پرسش: آیا گوشت بوقلمون به دلیل تیره تر بودن در مقایسه با گوشت مرغ، آهن بیشتری دارد؟ مصرف این گوشت را به چه کسانی توصیه می کنید؟
پاسخ دکتر محمدرضا وفا متخصص تغذیه: دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران:
معمولاً همه قسمت‌های گوشت پرندگان تیره نیستند و بیشتر گوشت ران و مقداری از گوشت ناحیه شکمی، بافت تیره‌تری دارند که مقدار آهن در این قسمت‌ها بیشتر است ولی گوشت سینه یا سایر قسمت‌های پرنده که کاملا سفید است مقدار آهن کمتری دارد.
به‌طور کلی، بین همه گوشت‌ها بیشترین مقدار آهن در گوشت قرمز است و آهن موجود در گوشت قرمز جذب بسیار بالاتری نسبت به سایر منابع آهن دارد.
البته مصرف (در حد متعادل) گوشت بوقلمون برای مادران باردار، مبتلایان به کم‌خونی و افسردگی بسیار مفید است.
زایمان طول عمر می‌آورد
متخصصان کالج سلطنتی لندن به تازگی اظهار داشتند زنانی که وضع حمل می‌کنند، کمتر در معرض مرگ‌ومیر ناشی از برخی بیماری‌ها هستند. به عبارت دیگر، زنانی که صاحب فرزند می‌شوند در مقایسه با زنان دیگر، کمتر احتمال دارد بر اثر ابتلا به برخی بیماری‌ها جان خود را از دست بدهند. در این مطالعه ارتباط بین عوامل مربوط به تولیدمثل مانند فرزنددار شدن و تغذیه با شیر مادر با خطر مرگ‌ومیر در زنان مورد ارزیابی قرار گرفت.
کارشناسان به تحلیل اطلاعات مربوط به 322هزار و 972 زن در 10 کشور از جمله انگلیس، فرانسه، آلمان و سوئد پرداختند که میانگین سنی آنها 50 سال بود. هریک از این زنان برای مدت‌زمان 12 سال و 9 ماه پیگیری شدند. در این بازه زمانی، در مجموع 14 هزار و 383 نفر از این زنان جان خود را از دست دادند که سرطان عامل مرگ 5 هزار و 938 نفر از آنها بود و همچنین بیماری‌های سیستم گردش خون به مرگ 2 هزار و 404 نفر از این زنان منجر شد. این تیم تخصصی گروهی از عوامل تولیدمثل را با خطر مرگ‌ومیر ناشی از چند بیماری رایج مانند سرطان پستان، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی مقایسه کردند.
این متخصصان دریافتند زنانی که وضع حمل کرده‌اند، نسبت به زنان دیگر، 20 درصد کمتر احتمال دارد بر اثر ابتلا به این بیماری‌ها جان خود را از دست بدهند. همچنین خطر مرگ در زنانی که فرزندشان را با شیر خود تغذیه کرده‌اند، 8 درصد کمتر است. متخصص ارشد این مطالعه گفت: «مکانیسم‌های هورمونی توجیه‌کننده علت کاهش خطر مرگ در زنانی است که فرزندشان را با شیر خود تغذیه کرده‌اند، صاحب فرزند شده‌اند و از قرص‌های ضدبارداری استفاده کرده‌اند زیرا این عوامل با تغییرات در سطح هورمون‌ها ارتباط دارد.»
«میزگرد پوست» درباره تغییرات پوستی خانم امانی با حضور دکتر سیدمسعود داوودی و دکتر ندا ادیبی متخصصان پوست و دکتر بهروز بیرشک روان‌شناس
پوست پس از زایمان
در «میزگرد پوست» این شماره، میزبان خانم 33 ساله‌ای هستیم که 2 سال از زایمانشان می‌گذرد و پس از زایمان، با برخی مشکلات پوستی، مواجه شده‌اند. خانم امانی، مشکلات خود را به این صورت برای «سلامت» شرح داده‌اند: «من قبل از بارداری، پوست نسبتا صاف و شادابی داشتم اما بعد از زایمان، با مشکلات پوستی مختلفی مانند جوش‌های زیرپوستی یا از دست دادن شادابی پوستم مواجه شدم. چند وقت پیش به پزشک مراجعه کردم و او برایم 30 عدد قرص آنتی‌بیوتیک، یک کرم لایه‌بردار و یک ژل کلیندامایسین تجویز کرد. کرم لایه‌بردار را به‌دلیل اینکه شنیده بودم مصرف آن باعث نازک و لکه‌دار شدن پوست می‌شود، استفاده نکردم. قرص‌های آنتی‌بیوتیک را هم نخوردم اما از ژل کلیندامایسین استفاده کردم و هیچ نتیجه مطلوب و چشمگیری هم از آن نگرفتم. من شنیده‌ام اگر از کرم لایه‌بردار استفاده کنم، باید حتی زیر نور مهتابی هم ضدآفتاب بزنم. این در حالی است که من عادت به استفاده منظم از کرم ضدآفتاب در موارد عادی هم ندارم. دکتر پوست به من گفت استرس کار و زندگی هم می‌تواند در بروز جوش‌های زیرپوستی‌ام موثر باشد چون سابقه اگزما و تشدید آن با استرس را دارم.
از طرف دیگر، از وقتی بچه‌دار شده‌ام، از نظر روانی هم کمی احساس به‌هم‌ریختگی می‌کنم. یعنی حس می‌کنم نمی‌توانم به خودم برسم و دست و پایم همیشه بسته است. همین مساله، من را ناراحت می‌کند. حالا می‌خواهم بدانم آیا نیازی به مصرف قرص‌های آرامبخش دارم و اینکه آیا راهی برای رها شدن از جوش‌های زیرپوستی و به دست آوردن دوباره شادابی پوستم وجود دارد یا نه». در «میزگرد پوست» این هفته پای صحبت‌های متخصصان نشستیم تا به بررسی مشکل این همراه «سلامت» بپردازیم.
پرسش: آیا استفاده از شکم‌بند بعد از زایمان فایده دارد و می‌تواند از افتادگی شکم پیشگیری کند؟
پاسخ دکتر مریم ابوالحسنی، متخصص پزشکی ورزشی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
استفاده از شکم‌بند یا گن هیچ تاثیری در بهبود افتادگی شکم ندارد.
افرادی که می‌‌خواهند از افتادگی شکم پیشگیری کنند باید ورزش‌هایی انجام دهند که عضلات شکمشان تقویت شود. در غیر این صورت گن‌ها و شکم‌بندها جز اینکه به تدریج و در طول زمان عضلات شکم را ضعیف‌تر و شرایط را بدتر کنند، مزیت دیگری ندارند.
دکتر رضا راست‌منش
دکترای تغذیه و رژیم‌درمانی
خانم‌های بارداری که مجبور هستند مدتی از زمان بارداری‌شان را تنها سپری کنند، معمولا در این شرایط میلی هم به خوردن غذا ندارند در حالی که گرسنه ماندن در این دوران هم برای خودشان خطرناک است و هم برای جنینشان. به همین دلیل توصیه می‌کنم حتما هر 5 گروه مواد غذایی اصلی را دریافت و سعی کنند به خودشان گرسنگی ندهند. ضمن اینکه در طول 9 ماه بارداری از خوردن مواد مضر خودداری کنند و تا می‌توانند غذاهای سالم و خانگی بخورند به‌خصوص خوردن انواع سبزی و میوه را توصیه می‌کنم و همین‌طور خوردن ماهی که امگا3 زیادی دارد. امگا3 می‌تواند خطر افسردگی پس از زایمان را کاهش دهد.
ضمنا بهتر است از خوردن هر ماده غذایی خام و نپخته خودداری کنند. سبزیجات می‌توانند مقدار زیادی از ویتامین‌ها از جمله A و C و مواد معدنی و فیبر را فراهم کنند.
یکی از مشکلات خانم‌های باردار در دوران بارداری، یبوست است که این مشکل با مصرف سبزی‌ها برطرف می‌شود. نیاز به ویتامین C در بارداری 70 درصد بیشتر از زمان غیربارداری است که یک رژیم معمولی خوب به راحتی این مقدار را در اختیار مادر قرار می‌دهد. کلم، حبوبات، سیب‌زمینی، اسفناج، دانه‌های سبز و گوجه‌فرنگی غنی از ویتامین C هستند و به جذب آهن موجود در غذاها کمک می‌کنند.
بدن ما ذخیره ویتامین C ندارد و با مصرف درست مواد غذایی نیاز به این ویتامین به راحتی فراهم می‌شود. ضمنا باید توجه داشت که در این دوران باید چربی‌ها، روغن و شکر با احتیاط مصرف شوند.
دکتر مریم کاشانیان متخصص زنان و زایمان می‌گوید اگر همسرتان باردار است، حضور و همراهی‌تان را مضاعف کنید
بیشتر دختران جوانی که ازدواج می‌کنند دوست دارند پس از ازدواجشان مادر شوند و کودکشان را به دنیا بیاورند اما گاهی در زندگی مسائلی پیش می‌آید که دور از ذهن است؛ مثلا کم نیستند مادران بارداری که مجبورند بنا به دلایلی بخشی از دوران بارداری‌شان را تنها بگذرانند. این گروه از مادران بیش از همتایان خود در معرض خطر افسردگی هستند که دکتر مریم کاشانیان، متخصص زنان و زایمان و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، درباره این گروه از مادران می‌گوید: «احتمال سقط‌جنین در این دسته از زنان باردار بیش از سایرین است.»
«بارداری» این هفته به تاثیر بارداری بر خلق و خو می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه افسردگی می‌تواند احتمال سقط‌جنین را افزایش دهد.
«میزگرد پوست، مو و زیبایی» درباره مشکل ترمیم زخم در دوران بارداری با حضور دکتر زهره تهرانچی و دکتر مجتبی امیری متخصصان پوست، دکتر مریم کاشانیان متخصص زنان و زایمان و دکتر حسین ایمانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی
سارا می‌گوید برای نخستین‌بار است که باردار می‌شود. می‌گوید بارداری به خودی خود تجربه‌ای شگرف برای زنان است اما در کنار لذت‌هایی که دارد، گاه با ناراحتی‌هایی هم همراه می‌شود و سوالاتی را در ذهن خانم‌ها به‌وجود می‌آورد که پاسخ دادن به آنها مهم است. او مهمان این هفته «میزگرد زیبایی» است که به قول خودش قبل از بارداری، خوش‌زخمی‌اش زبانزد این و آن بوده اما در طول بارداری نه‌تنها زخم‌هایش بسیار کند بهبود می‌یابد بلکه جای آن هم تیره می‌شود. او می‌گوید مدتی است وقتی پوستش را فشار می‌دهد کمی طول می‌کشد تا فرورفتگی ایجادشده به حالت قبل برگردد و دلیل آن را نمی‌دانند. در «میزگرد زیبایی» این هفته در رابطه با مشکلات پوستی این خانم و مراقبت‌ها و هشدارهای پوستی در دوران بارداری با کارشناسان «سلامت» گفت‌وگو کردیم.
نگاه متخصص پوست دکتر زهره تهرانچی عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی
خانم‌ها به‌دلیل تغییرهای هورمونی دچار برخی تغییرهای پوستی در دوران بارداری می‌شوند که از آن جمله می‌توان به موراد زیر اشاره کرد:
1) افزایش تیرگی پوست: این موضوع به‌خصوص در نژاد ما که پوست نسبتا تیره‌ای داریم، بیشتر دیده می‌شود. در دوران بارداری احتمال بروز لک صورت، تیرگی اطراف آرئول پستان و خط روی شکم بیشتر می‌شود. این تیرگی‌ها نیاز به پیشگیری یا درمان ندارند و بعد از زایمان از بین می‌روند. تنها ماسک بارداری است که اگر بروز کند، گاهی بعد از زایمان رفع می‌شود و گاهی تا مدت‌ها باقی می‌ماند. برای پیشگیری از این مساله می‌توان از ضدآفتاب استفاده کرد و از تماس طولانی با نور خورشید خودداری کرد. در استفاده از ضدلک‌ها باید بسیار مراقب بود زیرا استفاده از برخی ترکیب‌ها در دوران بارداری مضر است. بهتر است هر نوع درمانی را به بعد از زایمان موکول کنید.
خداحافظ همین حالا
دکتر مریم کاشانیان
متخصص زنان و زایمان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سقط عمد از جمله موضوع‌هایی است که در مورد اخلاقی بودن یا نبودن آن در جهان بحث‌های زیادی در جریان است. سقط القایی در برخی از کشورها قانونی است و خانم‌هایی که ناخواسته باردار می‌شوند اجازه انجام سقط را دارند اما در برخی دیگر از کشورها مثل کشور ما غیرقانونی است و مجوز آن تنها در موارد پزشکی صادر می‌شود. آمار نشان می‌دهد در سال 2012، بالغ بر 7 میلیون زن در 26 کشور در حال توسعه به دلیل عوارض ناشی از سقط جنین در بیمارستان بستری شدند.
22 میلیون زن سالانه در سراسر جهان سقط پرخطر انجام می‌دهند که 22 هزار نفر آنها فوت می‌کنند. این موضوع را نباید از یاد برد که این آمار مربوط به زنانی است که برای سقط جنین یا عوارض ناشی از آن به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. بسیاری از زنانی که سقط عمد انجام می‌دهند به مراکز درمانی دسترسی ندارند، بنابراین در آمار نمی‌گنجند. طبق آمار جهانی 8 تا 18 درصد مرگ زنان باردار به دلیل سقط عمد است.
«میزگرد تغذیه» درباره مشکل چاقی خانم شکوفه با حضور دکتر محمدرضا مهاجرتهرانی فوق‌تخصص غدد و متابولیسم دکتر طاهره افتخار متخصص بیماری‌های زنان دکتر احمدباقری مقدم متخصص پزشکی ورزشی و دکتر نسرین امیدوار متخصص تغذیه
چاقی عوارض زیادی دارد که یکی از آنها کاهش احتمال باروری است. از طرفی، بیماری تخمدان پلی‌کیستیک با اختلال در عادت ماهانه باعث ناباروری می‌شود. میهمان این هفته «میزگرد تغذیه» خانمی
29 ساله است که به هر 2 بیماری یعنی چاقی و تخمدان پلی‌کیستیک مبتلاست و پزشکان برای درمان ناباروری‌اش در قدم اول کاهش وزن را به ایشان توصیه کرده‌اند. ایشان هم برای دریافت راهنمایی درباره کاهش وزن درست و اصولی در «میزگرد تغذیه» شرکت کرده و از متخصصان راهنمایی خواسته‌اند.
