توصیه‌ها و هشدارهای دکتر مجتبی امیری به عروس‌خانم‌هایی که مراسم ازدواجشان نزدیک است
محبوبه ریاستی
ازدواج امری پسندیده و مهم در زندگی همه آدم‌هاست اما معمولا استرس‌ها و امور مربوط به مراسم ازدواج باعث استرس و دلهره بسیاری از عروس خانم‌ها می‌شود و ممکن است این مساله باعث خستگی پوست آنها شود و روی چهره ظاهری‌شان اثر منفی بگذارد. در «ازدواج» این هفته با دکتر مجتبی امیری، متخصص پوست، درباره خستگی پوست در حوالی ازدواج و راه‌حل‌های رفع خستگی پوست و برخورداری از یک پوست با طراوت و ایده‌آل برای عروس‌خانم‌ها گفت‌وگو کرده‌ایم.
سلامت: آیا استرس‌هایی که خانم‌ها در حوالی ازدواج با آنها مواجه می‌شوند، می‌تواند منجر به خستگی پوست شود و روی آن اثر منفی بگذارد؟
بله، قطعا اثرگذار است. برای همین هم از قدیم گفته‌اند رنگ رخسار خبر می‌دهد از سر درون. پوست آینه تمام‌نمای سلامت درونی و روانی هم است و خستگی یا افسردگی روی آن اثر می‌گذارد و طراوتش را از بین می‌برد.
گفت‌وگو با دکتر مریم کاشانیان درباره یکی از احتمالات بارداری و زایمان
سمیه مقصودعلی
بعد از بارداری وقتی به متخصص زنان مراجعه می‌کنید، اولین سوالی که پرسیده می‌شود تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی است. شاید از نظر بسیاری از خانم‌ها، مخصوصا آن گروه که تخمک‌گذاری‌های نامرتبی داشته‌اند یا در دوران شیردهی بوده‌اند، این تاریخ اهمیت زیادی نداشته باشد اما برای تعیین تاریخ زایمان مهم است. متخصص زنان و زایمان به کمک این تاریخ که البته باید سونوگرافی 3 ماهه نخست هم آن را تایید کند، تاریخ دقیق زایمان را مشخص می‌کند. برخی از خانم‌ها حوالی همین تاریخ زایمان می‌کنند اما در برخی با رسیدن به تاریخ مقرر، علائم زایمان ظاهر نمی‌شود. این نوع بارداری‌ها، اصطلاحا بارداری بعد از موعدند و در گروه بارداری‌های پرخطر. با دکتر مریم کاشانیان، متخصص زنان و زایمان و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در این باره گفت‌وگو کرده‌ایم.
در ادامه بحث هفته گذشته در خصوص سونوگرافی باید بگویم که اگر بیمار خونریزی نامنظم دارد، بهترین زمان برای سونوگرافی یکی دو روز بعد از پایان خونریزی است، وقتی که هنوز تخمک‌گذاری انجام نگرفته. اما اگر قرار است تخمدان‌ها از نظر آزادسازی تخمک‌ها بررسی شوند، بهتر است این کار در روز 12 تا 14 یا وسط چرخه عادت ماهیانه انجام شود. برای پی بردن به ضخامت لایه داخلی رحم 3-2 روز بعد از پایان خونریزی مناسب‌ترین زمان برای سونوگرافی است. اگر این افراد روز
28-27 دوره ماهانه خود برای انجام سونوگرافی مراجعه کنند، ممکن است تخمک‌های آزادشده یا باقیمانده شبیه به یک ضایعه درون تخمدان دیده شوند.
در این زمان دیواره رحم، ضخیم و نامنظم است و اگر پولیپی در آن باشد، ممکن است دیده نشود. در این مواقع سونوگرافی باید دوباره تکرار شود و بهتر است سونوگرافی واژینال انجام شود چون ضخامت داخل رحم با این روش خیلی بهتر دیده می‌شود. در خانم یائسه که با خونریزی مراجعه می‌کند، ضخامت طبیعی دیواره رحم کمتر از 5-4 میلی‌متر است و در صورتی که خونریزی وجود نداشته باشد، تا 9 میلی‌متر هم طبیعی محسوب می‌شود.
گاهی علاوه بر سونوگرافی به نمونه‌برداری از دیواره داخلی رحم هم نیاز است. در بعضی از بیماران جواب سونوگرافی تخمدان پلی‌کیستیک گزارش می‌شود. تقریبا یک‌چهارم خانم‌ها در سنین باروری نمای تخمدانی شبیه نشانگان تخمدان پلی‌کیستیک دارند ولی لزوما به این معنی نیست که به این بیماری مبتلا هستند یا احتمال ناباروری در آنها وجود دارد. فقط 6 تا 10 درصد خانم‌ها تخمدان پلی کیستیک علامت‌دار با علائمی مانند چاقی، تاخیر در عادت ماهیانه و پرمویی دارند که اگر 2 تا از این 3 علامت در خانمی باشد، می‌توان گفت به تخمدان پلی‌کیستیک مبتلاست، بنابراین برای تایید این بیماری فقط گزارش سونوگرافی کافی نیست.
پرسش: چندی پیش گوسفندی قربانی کردیم که پیش از ذبح از دستمان فرارکرد و حدود 40 دقیقه ای دوید. شنیده ام گوشت دام هایی که به آنها استرس وارد شده یا قبل از ذبح اینطور دویده و خسته باشند کیفیت خوبی ندارد. آیا استفاده از ماهیچه های این گوسفند در سوپ فرزند 7 ماهه ام ضرری ندارد؟
پاسخ دکتر آراسب دباغ‌مقدم، متخصص بهداشت مواد غذایی:
در بحث مصرف گوشت‌ها مبحثی به نام گوشت شکار وجود دارد که به بررسی گوشت انواع شکار می پردازد. بر این اساس گوشت شکار دو نوع است؛
یکی وقتی است که شکارچی شکارش را از دور می‌بیند و می‌زند و تعقیب و گریزی در کار نیست و استرس چندانی به حیوان وارد نمی شود.
نوع دیگر، شکاری است که شکارچی آن را نشان کرده و سپس تعقیبش می‌کند. از این رو ممکن است شکار برای فرار از کشته شدن کیلومترها راه بدود اما همچنان از تعقیب شکارچی و سگانش در امان نباشد. در این شرایط هورمون‌های استرس که مهم‌ترین آنها آدرنالین نام دارد، در خون حیوان آزاد می‌شود و باعث می‌شود بعد از سر بریدن حیوان، خون به اندازه کافی خارج نشود و در بدن باقی بماند.
در نتیجه فسادپذیری گوشت افزایش می‌یابد و این مساله تا حدودی روی طعم گوشت اثر می‌گذارد. از سوی دیگر وقتی حیوان برای فرار از کشته شدن شروع به دویدن زیاد می‌کند ذخایر گلیکوژن بدنش به سرعت به قند ساده تبدیل و مصرف می‌شود، اما بعد از ذبح مرحله گلیکولیز به‌دلیل وجود هورمون‌های استرس بالا در خون به خوبی انجام نمی‌شود و گوشت مورد نظر نسبت به سایر گوشت‌ها سفت‌تر است.
هر چند این گوشت کیفیت لازم را ندارد اما مصرف آن از نظر بهداشت مواد غذایی بلامانع است و می‌توانید برای فرزند خردسالتان هم از آن استفاده کنید.
پرسش: همسرم 40 ساله است و علاقه فراوانی به خوردن کالباس دارد. خوردن هر روزه آن در وعده ناهار چه مضراتی خواهد داشت؟
پاسخ دکتر آراسب دباغ‌مقدم، متخصص بهداشت مواد غذایی:
سوسیس و کالباس جزو غذاهای تفننی هستند و مصرف آنها بیش از یکی دو بار در ماه توصیه نمی‌شود.
اگر این مواد از برندهای معتبر و استاندارد تهیه و در حد مجاز و معقول خورده شوند، مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند ولی مصرف هر روز آنها عوارض مختلفی دارد زیرا حدود 20 درصد کالباس را چربی تشکیل می‌دهد که قسمتی از آن چربی گوشت و بقیه چربی‌هایی است که به آن اضافه می‌شود. قطعا مصرف هر روز این مقدار چربی چاق‌کننده و مضر خواهد بود.
از سوی دیگر، افزودنی‌هایی مانند نیتریت سدیم که به‌عنوان نگهدارنده به این مواد اضافه می‌شود می‌توانند باعث پرفشاری خون شوند و احتمال افزایش بدخیمی‌‌ها را به دنبال داشته باشند.
پرسش: لطفا توضیح دهید چطور جوجه طی 45 روز 3 کیلوگرم می شود؟
پاسخ دکتر آراسب دباغ‌مقدم، متخصص بهداشت مواد غذایی:
در مورد جوجه‌هایی که زود بزرگ و به مرغ تبدیل می‌شوند، چند نکته وجود دارد.
مهم‌ترین دلیل این مساله اصلاح نژادی است که روی مرغ‌ها انجام شده. با این اصلاحات مرغ هر چه می‌خورد به گوشت تبدیل می‌شود و به اصطلاح ضریب تبدیل خوبی دارد و قسمت زیادی از غذایی که می‌خورد، به عضله تبدیل می‌شود.در حال حاضر بیش از 80-70 درصد مرغداری‌های صنعتی ایران از این نژاد پرورش می‌دهند.
نکته بعدی، تغذیه اصولی و علمی مرغ‌هاست. در رژیم غذایی انسان‌ها معمولا مقدار چربی، کربوهیدرات، پروتئین و انرژی غذا تعیین و برنامه غذایی براساس آنها تنظیم می‌شود ولی در رژیم غذایی مرغ‌ها علاوه بر تنظیم 4 مورد فوق، میزان اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز تنظیم و مشخص می‌شود.
مقدار غذای کمتر یا بیشتر از میزان مشخص شده از نظر اقتصادی برای تولیدکننده مقرون به صرفه نیست بنابراین مرغ‌ها در حالت مطلوب تغذیه‌ای نگهداری می‌شوند تا با میزان مناسبی غذا، رشد حداکثری داشته باشند.
قسمتی از کار هم به مباحث مدیریتی مربوط می‌شود. مثلا با مدیریت نور مرغداری و روشن نگه‌داشتن 23 ساعته چراغ‌ها در سالنی که پنجره ندارد، مرغ‌ها را فعال نگه می‌دارند. در چنین شرایطی مرغ‌ها در تمام 23 ساعت مشغول خوردن غذا هستند. در کنار مدیریت نور، رعایت مسائل بهداشتی، واکسیناسیون، فضا و هوای مناسب و... نیز مهم هستند. در شرایط بهینه یک جوجه صنعتی در مدت 45 روز به وزن مناسب و خوبی می‌رسد و برای کشتار آماده می‌شود.
------------------------
نقد/حداقل این بخش با حقوق حیوانات سازگار نیست: با مدیریت نور مرغداری و روشن نگه‌داشتن 23 ساعته چراغ‌ها در سالنی که پنجره ندارد، مرغ‌ها را فعال نگه می‌دارند. در چنین شرایطی مرغ‌ها در تمام 23 ساعت مشغول خوردن غذا هستند.
پرسش: صابون های زرد لباس ها را خیلی خوب تمیز می کنند. آیا استفاده از آنها با توجه به اینکه علامت ثبت یا استانداردی ندارند اشکالی ندارد؟
پاسخ دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:
احتمالا منظورتان صابون‌های زردرنگ مراغه است که قدیم‌ها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفت.
pH این صابون‌ها بین 10 تا 11 است، بنابراین قدرت ضدمیکروبی و چربی‌زدایی‌شان بسیار بیشتر از صابون‌های معمولی است.
مهم‌تر اینکه این صابون‌ها خیلی خوب کف می‌کنند و میزان گلیسیرین بالایی دارند. در نتیجه مشتری‌پسندی خوبی دارند اما استفاده از این صابون‌ها بدون استفاده از دستکش به پوست دست‌ها و همچنین پارچه‌های لطیف و حساس آسیب می‌زند.
به همین دلیل توصیه می‌شود حتما هنگام کار با صابون‌های زرد مراغه از دستکش استفاده کنید و پس از پایان کار، دست‌ها و لباس‌هایتان را به خوبی آبکشی کنید تا اثری از صابون روی آنها نماند.
پرسش: شنیده ام که فروشندگان برای قرمز شدن هندوانه ها به آنها مایع رنگی تزریق می‌کنند. آیا این موضوع صحت دارد؟
پاسخ دکتر رضا صالحی محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزیها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
برخی از فروشندگان متقلب برای قرمز جلوه دادن هندوانه‌ها، آنها را برش می‌دهند و رویشان رنگ می پاشند تا مشتری جلب کنند بنابراین بهتر است از خرید هندوانه های برش‌خورده خودداری کنید اما این کار در مورد هندوانه های سالم و برش‌نخورده امکانپذیر نیست.
مدتی قبل شایع شده بود که برخی کشاورزان محلول قرمز رنگی در آب مزارع هندوانه می ریزند که آنها را قرمز می‌کند. این شایعه به هیچوجه صحت ندارد زیرا گیاه نمی تواند با جذب یک ماده رنگی، هندوانه رنگی تحویل بدهد.
پرسش: شنیده ام خوردن هندوانه با تخمه های داخلی آن برای مصرف‌کننده مضر است. آیا این موضوع صحت دارد؟ باعث بروز چه عوارضی می‌شود؟
پاسخ دکتر رضا صالحی محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:
بذر یا تخمه های هندوانه در بدن هضم و جذب نم یشود و پس از گذشتن از قسمتهای مختلف دستگاه گوارش دفع می‌شود بنابراین خوردن اشتباهی آنها مضر نیست مگر اینکه دستگاه گوارش فردی دچار بیماری باشد که در آن صورت، خوردن دانه های سفت هندوانه باعث بروز مشکل می‌شود و در کودکان باعث سختی دفع می‌شود.
پرسش : چرا گاهی خیار، بادمجان و کاهو تلخ‌مزه هستند؟ به دلیل وجود چه مادهای است؟ آیا خوردن این محصولات تلخ عوارضی دارد؟
پاسخ دکتر رضا صالحی محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:
تلخ بودن بادمجان و کاهو نشان‌دهنده برداشت دیرهنگام آنهاست. حتما شیره سفیدرنگی را که هنگام بریدن سر کاهو از آن خارج می شود، دیده اید. وقتی کاهو دیر برداشت می شود، غلظت این شیره که حاوی مادهای به نام لاکتوسین است، افزایش می یابد و آن را تلخ می کند. بادمجان هم باید نارس برداشت شود.
اگر بلوغ میوه کامل شود و به اصطلاح کاملا برسد، ماده تلخ مزهای در گوشت آن تولید می شود که موردپسند مصرف کنندگان نیست اما مصرف آن مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند.
برای از بین بردن تلخی کاهو و بادمجان می‌توانید آنها را 15 تا 20 دقیقه در محلول آب نمک قرار دهید.
البته بادمجان ها را ابتدا باید پوست بگیرید و از وسط نصف کنید سپس در آب قرار دهید.
دلیل تلخی خیار هم تولید ماده شیمیایی به نام کوکوربیتاسین است. وقتی گیاه تحت استرسی مانند کم آبی، دمای کم یا زیاد، خشکی، کود ندادن به‌موقع، لگدمال شدن و... قرار بگیرد، این ماده تلخ در آن ایجاد می شود.
هرچه استرسی که به گیاه وارد می‌شود بیشتر باشد، میوه تلخ تر خواهد شد. درواقع این واکنش طبیعی گیاه در برابر استرس‌های موجود است و برای بدن مصرف‌کننده مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
