از خشکی پوست تا نشانگان استیون جانسون
دکترآیدا روشن‌ضمیر
همه داروها در کنار آثار مفید خود، عوارض جانبی ناخواسته‌ای هم دارند. یکی از معمول‌ترین این عوارض، واکنش‌های پوستی هستند. داروهای بسیاری ممکن است باعث بروز چنین عوارضی شوند. اغلب این موارد خفیف هستند و چندان جای نگرانی ندارند اما ممکن است گاهی نیز باعث ایجاد واکنش‌های شدید پوستی شوند که در مواردی حتی باعث مرگ بیمار میشود. به همین دلیل لازم است همه واکنش‌های پوستی داروها را جدی گرفت و به پزشک اعلام کرد تا بررسی شود. علت اصلی بروز واکنش‌های پوستی داروها اغلب مشخص نیست اما بسیاری از آنها زمینه آلرژیک دارند. بعضی از واکنش‌های پوستی در صورت مصرف مقادیر زیاد دارو ایجاد می‌شوند. این موارد اغلب با قطع مصرف دارو از بین می‌روند اما بعضی از این واکنش‌ها ممکن است حتی با یکبار مصرف دارو رخ دهند (مثل حساسیت شدید به پنی‌سیلین) و چنین شرایطی گاه تا مدت‌ها بعد از اتمام مصرف دارو نیز باقی می‌ماند. بعضی عوامل، احتمال بروز واکنش‌های پوستی داروها را بیشتر می‌کنند؛ مثلا داشتن سابقه بیماری‌های پوستی، بیماری‌های کلیه، لوپوس و ایدز. به علاوه، احتمال بروز این واکنش‌ها در افراد مسن بیشتر از دیگران است. نحوه مصرف دارو هم می‌تواند در این امر موثر باشد مثلا با مصرف داروی موضعی (مانند کرم، لوسیون و پمادها) بیشتر احتمال بروز واکنش‌های پوستی وجود دارد. بعد از آن، داروهای تزریقی (تزریق وریدی) و سپس داروهای خوراکی قرار دارند. در «پوست، مو و زیبایی» این هفته با رایج‌ترین عوارض پوستی داروها و رایج‌ترین داروهایی که مصرف آنها ممکن است منجر به ضایعات پوستی شود، آشنا خواهید شد.
رایج‌ترین داروهایی که عوارض پوستی دارند
اغلب ضایعات پوستی با قطع مصرف دارو از بین می‌روند اما بهبود واکنش‌های جدی به تزریق داروی کورتونی یا ضدحساسیت نیاز دارد. این ضایعات گاهی چند دقیقه بعد از مصرف دارو و گاه چند ساعت یا چند روز بعد ظاهر می‌شوند بنابراین تشخیص اینکه کدام دارو باعث این واکنش شده، گاه دشوار میشود. هر دارویی ممکن است باعث ایجاد ضایعات پوستی شود. حتی داروی بدون نسخه، قطره‌های چشمی یا بینی یا شیاف‌ها. گاهی تنها راه تشخیص اینکه کدام دارو باعث ضایعات پوستی شده، این است که مصرف همه داروها (به جز داروهای حیاتی) قطع شوند. بعد مصرف داروها یکی‌یکی شروع شوند تا مشخص شود کدام‌یک باعث بروز ضایعات پوستی شده‌اند. معروف‌ترین داروهایی که علائم پوستی ایجاد می‌کنند، عبارتند از:
توصیه‌های دکتر محمد‌علی نیلفروش‌زاده برای پیشگیری از لک‌های پوستی
سمیه مقصودعلی
گاهی اگر جلوی آینه بایستید و به پوستتان نگاه کنید، متوجه وجود لک‌هایی می‌شوید که شاید حتی نفهمیده باشید کی و چرا روی پوستتان ظاهر شده‌اند؛ لک‌هایی که در خیلی از مواقع پیشگیری از ایجاد آنها چندان هم سخت نیست. در «کلینیک پوست» این هفته با دکتر محمد‌علی نیلفروش‌زاده، متخصص پوست و رئیس مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی، درباره دلایل بروز این لک‌های پوستی و نحوه پیشگیری و درمان آنها گفت‌وگو کرده‌ایم.
«میزگرد تغذیه» درباره روند کاهش وزن خانم آتنا اسدیان با حضور دکتر سیدعلی کشاورز متخصص تغذیه
دکتر فریده اشرف‌گنجوی متخصص تربیت بدنی و دکتر محمدرضا خدایی روان‌پزشک
فرزانه فولادبند
در اینکه غذا خوردن یکی از لذت‌های زندگی است، شکی نیست اما گاهی نه برای رفع نیاز بدن و نه برای لذت، بلکه برای فرو‌خوردن خشم، اضطراب و رسیدن به نوعی آرامش کاذب غذا می‌خوریم. این همان تجربه‌ای است که آتنا اسدیان، مهمان «میزگرد تغذیه» این هفته از سر گذرانده و نتیجه‌اش برای او چیزی جز چاقی نبوده است. خوشبختانه این خانم 32 ساله ساکن شهر ساری موفق شده است که طی یک سال وزنش را از 95 به 60 کیلوگرم برساند. در «میزگرد تغذیه» این هفته می‌توانید توضیحات بیشتر درباره روند کاهش وزن او را مطالعه کنید و نظر متخصصان را در این‌باره بخوانید.
خانم اسدیان از روند افزایش، کاهش و تثبیت وزنش می‌گوید:
دکتر سیدحسین داوودی متخصص تغذیه می‌گوید نیمی از بیماران سرطانی سوءتغذیه دارند
مهدیه آقازمانی سالانه حدود 90 هزار نفر بیمار مبتلا به سرطان در کشور شناسایی میشود و آمار مبتلایان به سرطان در حال افزایش است. شاید به بیان عدد و رقم نیاز نباشد، کافی است در ذهنمان مرور کنیم در چند سال اخیر بیماری شایع در بین دوست، آشنا و همسایه چه بوده است. نتایج تحقیقات متعدد نشان می‌دهد که علت افزایش آمار مبتلایان به سرطان، تغییر شیوه زندگی مردم و عوامل محیطی مانند آلودگی هواست که تا حدود 30 درصد قابل پیشگیری است، اما از همه اینها مهم‌تر، تاثیرات این بیماری در وضعیت جسمی و روانی مبتلایان است. دکتر سیدحسین داوودی، متخصص تغذیه
در مورد نتایج تحقیقی در کشور سخن گفته که شیوع بالای سوءتغذیه در بیماران سرطانی را نشان می‌دهد. در مورد نتایج این تحقیق و مشکلات تغذیه‌ای بیماران سرطانی با این متخصص که عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو مرکز تحقیقات و مرکز جامع کنترل سرطان بیمارستان شهدای تجریش است، گفت‌وگو کرده‌ایم.
انواع و اقسام میوهای که در ماه رمضان بازارش گرم میشود
میوه ماه
در خبر است که پیامبر اکرم(ص) روزه‌هایش را با خرما افطار می‌کرده است. هنوز که هنوز است، خرما یکی از پرمصرف‌ترین میوه‌های ماه رمضان است که بازار گرم و البته انواع فراوانی دارد. در «پوستر تغذیه» این هفته به شناخته‌شده‌ترین خرماها اشاره می‌کنیم و به رایج‌ترین سوال‌ها درباره این میوه خوش‌خوراک و شیرین پاسخ می‌دهیم.
خرماهای خشک و نیمه‌خشک
قیمت:7 تا 12 هزارتومان برای هر کیلوگرم
دکتر تیرنگ نیستانی
متخصص تغذیه
دانشیار دانشگاه علوم‌پزشکی انستیتو تحقیقات تغذیه و دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی
بیشتر بیماران مبتلا به سرطان نمی‌توانند یک وعده غذایی مانند صبحانه را کامل بخورند و ممکن است یک وعده را به 5 تا 6 بخش تقسیم کنند.
در مورد بیمارانی که قابلیت بلع دارند و مشکل گوارشی خاصی ندارند، بهتر است تعداد وعده‌های غذایی را زیاد کنیم چون بیماران دچار بدخیمی اشتها ندارند و نمی‌توانند یکباره وعده غذایی‌شان را بخورند. از طرفی به‌دلیل حالت تهوع، حتما باید بافت غذا تغییر کند و عطر خاصی نداشته باشد و ادویه خاصی نیز در آن به کار نرفته باشد. حتی می‌توان از خود بیمار پرسید اگر غذایی را هوس کرده بود، برایش تهیه کنیم، هرچند ممکن است فقط یک قاشق از آن را میل کند.
نتایج تحقیقات نشان داده با افزایش تعداد وعده‌های غذایی بیماران می‌توان تا 2 هزار کیلوکالری انرژی به بدنشان رساند. نکته دیگر، محتوای وعده غذایی است به‌طوری که باید به گونه‌ای تهیه شود که حداقل 75 درصد نیاز بیمار را تامین کند. اگر قرار باشد غذایی که برای بیمار تهیه میشود مواد مورد نیاز بدن او را تامین نکند، سوءتغذیه‌اش تشدید میشود. بعضی‌ها تصور می‌کنند گوشت بلدرچین یا بوقلمون خیلی برای مبتلایان به سرطان مفید است و به اصرار فراوان به بیمار آب بلدرچین می‌خورانند در حالی که این غذاها خواص شفابخشی برای این بیماران ندارند. برخی تصور می‌کنند اگر به او معجون بدهند، تقویت میشود در صورتی که بخشی از این تجویزها جنبه علمی ندارد و در بسیاری موارد باعث میشود بیمار با خوردن این مواد غذایی دچار تهوع بیشتر شود و از خوردن غذای اصلی هم باز بماند. علاوه بر توجه به محتوا و نوع ماده غذایی، حتما باید با متخصص تغذیه در مورد تغذیه بیماران سرطانی مشورت کرد. بسیار اهمیت دارد که بیمار مبتلا به بدخیمی ریزه‌خواری کند یعنی هر چند دقیقه یکبار غذایی بخورد.
جمعیت دیابتی‌های ایران تقریبا به اندازه جمعیت یک کشور اروپایی اس
ستاره محمد
دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غیرواگیر قرن محسوب میشود که کشور ما نیز از آن مصون نیست. طبق آمارهای موجود در حال حاضر حدود 5 میلیون نفر دیابتی در ایران زندگی می‌کنند؛ یعنی جمعیت دیابتی‌های ایران تقریبا به اندازه جمعیت یک کشور اروپایی است! این بیماری نه‌تنها مهم‌ترین عامل اختلالات قلبی و عروقی، نابینایی، دیالیزی شدن و قطع پا محسوب میشود، بلکه در بروز ناتوانی‌های جنسی نیز نقش دارد. کم نیستند دیابتی‌هایی که به دلیل بی‌دقتی در کنترل بیماری خود دچار مشکلات جنسی از جمله اختلال نعوظ، کاهش تمایلات جنسی، اختلال در تخمک‌گذاری، یائسگی زودرس و حتی ناباروری شده‌اند. در مقابل نیز بیمارانی هستند که با کنترل صحیح دیابت و مراجعات پزشکی منظم توانسته‌اند از این عوارض پیشگیری کنند و زندگی کاملا عادی و سالمی داشته باشند.
دیابت تخمک‌گذاری را مختل می‌کند
دکتر شیرین نیرومنش
متخصص زنان، فوق‌تخصص پریناتولوژی، استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران
کنترل نشدن دیابت و بالا بودن قند خون در خانم‌ها باعث به هم خوردن نظم ترشح هورمون‌های زنانه از جمله استروژن و پروژسترون میشود و می‌تواند با اختلال در قاعدگی و تخمک‌گذاری، خونریزی‌های غیرطبیعی، کاهش تمایلات جنسی و حتی ناباروری همراه شود. به همین دلیل قبل از کشف انسولین و دستیابی به راه صحیح درمان دیابت، آمار ناباروری در میان خانم‌های مبتلا به این بیماری بسیار بالا بود. قند خون بالا همچنین می‌تواند منجر به زایمان زودرس، سقط جنین یا بروز اختلالات مغزی و عصبی، مشکلات گوارشی و کلیوی و... در بدن جنین شود.
پرسشی از دکتر آرش محمدی‌توفیق فوق‌تخصص جراحی عروق
پرنیان پناهی
روزه‌داری در این روزهای گرم و طولانی گاهی باعث میشود بدن روزه‌داران کم‌آب شود و این کم‌آبی به یبوست بینجامد. همورویید یکی از مشکلات مربوط به ناحیه مقعد است که می‌تواند متعاقب یک یبوست طول‌کشیده به‌وجود آید. خیلی از بیماران به‌علت ترس و شرم، مدت زیادی از رفتن به پزشک امتناع می‌کنند و متاسفانه همین کار باعث میشود تا بیماری کهنه‌تر و شدیدتر و به همان نسبت درمانش سخت‌تر شود. دکتر آرش محمدی‌توفیق، فوق‌تخصص جراحی عروق و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید با رعایت توصیه‌های ساده‌ای می‌توان از ابتلا به کم‌آبی، یبوست و همورویید جلوگیری کرد.
دکتر سیدعلی آذین متخصص پزشکی اجتماعی می‌گوید آموزش سلامت جنسی به مبتلایان به نشانگان داون ضرورت دارد
ستاره محمد
چهره‌شان متفاوت اما پرمهر و معصوم است. با کوچک‌ترین توجهی، لبخند به لبشان می‌نشیند و با کوچک‌ترین اخم و ناملایمتی، قلبشان می‌شکند و چهره‌شان در هم می‌رود؛ درست مانند یک کودک. صحبت درباره مبتلایان به سندرم داون است؛ نشانگانی که به‌دلیل یک اختلال کوچک در زمان تشکیل جنین به‌وجود می‌آید و تا پایان عمر فرد را دچار انواع مشکلات جسمی و ذهنی می‌کند. این بیماری گرچه باعث عقب‌ماندگی ذهنی و بروز رفتارهای کودکانه میشود اما مانعی برای بلوغ جنسی نیست؛ به عبارتی، مبتلایان به نشانگان داون مانند سایر افراد قادر به درک عشق و روابط زناشویی هستند، اما آیا واقعا ازدواج و بچه‌دار شدن برای این افراد امکان‌پذیر است؟ دکتر سیدعلی آذین متخصص پزشکی اجتماعی پاسخ می‌دهد.
راهکارهای درمان و پیشگیری از کمردرد در دوران بارداری
دکتر رضا سلمان روغنی
فلوشیپ ستون فقرات و بیماری‌های عضلانی اسکلتی و دانشیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
باردارید و کمردرد دارید؟ جای خوشحالی است که فرزند شما در حال رشد است. این همان اتفاق خوبی است که باید بیفتد ولی اضافه وزن به‌خصوص در ناحیه شکم باعث فشار روی کمر شما میشود. تقریبا همه زنان باردار دچار کمردرد می‌شوند و این درد عموما در قسمت انتهایی کمر جایی که ستون فقرات به لگن متصل میشود رخ می‌دهد. مطمئن باشید که نکات جالبی وجود دارند که می‌تواند منجر به تخفیف و کنترل درد شما شود.
