مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که امکان دارد بین فشارهای کاری و خواب ناراحت یک تاثیر دوجانبه وجود داشته باشد و درنتیجه مداخله برای بهبود وضعیت خواب افراد ممکن است به بهبود وضعیت کاری آنها هم کمک کند. در یک پیگیری 2 ساله، معلوم شد که مطالبات بالای کاری می‌تواند زمینه‌ساز خواب ناراحت باشد یا برعکس، خواب ناراحت ممکن است منجر به افزایش اضطراب و بار کاری، کاهش سطح کنترل و کاهش سطح حمایت اجتماعی در محل کار شود. در این تحقیق هیچ ارتباطی بین خواب ناراحت و محیط عینی کار یا جدول نوبت‌های کاری یا ساعت‌های کار دیده نشد. پروفسور آکرستد، از بخش نوروساینس دانشگاه استکهلم سوئد و سرپرست این تحقیق می‌گوید: «نتیجه این تحقیقات از آنجایی مهم است که نشان می‌دهد مطالبات کاری بر اضطراب اثری منفی می‌گذارند و در کمتر مطالعه درازمدتی است که درباره این ارتباط بررسی شده باشد. خواب ناراحت پدید‌ه‌ای شایع در جهان صنعتی است و ما باید بدانیم کجا می‌توانیم بیشترین تاثیر بر تعدیل این پدیده داشته باشیم.»

تیم تحقیق به سرپرستی آکرستد، یافته‌های مطالعه‌ای از سال‌های 2010 -2008را با عنوان «مطالعه درازمدت سلامت شغلی در سوئد» را دست‌مایه کار خود قرار دادند. نویسندگان این مطالعه می‌گویند، یافته‌های آنها، همراستا با یافته‌های قبلی نشان می‌دهند، خواب ناراحت پاسخ‌های اضطراب‌آلود و واکنش‌های احساسی را افزایش می‌دهد و درنهایت مطرح می‌کنند که این نتایج باید برای بهتر کردن وضعیت خواب به کار گرفته شوند. با بهبود وضعیت خواب افراد، اضطراب‌های شغلی کاهش می‌یابد و درپی آن رویکرد منفی نسبت به کار تعدیل می‌شود. «تاثیر مشکلات خواب بر اضطراب، نشان‌دهنده اهمیت یک خواب راحت بر عملکرد روزانه فرد است.»

منبع: ساینس‌دیلی

هفته نامه سلامت/532

مخاطرات سفرهای خواب‌آلوده در گفت‌وگو با دکتر خسرو صادق‌نیت فلوشیپ اختلالات خواب
جاده فریاد می‌زنه: نیــا!

سمیه‌ مقصودعلی

طبق آمار رسمی ‌و گزارش‌هایی که هر سال از سوی اداره راهنمایی و رانندگی کشور اعلام می‌شود، در طول سفرهای نوروزی به دلایل متعددی که مهم‌ترین آن خواب‌آلودگی است، تعداد تصادف‌های مرگبار به شدت افزایش می‌یابد. در ایام تعطیل افراد مایلند از حداقل زمان، حداکثر استفاده را ببرند و به دلیل ترافیکی که به اوج خود می‌رسد، استفاده از ساعات شب برای شروع سفر یا ادامه آن افزایش می‌یابد. همین موضوع احتمال خواب‌آلودگی و تصادف‌های ناشی از آن را افزایش می‌دهد. در «سفر و سلامت» این هفته در گفت‌و‌گویی با دکتر خسرو صادق‌نیت، دبیر انجمن و متخصص طب کار، فلوشیپ اختلالات خواب و عضو هیات علمی ‌دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد خواب‌آلودگی و تاثیر آن بر تصادف‌های مرگبار و نحوه پیشگیری از آن پرسیده‌ایم.

ادامه مطلب...

در تقویم سلامت، 6 آگوست مصادف با 15 مرداد، سالروز بمباران اتمی ژاپن و روز جهانی مبارزه با سلاح هسته‌ای است

دکتر فاطمه خالقی

در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم (آگوست 1945) ارتش ایالات متحده آمریکا دو شهر هیروشیما و ناکازاکی را در ژاپن هدف بمب‌های اتمی قرار داد. در ساعت 8:15 روز ششم آگوست، بمب‌افکن نیروی هوایی آمریکا بمب اتمی را بر فراز شهر هیروشیما رها کرد. این بمب در ارتفاع 600 متری مرکز شهر منفجر شد و قدرت انفجار آن معادل 13 هزار تن تی‌.ان‌.تی بود. در عرض چند لحظه، شهر هیروشیما به ویرانه‌ای تبدیل شد و ده‌ها هزار نفر در اثر انفجار و طوفان آتش کشته شدند. در طول هفته‌ها و ماه‌های بعد، شمار کشته‌ها در اثر تشعشعات، سوختگی و سایر بیماری‌های مرتبط به 160 هزار نفر رسید و طی چند سال بعد در اثر سرطان و بیماری‌های مزمن ناشی از مواد رادیواکتیو بالغ بر 200 هزار نفر شد. ده‌ها هزار نفر نیز تا سال‌ها بعد به مشکلات جسمی و روانی شدید مبتلا شدند. هیروشیما اولین شهر قربانی سلاح‌ هسته‌ای در دنیا بود و اکنون به کانون فعالیت‌های بین‌المللی برای مبارزه با این سلاح‌های غیرانسانی تبدیل شده است. همه ساله در روز ششم آگوست و در سالروز حمله اتمی آمریکا، مراسمی با حضور هزاران نفر از مردم دنیا به یادبود قربانیان آن فاجعه و برای تاکید بر لزوم محو سلاح‌های هسته‌ای از جهان در پارک صلح هیروشیما برپا می‌شود.

بمباران توکیو، 10 مارس 1945

بمباران توکیو به وسیله نیروی هوایی آمریکا در جریان نبرد اقیانوس آرام در جنگ دوم جهانی، ویرانگرترین بمباران هوایی در تاریخ بود.

در ساعت‌های پیش از طلوع آفتاب روز دهم مارس 1945، حدود 300 بمب‌افکن بی‌29 ارتش آمریکا، بمباران وسیعی را روی منطقه شیتاماچی در مرکز توکیو آغاز کردند. در این بمباران، بیش از 1700 تن بمب آتش‌زا بر این منطقه پرجمعیت شهر فرو ریخت و جهنمی از آتش ایجاد شد که بیش از 100 هزار نفر از ساکنان شهر را در کام مرگ فرو برد و بیش از یک میلیون نفر را آواره و بی‌خانمان کرد.

این بمباران فقط یکی از 100 حمله هوایی بود که بیش از 60 درصد شهر توکیو را با خاک یکسان کرد و به مرگبارترین بمباران تاریخ شهرت یافت (بیش از 100 هزار کشته) درحالی که بیش از 250 هزار نفر از مردم در 66 شهر دیگر ژاپن نیز در حملات هوایی مشابه به وسیله نیروی هوایی آمریکا کشته شدند. البته بدون محاسبه بیش از 200 هزار کشته ناشی از بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی.

ادامه مطلب...

در مراسم تجلیل از مجریان برتر مراقبان مادر و کودک مطرح شد

مهدیه آقازمانی

یکی از هشدارهای بهداشتی که در سال‌های اخیر در کشور ما مطرح بوده، بالابودن آمار سزارین است. درحالی که آمار جهانی می‌گوید تنها 10 تا 15 درصد از زایمان‌ها باید به روش سزارین انجام شود، آن هم در زمانی که سلامت مادر و نوزاد با انجام زایمان طبیعی به خطر بیفتد، اما این رقم در کشور ما بالای 50 درصد است و در بیمارستان‌های خصوصی به 90 درصد هم می‌رسد. این در حالی است که برای کم کردن آمار سزارین هیچ اقدام عملی موثری انجام نشده بود تا زمان اجرای طرح تحول که وزیر بهداشت یکی از اولویت‌های اصلی‌اش را در طرح تحول نظام سلامت کاهش آمار سزارین قرار داد؛ اقدامی که با رایگان شدن زایمان طبیعی شروع شد و با بهبود شرایط بلوک‌های زایمان و اصلاح تعرفه‌ها برای زایمان طبیعی توانست در عرض یک سال و نیم روند صعودی سزارین را متوقف کند. وزارت بهداشت با برگزاری همایشی از بیمارستان‌هایی که توانستند آمار سزارینشان و مرگ ومیر مادر و نوزاد را کاهش دهند، تقدیر کرد.

ادامه مطلب...

پرسش: از 18 سالگی خوابم حدود 5 الی 6 ساعت در شبانه‏ روز بود اما حالا که50 سال دارم 3 تا 5 ساعت می‏خوابم. با این حال طی روز خسته نیستم اما وقتی مطالب متنوع می‏خوانم، در فاصله چند دقیقه فراموششان می‏کنم. آیا این دو به هم مربوطند؟ در ضمن در کودکی بیش فعال بودم.

پاسخ دکتر محمدرضا خدایی، روان‌پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی:

اینها می‌توانند به هم مربوط باشند. کمبود خواب وقتی اختلال خواب محسوب می‌شود که در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کند. ساعات خواب خیلی از افراد بسیار کوتاه است و دچار اختلال عملکرد هم نمی‌شوند اما اگر فردی به صورت مقطعی خوابش کوتاه شود، باید از نظر برخی بیماری‌های جسمی و خلقی بررسی شود. با توجه به سنتان بهتر است به متخصص داخلی مراجعه کنید و از نظر اختلالات تیروئید، میزان ویتامین D، میزان قند و اوره خون و... آزمایش و ارزیابی شوید.

اگر مشکلی در این زمینه‌ها نداشتید، نباید نگران باشید.معمولا افرادی که در کودکی بیشتر فعال بوده‌اند و در بزرگسالی کم‌خواب هستند، اشکالات زیادی نیز در توجه و تمرکز دارند که خودشان آن را فراموشکاری یا آلزایمر می‌نامند.
درحالی که مشکل، اختلال در توجه و تمرکزشان است که باعث حواس‌پرتی می‌شود.

توصیه می‏ کنم حتما بهداشت خوابتان را رعایت کنید؛ یعنی قبل از خواب کمی ورزش یا نرمش کنید، دوش آب ولرم بگیرید، برای شام غذاهای ساده و سبک مصرف کنید و از مصرف غذاهای سنگین و پرچرب بپرهیزید. برخی غذاها مانند ماست ‌و خیار و نعناع، فرنی یا غذاهایی که حاوی ترکیبات شیر هستند، بستنی‌های کم‌چرب، سوپ و دم‌نوش‌هایی مانند چای سبز و... باعث تسهیل خواب می‌شوند. باید از خوردن نوشیدنی‌های حاوی کافئین هم خودداری کنید و سایر نوشیدنی‌ها مانند آب پرتقال را در حدی بنوشید که شب‌ها برای توالت رفتن بیدار نشوید و خوابتان خراب نشود. سر ساعت معین بخوابید و سر ساعت هم از خواب برخیزید و خواب روزانه را حذف کنید.

سعی کنید محیط خوابتان آرام و بی‌سر و صدا باشد و نور مناسبی داشته باشد. در صورتی که این کارها را انجام دادید و همچنان در تمرکز مشکل داشتید، بهتر است برای ارزیابی دقیق‏تر به روان‌پزشک مراجعه کنید.

هفته نامه سلامت/531

پرسش: برای رفع یبوست خوردن چه میوه‏ ها و سبزی‏ هایی را در مقایسه با سایر مواد غذایی توصیه می‏کنید؟

دکتر سوده رازقی، متخصص تغذیه و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی:

معمولا برای کمک به کاهش علائم یبوست رژیم پرفیبر پیشنهاد می‏شود. البته افرادی به رژیم‏های پرفیبر بیشتر پاسخ می‌دهند که به بیماری‏هایی عصبی که حرکات روده را کند می‏کند، مبتلا نباشند. برای تامین فیبر کافی باید حداقل 3-2 میوه و 3 تا 2 لیوان سبزی خام یا نصف این مقدار سبزی پخته در طول روز استفاده کنید و حدود 8 لیوان آب و مایعات بنوشید. ورزش و تحرک بدنی هم به کاهش یبوست کمک می‌کند. از میوه‌های ملین می‌توان به آلو، زردآلو یا برگه آن، کیوی با پوست، انگور، هندوانه و از بین سبزی‌ها به بادمجان، کدوی سبز، بامیه و... اشاره کرد. افرادی که از یبوست رنج می‌برند، باید کمتر از برنج استفاده کنند و میزان آن را به 2 تا 3 وعده در هفته کاهش بدهند که آن هم بهتر است به صورت برنج مخلوط مانند لوبیاپلو، عدس‌‌پلو و... صرف شود تا میزان مصرف حبوبات در طول هفته نیز افزایش پیدا کند زیرا مصرف حبوبات هم برای کاهش یبوست مفید است. همچنین مصرف نان‌های سبوس‌دار مانند نان چاودار و جوی دوسر به‌دلیل فیبر بالایی که دارند، برای بهبود علائم یبوست توصیه می‌شود. سعی کنید 2 تا 3 بار در هفته در وعده شام نیز از خوراک‏هایی که با حبوبات درست می‏شوند مانند آش و عدسی استفاده کنید.

در حال حاضر قرص‌هایی به نام قرص‌های پروبیوتیک تولید شده‌اند که فلورطبیعی روده‌ها را تنظیم می‌کنند و برای رفع یبوست مناسب هستند. در بین مواد گیاهی موثر می‏توان به تخم برزک اشاره کرد. تخم برزک را آسیاب کنید و روزی 2 قاشق مرباخوری از آن را به صورت مخلوط در شیر، ماست، سالاد و... بخورید. تخم برزک به‌دلیل نوع فیبر و چربی‌ خاصی که دارد، ملین است. یکی دیگر از ملین‌های موثر برگ سناست ولی نباید در طولانی‌مدت از این گیاه استفاده کنید زیرا پس از مدتی روده به آن عادت می‌کند و حرکات عادی خود را از دست می‌دهد. در نتیجه با گذشت زمان مشکل یبوست بدتر می‌شود در حالی که تخم برزک چنین مشکلی به وجود نمی‌آورد. مصرف روغن زیتون هم در بهبود وضعیت اجابت مزاج موثر است. اما به‌طور کلی کنترل یبوست در افراد مختلف با هم فرق دارد؛ مثلا ممکن است فردی در کنار یبوست، بی‌اختیاری ادرار هم داشته باشد. یا فرد دیگری به نشانگان روده تحریک‌پذیر مبتلا باشد. تنظیم برنامه غذایی برای این افراد باید اختصاصی باشد بنابراین بهتر است افرادی که به‌طور مزمن از این مساله رنج می‏برند، برای درمان بهتر و سریع‌تر حتما به متخصص تغذیه مراجعه کنند.

هفته نامه سلامت/531

پرسش: آیا استفاده از مایع ظرفشویی برای شستشوی دست به ‏صورت مقطعی مجاز است؟ آیا مایع ظرفشویی آنتی‏باکتریال است؟

پاسخ دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:

ترکیب مایع ظرفشویی مانند مایع دستشویی است با این تفاوت که pH قوی‌تری دارد تا بتواند به خوبی چربی‌ها را از سطح ظرف‌ها پاک کند. در واقع pH مایع دستشویی معمولا بین 7 تا 8 است و خاصیت قلیایی ضعیفی دارد که هم خاصیت ضدباکتریایی دارد و هم چربی‌زدایی می‌کند اما pH مایع ظرفشویی بین 9 تا 10 است و قدرت قلیایی‏‏اش بالاتر است بنابراین نسبت به مایع دستشویی قدرت ضدباکتری و چربی‌زدایی بیشتری دارد. به همین دلیل مصرف مداوم و مکرر آن باعث آسیب به پوست دست‌ها می‌شود اما مصرف مقطعی آن مشکلی ایجاد نمی‌کند.

هفته نامه سلامت/531

آنچه باید ازعملکرد وزارت بهداشت در حیطه ی جمعیت و باروری بدانیم

چرا وزارت بهداشت حاضر نیست واقعیت تبعات روش های ضد بارداری را بگوید؟ /مخفی‌کاری که به مرگ خاموش زنان خواهد انجامید

نمونه ی دیگری که نشانگر عدم اعتقاد به وجود بحران جمعیت، در برخی از مسئولان وزارت بهداشت است، صورت نگرفتن بازنگری اساسی در شاخص های برنامه ی سلامت باروری، به خصوص تعریف بارداری های پرخطر است. در طرح تنظیم خانواده یا همان باروری سالم، به بارداری های خارج از بازه ی سنی 18 تا 35 سال، و بارداری های چهارم به بعد، به اصطلاح بارداری پرخطر گفته می شود. اما آیا خطرناک بودن این بارداری ها، مبنای علمی دارد؟

حسین مروتی-رجانیوز: 1-وسایل و شیوه های ممانعت از بارداری: اکنون و پس از گذشت قریب به 25 سال از پیگیری تحدید نسل در کشور، عمده ی مردم ایران، تحت پوشش وسایل و شیوه های متعدد ممانعت از بارداری هستند. در این بین، بیشتر مردم، این وسایل را از بخش دولتی و مابقی از بخش خصوصی دریافت می کنند.

به گزارش اما اطلاع مردم از عوارض متعدد استفاده از روش های ممانعت از بارداری تا چه حد است و آیا دستگاه بهداشت و سلامت کشور، به وظایفش در آگاهی بخشی به مردم، عمل می کند؟ در این زمینه به ده نکته اشاره می شود:

عمل نکردن به دستورالعمل های موجود: رصدهای صورت گرفته نشان می دهد که برخی از کارشناسان مسئول دارو خانه ها و مراکز بهداشت، به وظایف خود در این زمینه که در دستورالعمل های وزارت بهداشت نیز آمده است، عمل نمی کنند؛ چنان که برخی از عوارض استفاده از روش های ممانعت از بارداری به مردم گفته نمی شود.

دکتر فاطمه رخشانی، معاون پیشین بهداشت وزارت بهداشت نیز به این دست کوتاهی ها معترف است، چنان که با صراحت می گوید: "ما خودمان شاهد بودیم که کارمند ما برای این که قرص ممانعت از بارداری را به خانواده‌ها بدهد، ناخودآگاه مضراتش را نمی‌گوید. یک زمانی «نورپلنت» آورده بودیم و آن‌ها می‌توانست یک سری عارضه‌های کوتاه مدت داشته باشد، ولی اصلاً به افراد گفته نمی‌شد. چرا؟ برای این که هدف پرسنلی این بود که پوشش استفاده از وسایل ممانعت از بارداری را افزایش دهند، تا مورد تشویق قرار گیرند. بالاخره سیستم این را از آن‌ها می‌خواست. این نبود که آن‌ها نمی‌دانستند که این‌ها عوارض دارند، شواهد علمی آن وجود داشت و دارد[1]"

اما اگر اینگونه کوتاهی ها را به عنوان استثنا تلقی کنیم، آیا عمل کارکنان وزارت بهداشت به دستورالعمل های موجود در زمینه ی استفاده از وسایل ممانعت از بارداری، برای حفظ و تامین سلامت مردم کافی خواهد بود؟ آیا این دستورالعمل ها به صورت علمی و بدون سوگیری و غرض ورزی تهیه شده اند؟ در ادامه ی متن پاسخ این سوال اساسی را در می یابیم:

ادامه مطلب...

 بیتا مهدوی

چندی است خبرهایی درباره امواج و پارازیت‌های بیماری‌زا موجی از دلهره و نگرانی برای مردم به همراه آورده است. در حالی که بعضی از پزشکان بالا رفتن آمار سرطان، تولد کودکان ناقص‌الخلقه و ناباروری را ناشی از این امواج می‌دانند.
زمانی شایعه چنان بالا گرفت که محمود واعظی وزیر فناوری و ارتباطات، 27 شهریور امسال در مورد تشعشعات پخش ماهواره‌ای گفت: «کمیته‌ای در وزارت ارتباطات تشکیل شده که در آن نماینده معاون وزیر بهداشت، معاون رئیس سازمان محیط زیست و معاون رئیس سازمان انرژی اتمی حضور دارند و حدود دو ماه است که این کمیته در مناطق مختلف و در ساعات مختلف روز و شب تشعشعات را اندازه می‌گیرد و قطعاً اگر نتایج کمیته این باشد که تشعشعات برای مردم مضر است، اعلام خواهیم کرد. گزارشی هم به آقای رئیس جمهوری داده‌ام و او هم به جد دنبال این موضوع است که اگر موردی علیه سلامت مردم باشد مستقیم و شخصاً وارد خواهند شد.»
در آخرین واکنش‌ها وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یکشنبه هفته جاری عنوان کرد: به‌طور کلی با بررسی‌هایی که انجام شده، می‌توان گفت که هیچ جای نگرانی از بابت تأثیر پارازیت‌ها بر سلامت مردم نیست و عمدتاً سطح آن‌ها در حد استانداردهای بین‌المللی است.

دکتر سیدحسن هاشمی عنوان کرد: «گزارش نهایی این کمیته بزودی آماده و تقدیم رئیس جمهوری خواهد شد.» به گفته وی سازمان انرژی اتمی، وزارت بهداشت و وزارت ارتباطات از اعضای این کمیته بودند و در مورد اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست برای بررسی تأثیر پارازیت‌ها نیز باید از شخص دکتر ابتکار سؤال کرد اما تا جایی که به سلامت مردم مربوط شده، در حوزه وزارت بهداشت است.

 پرتو‌های خطرناک یا بی‌خطر

ادامه مطلب...

دیدگاه های متفاوت نمایندگان مجلس

سمیه متقی «پارازیت‌ بر روی امواج ماهواره‌ای»، در چند سال گذشته، به گونه‌ای افزایش پیدا کرد، که نگرانی از خطرات آن بار‌ها و بار‌ها در رسانه‌ها منعکس شد. اگر به یاد داشته باشید معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، در سال‌های گذشته که نماینده مردم در شورای شهر تهران بود، از این افزایش پارازیت‌ها به مراتب انتقاد کرد، به نحوی که او حتی رد صلاحیتش برای دوره چهارم شورای شهر را بی‌ارتباط با این اظهارات نمی‌دانست.

 ابتکار به عنوان عضو شورای شهر تهران از ارسال امواجی که بر سلامتی انسان و سلول‌های بدن تاثیر می‌گذارد و می‌تواند موجب اختلال در سیستم ایمنی بدن شود، ابراز نگرانی و از دولت وقت نیز برای افزایش دکل‌های انتشار پارازیت انتقاد کرده بود. با گذشت چند سال و تغییر دولت و قرار گرفتن ابتکار به عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، شرایط برای پیگیری نگرانی‌هایش و اثبات خطرات پارازیت فراهم شد. به گونه‌ای که در اواخر سال 92 کمیته‌ای به این منظور برپا شد و ابتدای امسال نیز او از اهتمام ویژه دولت برای کاهش خطرات امواج الکترومغناطیس از جمله امواج پارازیت‌ها خبر داد و اگفت: «می‌دانیم که امواج الکترومغناطیسی مخاطرات زیادی دارد و باید تحت استاندارد‌ها و ضوابط‌ قرار بگیرد. این موضوع بسیار مهمی است، که باید در همه زمینه‌ها مورد توجه قرار گیرد.»

ادامه مطلب...