اصلی‌ترین محل برگزاری المپیک در ریودوژانیرو به محله‌ای متعفن تبدیل شده است! اکنون چند هفته است که ساکنان محله بارا دا تیجوکا، محل پارک اصلی المپیک و دهکده المپیک، با بوی تعفن آب گندیده از خواب بیدار می‌شوند. به گفته ماریو موسکاتلی، زیست‌شناس محلی، راه یافتن گنداب حاوی فضولات انسانی به بستر تالاب‌ها در ماه گذشته باعث تولید گازهای سمی و آلودگی شدید آب رودخانه‌ها شده است. همچنین جریان سریع آب‌ها باعث تخریب وسیله شناوری شده که مانند صافی عمل می‌کرد و مانع ورود زباله‌ها داخل یکی از اصلی‌ترین تالاب‌های بارا دا تیجوکا می‌شد. در نتیجه تلی از زباله از دهانه تالاب به خارج جاری شده و یکی از زیباترین و مشهورترین سواحل ریودوژانیرو را درست 2 ماه قبل از المپیک تابستانی زشت و آلوده کرده است.
این روزها سرطان یکی از اصلی‌ترین علل مرگ و میر در جهان و از جمله در ایالات متحده است اما پژوهشگران آمریکایی به تازگی به مردم این کشور مژده داده‌اند که تنها با داشتن شیوه زندگی سالم می‌توانند از ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها پیشگیری کنند و آمار مرگ و میر ناشی از این بیماری را در کل کشور به کمتر از نصف برسانند.
نتایج پژوهش جدید دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد و دانشکده بهداشت عمومی تی‌اچ چان‌هاروراد در بوستون در مجله JAMA Oncology به چاپ رسیده است. براساس این پژوهش که روی سفیدپوستان آمریکا انجام شده، با پیش گرفتن شیوه زندگی سالم، آمار مرگ و میر ناشی از سرطان بین مردان 67 درصد و بین زنان 59 درصد کمتر خواهد شد.
همچنین شیوه زندگی سالم می‌تواند ابتلای زنان را به سرطان 41 درصد و ابتلای مردان را به این بیماری 63 درصد کاهش دهد. این ارقام بسیار ارزشمند و نویدبخش هستند.
اما منظور پژوهشگران از شیوه زندگی سالم چیست؟ شیوه زندگی سالم از دید آنها به معنای نکشیدن سیگار یا ترک آن، مصرف نکردن الکل یا مصرف متوسط آن، شاخص توده بدنی (BMI) بین 18/5 و 27/5، فعالیت ورزشی هوازی با شدت متوسط به میزان دستکم 150 دقیقه در هفته یا فعالیت ورزشی هوازی سنگین به میزان دستکم 75 دقیقه در هفته است. افرادی که هر 4 معیار شیوه زندگی سالم را دارند، به‌عنوان افراد کم‌خطر از نظر ابتلا به سرطان در نظر گرفته می‌شوند و تمامی افراد دیگر، در گروه پرخطر جای می‌گیرند.
برای انجام این پژوهش دانشمندان 89 هزار و 571 زن و 46 هزار و 399 مرد را مورد مطالعه قرار دادند. از این تعداد، تنها 16 هزار و 531 زن و 11 هزار و 731 مرد در گروه کم‌خطر جای می‌گرفتند و تمامی افراد دیگر در گروه پرخطر قرار می‌گرفتند. سپس دانشمندان محاسبه کردند اگر تمامی افراد شیوه زندگی سالم داشتند و در گروه کم‌خطر جای می‌گرفتند، چه تعداد از موارد ابتلا به سرطان و چه تعدادی از مرگ و میرهای ناشی از این بیماری قابل پیشگیری می‌بود؟
برای جلوگیری از مخدوش شدن نتایج تحقیق به وسیله تفاوت‌های نژادی و قومی، دانشمندان تنها سفیدپوستان قفقازی را مورد بررسی قرار دادند.
در حالی که نایب رئیس شورای شهر تهران، «مرتضی طلایی» از شهرداری خواسته تا اهتمام بیشتری برای اجرای مصوبات شهر بدون دخانیات داشته باشد، هر روز نه‌تنها شاهد مصرف بیشتر دخانیات در این شهر شعارزده هستیم که مدتی است با اینکه بحث درباره ضرر و زیان‌های قلیان در همه‌جا وجود دارد، با تبلیغ‌هایی با عناوین فست‌دود، قلیان آماده، مستر قلیون و... روبرو می‌شویم که قلیان را با ساده‌ترین و سریع‌ترین راه برای شما عرضه میکنند. آنها برای مصرف‌کنندگان، قلیان‌های یکبار مصرف و در تعداد زیاد برای میهمانی‌ها و دورهمی‌های خانوادگی می‌آورند در حالی که هنوز مشخص نیست دقیقا چه کسی و با چه هدفی به آنها مجوز داده است؟ آنچه در ادامه می‌آید، گزارش میدانی «سلامت» در این رابطه است که با تماس با چند مرکز ارسال قلیان انجام گرفته است.
همه مدل قلیان با سرویس رایگان
«شبی گفتم به قلیانم که از جانم چه می‌خواهی/ نوشت با خط دود خود به دردت می‌خورم گاهی/ تو بر من می‌نهی آتش که درد خود کنی تسکین/ من بیچاره می‌سوزم تو از حالم چه میدانی؟» این شعر روی تراکت تبلیغی نوشته شده که به گفته همان تراکت تبلیغی، از ساعت 10 صبح تا 12 شب برای شما قلیان آماده در منزل و محل کار با قیمتی بسیار ارزان سرو می‌کند. در تراکت دیگری با عنوان بزرگ «تک قل‌قل» می‌خوانیم: «تعجب نکنید! برای اولین‌بار در ایران، دیگر لازم نیست شما از مغازه یا شرکت خود خارج شوید، ما می‌آییم پیش شما. عرضه قلیان تلفنی برای شما با سرویس رایگان، با 3 طعم مختلف و زغال لیمو.»
امسال مراسم روز جهانی مبارزه با دخانیات و هفته ملی بدون دخانیات نسبت به سال‌های گذشته پربار‌تر برگزار شد. وزارت بهداشت میان محصولات دخانی، تمرکزش را بر قلیان گذاشت و نسبت به افزایش مصرف قلیان در خانواده‌ها و جوانان و نوجوانان ایرانی هشدار داد. در همین راستا، کمپین گلدان‌ها را قلیان کنیم نیز با مشارکت هنرمندان تشکیل شد. حتی کلیپ‌ها و تیزرهایی که برای آگاه کردن مردم از مضرات قلیان و سیگار ساخته شده بود، یک سر و گردن از محصولات مشابه سال‌های قبل بالاتر بود. نمونه آن هم ساخت کلیپ انیمیشنی با صدای عادل فردوسی‌پور، در مورد سرطان‌زایی مواد دخانی و تاثیراتی که قلیان می‌تواند ایجاد کند. این کلیپ هفته گذشته از برنامه پربیننده نود نیز پخش شد. البته اطلاع‌رسانی در مورد محصولات دخانی به‌ویژه قلیان نباید فقط مختص روز جهانی بدون دخانیات باشد بلکه آگاه کردن مردم به یک روند مستمر و تاثیرگذار نیاز دارد. وزارت بهداشت در روز جهانی زندگی بدون دخانیات با برگزاری همایشی از دست‌اندرکاران مبارزه با دخانیات تجلیل کرد و مسوولان وزارت بهداشت ضمن بررسی چالش‌های موجود در این عرصه بر افزایش قیمت سیگار تاکید کردند.
بازار مواد دخانی در کشور سودآورترین بازار اقتصادی است و عده زیادی تجارت مرگ میکنند و سم می‌فروشند که مردم دچار سرطان شوند. معاون بهداشتی وزارت بهداشت، ابتدا با بیان این مطلب، به بازار پرسود محصولات دخانی اشاره کرد و گفت: «متاسفانه تجار وارد‌کننده، تولیدکننده و عرضه‌کنندگان دخانیات دنبال منافع خود هستند، به‌گونه‌ای که یک بسته سیگار400 تومان هزینه تولید دارد ولی نرخ فروش آن چند برابر این رقم است.» دکتر علی‌اکبر سیاری با تاکید بر اینکه هیچ بازار اقتصادی‌ای در کشور این اندازه سودآور نیست، توضیح داد: «ایران تمام تلاش خود را برای کاهش مصرف دخانیات در کشور انجام می‌دهد، اما در رنکینگ سازمان بهداشت جهانی جایگاه ایران و سومالی از نظر سود بالای دخانیات، یکسان بود. هر زمان که وزارت بهداشت، تلاش می‌کرد حرکتی را در زمینه افزایش قیمت محصولات دخانی انجام دهد، با کلمه «افزایش قاچاق» تمام فعالیت‌ها را خنثی می‌کردند.»
توجیه تولید‌کنندگان محصولات دخانی، بیکاری کارگر ان است!
معاون بهداشت وزارت بهداشت تصویب پروتکل مبارزه با قاچاق دخانیات و ساماندهی مالیات آن را اقدام مثبتی ذکر کرد و گفت: «با این وجود ما هنوز نسبت به سایر کشورهای همسایه عقب هستیم. راهکار افزایش قیمت دخانیات، افزایش تعرفه و مالیات بر آن بود که با حمایت‌ها در سال 94 موفق شدیم در این زمینه قدمی رو به جلو برداریم.» سیاری در ادامه اطلاع‌رسانی و محدودیت در عرضه مواد دخانیات برای مبارزه با آن را کافی ندانست و افزود: «قاچاقچی‌ها می‌گویند تعطیلی صنعت دخانیات 7 هزار کارگر و 10 هزار کشاورز را بیکار می‌کند. راه‌حل این موضوع تغییر خط تولید و ایجاد شغل جدید است. چه ضرورتی دارد که هکتارهای زیادی از این سرزمین زیر کشت تنباکو باشد؟»
مطالعات اپیدمیولوژیک ما در مورد مصرف دخانیات نشان می‌دهد که در حال حاضر 12 درصد جامعه سیگار می‌کشند (22درصد مردها و 2درصد زنان) که در مورد مصرف سیگار بین زنان و مردان اختلاف 10 برابری دیده می‌شود، اما در مورد قلیان آمار متفاوت است به‌گونه‌ای که 30 درصد مردم قلیان می‌کشند که در این میان آمار مصرف‌کنندگان زن و مرد یکسان است.
از سوی دیگر، زمانی که قلیان را اعضای خانواده استعمال میکنند و هیچ قبحی ندارد، به نوعی نوجوانان و جوانان نیز به مصرف قلیان تشویق می‌شوند و با همسالان خود در جمع‌های دوستانه باز هم قلیان مصرف میکنند. همچنین زمانی که مادر خانواده بدون سختگیری برای نوجوانان و سایر اعضای خانواده، خودش نیز قلیان می‌کشد، همه به این کار تشویق می‌شوند و ما در آینده با سونامی قلیان مواجه خواهیم بود.
مجموعه مستند تلویزیونی شریان-قسمت هفتم
امروزه با پیشرفت دانش بشری، دستیابی به فناوری های جدید پزشکی هم مانند دیگر عرصه های توسعه صنعتی پا به عرصه های تجاری گذاشته است.
نگاه تجاری به این مهم، پزشکی را از این هدف مهم و ماهیت اصلی خود یعنی پیشگیری و درمان دور کرده است.
مجموعه مستند «شریان» این هفته به این موضوع اختصاص خواهد داشت؛ طی گفت وگو با برخی پزشکان و مسئولان بهداشتی و درمانی سابق و حال حاضر، این مسئله موشکافی می شود.
مجموعه مستند تلویزیونی شریان-قسمت ششم
مجموعه «شریان» که تاکنون پنج قسمت آن از شبکه افق پخش شده به موضوع طب سنتی ایرانی و جایگاه آن در دانش پزشکی جهان می پردازد.
در ششمین قسمت هم بحث نظام سلامت و توسعه آن در ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
این امر طی سال های گذشته گرفتار سوء مدیریت هایی شده، سیاست هایی که به جای پیشگیری از بیماری ها، به دنبال افزایش هر چه بیشتر تخت های بیمارستانی و مراکز تصویربرداری بوده است.
بر اساس نتایج آخرین تحقیقات صورت گرفته، آفت کش هایی که در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند، آنتی بیوتیک ها و مواردی از این دست، بیش از آنکه به درمان بیماری ها کمک کنند به گسترش امراضی همچون سرطان می انجامند و این در حالی است که سیاست های بهداشتی، کمتر در راستای حذف اینگونه موارد بوده و بیشتر بر افزایش امکانات درمانی متمرکز بوده است.
کارشناسان طرف گفت وگو در این برنامه در مورد این سیاست ها و تاثیرات آن بر روی سلامت اجتماع به بیان مطالبی می پردازند.
در این قسمت با فاطمه رخشانی معاون سابق بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، محمد آیتی معاون فرهنگی و امور دانشجویی وزارت بهداشت و محمد دریایی متخصص علوم زیستی، گیاهان دارویی و طب سنتی گفت وگو شده است.
مجموعه مستند تلویزیونی شریان-قسمت پنجم
فست فودها بخش مهمی از سبد غذایی مردمان امروز را تشکیل می دهند، غذاهایی با نمک، شکر و چربی بالا که همه می دانند مضر است ولی باز هم مصرف بالایی دارد.
موادی پر قند و چربی که می توانند به سرعت بر روی سلامتی فرد تاثیر بگذارند و بیماری های بسیاری را سبب شوند در فست فودها به وفور یافت می شوند و همین امر سبب بروز چاقی در بسیاری از کودکان و نوجوانان که مصرف کننده اصلی این غذاها هستند می شود.
چاقی از جمله مشکلاتی است که گریبان بشر امروز را گرفته و عامل بسیاری از چاقی های مزمن هم عادات غیر صحیح غذایی است؛ در این قسمت از مستند «شریان» قرار است به این مسئله یعنی استفاده روزافزون از فست فودها و غذاهایی با ارزش غذایی کم اشاره شود، آلودگی های غذایی از دیگر مباحثی است که در این برنامه مورد توجه قرار می گیرد.
فاطمه رخشانی معاون سابق بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، محسن ناصری مدیر گروه طب سنتی اسلامی ایرانی دانشگاه شاهد، محمود خداپرست معاون طب سنتی وزارت بهداشت و مریم حسینی مدیر انجمن تغذیه طبیعی تهران از جمله کارشناسانی هستند که در این قسمت حضور دارند.
مجموعه مستند تلویزیونی شریان-قسمت چهارم
پزشکی علمی است که در طول تاریخ و در جوامع مختلف، توجه افراد زیادی را به خود جلب کرده زیرا دانشی بوده که با جان انسان ها در ارتباط بوده و پزشکان، می توانستند با نجات جان بیماران، هم اقدامی در راستای حفظ بشر بردارند و هم به ثروت و جایگاه اجتماعی مهمی دست یابند.
طب سنتی ایرانی و اسلامی نیز همواره یکی از شاخه های مهم پزشکی در سطح جهانی به شمار می رفته، دانشی برآمده از تجربه ای غنی و متناسب با ساختار طبیعی بدن انسان و فارغ از هرگونه تاثیرگذاری مصنوعی که موجب عوارض و ناکارآمدی هایی شود.
با همه این احوال،طب سنتی ایرانی طی 200 سال گذشته تا حدودی به دست فراموشی سپرده شد تا اینکه در دو دهه گذشته، باز هم مورد توجه قرار گرفت و دوران احیای آن آغاز شده است؛ ذکر یک نکته در این بین حائز اهمیت است که هر چند طب سنتی ایرانی خود دانشی پیشرفته به شمار می رود ولی این دلیلی بر ارتباط گسترده میان اطبای ایرانی با پزشکان سایر ممالک و فرهنگ ها نبوده و در مواردی، شاهد اشتراکاتی میان آنها هستیم.
مستند «شریان» که به طب سنتی ایرانی می پردازد در چهارمین قسمت شامل گفت وگو با پزشکان و اساتید طب سنتی همچون سمانه محبتی پزشک طب سنتی اسلامی ایرانی و حسن اکبری متخصص آسیب شناسی و همچنین گفتارهایی در مورد ارتباط میان طب سنتی ایران با دیگر کشورهاست.
گزارش هایی نیز از مصرف بی رویه داروهای شیمیایی توسط ایرانیان و مردم دیگر کشورها و آثار و عوارض آنها ارائه خواهد شد.
مجموعه مستند تلویزیونی شریان-قسمت سوّم
مخالفت با طب سنتی ایرانی و شرقی در غرب از سده 16 میلادی از طریق شخصی به نام پاراسلوس شروع شد، او کتاب قانون ابن سینا را در آتش سوزاند و عنوان کرد حکمای شرقی هیچ دانشی ندارند.
مخالفت ها با طب سنتی ایرانی و اسلامی اما محدود به غرب نشد بلکه حتی برخی در داخل کشور نیز با این دانش مخالف بودند؛ حکومت های ایرانی غرب زده شده بودند به طوری که سردمداران قاجار، آموزش طب سنتی را ممنوع اعلام کردند و با آن به مخالفت پرداختند.
مجموعه «شریان» طی گفت وگو با برخی پزشکان و همچنین مدیران حوزه های طب سنتی، سعی دارد مخاطبان را با دانش پزشکی قدیمی ایرانی آشنا کند تا به این سرمایه عظیم علمی خود آگاهی یابند.
ایرانیان در گذشته های دور، پیش و پس از ورود اسلام دارای دانش پزشکی منحصر به خود بوده اند و حتی بعضی مورخین، آنچه در یونان به عنوان طب سنتی قلمداد می شود را حاصل آموزه های ایرانی ها به یونانیان دانسته اند.
همچنین این مستند بر آن است با تکیه بر یافته های جدید در مورد طب سنتی ایرانی، بازتعریفی از حوزه سلامت و بهداشت عمومی با تکیه بر آموزه های کهن داشته باشد.
