پیشگیری از بیخوابی
پیش از این بارها بیان گردید که مهمترین عامل بیخوابی خشکی میباشد. افراد میبایست برای داشتن خوابی مناسب از هر لحاظ (خواب در زمان مناسب با طول مدت کافی و با عمق مناسب) از شرایط خشکی و هر آنچه که سبب حرکت مزاج از تری به سمت و سوی خشکی میشود پرهیز کنند.
بهطور مثال یکی از این عوامل اقلیمهای خشک است که سبب بیخوابی میگردد. به همین جهت افراد ساکن شهرهای جنوب کشور و همچنین شهرهای شمالی کشور که با رطوبت زیاد هوا و گاهاً حالت شرجی مواجه هستند نسبت به افراد ساکن در شهرهای کویری از خواب بهتری برخوردار هستند.
البته این نکته شایان ذکر است که پدیده گرد و غبار که چند سالی است گریبانگیر شهرهای جنوبی کشور شده است علاوه بر اینکه موجب بیماریهای بسیار ناشناختهای در این استانها شده است این استانها را از لحاظ وضعیت خواب افراد به نامناسب ترین استانهای کشور تبدیل کرده است و دلیل این امر تأثیر گرد و غبار بر خشکی سیستم عصبی افراد و همچنین پدید آوردن بیماریهای مختلف که یکی علائم آنها میتواند کمخوابی و یا بیخوابی باشد. ادامه مطلب...
مسعود رضوانی
از دیدگاه حکما و طب سنتی بیداری را به حرکت تشریح دادهاند و خواب به سکون تعریف دادهاند. کمخوابی، پرخوابی، نوسان در مدت زمان خواب، تغییر زمان خواب و... همگی جز اختلالات خواب محسوب میشوند. این اختلالات اگر خیلی سریع به حالت عادی بازنگردند میتوانند عواقب بسیار خطرناکی بهدنبال داشته باشند.
اثرات اختلالات خواب میتوانند در کوتاه مدت و یا در بلند مدت بروز کنند. ما در این مقاله سعی بر آن داریم تا به بررسی اختلالات خواب از دیدگاه طب سنتی بپردازیم.
نیاز افراد به خواب
نیاز افراد به خواب ارتباطی مستقیم با مزاج و سرشت افراد دارد. تا آنجا که حکما یکی از نشانههای تشخیص مزاج افراد را میزان خواب انسانها بر شمردهاند (لازم بذکر است که این مسئله به صورت نسبی میباشد و مطلق نیست). اما بطور کلی میتوان بیان کرد که آن دسته از افرادی که دارای مزاج دم و بلغم (مزاجهای تر) میباشند نیاز بیشتری به خواب دارند و در طول شبانهروز مدت زمان بیشتری صرف خوابیدن میکنند و بالعکس افرادی که دارای مزاجهای صفرا و سودا (مزاجهای خشک) میباشند نسبت به افراد با مزاجهای تر مدت زمان کمتری را در طول شبانهروز صرف خوابیدن میکنند. ادامه مطلب...
در صورتی که فرد باردار به ویار شدید مبتلا میباشد، استفاده از برخی میوهها با طعم ملس (نه شیرین و نه ترش) مانند انار ملس، سیب و به ملس به کاهش تهوع و استفراغ کمک میکند. توصیه میشود انار حتما با قسمتهای سفید داخلی آن (اصطلاحا پیه انار) خورده شود، به ویژه در افرادی که به ویار شدید مبتلا میباشند و یا تمایل به خوردن خاک، مهر و برنج خام دارند. نگاه داشتن دانه انار همراه قسمت سفید آن در دهان به ویژه اگر معده به سردیجات حساس باشد، برای کاهش تهوع و ویار مفید است.
مصرف سنجد کمی نارس و یا خرمای کمی نارس، خرمالوی خیلی کامل نرسیده، به یا سیب خوب نرسیده و کمی ترش نیز می توانند برای کاهش ویار مفید باشند. توصیه میشود صبح ناشتا یک تکه کوچک از این موارد (سیب، به، انار، خرما یا سنجد) خورده شود. ادامه مطلب...
افرادی که پرخوری کردهاند و دچار چاقی و امتلاء (پرشدگی) میباشند، باید از رژیمهایی پیروی کنند که بدن سبک شود تا در عمل آمیزش موفق باشند، بنابراین به بعضی از افراد گفته میشود مقداری غذایشان را کم کنند و یا روزهداری داشته باشند.
یک قاعده کلی و مهم این است که قوه مدیریت داخلی بدن به این ترتیب عمل میکند که اول خود شخص و سلامتی وی حفظ شود تا زنده و سرحال باشد و بعد با اصلاح قوا و سلولهای جنسی، به حفظ نسل خود میپردازد.
بنابراین از فردی که چاق است و در بدنش مواد زائد وجود دارد و نیز از افراد ضعیف، نمیتوان انتظار موفقیت در این عمل داشت در نتیجه این افراد دچار ناباروری و مشکلاتی مانند اسپرمهای ضعیف یا اسپرمهای با شکل غیر طبیعی، کیستهای تخمدان، تنبلی تخمدان، فیبروم، سقط و... میشوند که همانگونه که گفته شد ریشه بسیاری از این مشکلات در غذا میباشد. در حقیقت، خوردن غذای خوب و خوب غذا خوردن باعث تعادل و سلامت بدن میشود و به این ترتیب فرد میتواند تداوم نسل هم داشته باشد. ادامه مطلب...
با توجه به گفته حکما، اگر فردی ناچار شود در حمام غذا بخورد (به دلیل ضعف و یا توقف زیاد در حمام)، برای کاهش عوارض، میتواند مقدار کمی غذا بخورد، اما نباید چیزی بیاشامد.
عمل آمیزش، یکی از فرآیندهای طبیعی بدن سالم است و اگر به درستی و با رعایت تدابیر مربوطه انجام شود، منجر به تداوم سلامت و حتی پیشگیری از پاره ای مشکلات جسمی –روانی میشود. این عمل غیر از تداوم نسل، خود نوعی پاکسازی بدن از موادی میباشد که باید دفع شوند.
این عمل باید متناوبا (با فواصل زمانی مشخص) به صورت طبیعی در افراد بالغ صورت بگیرد تا احتمال بروز بیماریهای غدد جنسی و اعضای تناسلی و بیماریهای مرتبط کاهش یابد و یکی از دلایل توصیه دین اسلام به ازدواج به موقع پس از بلوغ هم همین است.
با افزایش سن ازدواج، غیر از مشکلات روحی، مسائل جسمی نیز افزایش مییابند که بخشی از آن به دلیل تجمع مواد، مایعات، هورمونها و سلولهایی است که باید از بدن دفع شوند. با تجمع این موارد در بدن، مشکلات بسیاری در فرد ایجاد میشود. برای اینکه آمیزش باعث سلامتی و نه بیماری شود، فرد باید ارتباط آن را با غذاخوردن بداند. ادامه مطلب...
معمولا در قدیم افراد پس از فارغ شدن از مراحل شستشوی بدن و دلک (ماساژ دلاک) و پوشیدن لباس یا کشیدن پارچه یا حوله بر بدن، یعنی وقتی بدن و حالت آن کمی آرام گرفته و خنک میشد، اقدام به نوشیدن آشامیدنی متناسب با مزاج و فصل (شربت یا آب زرشک، انار، آلبالو، آبلیمو، به لیمو، عسل یا سکنجبین) و یا خوردن خوردنیهای سبک مانند کمی نان و پنیر تازه و سبزی و گردو یا تنقلاتی مانند مغز بادام و پسته و کشمش و نخودچی مینمودند.
یک عارضه اصلی، این است که هضم مختل شده، لذا غذا خوب هضم نمیشود و سریعتر از حالت عادی و زودتر از موعد از معده و روده عبور کرده و جذب شده، به کبد رسیده و به اخلاط تبدیل میشود. بنابراین خونی که از این غذا حاصل میشود، حاوی مواد (اخلاط) نارس و ناپخته (خوب هضم نشده) است که خاصیت غذایی کمی دارد و بیشتر شامل مواد زائد دفعی بوده، لذا در بدن و لابلای بافتها میماند، به جای اینکه به مصرف اعضا و سلولها برسد. ادامه مطلب...
دکتر سید مهدی میرغضنفری؛ پزشک و دکترای تخصصی فیزیولوژی
در طب سنتی همواره باید در مواجهه با هر مورد یا استفاده از هر روش سلامتی یا خوردنی و نوشیدنی سه شاخصه را مدنظر داشت: کیفیت، کمیت و زمان. مثلاًدر مورد غذاخوردن باید توجه نمود چه غذایی، به چه میزان و چه موقع باید مصرف شود؛ یا در مورد خواب و بیداری چه مقدار خواب، با چه شرایطی و در چه زمانی باید داشت و... نیز به همین ترتیب (فعالیتهای بدنی، دفعیات بدن، رویدادهای روانی و ...).
اینکه فرد ارتباط میان استحمام با غذاخوردن مانند خوردن یا آشامیدن در زمان استحمام و یا قبل و بعد از آن را بداند، اهمیت زیادی دارد. در اینجا ابتدا به خواص و اثرات استحمام از دیدگاه طب سنتی میپردازیم. ادامه مطلب...
واقعیت دیگر در مورد درمان کمر درد این است که بیماران دارای کمر درد به مثابه یک کوه آتشفشان فوران کرده میباشند تمام روشهای درمانی فقط قادرند این کوه آتشفشان فوران کرده را به آتشفشانی خاموش تبدیل کنند و تا کنون هیچ روش درمانی نتوانسته است این آتشفشان را به کلی از بین ببرد. لذا بیماران میبایست توجه کامل را مبذول فرمایند که بعد از کاهش میزان درد و یا فرو نشستن درد در ناحیه کمر با رعایت تمام نکات در پیش گوشزد شده از بازگشت مجدد درد کمر جلوگیری کنند.
یکی از سادهترین و ابتداییترین روشهای درمانی کمر درد گرم کردن موضع به وسیله روغنهای مختلف و یا کمپرس آب گرم میباشد. در این روش میبایست توجه کرد که گرم کردن به صورت متناوب باشد. بطور مثال 3 دقیقه کمپرس آب گرم (آب با گرمای بسیار ملایم) بر روی موضع قرار گیرد. ادامه مطلب...
مسعود رضوانی
بیشک پس از سرما خوردگی، کمر درد شایع ترین عارضه در بین افراد تمام جوامع است. هر چند که گاهی از آلرژی پس از سرما خوردگی به عنوان شایعترین عارضه نام برده میشود اما آمارها نشان میدهند 85 در صد افراد حداقل یکبار در طول زندگی خود کمردرد را تجربه خواهند کرد. در این مقاله سعی بر آن داریم که با قلمی ساده و روان به بررسی کمر درد از جنبههای مختلف آن بپردازیم.
کمردرد یکی از شایعترین عارضهها در ایران میباشد که قریب 95 درصد افراد بالای 50 سال با آن درگیر هستند. آمارهای مربوط به کمر درد، در ایران هشدار یک فاجعه بزرگ در کشور را میدهد. فاجعهای که ما خود به آن دامن زدهایم. یکی از مهمترین عوامل ایجاد کننده کمر درد و یا تشدید دردهای آن ناحیه استفاده از سنگهای توالت به صورت سنتی در کشور ما میباشد. ادامه مطلب...
در روزهای اخیر به اجرای پروژهای در یکی از کشورهای همسایه نزدیک شدیم؛ پروژهای که درصورت اجرا قرار است گرهای از مشکل عدم دسترسی حداقلی به آب جمعیت کثیری از مردم همسایه میهنمان را باز کند و آب سالم را که حدود 5 لیتر در روز است به دست این مردم برساند. اگر بدانیم اکثر قریب به اتفاق مردم میهنمان که به آب شرب دسترسی دارند، این آب را روزی 200 لیتر و در شهرهای بزرگ گاهی بیش از 200 لیتر مصرف میکنند، آنگاه تصویری از داشتههای خود در مقایسه با سایر کشورها در منطقه نیمهخشکی که در آن زندگی میکنیم به دست خواهیم آورد. دسترسی همگانی به آب بهطور قطع حاصل تلاشها و سرمایهگذاریهای کارشناسان و متخصصان صنعت آب در چند دهه گذشته بوده، ولی حفظ وضع موجود و نیز بهبود آن نیازمند پیششرطهای اساسی است.
اگر روند مصرف بیرویه آب به همین منوال ادامه پیدا کند، منابع آبی کشور در آیندهای نهچندان دور قادر به تامین نیازهای مردم نخواهند بود، بنابراین صرفهجویی در مصرف آب در عرصههای گوناگون مانند کشاورزی، صنعتی و مصارف خانگی که تمهیدات آن در یادداشتهای بعدی ارائه خواهد شد و بهکرات در رسانهها درباره آن خوانده و شنیدهایم، باید سرلوحه روش زندگی ما ایرانیان قرار گیرد. بخشی از هدررفت آب در شبکه آبرسانی به وضعیت مخازن و خطوط لوله مربوط است که هدررفت واقعی است و بخشی هم مربوط به انشعابهای غیرمجاز (انشعاباتی که به هر دلیلی بابت مصرف آب پولی پرداخت نمیشود) است که هدررفت ظاهری محسوب میشود. با وجود اینکه میزان استاندارد جهانی هدررفت آب در شبکهها تاحدود 10درصد است، مجموع این 2 عامل باعث شده به گفته مهندس قانع، معاون مهندسی آب و فاضلاب کشور، میزان هدررفت آب در شبکههای آبرسانی ما به 25درصد برسد.
امروز مشکل تامین آب سالم از پیش پای سلامت کشور ما برداشته شده، اما اگر تدبیر جدی برای صرفهجویی در مصرف آب و اقتصاد آب پیشبینی نشود، در آیندهای نهچندان دور نعمت دسترسی به آب شرب که اکنون بسیاری از ما آن را بدیهی میدانیم، چنان دور از دسترس خواهد بود که شاید روزهای خوش فعلی رویای فرداهای ما باشد. کابوس بیآبی بسیار نزدیک است، اگر هوشیار نباشیم.
محمدرضا قائدی
کارشناس صنعت آب