4 نکته‌ای که سالمندان باید در این آب و هوای گرم بدانند
یکی از مشکلات شایعی که با شروع فصول گرما ممکن است برای سالمندان ایجاد شود، گرمازدگی است. سالمندانی که در محیط‌های باز تردد می‌کنند یا مشاغلی دارند که مجبور هستند ساعت‌های بیشتری از روز را در هوای گرم باشند بیشتر ممکن است دچار گرمازدگی شوند. با وجود اینکه گرمازدگی می‌تواند برای سالمندان خطرناک باشد، به‌خصوص برای سالمندانی که بیماری‌های مزمن نیز دارند، با رعایت چند نکته ساده به راحتی می‌توان از این مشکل پیشگیری کرد. ادامه مطلب...
توت‌فرنگی‌هایی به بازار آمده‌اند که ماندگاری بالایی دارند. آیا خوردن آنها ضرر ندارد؟
پاسخ دکتر عباس یداللهی، متخصص بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تربیت مدرس:
توت‌فرنگی‌هایی که در حال حاضر در گلخانه‌ها تولید می‌شوند اصلاح‌شده و جدید هستند. این توت‌فرنگی‌ها درشت‌تر و سفت‌تر هستند و اصلاح‌شده‌اند که عمر بیشتری داشته باشند.
خوردن این توت‌فرنگی‌ها منعی ندارد، اما توصیه می‌کنم از خرید توت‌فرنگی‌های فله‌ای که کنار اتوبان‌ها و خیابان‌ها فروخته می‌شوند، خودداری کنید.
بسیاری از این توت‌فرنگی‌ها برای اینکه بهتر بمانند در سموم قارچ‌کش غوطه‌ور شده‌اند تا وقتی به دست مشتری می‌رسند، سالم باشند.
سمی که روی این توت‌فرنگی‌ها وجود دارد با شستن از بین نمی‌رود و مستقیم وارد بدن می‌شود، اما توت‌فرنگی‌های بسته‌بندی شده که در مغازه‌ها و مراکز مجاز فروخته می‌شوند از نظر سلامت مطمئن‌تر هستند زیرا کنترل بیشتری روی آنها انجام می‌شود.
نقد: جالب است که در یکی از شماره های اخیر همین هفته نامه، مفصل راجب خطرات محصولات اصلاح شده و جدید(تراریخته) هشدار داده شد و حالا باز هم بر مصرف چنین محصولاتی تأکید می شود!!!
پرسش: برای اینکه توتفرنگی و توت سفید بهتر بماند، باید چه نکاتی را رعایت کرد؟
پاسخ دکتر عباس یداللهی، متخصص بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تربیت مدرس:
اولین نکته در مصرف توت و توتفرنگی این است که آنها را پس از خرید، بدون آنکه بشویید، مستقیم در یخچال بگذارید.
توت، توتفرنگی و برخی میوه‌ها را باید درست قبل از مصرف شست و از شستن و سپس نگهداری آنها در یخچال خودداری کرد زیرا به‌طور طبیعی لایه‌ای مومی روی برخی میوه‌ها از جمله توت، توتفرنگی، انگور، خیار و... وجود دارد که در اثر شستن از بین می‌رود و عمر میوه را کوتاه می‌کند.
با این حال، در شرایط مناسب و با رعایت تمامی نکات نگهداری، عمر توت و توتفرنگی بیش از 1 هفته نخواهد بود.
پرسش: ماست‌های پروبیوتیک را تا چند روز می‌توان در یخچال نگهداری کرد و چرا بافت این نوع ماست با ماست‌های معمولی تفاوت دارد؟
پاسخ دکتر سیدامیر مرتضویان، متخصص صنایع غذایی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی:
همه ماست‌ها دارای تاریخ تولید و تاریخ انقضا هستند بنابراین زمانی که تاریخ انقضای ماست تمام شود نباید دیگر از آن استفاده کرد.
ماست‌های پروبیوتیک معمولا تاریخ انقضای کوتاه‌تری نسبت به ماست‌های معمولی دارند زیرا باکتری‌های مفید موجود در آنها حساس هستند و زود می‌میرند، بنابراین نمی‌توان آنها را زیاد نگه داشت.
برای اینکه بتوان باکتری‌های زنده کافی را به بدن رساند باید ماست‌های پروبیوتیک را زود مصرف کرد.
علت تفاوت در طعم و بافت ماست‌های پروبیوتیک با ماست‌های معمولی، وجود باکتری‌های پروبیوتیک در آنهاست. این باکتری‌ها در ماست‌های معمولی وجود ندارند.
باکتری‌ها الگوهای تخمیری متفاوتی دارند و مواد بودار و مزه‌دار یا نوع اسیدی که در فرآورده تولید می‌کنند، متفاوت است. به همین دلیل طعم و بافت فرآورده‌های پروبیوتیکی تفاوت دارد.
ماءالشعیر تخمیری که تبلیغ می‌شود، با نوع معمولی آن چه تفاوتی دارد؟
پاسخ دکتر حسین ایمانی، متخصص تغذیه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:
انواع ماءالشعیرها براساس فرآیند تخمیر تهیه می‌شوند بنابراین آنچه تبلیغ می‌شود، واقعیتی است که مصرف‌کنندگان را از آن آگاه می‌کنند و فرآیند خاص و فوق‌العاده‌ای نیست که نسبت به سایر محصولات ارجحیت داشته باشد.
در واقع، در صنعت ساخت همه ماءالشعیرها، مالت و جو را تخمیر می‌کنند و از آن ماءالشعیر به دست می‌آورند بنابراین ما اصلا ماءالشعیر غیرتخمیری نداریم، فقط زمان تخمیر متفاوت است. بعضی کارخانه‌ها زمان بیشتری را به تخمیر اختصاص می‌دهند و برخی دیگر زمان کمتری اما در کشور ما به این دلیل که محصول تخمیر به الکل منتهی نشود، زمان کمتری به تخمیر داده می‌شود.
مثال بارز این تبلیغ روغن‌های گیاهی است که برای جلب توجه مصرف‌کننده‌ها روی بسته‌بندی آنها نوشته شده؛ «فاقد کلسترول» در حالی که هیچ گیاهی کلسترول ندارد و قطعا روغنی هم که از آنها گرفته می‌شود، فاقد کلسترول است بنابراین نوشتن جمله «فاقد کلسترول» حقیقتی است که جنبه تبلیغاتی هم دارد.
پرسش: چرا در مراسم عزاداری خرما و حلوا توصیه می‌شود؟ آیا توزیع این شیرینی‌ها تاثیری هم بر احوال عزاداران دارد؟
پاسخ دکتر حسین ایمانی، متخصص تغذیه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:
علت اینکه در عزاداری‌ها مصرف شیرینی‌ها و غذاهای حاوی کربوهیدرات را بیشتر توصیه می‌کنند، این است که این مواد باعث افزایش سطح سروتونین در مغز می‌شوند. سروتونین هورمونی است که اثر آرامش‌بخشی دارد و شادی‌آور است.
ضمن اینکه در طب سنتی گفته می‌شود طبع غم، طبع سردی است بنابراین مصرف خوراکی‌هایی مانند خرما که سرشار از ویتامین‌های گروه B است و حلوا که طبع گرمی دارد، می‌تواند سردی غم را از بین ببرد یا تعدیل کند.
همچنین افرادی که غمگین هستند باید تا حد امکان از مصرف غذاهای با طبع سرد خودداری کنند یا لااقل آنها را با مصلحشان بخورند.
البته توصیه می‌کنم در مصرف مواد حاوی کربوهیدرات یا مواد شیرین از جمله حلوا زیاده‌روی نکنید زیرا مصرف زیاد قند و نشاسته در بدن به تری‌گلیسرید و چربی تبدیل می‌شود و می‌تواند چاقی و اضافه وزن به دنبال داشته باشد.
ضمن اینکه مصرف زیاد مواد شیرین به مرور زمان حتی در افرادی که سابقه ژنتیکی ندارند، می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهد. البته این خطر در افرادی که زمینه یا سابقه خانوادگی دیابت دارند، بیشتر است.
پرسش: حدود 2 سال است که تقریبا هر فصل گوشم را شستشو می‌دهم. لطفا علل عفونت را ذکر کنید. در ضمن من هر روز دوش می‌گیرم. آیا استفاده از سشوار، پنبه وازلین و گوش‌بند استخر برای ممانعت از ورود آب به گوش مناسب است؟
پاسخ دکتر بابک ساعدی، متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:
شستشوی گوش تنها در مواردی انجام می‌شود که جرم گوش بیش از اندازه زیاد شده باشد.
جرم یا موم طبیعی گوش برای محافظت گوش از ورود اجرام خارجی یا حشرات ساخته و ترشح می‌شود بنابراین وجود آن در گوش کاملاً طبیعی است و نباید آن را بیماری پنداشت اما در برخی افراد ممکن است میزان جرم یا موم گوش خیلی زیاد باشد، در این صورت باقیمانده یا اضافه موم همراه پوسته‌ریزی‌های ناشی از تغییرات جوانسازی پوست در کانال گوش با هم جرم سفتی در گوش ایجاد می‌کنند که این جرم به شستشو و خارج کردن نیاز دارد.
همچنین برخی افراد، کانال گوش تنگ و غیرطبیعی دارند که از تخلیه طبیعی موم جلوگیری می‌کند. این افراد هم به شستشوی جرم گوش نیاز دارند.
به غیر از مواردی که ذکر شد، شستشوی گوش توجیهی ندارد.
بسیاری از افراد بعد از خروج از حمام اصرار زیادی به خشک کردن گوش‌هایشان دارند و برای این کار حتی از گوش‌پاک‌کن استفاده می‌کنند، در حالی که خشک کردن گوش با حوله کافی است و نیازی به وارد کردن حوله یا دستمال به داخل گوش نیست.
بعد از استحمام می‌توان با سشوار هم گوش‌ها را خشک کرد.
نکته دیگر اینکه اگر فردی دچار عفونت مزمن گوش نباشد، لزومی به استفاده از پنبه وازلین یا گوش‌بند و... در حمام و استخر ندارد.
لطفا در مورد عوارض کمبود ویتامینD توضیح دهید. آیا می‌توان برای رفع این کمبود سالی یک بار آمپول ویتامینD تزریق کرد؟
پاسخ دکتر محمدمهدی امام، فوق‌تخصص روماتولوژی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی:
ویتامینD یکی از ویتامین‌های حیاتی بدن است و کمبود آن تبعات بسیار گسترده‌ای دارد. متاسفانه حدود 60 درصد افراد جامعه از کمبود این ویتامین رنج می‌برند. کمبود ویتامینD می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان، سکته قلبی و مغزی، ام‌اس، پارکینسون، بیماری‌های روماتیسمی، عفونت‌ها، دردهای استخوانی، آرتروز و دیابت شود، بنابراین باید سعی کنید میزان آن را در بدن در حد تعادل نگه دارید.
بیشترین افرادی که در معرض کمبود ویتامینD قرار دارند عبارتند از افراد مسن، افراد چاق، افرادی که کمتر در معرض نور آفتاب قرار می‌گیرند، افرادی که پوست‌های تیره‌ای دارند، افرادی که تغذیه نامناسبی دارند به این دلیل که ویتامینD یک ویتامین محلول در چربی است و امروزه بشر از چربی گریزان است و در نهایت افرادی که سوءتغذیه یا سوءجذب دارند. برای اینکه دچار کمبود ویتامینD نشوید، روزی 10 تا 20 دقیقه بدنتان را در معرض نور مستقیم آفتاب (نه از پشت شیشه) قرار بدهید و در صورت نیاز در فصولی که آفتاب کمتر می‌تابد یا هوا آلوده است با نظر پزشک از مکمل‌های ویتامینD استفاده کنید.
در بیشتر مواقع تزریق آمپول ویتامینD برای جبران کمبود آن مناسب نیست، مگر اینکه فردی از کمبود شدید این ویتامین رنج ببرد که در این صورت هم تزریق خودسرانه آمپول ویتامینD به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود و پزشک باید آن را تجویز کند زیرا افزایش شدید سطح سرمی این ویتامین در خون باعث مسمومیت و سایر عوارض خواهد شد.
پرسش: من دارای 2 فرزند پسر با اختلاف 1 سال و 4 ماه هستم. متاسفانه پسر بزرگم لجباز شده است. اسباب‌بازی‌ها و لوازم خانه را به هم می‌ریزد و هرگز جمع نمی‌کند. به من و پدرش شدیدا وابسته است و گاهی اوقات برادر کوچکش را کتک می‌زند. وقتی فرزند کوچک‌ترم را در آغوش می‌گیرم یا به او رسیدگی می‌کنم، فرزند بزرگ‌تر به شدت حسادت می‌کند، طوری که مجبورم هر 2 را همزمان با هم بغل کنم که البته باز هم واکنش نشان می‌دهد. لطفا بگویید چطور با او برخورد کنم تا از نظر روانی آسیب نبیند؟
پاسخ دکتر میترا حکیم‌شوشتری، فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:
به سن فرزندانتان اشاره نکرده‌اید زیرا درک کودکان از اتفاقات پیرامونشان با توجه به سنی که در آن قرار دارند، متفاوت است، اما به نظر می‌رسد سن هر 2 کودکتان خیلی پایین است زیرا فرزند بزرگ‌تر همچنان بسیاری از نیازهایش باقی مانده ولی شما مجبورید بیشتر به فرزند کوچک‌‌تر برسید. به همین دلیل حساسیت فرزند بزرگ‌تر به برادر کوچک‌ترش زیاد است. در این قبیل موارد اگر مراقب دیگری علاوه بر مادر مانند مادربزرگ، خاله، عمه یا حتی پرستار کنار کودکان حضور داشته باشد و برخی کارهای مربوط به آنها را انجام بدهد تا مادر فرصت بیشتری برای رسیدگی به هر 2 کودک داشته باشد، بسیار خوب خواهد بود و احساس کمبود از سوی فرزند بزرگ‌تر کمتر خواهد شد ولی اگر مادر مجبور باشد به تنهایی به هر 2 کودک رسیدگی کند، کار دشواری خواهد داشت. به‌خصوص اینکه هر 2 کودک به دلیل فاصله سنی کم به توجه عاطفی نیاز دارند. ادامه مطلب...
پرسش: با توجه به اینکه محلول ORS بدمزه است و کودک تمایلی به خوردن آن ندارد، چطور می‌توان این سرم مفید را هنگام اسهال به کودکان داد؟
پاسخ دکتر ناصر کلانتری، متخصص کودکان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
ORS یک محلول شور و شیرین است و چنین محلولی نمی‌تواند مزه خوبی داشته باشد. بهتر است محلول ORS را پس از آماده‌سازی در یخچال بگذارید تا خنک شود سپس به جای استفاده از لیوان در دفعات مختلف روزی 10 تا 15 بار یک قاشق غذاخوری از آن را مانند دارو به کودک بدهید. همین مقدار هم از کمبود آب و املاح بدنش جلوگیری می‌کند.
