زندگیمثبت/ دکتر فربد فدائی/روانپزشک، مدیرگروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
«صبحخیزی و سلامتطلبی چون حافظ
هرچه کردم، همه از دولت قرآن کردم»
پژوهشهای پزشکی نشان میدهد هورمونهایی که باعث فعالیت و تحرک و افزایش توجه و تمرکز میشود، حدود سپیدهدم به حداکثر ترشحشان میرسد و کمترین میزان ترشح آنها ساعتهای اولیه شب است. در مقابل، هورمونهایی که با استراحت و رشد بدن و ترمیم آنها ارتباط دارد، در ساعتهای اولیه شب به حداکثر ترشح میرسد و هنگام سپیدهدم کمترین میزان را دارد. بنابراین با برخاستن صبح زود و خوابیدن آغاز شب از نظم طبیعی زیستشناختی پیروی میکنیم که باعث سلامتمان میشود اما اگر کسی شبها که زمان ترشح هورمونهای استراحت و ترمیم بدن است، بخواهد بیدار بماند و در مقابل صبحدم که زمان ترشح هورمونهای تحرک و توجه و تمرکز است بخوابد با مشکل ناشی از ناهماهنگی ساعتهای خوابوبیداری مواجه میشود و کاراییاش به حداقل میرسد.
این موضوع بهویژه در بچهها مهم است که بیدار ماندن شبانه که متاسفانه در برخی خانوادهها رایج شده باعث اختلال در رشد جسمی و عصبی کودکان میشود. سحرخیزی باعث میشود فرد بهموقع به کارهایش برسد و پس از اقامه نماز، فرصتی برای اندیشیدن درباره مفهوم زندگی و دمیدن و فروشدن منظم خورشید و گذر زمان و ضرورت استفاده شایسته از آن داشته باشد. آنکس که صبحدم برخاسته است طبق حکمت کهن اما همیشه تازه بزرگمهر حکیم، کامرواست. شب نیز درحالیکه به همه کارهایش رسیده و نیایش شبانه روحش را به لطافت و مهر آغشته است به خواب میرود تا خوابهای شیرین ببیند اما آنکه دیر برخاست هنگام شب با زحمت میکوشد به هر طریق بخوابد و چون بهسختی هم خوابید به علت به هم خوردن نظم طبیعی بدن کابوسهای وحشتناک میبیند و فردا با خستگی و روانی خسته از خواب برمیخیزد.
ختم کلام با این حکمت ارزنده از حضرت محمد(ص) که: «در آموختن سحرخیز باش، چراکه سحرخیزی برکتآفرین است و باعث کامیابی انسان.»