوش و استعداد دارند؛ یعنی ممکن است نبوغی در زمینه‌های مختلف مانند موسیقی، ریاضی، بویایی و... نشان بدهند و به‌طور کلی، یکی از حس‌های آنها به‌صورت خاصی، قوی عمل کند. با این حال، باید بدانیم که این بچه‌ها، به‌قدری نشانه‌های آشکاری از نبوغ بروز می‌دهند که نیازی به سعی برای کشف استعدادهایشان نداریم؛ مثلا در فیلم «مرد بارانی»، ما با یک شخصیت مبتلا به اوتیسم مواجه هستیم که می‌تواند در مدت کوتاهی، تمام شماره تلفن‌های شهر را حفظ کند. برخی بچه‌های مبتلا به اوتیسم حتی می‌توانند متن‌هایی با زبانی غیر از زبان مادری خود بخوانند، بدون اینکه درکی از مفهوم این لغات داشته باشند.
اما همان‌طور که گفته شد، بروز چنین استعدادهایی در گروهی از این بچه‌ها، به‌قدری آشکار است که نیاز چندانی به صرف هزینه برای کشف آنها نیست. برای کشف استعدادهای بچه‌های عادی یا کودکان مبتلا به اوتیسم صرفا به خانواده‌ها توصیه می‌کنیم سد راه آنها نشوند؛ یعنی نیازی به هل دادنشان نیست، لزومی ندارد آنها را به زور به سمت و سوی دلخواه خودمان بکشیم؛ یعنی رفتن به کلاس‌های مختلف و آموزش‌های فشرده برای کشف استعداد بچه‌های مبتلا به اوتیسم را راه مناسبی برای برخورد با این گروه از کودکان نمی‌دانیم و نیازی نیست که والدین با توسل به آموزش‌های فشرده، کودکان خود را آزار بدهند.
حال ما خوب است اما با تو بهتر می‌شویم
ترجمه:بابک ولی‌پور
برای بسیاری از افراد دچار اوتیسم، موسیقی قلمرویی از لذت‌های خاص است و موسیقیدرمانی راهکار مشهوری برای درمان خردسالان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم به شمار می‌رود. متاسفانه تعداد بسیار کمی از مربیان موسیقی برای کار با افراد دارای اختلال‌های ناشی از اوتیسم تربیت شده‌اند بنابراین یافتن مربی‌ای که علاقه و توان آموزش صحیح خواندن یا نواختن را به کودکان مبتلا به اوتیسم علاقه‌مند به موسیقی داشته باشد، دشوار است؛ دشوارتر از آن، یافتن مربی برای نوجوان یا فرد بزرگسال دچار اوتیسم است.
مزایای آموزش موسیقی به کودکان اوتیسمی بسیار زیاد است؛ در حدی که امروزه برخی از کارشناسان معتقدند آموزش موسیقی می‌تواند توانایی‌های شناختی و حرکتی این کودکان را تقویت کند. خواندن یا نواختن در یک گروه موسیقی نیز می‌تواند باعث تقویت مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی، اعتماد به نفس، دوستی و احترام به خود و دیگران شود.
مقایسه شیوه بازی کودکان افسرده، مضطرب، پرخاشگر و خجالتی
دکتر محمود برجعلی
روان‌شناس و عضو هیات‌علمی دانشگاه خوارزمی
آیا تا به حال کودکان را در حال بازی مشاهده کرده‌اید؟ آیا می‌دانید هنگامی که حس می‌کنید کودک مشکلی دارد یا چیزی را از شما پنهان می‌کند، با نگاه به نحوه بازی او با خودش و اسباب‌بازی‌هایش به تنهایی یا نحوه بازی او با همسالانش، می‌توانید تا حدود زیادی به مشکلی که او را آزار می‌دهد، پی ببرید؟ آیا می‌دانید بازی کودک نه‌تنها وقت تلف کردن نیست، بلکه راهی برای ابراز احساسات و هیجان‌های او و تمرینی برای یادگرفتن مهارت‌های اجتماعی و ارتباط موثر با دیگران است؟
برخی والدین، کودکان دبستانی را از بازی‌کردن منع می‌کنند و معتقدند یک بچه دبستانی کارهای مهم‌تری دارد، غافل از اینکه بازی از مهمترین کارهای یک کودک است که در خلال آن استعدادهای نهفته‌اش شناسایی میشود و همانندسازی با بزرگسالان را می‌آموزد. کودکی که در دنیای بزرگ‌ترها ممکن است نتواند حرفش را بزند و به دلیل ترس، کمرویی و خجالت قدرت ابراز وجود ندارد، هنگام بازی فرصت ابراز احساساتی چون ترس‌ها و تردیدها، مهر و محبت و حمایت، خشم و کینه و نگرانی‌ها را پیدا می‌کند، بدون اینکه از عواقب آن یا عکس‌العمل اطرافیانش بیمناک باشد.
کودک در بازی‌های گروهی نیز با مفاهیمی چون همکاری و مشارکت و رعایت نوبت و مقررات، صبر و شکیبایی آشنا میشود. پس بازی راهی برای ابراز وجود کودک است و ما با دقت در بازی‌های او می‌توانیم به دیدگاهش درباره خودش، اطرافیان و محیط پیرامونش پی ببریم.
محققان دانشگاه ایلینویز در پژوهش جدید خود نشان داده‌اند که مصرف غذاهای چرب و فست‌فود می‌تواند سرعت عملکرد مغزی کودکان را کاهش دهد.
به گفته محققان، کودکانی که رژیم دارای چربی‌های اشباع‌شده و کلسترول زیاد دارند، از نظر عکس‌العمل کندتر و حافظه کارآمد ضعیف‌تر، برخوردارند.آنها در این پژوهش به ارائه یک بازی الگویی به 150 کودک بین هفت تا 10 سال پرداختند که برای آزمایش انعطاف شناختی آنها طراحی شده بود.
این قابلیت به انسان در تغییر تمرکز و انتخاب اطلاعات متناسب با نیازهای متغیر یک کار کمک می‌کند. بازی مذکور شامل یادگیری یک تاگو بین مجموعه‌ای از اشکال و رنگ‌ها بود.آنها با مقایسه نتایج این آزمایش با رژیم غذایی کودکان دریافتند که آن دسته از کودکانی که دارای رژیم غذایی پرچرب و فست‌فود هستند، از عملکرد ضعیفی در تکمیل بازی برخوردار بودند.
به گفته محققان، انعطاف شناختی از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا شامل قابلیت تغییر دیدگاه در زندگی روزمره مانند مشاهده یک مشکل از نقطه نظر دیگران است و فرد باید به اندازه کافی برای سازگاری با خواسته‌ها و الویت‌های متغیر، منعطف باشد.تحقیقات پیشین نشان داده بود که تناسب اندام هوازی و چاقی نیز می‌تواند بر انعطاف شناختی کودک تاثیر بگذارد.
بیش فعالی اختلالی است که از دوران کودکی قابل تشخیص است. ممکن است در سنین نوجوانی درمان شود یا اینکه تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. شکایت والدین از بی قرار بودن کودکشان و فقدان تمرکز حواس و ضعف درسی کودک است. از نظر والدین فرزندشان در مقایسه با همسالان خود، توانایی کمتری در یادگیری داشته که این موضوع عمدتا سبب سرزنش بی مورد والدین و به طبع آن آثار منفی این نوع رفتار بر روی کودک میگردد. این کودکان بعضاً مورد انتقاد و تنبیه بسیار زیاد قرار می گیرند. عده‌ای از پدر و مادرها کنترل خود را از دست می دهند و این کودکان را به شدت کتک می زنند یا آنها را تهدید می کنند.
تشخیص این اختلال در سنین زیر پنج سال قدری مشکل است زیرا امکان دارد با رفتارهای طبیعی و شیطنت آمیز کودکان اشتباه گرفته شود. با این حال، متخصصان می توانند این اختلال را تشخیص دهند و پیش بینی‌های لازم را به عمل آورند. این اختلال با فعالیت بیش از اندازه، خرابکاری و آزار رساندن همراه است.
مقدمه و تعریف
اوتیسم یک بیماری نیست بلکه یک اختلال رشد در عملکرد مغز است.فراد مبتلا سه نوع علامت را نشان می دهند: روابط اجتماعی ضعیف، مشکلاتی در ارتباط کلامی و غیرکلامی، و نیز علائق و فعالیتهای محدود. این علائم در سه سال اول زندگی بروز می کند و به نظر می رسد که در سرتاسر زندگی ادامه پیدا می کند. اگرچه داروی خاصی برای درمان اوتیسم وجود ندارد، ولیکن شروع زودتر آموزش، ضروری است چرا که ممکن است موجب بهبودی رشد اجتماعی و کاهش رفتارهای نامطلوب گردد. و احتمال دارد افراد اوتیسم بتوانند زندگی نرمالی داشته باشند.
علت اصلی آن ناشناخته است. این اختلال در پسران شایع تر از دختران است. وضعیت اقتصادی ، اجتماعی ، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تأثیر می گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیر کلامی ، تعاملات اجتماعی و فعالیت های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می سازد . در بعضی موارد رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز دیده می شود. در این افراد حرکات تکراری ( دست زدن ، پریدن ) پاسخ های غیر معمول به افراد ، دلبستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می شود و ممکن است در حواس پنجگانه ( بینایی ، شنوایی ، لامسه ، بویایی و چشایی ) نیز حساسیت های غیر معمول نشان دهند. هسته مرکزی اختلال در اوتیسم ، اختلال در ارتباط است.
50 % از کودکان مبتلا قادر نیستند از زبان به عنوان وسیله اصلی برقراری ارتباط با سایرین استفاده نمایند. عدم به کار بردن ضمیر "من" از ویژگی های کلامی این کودکان است. از مسائل دیگر تکلمی، تکرار کلمات و جملات اطرافیان است.
انواع اختلالات نافذ رشد چیست؟
چندین اختلال در زیر گروه اختلالات نافذ رشد وجود دارد. در اختلالات نافذ رشد آسیب شدید در چندین حوزه رشدی وجود دارد. افرادی که در طبقه بندی اختلالات نافذ رشد قرار می گیرند در برقراری ارتباط اجتماعی دچار مشکل هستند ولی شدت آن متفاوت است.
نکات عمده ای که تفاوت میان اختلالات را بیان می کنند عبارت اند از :
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
