رایج‌ترین مشکلات دندانپزشکی در دوران بارداری
دکتر علی مرسلی، متخصص درمان ریشه
انتظار به دنیا آوردن فرزند، با وجود دشواری‌ها و ملاحظات آن، تجربه خوشایند و منحصر به فردی است. بارداری بیماری نیست ولی شرایط و محدودیت‌های خاصی برای خانم‌های باردار ایجاد می‌کند. خانم‌های باردار قبل از بارداری باید از وضعیت سلامت عمومی خود اطمینان داشته باشند. ارزیابی سلامت دهان و دندان هم قبل از بارداری مهم است.خانم‌ها قبل از اقدام به بارداری با کنترل وضعیت سلامت دهان و دندان‌های خود، باید نیاز به مراجعه درمانی و اورژانسی به دندانپزشکان را مرتفع کنند اما هیچ منع مراجعه‌ای به دندانپزشک برای درمان در هیچ‌کدام از مراحل بارداری وجود ندارد. البته ترجیح داده می‌شود درمان‌های الزامی مورد نیاز خانم‌های باردار در سه ماهه دوم انجام شود.
پرسشی از دکتر آراسب دباغ‌مقدم متخصص بهداشت موادغذایی
لیلی افروغ
حتما شنیده‌اید که این روزها خیلی‌ها می‌گویند گوشت ماهی‌های اقیانوسی یا ماهی آب‌های آزاد، آلودگی بالایی دارد و باید از خوردن آنها صرف‌نظر کرد. برخی دیگر، این ممنوعیت را برای مصرف ماهی‌های پرورشی مطرح می‌کنند. گروهی دیگر بر این باورند که گوشت ماهی‌های دریای جنوب، حاوی جیوه است و نباید آنها در سبد غذایی خانوار گنجاند و برخی‌ها این باور را درباره ماهی‌های دریای شمال یا ماهی‌های وارداتی دارند. کدام‌یک از این شایعات صحت دارند؟ کدام‌یک از این ادعاها قابل اعتمادند؟ در صفحه «صنایع غذایی» این شماره، این پرسش‌ها را از دکتر آراسب دباغ‌مقدم، متخصص بهداشت موادغذایی و نایب رئیس کمیته بهداشت موادغذایی سازمان نظام دامپزشکی، پرسیده‌ایم.
«میزگرد سلامت» درباره کاهش وزن خانم ساناز ریاحی در دوران بارداری و زایمان با حضور دکتر مریم کاشانیان متخصص زنان، دکتر مریم ابوالحسنی متخصص پزشکی ورزشی و دکتر سید ضیاءالدین مظهری متخصص تغذیه
مریم منصوری
ازدواج و بارداری از رایج‌ترین عوامل موثر در افزایش وزن خانم‌ها به شمار می‌رود. شاید تا به حال شرح‌حال خانم‌های بسیاری را شنیده باشید که پس از بارداری اضافه‌وزن پیدا کرده‌اند و هر یک به روشی سعی داشته‌اند آن را کاهش دهند. «میزگرد سلامت» این هفته هم مربوط به خانم ساناز ریاحی است که با چنین مشکلی دست به گریبان بوده؛ خانمی
33 ساله با 161 سانتی‌متر قد و اهل تهران که به طرز عجیبی در دوران بارداری اضافه‌وزن پیدا کرده است. با «میزگرد سلامت» این هفته همراه شوید.
خانم ریاحی که از ماه هشتم بارداری‌اش هفته‌ای 2 تا 3 کیلوگرم به وزنش اضافه شده، می‌گوید:
اضافه‌وزنم باعث شد زایمانم زودرس شود
: از چه زمانی دچار اضافه‌وزن شدید؟
دلیل تغییر ذائقه خانم باردار چیست؟ چرا برخی خانم‌ها بیشتر به خوراکی‌هایی با طعم ترش و برخی به طعم شیرین تمایل دارند؟
پاسخ دکتر نیاز محمدزاده، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
تغییرات ذائقه یا ویارهای دوران بارداری با دو تئوری توجیه می شوند؛ عده ای معتقدند کمبودهای ویژه دوران بارداری باعث تمایل افراد به طعم ها و مزه های خاص می شود. مثلا به‌طور سنتی اعتقاد بر این است فردی که کمبود آهن دارد، به خوردن خاک تمایل نشان می‌دهد.
عده ای دیگر هم این اصل را بیان می‌کنند که افزایش تمایل به مصرف برخی مواد یا تغییر ذائقه در دوران بارداری به‌دلیل احساس مطلوب و خوشایندی است که پس از ورود این ترکیب‌های غذایی به بدن ایجاد می شود.
به هر حال دوران بارداری بسیار حساس است، بنابراین رعایت تنوع و تعادل در مصرف تمام گروه های غذایی به منظور کسب همه موادمغذی مورد نیاز بدن الزامی است و نباید فقط از برخی غذاها که بیشتر مطلوب مادر است، استفاده کرد.
راهکارهای درمان و پیشگیری از کمردرد در دوران بارداری
دکتر رضا سلمان روغنی
فلوشیپ ستون فقرات و بیماری‌های عضلانی اسکلتی و دانشیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
باردارید و کمردرد دارید؟ جای خوشحالی است که فرزند شما در حال رشد است. این همان اتفاق خوبی است که باید بیفتد ولی اضافه وزن به‌خصوص در ناحیه شکم باعث فشار روی کمر شما می‌شود. تقریبا همه زنان باردار دچار کمردرد می‌شوند و این درد عموما در قسمت انتهایی کمر جایی که ستون فقرات به لگن متصل می‌شود رخ می‌دهد. مطمئن باشید که نکات جالبی وجود دارند که می‌تواند منجر به تخفیف و کنترل درد شما شود.
آیا این درست است که می گویند ابتلای مادر باردار به یبوست روی ضریب هوشی و حافظه فرزندش تاثیر منفی می گذارد؟ برای افزایش ضریب هوشی کودک، مادر در این دوران باید چه نکته‌های تغذیه ای را رعایت کند؟
پاسخ دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران:
مطالعاتی که در چند سال اخیر انجام شده، نشان می‌دهد ارتباط تنگاتنگی بین روده و مغز انسان وجود دارد. با توجه به اینکه هنگام ابتلا به یبوست فلور میکروبی دستگاه گوارش به هم می ریزد، ترکیب‌های متابولیت ایجادشده میتوانند از راه خون روی قسمت های مختلف بدن حتی مغز اثر منفی بگذارند، در حالی که متابولیت پروبیوتیکها یا باکتریهای مفید که باید در روده بزرگ یا کلون، فلور یا میکروب غالب باشند، میتوانند با جذب در خون به مغز بروند و جلوی ابتلا به بسیاری از اختلال‌های مغزی را بگیرند و از بروز دمانس، فراموشی و آلزایمر پیشگیری کنند. جالب اینکه اگر این بیماری‌ها در مرحله آغازین باشند، از سرعت پیشرفت آنها کاسته خواهد شد.
هرچند یبوست در هر شرایطی عوارض متعددی دارد اما این مساله در دوران بارداری از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا سلامت جنین نیز با این مساله در ارتباط است و آسیب پذیری او در برابر عوارض ناشی از یبوست بسیار بیشتر خواهد بود، بنابراین مادران باردار باید مراقب غذاهایی که میخورند، باشند و تمام نکته‌های تغذیه ای که متخصصان تغذیه بر آنها تاکید دارند، رعایت کنند تا به‌هیچ‌عنوان در این دوران به یبوست مبتلا نشوند.
به هر حال ممکن است این عارضه روی سلامت مغز جنین نیز اثر سوئی بگذارد و همه مادران باردار باید با انجام فعالیت بدنی مناسب و متناسب با سن بارداری، مصرف فراوان انواع میوه و سبزی، نوشیدن آب کافی و جلوگیری از کمآبی بدن، مصرف نکردن زیاد نوشیدنی هایی مثل چای، قهوه، نسکافه یا مواد خوراکی یبوست‌آور، ادویه های فراوان، فست فودها، خوراکی هایی که اسمولاریته یا تعادل مایعات بدن را به هم می ریزد و... از ایجاد یبوست در دوران بارداری جلوگیری کنند.
بارداری با دندان‌ها چه می‌کند؟ چگونه از دندان‌هایمان در دوران بارداری مراقبت کنیم؟
دکتر فرین میزانیان
دندانپزشک
شاید این جمله به گوش شما هم آشنا باشد: «قبل از به دنیا اومدن بچه‌ها دندونام سفید بودن عین مروارید، با دنیا اومدن هر کدومشون، انگار یکی از دندونام پوسید و خراب شد!» گفتن جمله‌هایی از این دست شاید برای نسل گذشته با توجه به کمبود اطلاعات و امکانات درمانی تا حدی قابل قبول باشد اما امروزه دیگر پذیرفتن اینکه بارداری و تولد کودکان باعث تخریب و از بین رفتن دندان‌های مادر می‌شود، دور از ذهن و عجیب به نظر می‌رسد. هر چند دوران بارداری تغییرهای هورمونی و جسمی‌ای با خود دارد که ممکن است روی سیستم دهان و دندان مادر نیز تاثیر بگذارد اما می‌توان به آسانی و با اندکی رسیدگی از این دوران گذشت و سفیدی دندان‌های مادر را با شیرینی لبخند کودکش با هم آمیخت.
قبل از بارداری
یکی از مهم‌ترین نکته‌ها در حفظ سلامت دندان‌ها در طول بارداری این است که مادر قبل از اقدام به بارداری برای کنترل وضعیت دندان‌های خود و انجام درمان‌های لازم به دندانپزشک مراجعه کند. این برنامه‌ریزی به مادر کمک می‌کند در طول زمان بارداری نیاز کمتری به درمان‌های اورژانس دندانپزشکی داشته باشد. اگر قصد بارداری دارید و برای کنترل قبل از بارداری به دندانپزشک مراجعه کرده‌اید، لازم است به وضوح هدف از مراجعه خود را به دندانپزشک توضیح دهید تا او بهتر بتواند درباره وضعیت دندان‌های شما تصمیم بگیرد.
