پرسش: آیا وجود تب بالا در کودکان باعث تشنج می‌شود؟ چه درجه‌ای و در چه سنی رخ می‌دهد؟
پاسخ دکتر علیرضا ناطقیان، فوق‌تخصص عفونی کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
تب بالاتر از حدود 38.5 درجه سانتی‌گراد در درصدی از کودکان می‌تواند باعث تشنج شود که معمولا در فاصله حدود 9 ماهگی تا 6 سالگی اتفاق می‌افتد، بنابراین والدین باید با اقدام‌های درمانی به‌موقع و مراجعه به پزشک سعی کنند هر چه سریع‌تر تب کودک را پایین بیاورند. در صورتی که کودکی یک بار سابقه تشنج داشته باشد باید زمانی که تب کرده است تحت نظر پزشک معالجش از داروهایی مانند دیازپام که برای پیشگیری از تشنج مناسب هستند، استفاده کند.
چگونه از «سندرم گردن پیامکی» پیشگیری کنیم؟
حمید مهدوی‌محتشم
عضو انجمن حرکات اصلاحی و آسیب ورزشی دانشگاه تهران
وقتی در 3 آوریل 1973 اولین گوشی همراه بر مبنای ایده‌های مارتین کوپر به بازار عرضه شد، شاید کسی فکر نمی‌کرد مدتی بعد بیماری‌های مربوط به گوشی همراه هم همه‌گیر خواهد شد. به هر حال، امروزه دستگاه‌های ارتباطی هوشمند از قبیل موبایل و تبلت جای بسیاری از اسباب‌بازی‌ها و ابزارهای ارتباطی را گرفته و بسیاری از مردم ساعت‌های زیادی را صرف آنها می‌کنند. همین امر باعث ایجاد و رواج دردهایی در ستون فقرات، به خصوص در فقرات گردنی، شده است؛ به حدی که متخصصان ستون فقرات، نام این ناهنجاری را «سندرم گردن پیامکی» گذاشته‌اند. در این ناهنجاری، گردن از جای اصلی خود یعنی خط فرضی کشش ثقل جلوتر آمده و باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمره افراد شده است. کم نیستند افرادی که هر لحظه از وقت آزاد خود را برای انداختن نگاهی به صفحه تلفن صرف می‌کنند و حتی کسانی که تا ساعت‌ها سرگرم رد و بدل کردن پیام‌های کوتاه یا تماشا کردن ویدئوها یا خواندن مطالبی روی صفحه کوچک موبایل خود هستند.
چه باید کرد؟
دین‌وسلامت/ حجت‌الاسلام‌ابراهیم اخویروان‌شناس بالینی مرکز مشاوره حوزه علمیه قم
خدایا! پناه می‌برم به تو از فرزندی که سلطانم باشد*
1) نگاه اول: خانواده یک سیستم است و یکی از نیازهای اساسی سیستم، داشتن سلسله مراتب. زمانی که رتبه‌ها در خانواده مشخص باشد، کارکرد خانواده ارتقا می‌یابد و هر کدام از اعضای آن، در برابر نقش‌هایی که ایفا می‌کنند، از مواهبی برخوردار می‌شوند ولی آنگاه که جایگاه افراد خانواده به هم ریزد، نمی‌توان در آن، آرامش و موفقیت را جستجو کرد.
2) نگاه دوم: فرزندان از داشتن پدر و مادر صمیمی و مقتدر لذت می‌برند. همراهی جدیت با محبت، کلید اصلی فرزندپروری موفق خواهد بود. زمانی که یکی از این دو کلید در خانه و سیستم تربیتی گم شود، تربیت هم با کاستی‌هایی روبرو خواهد شد. در خانه‌ای که نقش پدری و مادری با ابهت به همراه محبت باشد، فرزندانی با اعتماد به نفس، مستقل و شایسته رشد می‌کنند.
3) نگاه سوم: پدر و مادر در ذهن و روان کودک از جایگاه ویژه و ممتازی برخوردارند. پدر را قله زندگی و مادر را کاشف استعدادهای کودک دانسته‌اند. تاثیری که والدین بر زندگی کودکان می‌توانند داشته باشند، نه فقط در سال‌های تربیت، بلکه به درازای یک عمر خواهد بود. با نگاهی به خود می‌توانیم ریشه بسیاری از رفتارهای کنونی را در آموزش‌هایی که از پدر و مادرمان دریافت کرده‌ایم، به خوبی مشاهده و طولانی بودن تاثیر تربیتی را تصدیق کنیم.
4) نگاه چهارم: کم بودن تعداد فرزندان و کم‌کاری والدین در یادگیری مهارت‌های فرزندپروری، باعث شده روز به روز، کودکان از جایگاه خود دورتر شوند و قدرتمندی بیشتری را در سیستم خانواده به دست بیاورند تا جایی‌که گاهی در کانون تصمیم‌گیری خانوادگی قرار می‌گیرند و نقش تعیین‌کننده‌ای را در این فرایند ایفا می‌کنند. این وضعیت، به نفع هیچ کدام از افراد خانواده نیست و سیستم خانوادگی را اکنون و در آینده، دچار معضلات بسیار بزرگی خواهد کرد. کودکان به شخصیتی کاذب دست می‌یابند که همانند آنچه در پویانمایی‌ها و فیلم‌های تخیلی خود مشاهده می‌کنند، می‌تواند هر آنچه را نمی‌پسندند، به‌راحتی تغییر دهند و حتی قدرت‌های بزرگی چون پدر و مادر را مدیریت کنند.
5) نگاه پنجم: فرزندسالاری، از هر دریچه‌ای که نگاهش کنیم، مردود و ناپسند است. یکی از این نگاه‌های ناب، در سخنان پیامبر اعظم(ص) دیده می‌شود که فرمود:
«خدایا! پناه می‌برم به تو از فرزندی که سلطانم باشد و بر من فرمان براند.»
* پیامبر اکرم (ص)، بحارالانوار، ج86، ص186
اخلاق پزشکی/ دکتر حمیدرضا نمازی/عضو گروه اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
5 ملاحظه اخلاقی در رابطه با سالمندان
رابطه‌ای که با سالمندان برقرار می‌کنیم، بیش از آنچه به‌نظر می‌آید، محتاج دوباره‌بینی و تحلیل‌های اخلاقی است. مراد از اخلاق در قبال سالمندان فقط این نیست که در اتوبوس یا مترو جایمان را به آنها دهیم یا به اصرار تعارفشان کنیم جلوتر از در خارج شوند. مهم‌تر از اینها احترام عمیق و آشکار به کرامت انسانی آنهاست. چند ملاحظه اخلاقی در این مورد ذکر می‌شود:
1) عموم سالمندان به موازات پیر شدن، با‌توجه‌به تغییرات روانی و جسمی که نتیجه گذر سال‌های رفته است، خلقیات خاصی پیدا می‌کنند که با احوال دوران میانسالی و جوانی‌شان متفاوت است. طبیعت تکاملی آدمی همین است. ممکن است کسی که روزگاری بی‌باکانه عمل می‌کرده است، امروز در کنج عافیت و محافظه‌کاری نشسته باشد. گذشته سالمندان را تا خودشان روایت نکرده‌اند، به طنز و کنایه به رخشان نکشیم.
2) هنگام بیماری والدین سالمند، با سایر خواهر و برادران هماهنگ باشیم. یکی از نزدیکان ممکن است چنان دل بسوزاند که امور شخصی سالمندان را که خودشان از عهده انجامش بر‌می‌آیند، برعهده بگیرد. رسیدگی‌های بدون ضرورت گاهی نتایج معکوس به بار می‌آورد.
3) سالمندان آنچه را ما در آیینه می‌بینیم، در خشت خام می‌بینند. از این رو اغلب، کمتر سخن می‌گویند و بیشتر سر به گریبان فرو می‌برند. ما آدم‌ها وقتی سکوت می‌بینیم، دلمان می‌لرزد و ترحم می‌کنیم. حواسمان باشد پابه‌سن‌گذاشته‌ها هوش اجتماعی و احتمالا هوش هیجانی بیشتری در مقایسه با ما دارند و تمایز میان احترام و ترحم را بیشتر می‌فهمند.
4) بزرگ‌ترین خدمتی که می‌توانیم به سالمندان کنیم، این است که تا جایی که می‌شود، آنها را وابسته نکنیم؛ به تعبیری، استقلال‌شان را نگیریم و آنها را برای ساده‌ترین تصمیم‌گیری‌ها وابسته خود نکنیم. کرامت و حرمت انسانی در پرتو استقلال است که محقق می‌شود.
5) حواسمان باشد در دوران جوانی، معنای زندگی را به دست آوریم تا در پیرسالگی دچار بحران نشویم. درنگ کنیم؛ سالمندان دوباره بچه نمی‌شوند! حرمتشان را با این حرف‌ها مخدوش نکنیم.
زندگی‌مثبت/ دکتر فربد فدائی/روانپزشک، مدیرگروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
«صبح‌خیزی و سلامت‌طلبی چون حافظ
هرچه کردم، همه از دولت قرآن کردم»
پژوهش‌های پزشکی نشان می‌دهد هورمون‌هایی که باعث فعالیت و تحرک و افزایش توجه و تمرکز می‌شود، حدود سپیده‌دم به حداکثر ترشحشان می‌رسد و کمترین میزان ترشح آنها ساعت‌های اولیه شب است. در مقابل، هورمون‌هایی که با استراحت و رشد بدن و ترمیم آنها ارتباط دارد، در ساعت‌های اولیه شب به حداکثر ترشح می‌رسد و هنگام سپیده‌دم کمترین میزان را دارد. بنابراین با برخاستن صبح زود و خوابیدن آغاز شب از نظم طبیعی زیست‌شناختی پیروی می‌کنیم که باعث سلامتمان می‌شود اما اگر کسی شب‌ها که زمان ترشح هورمون‌های استراحت و ترمیم بدن است، بخواهد بیدار بماند و در مقابل صبحدم که زمان ترشح هورمون‌های تحرک و توجه و تمرکز است بخوابد با مشکل ناشی از ناهماهنگی ساعت‌های خواب‌وبیداری مواجه می‌شود و کارایی‌اش به حداقل می‌رسد.
این موضوع به‌ویژه در بچه‌ها مهم است که بیدار ماندن شبانه که متاسفانه در برخی خانواده‌ها رایج شده باعث اختلال در رشد جسمی و عصبی کودکان می‌شود. سحرخیزی باعث می‌شود فرد به‌موقع به کارهایش برسد و پس از اقامه نماز، فرصتی برای اندیشیدن درباره مفهوم زندگی و دمیدن و فروشدن منظم خورشید و گذر زمان و ضرورت استفاده شایسته از آن داشته باشد. آن‌کس که صبحدم برخاسته است طبق حکمت کهن اما همیشه تازه بزرگمهر حکیم، کامرواست. شب نیز درحالی‌که به همه کارهایش رسیده و نیایش شبانه روحش را به لطافت و مهر آغشته است به خواب می‌رود تا خواب‌های شیرین ببیند اما آنکه دیر برخاست هنگام شب با زحمت می‌کوشد به هر طریق بخوابد و چون به‌سختی هم خوابید به علت به هم خوردن نظم طبیعی بدن کابوس‌های وحشتناک می‌بیند و فردا با خستگی و روانی خسته از خواب برمی‌خیزد.
ختم کلام با این حکمت ارزنده از حضرت محمد(ص) که: «در آموختن سحرخیز باش، چراکه سحرخیزی برکت‌آفرین است و باعث کامیابی انسان.»
دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده متخصص پوست می‌گوید دور سولاریوم را خط بکشید
سالمترین راه برای برنزه کردن پوست چیست؟
سمیه مقصودعلی
طبق آمار رسمی سازمان جهانی بهداشت سالانه در اروپا 3500 نفر به دلیل استفاده از کابین‌های برنزه‌کننده پوست (سولاریوم) به سرطان پوست مبتلا می‌شوند و از این میان حدود 800 نفر جانشان را از دست می‌دهند. سالانه در سراسر جهان 132 هزار نفر به ملانوم یعنی وخیم‌ترین نوع سرطان پوست و 2میلیون نفر به دیگر انواع سرطان‌های پوستی مبتلا می‌شوند. محققان می‌گویند سولاریوم احتمال ابتلا به ملانوم را 20 درصد افزایش می‌دهد و این میزان در افرادی که قبل از 35 سالگی به صورت مرتب از کابین‌های برنزه‌کننده پوست استفاده می‌کنند به 40 درصد می‌رسد. در رابطه با همین موضوع در صفحه «زیبایی» این هفته با دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده، رئیس مرکز تحقیقات سلول‌های بنیادی، گفت‌وگو کرده‌ایم.
زندگی سالم
وقتی نوزادان زودرس عاشق می‌شوند!
دکتر حافظ باجُغلی
روانپزشک و عضو کمیته بهداشت و سلامت جنسی انجمن روان‌پزشکان ایران
نوزادان هم روزی بزرگ می‌شوند و عشق را تجربه می‌کنند. امروز دهانشان بوی شیر می‌دهد اما به چشم بر هم‌زدنی مراحل رشد و تکامل را طی می‌کنند و روزی می‌رسد که عاشق می‌شوند. به نوزادانی که پیش از تمام شدن 37 هفته به دنیا می‌آیند «پره‌ترم» یا زودرس گفته می‌شود. مطالعه‌ای که به تازگی در کشور فنلاند انجام گرفته، نشان می‌دهد نوزادان زودرس در بزرگسالی مشکلات بیشتری در عشق ورزیدن دارند. این مطالعه بخشی از یک پیمایش ملی سلامت در کشور فنلاند و هدف آن برنامه‌ریزی زودهنگام برای ارتقای سلامت جسمی و روانی در نوزادان زودرس بوده است.
سلامت: آیا کرم‌های آرایشی SPF دار مناسبند؟
معمولا اندیس‌های استفاده شده در کرم‌های آرایشی بسیار پایین و حدود 5 تا 10 است. بهتر است هنگام خرید به SPF توجه داشته باشید. می‌توانید به‌جای خرید کرم پودرهای SPF دار از ضدآفتاب‌های رنگی استفاده کنید یا ابتدا ضدآفتاب بزنید و بعد از 20 دقیقه روی آن کرم‌پودر بزنید.
سلامت: استفاده از کرم ضدآفتاب یا پوشش مناسب برای زخم‌های تازه بهبودیافته نیز لازم است؟
بله، سلول‌هایی که ترمیم‌کننده زخم هستند به سرعت تکثیر می‌شوند و ملانین بیشتری تولید می‌کنند. این سلول‌ها در مواجهه با نور آفتاب ممکن است تیره‌تر شوند. گرچه تابیدن نور خورشید به زخم خطری برای سلامت ندارد اما باعث تیرگی جای زخم خواهد شد.
سلامت: ضدآفتاب‌ها را چه مدت می‌توان استفاده کرد؟
معمولا روی محصولات تاریخ انقضا دارد اما در صورتی که کرم در مواجهه با گرما باشد، اثر خود را از دست می‌دهد. در صورتی که رنگ و بافت کرم تغییر کرد، باید آن را عوض کنید.
سلامت: نقش لباس در حفاظت از پوست در برابر آفتاب چیست؟
بافت جنس و حتی رنگ لباس اهمیت دارد. پارچه‌های نخی، پشمی و پلی‌استری با بافت فشرده اثر محافظت‌کنندگی بیشتری دارند. رنگ‌های تیره نیز در مقایسه با رنگ‌های روشن بیشتر از پوست محافظت می‌کنند.
سلامت: آیا با مصرف مواد‌غذایی هم می‌توان از پوست در برابر اشعه‌های مضر آفتاب محافظت کرد؟
بله، مواد‌غذایی حاوی کاروتنویید‌ها و از میان آنها بتاکاروتن، لیکوپن و لوتئین که رنگدانه‌های موجود در میوه و سبزی‌های زرد و نارنجی و قرمز هستند (مانند هویج) بهترین مواد غذایی‌اند که از پوست در برابر آفتاب محافظت می‌کنند. برخی آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها نظیر ویتامین A،C،E نیز این تاثیر را دارند اما مصرف تمام این مواد به تنهایی کافی نیست و باید رفتارها را در کنار آن اصلاح کرد.
توصیه‌ها و هشدارهای دکتر مجتبی امیری متخصص پوست
سمیه مقصودعلی
وقتی از شما می‌پرسند چطور از پوستتان در برابر نور خورشید محافظت می‌کنید، شاید خیلی ساده جواب بدهید کرم ضدآفتاب می‌خرم و به پوستم می‌زنم اما مراقبت از پوست در برابر آفتاب به این سادگی‌ها هم نیست و نکته‌های
ریز و درشتی دارد که اطلاع از آنها باعث می‌شود توجه بیشتری به این موضوع داشته باشید. در «پوست و مو»ی این هفته با دکتر مجتبی امیری، متخصص پوست و عضو هیات علمی بیمارستان بقیه‌ا... سوال‌هایی را در همین زمینه در میان گذاشته‌ایم که به شما کمک می‌کند ضدآفتابتان را با چشمان باز انتخاب کنید.
متخصصان تغذیه اعلام کرده‌اند رژیمی که در آن کربوهیدرات‌ها کمتر باشند، بهتر و موثرتر از رژیمی است که در آن چربی‌ها حذف یا کم شوند؛ یعنی اگر در رژیم غذایی‌تان به میزان کافی پروتئین و چربی باشد، برخلاف تصور عمومی راحت‌تر وزن کم می‌کنید. متخصصان نتایج این تحقیق را در مجله امریکن مدیکال منتشر کرده‌اند و ضمنا توصیه کرده‌اند که این روش رژیم گرفتن بیشتر برای افرادی مناسب است که وزنشان بیش از حد زیاد است یا در اصطلاح تغذیه چاقی مفرط دارند. این مدل رژیم در یک گروه 248 نفره داوطلب خانم در مقایسه با سایر رژیم‌ها به مدت 12 ماه امتحان شد. افرادی که این رژیم را رعایت کرده بودند به میزان 2 برابر سایز، وزن کم کردند و خطر بیماری‌های متابولیکی در آنها کمتر شده بود.
منبع: santeaz
