زایمان طول عمر می‌آورد
متخصصان کالج سلطنتی لندن به تازگی اظهار داشتند زنانی که وضع حمل می‌کنند، کمتر در معرض مرگ‌ومیر ناشی از برخی بیماری‌ها هستند. به عبارت دیگر، زنانی که صاحب فرزند می‌شوند در مقایسه با زنان دیگر، کمتر احتمال دارد بر اثر ابتلا به برخی بیماری‌ها جان خود را از دست بدهند. در این مطالعه ارتباط بین عوامل مربوط به تولیدمثل مانند فرزنددار شدن و تغذیه با شیر مادر با خطر مرگ‌ومیر در زنان مورد ارزیابی قرار گرفت.
کارشناسان به تحلیل اطلاعات مربوط به 322هزار و 972 زن در 10 کشور از جمله انگلیس، فرانسه، آلمان و سوئد پرداختند که میانگین سنی آنها 50 سال بود. هریک از این زنان برای مدت‌زمان 12 سال و 9 ماه پیگیری شدند. در این بازه زمانی، در مجموع 14 هزار و 383 نفر از این زنان جان خود را از دست دادند که سرطان عامل مرگ 5 هزار و 938 نفر از آنها بود و همچنین بیماری‌های سیستم گردش خون به مرگ 2 هزار و 404 نفر از این زنان منجر شد. این تیم تخصصی گروهی از عوامل تولیدمثل را با خطر مرگ‌ومیر ناشی از چند بیماری رایج مانند سرطان پستان، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی مقایسه کردند.
این متخصصان دریافتند زنانی که وضع حمل کرده‌اند، نسبت به زنان دیگر، 20 درصد کمتر احتمال دارد بر اثر ابتلا به این بیماری‌ها جان خود را از دست بدهند. همچنین خطر مرگ در زنانی که فرزندشان را با شیر خود تغذیه کرده‌اند، 8 درصد کمتر است. متخصص ارشد این مطالعه گفت: «مکانیسم‌های هورمونی توجیه‌کننده علت کاهش خطر مرگ در زنانی است که فرزندشان را با شیر خود تغذیه کرده‌اند، صاحب فرزند شده‌اند و از قرص‌های ضدبارداری استفاده کرده‌اند زیرا این عوامل با تغییرات در سطح هورمون‌ها ارتباط دارد.»
محیط‌زیست/ کیارش یشایائی/فعال محیط‌زیست
خوزستان، باران و تنگی‌نفس
همه ساله پس از ریزش نخستین بارش پاییزه تا اوایل ماه آذر، مراجعه شهروندان خوزستانی و مشخصا اهوازی به مراکز درمانی به علت مشکلات تنفسی افزایش می‌یابد. ابتدا بروز این مشکل به آلاینده‌های نفت و صنایع نسبت داده شد. آلودگی هوا همه ساله همزمان با نخستین بارش پاییزی اتفاق می‌افتد. وقتی میزان رطوبت قبل از بارش شدت می‌گیرد، آلودگی به بیشترین میزان خود می‌رسد و در زمان بارش هم ادامه پیدا می‌کند. گمان می‌رفت بارش اسیدی عامل اصلی مشکلات شهروندان خوزستانی باشد.
به گزارش پرتال خبری سازمان حفاظت محیط‌زیست، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان احمدرضا لاهیجان‌زاده اعلام کرد: «امسال دستگاهی در ایستگاه‌های هواشناسی نصب شده که میزان بارش باران اسیدی را می‌سنجد.
وقتی داده‌های این دستگاه را در زمان بارش و به‌صورت ساعتی بررسی کردیم، مشخص شد باران شب‌های گذشته در اهواز اسیدی نبوده است.» وی افزود: «با توجه به منتفی بودن باران اسیدی مشخص می‌شود آلودگی صنایع و تولیدات نفتی در آلوده کردن باران اثری نداشته‌اند و شدت وزش باد و میزان بارش هم بر این موضوع صحه می‌گذارند.»
البته اثبات این موضوع از اهمیت آلاینده‌های نفتی و صنایع و برنامه‌ریزی برای کاهش این‌گونه آلاینده‌ها کم نمی‌کند، اما به هر حال مشخص شده عامل این تنگی نفس را باید در جای دیگری جستجو کرد. حالا از بین 17 نوع آلاینده‌ای که به‌عنوان عامل تنگی نفس خوزستانی‌ها معرفی شده بود، آخرین و ضعیف‌ترین احتمال، به متهم ردیف اول این تحقیقات تبدیل شده است؛ گرده‌افشانی نوعی گیاه که زمان گلدهی و گرده‌افشانی آن در آبان ماه است. البته این موضوع باید تایید و صحت آن رسما اعلام شود که تنها با ادامه تحقیقات و آزمایش‌های لازم میسر است.
دستگاه لازم برای اندازه‌گیری این نوع آلاینده هنوز در کشور وجود ندارد. سال گذشته تلاش‌ها برای ورود این دستگاه به کشور به علت تحریم‌ها و مشکلات نقل و انتقال ارز شکست خورد. امیدواریم در آینده نزدیک و با شروع اجرای «برجام» این کمبود برطرف شود. به علت اینکه تحقیقات هنوز تکمیل نشده، نامی از این‌گونه گیاهی برده نشده است. در صورت اثبات این فرضیه، با هرس کردن به موقع یا خارج کردن این گیاه (که احتمالا یک گونه وارداتی هم است) از منطقه و از بین بردن آن می‌توان این مشکل را حل کرد.
«میزگرد پوست» درباره تغییرات پوستی خانم امانی با حضور دکتر سیدمسعود داوودی و دکتر ندا ادیبی متخصصان پوست و دکتر بهروز بیرشک روان‌شناس
پوست پس از زایمان
در «میزگرد پوست» این شماره، میزبان خانم 33 ساله‌ای هستیم که 2 سال از زایمانشان می‌گذرد و پس از زایمان، با برخی مشکلات پوستی، مواجه شده‌اند. خانم امانی، مشکلات خود را به این صورت برای «سلامت» شرح داده‌اند: «من قبل از بارداری، پوست نسبتا صاف و شادابی داشتم اما بعد از زایمان، با مشکلات پوستی مختلفی مانند جوش‌های زیرپوستی یا از دست دادن شادابی پوستم مواجه شدم. چند وقت پیش به پزشک مراجعه کردم و او برایم 30 عدد قرص آنتی‌بیوتیک، یک کرم لایه‌بردار و یک ژل کلیندامایسین تجویز کرد. کرم لایه‌بردار را به‌دلیل اینکه شنیده بودم مصرف آن باعث نازک و لکه‌دار شدن پوست می‌شود، استفاده نکردم. قرص‌های آنتی‌بیوتیک را هم نخوردم اما از ژل کلیندامایسین استفاده کردم و هیچ نتیجه مطلوب و چشمگیری هم از آن نگرفتم. من شنیده‌ام اگر از کرم لایه‌بردار استفاده کنم، باید حتی زیر نور مهتابی هم ضدآفتاب بزنم. این در حالی است که من عادت به استفاده منظم از کرم ضدآفتاب در موارد عادی هم ندارم. دکتر پوست به من گفت استرس کار و زندگی هم می‌تواند در بروز جوش‌های زیرپوستی‌ام موثر باشد چون سابقه اگزما و تشدید آن با استرس را دارم.
از طرف دیگر، از وقتی بچه‌دار شده‌ام، از نظر روانی هم کمی احساس به‌هم‌ریختگی می‌کنم. یعنی حس می‌کنم نمی‌توانم به خودم برسم و دست و پایم همیشه بسته است. همین مساله، من را ناراحت می‌کند. حالا می‌خواهم بدانم آیا نیازی به مصرف قرص‌های آرامبخش دارم و اینکه آیا راهی برای رها شدن از جوش‌های زیرپوستی و به دست آوردن دوباره شادابی پوستم وجود دارد یا نه». در «میزگرد پوست» این هفته پای صحبت‌های متخصصان نشستیم تا به بررسی مشکل این همراه «سلامت» بپردازیم.
آداب توزین در گفت‌وگو با دکتر حسین ایمانی متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی
هر روز صبح خودتان را وزن کنید
تا چندی پیش، بیشتر متخصصان تغذیه توصیه می‌کردند خودتان را حداکثر یک بار در هفته یا حداقل یک بار در ماه وزن کنید اما تحقیقات اخیر پژوهشگران دانشگاه کورنل نشان می‌دهد که توزین روزانه می‌تواند در کاهش و کنترل وزن موثر‌تر باشد. برای اثبات این باور، محققان طی مدت 2سال، صد‌‌ها داوطلب را زیر نظر گرفتند. هدف آنها کاهش وزن 10درصدی و ثابت نگه داشتن وزن با هر بار کم کردن یک درصدی وزن برای 2 هفته بود. برخی از این داوطلبان اجازه داشتند هر روز خود را وزن کنند و برخی دیگر ماهانه خود را وزن می‌کردند. بعد از2سال داوطلبانی که هر روز خود را وزن می‌کردند، توانستند به هدفشان برسند و بررسی مجدد در سال بعد ثابت کرد وزن این افراد ثابت مانده است. به گفته محققان، وزن کردن هر روزه باعث توجه بیشتر فرد به وزنش و مسئولیت‌پذیری بالاتر و کاهش ریزه‌خواری می‌شود. در رابطه با این تحقیق، با دکتر حسین ایمانی، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی در «سفره سالم» این هفته گفت‌وگویی کرده‌ایم که می‌خوانید.
«میزگرد تغذیه» درباره کاهش وزن خانم سایه با حضور دکتر محمدرضا وفا متخصص تغذیه، دکتر علی ترکمان ارتوپد
دکتر بهروز بیرشک روان‌شناس و دکتر شهرام صادقی متخصص طب فیزیکی
14 کیلوگرم کاهش وزن در 5 ماه
مهمان این هفته «میزگرد تغذیه» خانمی38ساله با قد 154 سانتی‌متر است که طی 5 ماه 14 کیلوگرم وزن کم کرده و وزنش را از 68 به 54 کیلوگرم و شاخص توده بدنی‌اش را از 29 به 23 یعنی از محدوده اضافه وزن به وزن طبیعی رسانده است. ایشان که با روش درست یعنی رعایت رژیم غذایی و ورزش، زیر نظر متخصص و بدون استفاده از قرص، پودر و هر دارویی وزن کم کرده است، تجربه موفقش را در «میزگرد تغذیه» این هفته با ما به اشتراک گذاشته است.
سبززدایی و رنگ‌آمیزی مرکبات در ایران و جهان
دکتر عباس یداللهی
متخصص بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و عضو هیات‌علمی دانشگاه تربیت مدرس
این روزها مرکبات سبز، زرد و نارنجی‌رنگ در بازار مواد غذایی دیده می‌شوند و گفته می‌شود برای اینکه برخی از این مرکبات زودتر برسند به آنها رنگ می‌زنند یا برخی از آنها را تحت فشار و گرما قرار می‌دهند. البته در گوشه و کنار دنیا هم فرآیند سبززدایی و رنگ‌آمیزی انجام می‌شود؛ به گونه‌ای که مرکباتی مانند پرتقال والنسیا که سبزرنگ است با برخی رنگ‌های مجاز رنگ می‌شود تا به رنگی دربیاید که مشتری‌پسندتر است اما در ایران فرآیند رنگ‌آمیزی با رنگ‌هایی انجام می‌شود که خوراکی نیستند و صنعتی‌اند.
البته چون پوست مرکبات گرفته می‌شود و بعد خورده می‌شود، مشکلی برای مصرف‌کننده ایجاد نمی‌کند اما اگر کودکان پوست این میوه‌ها را به‌دلیل داشتن رنگ صنعتی بخورند یا بر اثر چهارقاچ کردن میوه، پوست رنگ‌شده مرکبات با دهان افراد تماس پیدا کند، می‌تواند مشکل‌آفرین باشد.
گرما دادن به میوه‌ها نیز فرآیندی است که در دنیا برای زودتر رسیدن میوه انجام می‌شود به صورتی که میوه‌ها را در آب 30 تا 45 درجه قرار می‌دهند. با این کار اسید میوه کمتر می‌شود و زودتر می‌رسد اما در مقابل، ماندگاری میوه پایین می‌آید و زود از بین می‌روند و حتی مزه‌شان هم تغییر می‌کند، بنابراین گرما دادن به میوه‌ها برای رسیدنشان کار اشتباهی است.
البته برای آنکه خطرهای این اقدام‌ها معلوم شود باید وزارت بهداشت وارد عمل شود و نوع رنگ‌های استفاده شده در رنگ‌آمیزی میوه‌ها را بررسی کند تا تاثیرات آن بر سلامت مصرف‌کننده مشخص شود.
پوسیدگی به دندان‌های کودکان اوتیستیک نزدیک‌تر است
بچه‌های اوتیسم در مطب دندانپزشکی
دکتر مهکامه میرکریمی
متخصص دندانپزشکی کودکان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
اگر فرزندتان اوتیسم دارد، باید بیشتر از سایر همسالانش به بهداشت دهان و دندان او توجه کنید. از آنجا که برقرارنکردن ارتباط‌های اجتماعی، نقص یادگیری و اختلال تکلم جزو علائم بارز مبتلایان به اوتیسم است، وضعیت دهان و دندان این کودکان نیازمند توجه ویژه است زیرا به‌دلیل آگاهی اندک برخی خانواده‌ها در بسیاری از موارد، این کودکان با التهابات لثه و پوسیدگی‌های پیشرفته و گاهی درمان‌ناپذیر به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند. در «دهان و دندان» این هفته به معرفی مشکل‌های اصلی دهان و دندان این کودکان و آگاهی‌های ضروری برای والدین بچه‌های اوتیستیک می‌پردازیم.
ادامه مطلب...گفت‌وگو با دکتر شهرام فیروزبخش به مناسبت 21 آبان روز جهانی پنومونی
عفونت ریه در آستانه فصلی سرد
21 آبان روز جهانی پنومونی است. پنومونی یا ذات‌الریه بیماری‌ای است که همچنان در کل دنیا، عامل مهم مرگ و میر ناشی از بیماری‌های عفونی ریوی محسوب می‌شود. البته همه بیماران مبتلا به پنومونی فوت نمی‌کنند. مرگ صرفا سرنوشت آن گروه از بیمارانی است که به پنومونی شدید گرفتار شده‌اند، قصوری در درمان آنها انجام گرفته یا دچار مشکل زمینه‌ای هستند. در «تقویم سلامت» این هفته به مناسبت روز جهانی پنومونی با دکتر شهرام فیروزبخش، فوق‌تخصص ریه و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران درباره این بیماری، عوامل زمینه‌ساز آن و چگونگی پیشگیری از آن در افراد مستعد گفت‌وگو کرده‌ایم.
الفبای تشخیص و درمان سردردهای محیطی
سری که درد می‌کند، بخواند!
دکتر فرهاد عصارزادگان
متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی
انجمن بین‌المللی سردرد، سردردها را به 3 گروه کلی تقسیم کرده است؛ گروه اول، سردردهای اولیه هستند که سردردهای میگرنی، عصبی و... جزو سرشاخه‌های آن محسوب می‌شوند. در این نوع از سردردها معمولا علت مشخصی برای بروز سردرد پیدا نمی‌شود. گروه دوم، سردردهای ثانویه هستند. در این نوع از سردردها معمولا علت مشخص است و با برطرف کردن علت زمینه‌ای، سردرد بهبود می‌یابد؛ مثل سردردی که ناشی از خونریزی مغزی است و با درمان و جذب خونریزی، تسکین پیدا می‌کند یا سردردی که ناشی از کاهش قند خون است و با خوردن غذا برطرف می‌شود. گروه سوم نیز سردردهایی هستند که به نورالژیا معروفند و با دردهای خنجری در سر و صورت همراهند. سردردهای محیطی در گروه دوم سردردها قرار می‌گیرند که در «کلینیک مغز و اعصاب» این هفته به آن می‌پردازیم.
• سردردهای ناشی از کاهش قند خون: وقتی فردی برای مدتی طولانی گرسنه مانده و غذا نخورده باشد، به طور طبیعی قند خونش کاهش می‌یابد. از آنجا که سلول‌های مغزی بیشتر از قند استفاده می‌کنند، در نتیجه با کمبود آن مواجه می‌شوند و این امر با بروز سردرد در فرد نمایان می‌شود. سردرد ناشی از کمبود قند خون را به راحتی می‌توان با خوردن یک ماده غذایی برطرف کرد.
کودک و پنومونی
دکتر علیرضا ناطقیان
فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی کودکان و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران
21 آبان روز جهانی پنومونی است که همچنان جزو عوامل اصلی مرگ‌ومیر کودکان در کل دنیاست ولی خوشبختانه در کشور ما با ارتقای سطح بهداشتی و آموزش‌هایی که برای بهورزان در روستاها گذاشته شده، علائم پنومونی زودتر شناسایی می‌شود و کودکان را به مراکز تخصصی ارجاع می‌دهند. به همین دلیل آمار مرگ و میر کودکان مبتلا به پنومونی در ایران کاهش یافته است.
میزان بالای مرگ و میر کودکان در اثر پنومونی را در کشورهای توسعه‌یافته با سطح بهداشت پایین که کودکان سوءتغذیه دارند، بیشتر مشاهده می‌کنیم. علائم پنومونی در کودکان با بزرگسالان متفاوت است؛ مثلا عفونت ریه نوزادان عمدتا با تنفس تند و ناله همراه است و سرفه علامت بارزی نیست. در سنین بالاتر نیز افزایش تعداد تنفس علامت مهمی است ولی سرفه و خلط سینه نیز به آن اضافه می‌شود. در معاینه هم صداهای غیرطبیعی از ریه شنیده می‌شود. پنومونی ممکن است ویروسی باشد. در این موارد باید اقدامات حمایتی مناسبی برای کودکان انجام داد تا ویروس به مرور ضعیف شود و فعالیت آن به اتمام برسد. نمونه‌ای از این ویروس‌ها، ویروس آنفلوآنزاست. واکسیناسیون بخشی از این مشکل را حل می‌کند، چون برای بعضی از ویروس‌ها واکسن وجود ندارد.
والدین باید از بردن کودکان دچار بیماری‌های قلبی، ریوی یا سوءتغذیه به محیط‌های پرازدحام و آلوده خودداری کنند و مدام دست‌های خود و کودک را بشویند و اگر در خانواده فرد مبتلا به آنفلوآنزا یا پنومونی وجود دارد، تماس او را با کودک کاملا محدود کنند و اگر کودک دچار عفونت در سینوس‌ها، حلق و برونش‌ها شد، باید به موقع برای درمان آن اقدام کرد.
