آمار دیابت نوع2 در ایران و جهان رو به افزایش است و تعداد زیادی از این مبتلایان هم در سنین سالمندی هستند. برخی از آنها از دوران جوانی و میانسالی به دیابت مبتلا بودند و گروهی نیز به تازگی به جمع مبتلایان پیوسته‌اند. طبیعی است هرچه سالهای ابتلا به دیابت بیشتر باشد، احتمال بروز عوارض ناشی از دیابت هم بیشتر خواهد بود، اما کنترل دیابت در دوران سالمندی به دلیل وجود بیماریهای گوناگون، ضعف در اندام‌ها و بینایی و ذهن و مهم‌تر از همه علایم مبهم نشانههای دیابت ممکن است کمی مشکل باشد، اما با همه مشکلات، کنترل دیابت در سالمندان هم امکان‌پذیر است.
علایم افزایش قند خون را بشناسید
هر بیماری علائم خاصی دارد؛ مثلا افزایش قندخون ناشی از بیماری دیابت با چند مشخصه اصلی تشنگی، پرادراری، کاهش وزن و... بروز می‌کند ولی این علائم در سالمندان به دلیل تغییرات فیزیولوژیک بدن معمولا دیده نمی‌شود و ممکن است سالمند با افزایش قندخون فقط بی‌حال شود. البته هر بی‌حالی‌ای به معنای افزایش قندخون نیست و تا قندخون اندازه گرفته نشده نیازی به اقدامات کمکی نیست. اگر سالمند از قبل به بیماری دیابت مبتلاست، حتما باید گلوکومتر تهیه کند و اگر هنوز به دیابت مبتلا نشده، آزمایش مربوط به قندخون هر3 سال یکبار لازم است. اگر در آزمایش میزان قندخون بیشتر از 126 میلی‌گرم در دسی‌لیتر گزارش شود، یعنی سالمند به دیابت مبتلا شده است.
آیا پنیر پارمسان که جزو پنیرهای سفت است در مقایسه با سایر پنیرها پروتئین بیشتر و چربی کمتری دارد؟
پاسخ دکتر محمدحسن انتظاری، متخصص تغذیه و مدیر گروه تغذیه دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان:
به‌طور کلی، هرچه ماده لبنی یا پنیر سفت‌تر باشد، آب آن کمتر و میزان پروتئینش بیشتر است. به‌طور مثال بیش از نیمی از وزن کشک‌های خشک که بدون آب هستند را پروتئین تشکیل داده است.
ضمن اینکه هیچ‌کس پروتئین شیر را از آن جدا نمی‌کند ولی میزان چربی شیر متنوع است.
ممکن است پنیر از شیر کم‌چرب، پرچرب یا نیم‌چرب تهیه شده باشد. حتی میزان چربی پنیری که در بهار و تابستان تهیه می‌شود هم با هم تفاوت دارد.
شیرهای بهار کم‌چرب‌تر از شیرهای تابستان است زیرا دام در تابستان غذای خشک بیشتری می‌خورد و شیرش پرچرب‌تر می‌شود.
پرسش: همیشه شنیده‌ایم که گوشت گوسفند چرب‌تر از گوشت گوساله است اما در کتابی خواندم که گوشت گوساله چرب‌تر است. کدام یک صحت دارد؟ همان‌طور که گوشت سینه مرغ از تمامی قسمت‌های مرغ کم‌چرب‌تر است، کدام قسمت گوشت قرمز چربی کمتری دارد؟
پاسخ دکتر آراسب دباغ‌مقدم، متخصص بهداشت مواد غذایی:
چربی گوشت به نوع و نژاد دام، نوع تغذیه دام و محلی از بدن که گوشت از آن بریده شده بستگی دارد. در مجموع، گوشت گوسفند چربی بیشتری نسبت به گوشت گوساله دارد، در عوض پروتئین گوشت گوساله بیشتر از گوشت گوسفند است.
توجه داشته باشید چربی‌های گوشت به‌خصوص گوشت گوسفند از نوع اشباع هستند و مصرف آنها برای بدن مضر است.
به همین دلیل توصیه می‌شود تا حد‌امکان چربی‌های قابل‌رویت گوشت را بگیرید و دور بریزید. هرچند قسمتی از چربی‌های گوشت لابلای آن وجود دارد و نمی‌توان آنها را از گوشت جدا کرد.
نکته دیگر اینکه بسیاری از مردم مزه گوشت گوسفند را به‌دلیل چربی بیشتری که دارد، می‌‌پسندند و معتقدند خورش‌ها با گوشت گوسفند خوشمزه‌تر می‌شود که علت این خوشمزگی هم وجود چربی در گوشت گوسفند است اما بعضی‌ها هم از بوی گوشت گوسفند خوششان نمی‌آید.
همان‌طور که اشاره شد، چربی گوشت نژادهای مختلف دام با هم تفاوت دارد. در ایران ما نژادهای زیاد گاو‌ی نداریم اما نژادهای گوسفندی متنوع هستند. با این حال، باز هم مجموع چربی گوشت گوسفندها از گوشت گاو و گوساله بیشتر است.
نوع تغذیه دام هم می‌تواند روی چربی گوشتش تاثیر بگذارد. دام‌هایی که چرای آزاد می‌کنند، معمولا نسبت به دام‌هایی که غذا به صورت دستی برایشان برده می‌شود، چربی کمتری دارند.
به همین دلیل چربی دام‌ها در فصول سرد سال که مراتع، زیاد سرسبز نیستند و دام‌ها به چرا نمی‌روند و غذا در محل برایشان ریخته می‌شود، بیشتر است. نکته آخر اینکه معمولا قسمت‌هایی مانند ران و سردست چربی بالایی دارند اما بیشترین میزان چربی در قلوه‌گاه دام و نزدیک پهلو یا شکم آن است. به همین دلیل گوشت قلوه‌گاه ارزان‌تر از سایر قسمت‌های بدن دام است.
پرسش: آرد سمولینا با آرد معمولی چه تفاوتی دارد؟ آیا این آرد دارای مزیتی است؟
پاسخ دکتر محمدحسین عزیزی، متخصص صنایع غذایی و عضو هیات‌علمی دانشگاه تربیت مدرس:
آرد سمولینا آردی است که از گندمی به نام دوروم تهیه می‌شود. مقدار املاح و موادمعدنی و همچنین پروتئین آرد سمولینا بیشتر از آرد معمولی است و به‌دلیل وجود ویتامین‌های گروه B ارزش غذایی بالاتری دارد.
آرد سمولینا رنگ زرد کهربایی دارد که علت آن وجود رنگدانه‌هایی از خانواده کارتنوییدهاست.
کارتنوییدها خواص آنتی‌اکسیدانی بالایی دارند و در پیشگیری از بیماریهای قلبی- عروقی، سرطان، تقویت سیستم دفاعی بدن و... مفیدند.
این نوع آرد معمولاً برای تهیه پاستا و ماکارونی مناسب است و به‌دلیل خاصیتی که دارد مانع از چسبیدن ماکارونی‌ها یا پاستاها به هم می‌شود.
روغن موجود در بازار که از بذر کتان به‌دست آمده حاوی چه نوع امگایی است و آیا برای بدن مفید است؟ 730****0912
روغن گرفته‌شده از بذر کتان حاوی امگا3 بسیار بالایی است و بسیار سریع خراب می‌شود زیرا امگا3 خیلی زود اکسید می‌شود و از بین می‌رود. شاید حتی نتوان روغن بذر کتان را برای یک روز هم نگهداری کرد.
اگر تمایل دارید از این روغن استفاده کنید باید همان زمانی که روغن گرفته می‌شود آن را مصرف کنید که امکان چنین کاری معمولا بسیارکم است.
اگر روغن بذر کتان در بازار وجود داشته باشد، یا امگا3 آن را به شدت گرفته‌اند یا روغن مورد نظر به شدت اکسید شده که در این حالت نه‌تنها مفید نیست بلکه بسیار مضر هم خواهد بود. ادامه مطلب...
کودک 2 سالهای دارم که بین غذا بسیار دوغ می‌خورد. آیا داشتن این عادت غذایی ضرر دارد؟
پاسخ دکتر سیدضیاالدین مظهری، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی ایران:
برای هضم غذا باید اسید یا شیره معده ترشح شود. میزان این اسید در حدی است که می‌تواند مواد غذایی را خیلی زود به موکوس تبدیل کند و برای هضم و جذب داخل روده‌ها بفرستد.
وقتی فردی بین غذا نوشیدنی می‌خورد، میزان اسید معده را به هم می‌ریزد و در کار طبیعی معده اختلال ایجاد می‌کند.
به همین دلیل همواره توصیه می‌شود بین غذا خوردن از مصرف آب به‌خصوص آب خنک، انواع نوشابه‌ها حتی دوغ که یک نوشیدنی مفید است، خودداری کنید.
این مساله به‌خصوص در مورد کودکان لاغر بسیار حائز اهمیت است زیرا فضای معده معمولا با نوشیدنی‌ها پر می‌شود و کودک دیگر نمی‌تواند به اندازه کافی غذا بخورد.
بهتر است برای پیشگیری از این کار از همان ابتدا دوغ یا نوشیدنی را در سفره قرار ندهید تا کودک آن را نبیند و در صورتی که نوشیدنی درخواست کرد، آن را به مدتی بعد از صرف غذا موکول کنید.
پرسش: آیا این باور درست است که اگر بعد از غذا یک ماده شیرین مثل شیرینی، ژله، مربا و... مصرف کنیم به هضم غذایمان کمک می‌کند؟
پاسخ دکتر سیدضیاالدین مظهری، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی ایران:
نه! مصرف مواد شیرین بعد از صرف غذا نه‌تنها به هضم غذا کمک نمی‌کند بلکه به دلیل اینکه این مواد سرشار از قند و انرژی هستند، طول مدت هضم غذا را بیشتر می‌کنند و باعث افزایش جذب انرژی می‌شوند.
این مسأله به‌خصوص در مورد افرادی که اضافه وزن دارند، می‌تواند مساله‌ساز شود و آنها را چاق کند یا درجات چاقی را در افراد چاق بالا ببرد.
البته اینکه افراد بعد از صرف غذا تمایل زیادی به مصرف مواد قندی دارند، طبیعی است زیرا وقتی غذا خورده می‌شود برای جذب مواد قندی موجود در آن، انسولین بیشتری ترشح خواهد شد. انسولین، قند و مواد انرژی‌زا را داخل سلو‌ل‌ها هدایت می‌کند. در نتیجه تمایل به مصرف مواد شیرین و جایگزین کردن قند در خون افزایش می‌یابد اما اگر چند دقیقه صبر کنید این ولع از بین می‌رود.
ضمن اینکه اصلا نیازی به مصرف مواد شیرین و پرکالری نیست زیرا یک حبه انگور یا یک تکه هویج یا لبوی داخل سالاد هم می‌تواند این میل شدید به مصرف مواد قندی را کاهش دهد.
در روزگاران قدیم، با وجود خانواده‌های گسترده، کودکان تحت شرایط روز مجبور بودند برای سرگرم شدن به یکدیگر وابسته باشند. این سنت از نسلی به نسل دیگر منتقل شد و تا عصر ظهور سرگرمی‌های گروهی از طریق رادیو و تلویزیون رایج بود. همه ما از داستان‌هایی که استحکام خانواده را از طریق کارهایی که با یکدیگر انجام می‌دادند، نشان می‌دهند، لذت می‌بریم.امروزه دیدن خانواده‌های بسیاری که آنقدر از یکدیگر جدا هستند که کودکان بدون بزرگسالان خودشان را سرگرم می‌کنند و بزرگسالان فقط ابزار را برای کودکان فراهم می‌کنند و مشارکتی در کار نیست، حزن‌انگیز است. بخشی از این وضعیت به‌دلیل تغییرات فرهنگی است که کودکان را مقابل بزرگسالان قرار داده و بخشی به علت نبود مهارت ما در زندگی کردن به شیوه دموکراتیک با یکدیگر است. والدین آنقدر درگیر فراهم کردن بهترین‌ها برای کودکانشان هستند که از ملحق شدن به آنها غافل شده‌اند.
یکی از آموزش‌هایی که اخیرا مورد توجه کارشناسان تربیتی قرار گرفته، آموزش ارزش پول و آینده‌نگری اقتصادی به بچه‌هاست. منظور از این آموزش در واقع آماده کردن بچه‌ها برای پس‌انداز پول نیست بلکه هدفی فراتر مدنظر است چراکه تفهیم «ارزش پول» به بچه‌ها کمک می‌کند از امکانات موجود بهترین استفاده را ببرند. حتی اگر خانواده‌ها هم امکانات زیادی داشته باشند، باید سعی کنند به نیازهای کودکان در حد معقول پاسخ دهند. بچه‌ها باید یاد بگیرند محدودیت‌های خاصی را که در زندگی پیش می‌آید، بپذیرند. این پذیرفتن کاستی‌ها و ضعف‌ها و تلاش برای رفع آنها، بچه‌ها را واقع‌بین می‌کند و آنها را به فردی خودساخته و کارآمد تبدیل خواهد کرد.
بچه‌ها از همان کودکی به ارزش پول و قدرتی که دارند، پی می‌برند و می‌فهمند داشتن پول بیشتر، قدرت بیشتری می‌آورد. حتی بچه‌های خردسال هر چه سکه‌های براق‌تری داشته باشند، خوشحال‌تر می‌شوند. وقتی بچه‌ها کمی بزرگ‌تر می‌شوند، از جمع کردن و شمردن مکرر «سکه‌ها» لذت می‌برند و در نهایت نوجوان می‌داند با داشتن پول بیشتر می‌تواند به بسیاری از خواسته‌های خود برسد، اما این موضوع که بچه‌ها «پول» را دوست دارند، دلیل بر شناخت ارزش واقعی آن نیست و تضمینی وجود ندارد که در بزرگسالی صرفه‌جو شوند. اگر می‌خواهید به بچه‌ها در این رابطه کمک کنید باید مفاهیم اولیه خرج کردن، پس‌انداز و برقراری تعادل بین هزینه و درآمد را بیاموزید.
حالا دیگر همه می‌دانند که ورزش برای سلامت روان و جسم مفید است. عده زیادی نیز می‌دانند ورزش می‌تواند از ابتلا به سرطان پیشگیری کند اما چند نوع سرطان؟ باورکردنی نیست اما پاسخ این پرسش 13 نوع سرطان است! بله، ورزش کردن می‌تواند از شما در برابر ابتلا به 13 نوع سرطان محافظت کند.
یک پژوهش گسترده جدید نه‌تنها نشان می‌دهد ورزش از چه نوع سرطان‌هایی پیشگیری می‌کند بلکه حتی عدد دقیق کاهش احتمال ابتلا به سرطان را نیز به ما اعلام می‌کند. پژوهش انجام‌شده روی یک میلیون و 400 هزار نفر نشان می‌دهد افرادی که بیشترین فعالیت ورزشی را دارند، نسبت به کسانی که کمترین میزان فعالیت ورزشی را دارند، در طول 11 سال، 42 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مری و 27 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کبد خواهند بود. همچنین در این مقایسه خطر بروز سرطان‌های زیر نیز کاهش چشمگیری نشان می‌دهد: ادامه مطلب...
