پرسش: از 18 سالگی خوابم حدود 5 الی 6 ساعت در شبانه روز بود اما حالا که50 سال دارم 3 تا 5 ساعت میخوابم. با این حال طی روز خسته نیستم اما وقتی مطالب متنوع میخوانم، در فاصله چند دقیقه فراموششان میکنم. آیا این دو به هم مربوطند؟ در ضمن در کودکی بیش فعال بودم.
پاسخ دکتر محمدرضا خدایی، روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی:
اینها میتوانند به هم مربوط باشند. کمبود خواب وقتی اختلال خواب محسوب میشود که در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کند. ساعات خواب خیلی از افراد بسیار کوتاه است و دچار اختلال عملکرد هم نمیشوند اما اگر فردی به صورت مقطعی خوابش کوتاه شود، باید از نظر برخی بیماریهای جسمی و خلقی بررسی شود. با توجه به سنتان بهتر است به متخصص داخلی مراجعه کنید و از نظر اختلالات تیروئید، میزان ویتامین D، میزان قند و اوره خون و... آزمایش و ارزیابی شوید.
اگر مشکلی در این زمینهها نداشتید، نباید نگران باشید.معمولا افرادی که در کودکی بیشتر فعال بودهاند و در بزرگسالی کمخواب هستند، اشکالات زیادی نیز در توجه و تمرکز دارند که خودشان آن را فراموشکاری یا آلزایمر مینامند.
درحالی که مشکل، اختلال در توجه و تمرکزشان است که باعث حواسپرتی میشود.
توصیه می کنم حتما بهداشت خوابتان را رعایت کنید؛ یعنی قبل از خواب کمی ورزش یا نرمش کنید، دوش آب ولرم بگیرید، برای شام غذاهای ساده و سبک مصرف کنید و از مصرف غذاهای سنگین و پرچرب بپرهیزید. برخی غذاها مانند ماست و خیار و نعناع، فرنی یا غذاهایی که حاوی ترکیبات شیر هستند، بستنیهای کمچرب، سوپ و دمنوشهایی مانند چای سبز و... باعث تسهیل خواب میشوند. باید از خوردن نوشیدنیهای حاوی کافئین هم خودداری کنید و سایر نوشیدنیها مانند آب پرتقال را در حدی بنوشید که شبها برای توالت رفتن بیدار نشوید و خوابتان خراب نشود. سر ساعت معین بخوابید و سر ساعت هم از خواب برخیزید و خواب روزانه را حذف کنید.
سعی کنید محیط خوابتان آرام و بیسر و صدا باشد و نور مناسبی داشته باشد. در صورتی که این کارها را انجام دادید و همچنان در تمرکز مشکل داشتید، بهتر است برای ارزیابی دقیقتر به روانپزشک مراجعه کنید.