شاید از دید بسیاری از ما بزرگ‌ترها، تکالیف درسی و انجام آن موضوعی چنان پیش پا افتاده است که نیازی به گفت‌وگو ندارد. تکلیف را کودک باید انجام دهد و جای بحثی وجود ندارد، اما سوال اصلی اینجاست که چگونه می‌توان تکالیف درسی را بدون دردسر و حرص و جوش انجام داد؟ وقتی کودک فراموش می‌کند دستور آموزگارش را درباره تکالیفش به خانه بیاورد چه باید کرد؟ وقتی کودک پافشاری می‌کند هنگام تماشای تلویزیون یا غذا خوردن تکلیف بنویسد، وقتی که تکلیفش را ناقص انجام می‌دهد، وقتی انجام تکالیفش را تا شب به تعویق می‌اندازد؛ چگونه باید برخورد کرد؟ پاسخ این پرسش‌ها را در این صفحه خواهید یافت.
وظیفه والدین چیست؟
شاید مهم‌ترین نکته‌ای که والدین باید به آن توجه داشته باشند این است که به کودک انگیزه بدهند و او را پشتیبانی کنند. پشتیبانی نه به آن معنا که به جای او کار انجام دهند و مسئولیت انجام تکالیف را برعهده بگیرند بلکه در این جهت، که آنها را توانمند کنند که خود، مسئولیت کار خود را تمام و کمال برعهده بگیرند، اما چگونه می‌توان به چنین هدفی دست یافت؟
1. کردار و عملکرد کودک را مورد تحسین قرار دهید، نه خودش را: کودکان و نوجوانان را به خاطر همان چیزی که هستند، صرف‌نظر از آنچه که از نظر ما می‌تواند باشد، مورد تایید و پذیرش قرار دهید. آنها چه موفق بشوند، چه نشوند باید به خاطر سعی و تلاششان تحسین و تشویق شوند. اگر والدین تنها زمانی که کودکشان استعداد و شایستگی از خود نشان می‌دهد، او را قبول و تایید کنند، کودکی کمال‌گرا تربیت می‌کنند که تحمل شکست ندارد و این مساله در آینده به ضررش خواهد بود.
2. یک عملکرد مشخص را مورد تحسین قرار دهید: با ذکر جزییات شرح دهید کجای کاری که کودک و نوجوان انجام داده خوشحال‌کننده است، به طوری که او بفهمد چه کاری را درست انجام نداده و در چه قسمتی خوب و بی‌نقص بوده و اگر بخواهد چیزی را اصلاح کند چه کار باید بکند. ادامه مطلب...
بیماری‌های سطوح بیرونی چشم معمولا در اثر عوامل محیطی خارج چشمی ایجاد می‌شوند. بعضی از آنها با درمان‌های خانگی برطرف می‌شوند ولی بعضی دیگر جزو اورژانس‌های چشم‌پزشکی هستند، بنابراین شناخت علایم این بیماری‌ها و درمان به‌موقع آنها مهم است. در «درمانگاه چشم» این هفته به چند بیماری سطحی و شایع کره چشم (ابتدا در سطح ملتحمه و سپس در سطح پلک) اشاره خواهم کرد.
یکی از تفاوت‌های انسان با سایر موجودات در قدرت سخن گفتن همراه با ایجاد اصوات همگون است. صدا و کلام نقش مهمی در زندگی انسان دارند چون تمام ارتباط‌ها و ابراز احساس‌ها با این دو توانایی انجام می‌شوند و هر عاملی که صدا و کلام را دستخوش تغییر کند، باعث اختلال در کیفیت زندگی خواهد شد. در «درمانگاه» این هفته با مهم‌ترین و رایج‌ترین علل تغییر صدا آشنا خواهید شد.
1) سرماخوردگی: مهم‌ترین عاملی که باعث تغییر صدا می‌شود، سرماخوردگی است. سرماخوردگی با چند مکانیسم صدا را تغییر می‌دهد. اولین اختلال مربوط به درگیری سینوس‌ها و مجرای بینی است. گرفتگی و ترشحات داخل سینوس و مجرا باعث بسته شدن مجاری صوتی می‌شود. مکانیسم بعدی مربوط به التهابی است که در اثر فعالیت ویروس ناشی از سرماخوردگی در تارهای صوتی ایجاد می‌شود. این بیماری لارنژیت نام دارد و افراد مبتلا بعد از سرماخوردگی هر کاری می‌کنند، نمی‌توانند صدایی از گلو خارج کنند. بعد از بهبود سرماخوردگی صدا خودبه‌خود به وضعیت قبلی برمی‌گردد ولی لارنژیت به درمان نیاز دارد. درمان، استراحت تارهای صوتی است، یعنی فرد باید یکی- دو روز از صحبت کردن اجتناب کند. استفاده از مایعات گرم و داروهای رقیق‌کننده خلط و ضدالتهاب هم کمک‌کننده هستند.
دکتر امیر هوشنگ مهرپرور
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
مواد شیمیایی انواع و اقسام مختلفی دارند، بنابراین اینکه بگوییم تماس با مواد شیمیایی باعث آسیب به کلیه می‌شود، جمله مبهمی است. باید ببینیم چه ماده‌ای چه اثری بر کلیه می‌گذارد. مواد شیمیایی شامل فلزات سنگین، حلال‌ها، آفت‌کش‌ها و... هستند. از نظر شغلی شواهد کمی برای عواملی که باعث ایجاد تومور کلیه می‌شوند، در دسترس است.
یکی از مواردی که در حال حاضر احتمال داده می‌شود در بروز این مشکل دخالت داشته باشد، آلودگی با سرب است.
احتمال دارد بخارات سرب یا غبارهای آن بتوانند باعث ایجاد تومور کلیه و سرطان کلیه شوند، اما این احتمال هنوز به قطعیت نرسیده است. در خصوص سایر مواد شیمیایی که بتوانند تومور بدخیم و سرطانی در کلیه ایجاد کنند، شواهد مشخصی در دسترس نیست، اما بسیاری از مواد شیمیایی می‌توانند به شکل‌های دیگری به کلیه آسیب برسانند.
به عبارت دیگر، انواع و اقسام فلزات سنگین شامل کادمیوم، جیوه، سرب و... می‌توانند باعث آسیب‌های حاد و مزمن کلیه شوند و در نهایت نارسایی کلیه و نیاز به دیالیز را همراه داشته باشند. از گروه دیگر مواد شیمیایی می‌توان به حلال‌های آلی به‌خصوص حلال‌های آلی هالوژنه مانند تتراکلریدکربن و پرکلرواتیلن اشاره کرد. تماس مداوم با این مواد آسیب حاد و مزمن کلیوی شناخته‌شده‌ای ایجاد می‌کنند که در نهایت باعث نارسایی کلیه خواهد شد. عامل دیگر ماده سیلیس است.
این ماده سیلیکوز ایجاد می‌کند و یکی از اعضایی که به آن آسیب می‌رساند، کلیه‌هاست. بیشتر فلزات سنگین از راه تنفسی انسان را آلوده می‌کنند و جذب پوستی و خوراکی آنها بسیار کم است، به جز جیوه و آرسنیک که می‌توانند از راه‌های مختلفی وارد دستگاه گوارش هم بشوند.
جیوه یکی از مواد شیمیایی مهم در آسیب‌های کلیوی است. حلال‌های هالوژنه هم می‌توانند هم از راه تنفس و هم از راه پوست وارد بدن شوند. صنایع فلزی همگی دارای فلزات سنگین هستند.
در واقع، افرادی که با فلز کار می‌کنند در معرض فلزات سنگین هم هستند؛ مثلا جوشکاران، افرادی که آبکاری فلزات را برعهده دارند، کسانی که در صنایع ذوب فلزات و در استخراج فلزات از سنگ مشغول هستند، کارکنان معادن مس، روی، سرب و... از طرفی، همه صنایع تقریبا با حلال‌ها سروکار دارند که شایع‌ترین آنها کارخانه‌های تولید انواع آفت‌کش‌ها، کارخانه‌های تولید مواد شیمیایی، خشکشویی‌ها و... هستند.
بهترین کار برای پیشگیری از تماس مواد شیمیایی این است که غلظت آنها را در محیط کار کم کنیم. این کار باید از راه تهویه مناسب، استفاده از وسایل حفاظت فردی مانند ماسکی که جاذب این ذرات باشد و استفاده از دستکش مناسب انجام شود. ضمن اینکه در ارزیابی‌های سلامت شغلی این افراد باید سلامت کلیه‌ها بررسی و غربالگری شود تا اگر بیماری خاصی در حال شروع شدن است، زودتر تشخیص داده شود.
سلامت: چه عواملی باعث بروز تومور کلیه می‌شود؟
تومورها به 2 گروه خوش‌خیم و بدخیم تقسیم می‌شوند. در هر 2 این تومورها چاقی به‌عنوان یک عامل خطر محسوب می‌شود. این خانم هم وزن بالایی داشته است. همچنین مصرف دخانیات، سابقه خانوادگی و برخی از بیماری‌های ژنتیکی، در ارتباط بودن با مواد شیمیایی و نفتی مانند کار در پالایشگاه‌ها، رنگرزی‌ها، تعمیرگاه‌های خودرو، تماس با دود و آلودگی‌های محیطی و... می‌توانند در بروز تومورها دخالت داشته باشند.
سلامت: چطور این خانم با تومور بزرگ هیچ علامتی نداشتند؟ اصلا علایم هشداردهنده سرطان کلیه چیست؟
علائم اولیه در تومورهای کلیوی خیلی کم ظاهر می‌شوند و علامت تشخیص تومور کلیه شامل خونریزی، درد و احساس توده در بدن است. وجود هر 3 این علائم در یک بیمار فقط در 10 درصد موارد دیده می‌شود. این بیمار هم اگرچه علامت ادراری نداشت اما متوجه سفتی شکمش شده بود و کمی هم از درد پهلوها رنج می‌برد. با این حال با شکایت ریفلاکس و ترش کردن به متخصص گوارش مراجعه کرد و پزشک با معاینه شکم وجود تومور را تشخیص داد. البته پیدا کردن تومورهای کوچک در بیماران با جثه و شکم بزرگ کار سختی است اما تومور این خانم به قدری رشد کرده بود که با وجود شکم بزرگی که در حالت طبیعی داشت به راحتی قابل لمس و تشخیص بود. بعد از تشخیص توده در شکم بیمار، بررسی‌های اولیه و راه‌های تشخیصی متفاوت از ایشان به عمل آمد. بیمار پس از اینکه متوجه تومور بزرگی در شکمش شد امیدی به عمل نداشت بنابراین اظهار کرد اگر تومورش بدخیم است اصلا عمل نشود، اما بالاخره او را راضی کردیم که تحت عمل جراحی قرار بگیرد تا تومورش خارج شود.
گرچه کاهش وزن اغلب برای رسیدن به تناسب اندام و پیشگیری از بیماری‌ها توصیه می‌شود اما گاهی نیز می‌تواند یک اقدام درمانی باشد. مشکلاتی مانند کبد چرب، فشار خون بالا و دیابت با کاهش وزن به خوبی کنترل می‌شوند. مهمان این هفته «میزگرد تغذیه» احمد علیزاده امیری، جوان 29 ساله ساکن تهران است که به توصیه پزشک، برای درمان کبد چرب و فشار خون بالایش 16 کیلوگرم وزن کم کرده و توانسته طی 3 ماه وزنش را از 96 به 80 کیلوگرم و شاخص توده بدنی‌ا‌‌ش را از
33 به 28 یعنی از محدوده چاقی به محدوده اضافه وزن برساند. برنامه کاهش وزن ایشان همچنان ادامه دارد و برای رسیدن به وزن مطلوب باید باز هم وزنشان را کاهش دهند اما از آنجا که همین مقدار کاهش وزن باعث برطرف شدن مشکلات جسمی‌شان شده، تصمیم گرفته‌اند تجربه‌‌شان را به اطلاع دیگران برسانند.
رعایت بهداشت دهان و دندان یکی از مهم‌ترین عوامل سلامت دندان‌ها طی دوران کودکی است. مسلما مسواک‌‌زدن درست و منظم نقش بسزایی در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها خواهد داشت ولی در برخی از موارد باوجود استفاده از مسواک، دندان‌ها دچار پوسیدگی می‌شوند و این مساله باعث تعجب و سردرگمی والدین می‌شود. در «دهان و دندان» این هفته به عوامل موثر در پوسیدگی دندان کودکان و نکته‌هایی که اغلب از دیدگاه والدین دور می‌ماند، می‌پردازیم.
اصول بهداشت دهان در خانه از همان سال اول زندگی کودک مهم است و باید رعایت شود. تمیز‌کردن و ماساژ‌دادن لثه‌ها قبل از رویش دندان باعث می‌شود محیط دهان سالم باشد و به رویش دندان‌ها کمک می‌کند. برای این کار والدین باید 2 لایه گاز مرطوب دور انگشتانشان بپیچند. ممکن است یک کودک 6 ساله به طور مرتب مسواک بزند ولی به علت پوسیدگی‌های ایجادشده در سال‌های ابتدای زندگی از داشتن دندان‌های سالم محروم باشد.
در نظر بگیرید کودکی که دندان پوسیده دارد، نمی‌تواند تغذیه خوبی داشته باشد چرا که اگر گوشت لای دندانش گیر کند دیگر گوشت نمی‌خورد یا اگر با خوردن مواد قندی دندان دردش شروع شود از خوردن مواد قندی امتناع می‌کند. چنین کودکی دیگر از خوردن مواد پروتئینی، قندی و... خودداری می‌کند چرا که فکر می‌کند با خوردن این مواد دندان دردش شروع می‌شود.
حتما شما هم دیده‌اید تصاویر و پوسترهایی را که هرازگاهی در شبکه‌های اجتماعی رد و بدل می‌شود و حاوی اطلاعاتی است که هیچ پایه و اساس علمی ندارند ولی با شوق و ذوق بین گروهی از کاربران دست‌به‌دست می‌شوند و به مبنایی برای شکل‌گیری فرضیه‌های نادرست در ذهن برخی از مخاطبان تبدیل می‌شوند.
یکی از این قبیل شایعه‌های آنلاین را می‌توان در مجموعه‌ای از پوسترهایی دید که حاوی عکس‌هایی از حبوبات، مغزها و میوه‌ها هستند و ادعا می‌شود که هر کدام از آنها به‌دلیل شبیه بودن به یکی از اعضای بدن، برای همان عضو، مفیدند؛ به‌عنوان مثال، گردو برای مغز خوب است چون شباهت بسیاری به مغز انسان دارد یا لوبیا و باقلا به‌دلیل شباهتی که به کلیه دارند، برای این ارگان مناسب‌ترند. این باورهای غیرعلمی ریشه در برخی خرافه‌های آفریقایی دارد.
در اینکه گردو حاوی امگا3 و برای کارکرد مغز مفید است، شکی نیست اما هر ماده غذایی‌ای که شبیه یک ارگان بود، الزاما برای آن عضو مناسب نیست؛ مثلا تمام حبوبات پروتئین گیاهی بالایی دارند که کیفیت آنها پایین‌تر از کیفیت پروتئین‌های حیوانی است و تمام حبوبات در این ویژگی اشتراک دارند؛ چه ماش که گرد است و چه لوبیا که شبیه کلیه است... و از این دست مثال‌ها بسیار است. کاش شایعه‌های غیرعلمی را بی‌دلیل ترویج نکنیم.
