دکتر فرامرز امیری دبیر همایش سکته مغزی در گفت‌وگو با «سلامت»
سمیه شرافتی
پرنیان پناهی
دکتر فرامرز امیری، دبیر نخستین همایش اطلاع‌رسانی درباره سکته مغزی، با اشاره به اینکه این همایش در روز شانزدهم ماه جاری در فرهنگسرای ارسباران برگزار می‌شود، می‌گوید: «انجمن سکته مغزی ایران که اقدام به برپایی این همایش کرده، یک انجمن علمی و حمایتی در ارتباط با بیماری سکته مغزی است که از سال 86 شروع به فعالیت کرده است.»
او هدف از برگزاری این همایش را اطلاع‌رسانی درباره خدمات انجمن و بیماری سکته مغزی عنوان می‌کند: «مردم باید بیاموزند و بدانند که در خصوص سکته مغزی به چه نشانه‌های هشداردهنده‌ای باید توجه کنند.»
«در رابطه با سکته قلبی آنقدر اطلاع‌رسانی خوب بوده که حتی در نقاط دورافتاده کشورمان هم اگر فردی دچار سکته قلبی شود، اولین درخواست خودش و اطرافیانش از کادر درمانی، بستری شدن در بخش مراقبت‌های قلبی (CCU) است ولی متاسفانه در مورد سکته مغزی اطلاع‌رسانی کافی صورت نگرفته و در بیشتر موارد، زمان طلایی رساندن بیمار به مراکز درمانی که 3 تا 6 ساعت اول بعد از سکته مغزی است، از دست می‌رود و اطرافیان بیمار، انتقال او به مراکز درمانی را به روزهای آتی موکول می‌کنند.»
دکتر امیری ضمن بیان این نکته مهم و با تاکید بر اینکه بدنه جامعه، به‌خصوص افراد پرخطر، باید علایم اولیه این بیماری را بشناسند و به محض مواجهه با علایم این بیماری به مراکز درمانی مراجعه کنند، توضیح می‌دهد: «همایش سکته مغزی با حضور صاحب‌نظران، هنرمندان، پزشکان و بیماران مبتلا به سکته مغزی که در حال حاضر توانسته‌‌اند به زندگی برگردند و شرایط قابل‌قبولی داشته باشند، برگزار خواهد شد.»
پرسش: برای رفع یبوست خوردن چه میوه ها و سبزی هایی را در مقایسه با سایر مواد غذایی توصیه میکنید؟
دکتر سوده رازقی، متخصص تغذیه و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی:
معمولا برای کمک به کاهش علائم یبوست رژیم پرفیبر پیشنهاد می‌شود. البته افرادی به رژیمهای پرفیبر بیشتر پاسخ می‌دهند که به بیماری‌هایی عصبی که حرکات روده را کند می‌کند، مبتلا نباشند. برای تامین فیبر کافی باید حداقل 3-2 میوه و 3 تا 2 لیوان سبزی خام یا نصف این مقدار سبزی پخته در طول روز استفاده کنید و حدود 8 لیوان آب و مایعات بنوشید. ورزش و تحرک بدنی هم به کاهش یبوست کمک می‌کند. از میوه‌های ملین می‌توان به آلو، زردآلو یا برگه آن، کیوی با پوست، انگور، هندوانه و از بین سبزی‌ها به بادمجان، کدوی سبز، بامیه و... اشاره کرد. افرادی که از یبوست رنج می‌برند، باید کمتر از برنج استفاده کنند و میزان آن را به 2 تا 3 وعده در هفته کاهش بدهند که آن هم بهتر است به صورت برنج مخلوط مانند لوبیاپلو، عدس‌‌پلو و... صرف شود تا میزان مصرف حبوبات در طول هفته نیز افزایش پیدا کند زیرا مصرف حبوبات هم برای کاهش یبوست مفید است. همچنین مصرف نان‌های سبوس‌دار مانند نان چاودار و جوی دوسر به‌دلیل فیبر بالایی که دارند، برای بهبود علائم یبوست توصیه می‌شود. سعی کنید 2 تا 3 بار در هفته در وعده شام نیز از خوراکهایی که با حبوبات درست می‌شوند مانند آش و عدسی استفاده کنید.
در حال حاضر قرص‌هایی به نام قرص‌های پروبیوتیک تولید شده‌اند که فلورطبیعی روده‌ها را تنظیم می‌کنند و برای رفع یبوست مناسب هستند. در بین مواد گیاهی موثر می‌توان به تخم برزک اشاره کرد. تخم برزک را آسیاب کنید و روزی 2 قاشق مرباخوری از آن را به صورت مخلوط در شیر، ماست، سالاد و... بخورید. تخم برزک به‌دلیل نوع فیبر و چربی خاصی که دارد، ملین است. یکی دیگر از ملین‌های موثر برگ سناست ولی نباید در طولانی‌مدت از این گیاه استفاده کنید زیرا پس از مدتی روده به آن عادت می‌کند و حرکات عادی خود را از دست می‌دهد. در نتیجه با گذشت زمان مشکل یبوست بدتر می‌شود در حالی که تخم برزک چنین مشکلی به وجود نمی‌آورد. مصرف روغن زیتون هم در بهبود وضعیت اجابت مزاج موثر است. اما به‌طور کلی کنترل یبوست در افراد مختلف با هم فرق دارد؛ مثلا ممکن است فردی در کنار یبوست، بی‌اختیاری ادرار هم داشته باشد. یا فرد دیگری به نشانگان روده تحریک‌پذیر مبتلا باشد. تنظیم برنامه غذایی برای این افراد باید اختصاصی باشد بنابراین بهتر است افرادی که به‌طور مزمن از این مساله رنج می‌برند، برای درمان بهتر و سریع‌تر حتما به متخصص تغذیه مراجعه کنند.
دکتر محسن نراقی
جراح و متخصص گوش و حلق و بینی، عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران
بیشتر بیماران برای توصیف سرگیجه، سبکی سر، سستی و نداشتن تعادل از عبارت «گیج شدن» استفاده می‌کنند. تشخیص نوع سرگیجه به دقت زیادی نیاز دارد. آنچه به تشخیص بیماری خیلی کمک می‌کند، گرفتن شرح‌حال از بیماران است اما در شرح‌حال بیمار به 5 نکته باید توجه کنیم:
1) شروع علائم: سرگیجه‌ای که ناگهانی شروع شده باشد، می‌تواند علت‌هایی مانند سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم، بیماری منیر یا اختلالی در عروق مغزی داشته باشد.
مهم‌ترین علل اختلال تعادل چیست؟
دکتر هوشنگ صابری، جراح مغز و اعصاب، دانشیار دانشگاه علوم‌پزشکی تهران
سرگیجه ناراحتی نسبتا رایجی بین مردم است و همه انسان‌ها ممکن است چند بار در طول زندگی آن را تجربه کنند. اغلب بیماران هم بدون مراجعه به پزشک و با استراحت یا خوردن آب و مقداری خوراکی بهبود می‌یابند اما سرگیجه همراه با زمین خوردن، کاهش حواس، تاری‌دید، تهوع و استفراغ کمی جدی‌تر است و شاید هم هشداری برای بیمار تا به دنبال یافتن علت و برطرف کردن آن باشد.
سرگیجه باعث اختلال تعادل در ایستادن می‌شود به‌طوری که فرد بی‌اختیار به این سو و آن سو می‌رود و گاهی هم در اثر زمین خوردن یا برخورد به جسمی سخت دچار آسیب جدی و حتی شکستگی استخوان می‌شود. چند عضو در بدن حفظ تعادل هنگام راه رفتن را تنظیم می‌کنند و در مراجعه بیمار با این شکایت باید تمام موارد مربوط به حفظ تعادل بررسی شود.
هفته اول مرداد، هفته حمایت از بیماران هموفیلی است
بهترین درمان هموفیلی، درمان پیشگیرانه است
دکتر پیمان عشقی
فوق‌تخصص خون و آنکولوژی کودکان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
هفته اول مرداد، هفته حمایت از بیماران هموفیلی نامگذاری شده است. یکی از اهداف طلایی که همه کشورها برای بیماران مبتلا به هموفیلی دارند، بالا بردن کیفیت زندگی آنهاست. تحقیقات زیادی روی بیماران و اینکه چه روش درمانی جلوی خونریز‌ی‌های مکرر و عوارض مفصلی را می‌گیرد، انجام گرفته که بهترین آنها درمان پیشگیرانه است. این درمان از سال 1393 در کشور ما نیز به شکل فعال برای کودکان کمتر از 15 سال اجرا می‌شود. گرچه بسیاری از بیماران و خانواده‌ها هنوز از این روش درمانی اطلاعی ندارند ولی امید هست با این روش درمانی دیگر شاهد معلولیت ناشی از خونریزی در بیماران کشورمان نباشیم.
بیماران مبتلا به هموفیلی از بدو تولد با کمبود فاکتورهای انعقادی مواجه هستند و خونریز‌ی‌های مکرری را تجربه می‌کنند. خونریزی عارضه استخوانی مفصلی بر جای می‌گذارد. بیماران مبتلا به هموفیلی اصلا نباید دچار خونریزی شوند چون یک بار خونریزی، حتی در صورتی که به سرعت هم درمان شود، زمینه‌ساز تخریب مفصل خواهد شد.
اوضاع هپاتیت در ایران و جهان؛ در آستانه روز جهانی این بیماری
پرنیان پناهی
روز 28 جولای، مصادف با
6 مرداد ماه، روز جهانی هپاتیت نامگذاری شده. هدف از این نامگذاری، مبارزه با این بیماری و پیشگیری از آن است. اتفاقا این مبارزه در کشور ما و کشورهای توسعه‌یافته مفید بوده و نتایج خوبی داشته است. گرچه آمار دقیقی درباره وضعیت هپاتیت و شاخص‌های آن در کشور وجود ندارد اما ایران توانسته در 2 دهه اخیر با طرح واکسیناسیون جمعیت در معرض خطر و آموزش به مردم، شیوع 7درصدی بیماری هپاتیت B در جمعیت کشور را به 2درصد و بروز هپاتیت C را به 5/0درصد برساند و از کشورهای همسایه مانند پاکستان، افغانستان، عراق و... پیشی بگیرد اما هنوز هم تا رسیدن به آمار ایده‌آل راه در پیش داریم.
ویروس‌ها، داروها، مصرف الکل، سموم و فعال شدن سیستم ایمنی علیه سلول‌های کبدی باعث بروز بیماری‌ای به نام «هپاتیت» یا «التهاب کبد» می‌شود. دکتر مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی با بیان این مطلب ادامه داد: «کبد بزرگ‌ترین غده و عضوی حیاتی در بدن انسان است که وظیفه دفع سموم، ساخت پروتئین‌هایی مانند آلبومین، تنظیم قند خون بدن، سوخت و ساز چربی و ساخت بعضی از هورمون‌ها را برعهده دارد. اگر عملکرد این عضو دچار اختلال شود، بسیاری از تنظیمات بدن به هم می‌خورد و در صورتی که خیلی زود جلوی پیشرفت بیماری گرفته نشود، شاید نتوان کار زیادی برای بیمار انجام داد.»
پرسش: از ابتدای ماه رمضان دچار یبوست شده‌ام به طوری که برای اجابت مزاجم مدت زمانی طولانی را صرف می‌کنم. برای پیشگیری از این عارضه به‌خصوص در این روزها که آب کمتری هم می‌نوشم، چه باید بکنم؟
پاسخ دکتر سیدضیاالدین مظهری، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران:
بهترین کار این است که در فاصله بین افطار تا سحر، میوه‌های ملین، به‌خصوص آلو که در این فصل به وفور یافت می‌شود، بخورید. مصرف سبزی‌های تازه و سالاد را افزایش دهید. در سالاد یا غذاهای خود روغن‌های تصفیه نشده یا بودار مثل روغن زیتون بریزید. صیفیجاتی مانند بادمجان، کدو، گوجه‌فرنگی، خیار، جوانه‌گندم و... را در وعده‌های غذایی خود بگنجانید و در فاصله بین سحر تا افطار آب فراوان بنوشید. با انجام این کارها هم مواد‌مغذی مورد نیاز به بدنتان می‌رسد و هم یبوستتان بهبود پیدا می‌کند.
گزارش «سلامت» از نشست خبری انجمن اماس
مهدیه آقازمانی
فدراسیون جهانی اماس در سال 2009، بیست و هفتم ماه می را روز جهانی اماس نامگذاری و هدف از این کار را ارتقای سطح آگاهی مردم درباره این بیماری عنوان کرد. انجمن اماس ایران نیز از سال 81 به این فدراسیون جهانی پیوسته و با توجه به افزایش شیوع این بیماری از آن زمان تاکنون هفته جهانی اماس را نامگذاری کرده است. آمار دقیقی از تعداد مبتلایان به اماس در کشور نیست ولی برآوردها نشان می‌دهد شیوع آن در حال افزایش است. انجمن اماس با برگزاری نشستی در هفته جهانی اماس مشکلات بیماران را بررسی کرد.
اهمیت بیماری اماس و علت تمایز آن با سایر بیماری‌ها چیست؟ نایب رئیس انجمن اماس صحبت‌هایش را با بیان این سوال و پاسخ به آن آغاز کرد: «یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت بیماری اماس، سن ابتلا به آن است به گونه‌ای که شایع‌ترین سن مبتلا شدن به این بیماری
20 تا 40 سالگی است در حالی که بیماری‌هایی مانند سکته مغزی در سالمندی اتفاق می‌افتد.»
از کاهش کالری مصرفی تا افزایش طول تلومر
دکتر فرشاد شریفی، اپیدمیولوژیست و دبیر مرکز تحقیقات سالمندان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
چگونگی افزایش طول عمر انسان رازی است که از دیرباز به آن توجه می‌شده است. خوشبختانه مطالعات و تحقیقات دراین‌باره بی‌نتیجه نبوده و بشر توانسته شواهد زیادی درباره این راز پیدا کند اما از نظر عملی افزایش طول عمر همچنان به شکل معما باقی‌مانده است. تا به حال معلوم شده دو عامل ژنتیک و محیط در طول عمر انسان‌ها نقش دارند. موضوعی که دانشمندان روی آن تاکید زیادی دارند، شیوه زندگی انسان‌هاست. اگر انسان از همان دوران جوانی شیوه زندگی سالمی داشته‌باشد، قطعا زندگی خوبی خواهد داشت. منظور از شیوه زندگی، نوع تغذیه و فعالیت است. در «سالمندان» این هفته با 5 راز از مهم‌ترین رازهای طول عمر آشنا خواهید شد.
دانستنی‌های یک بیماری پرسر و صدا در آستانه روز جهانی این بیماری
ستاره محمد
در تقویم سلامت، نهم خرداد روز جهانی اماس است؛ بیماری‌ای که از زوایای مختلفی بر زندگی افراد تاثیر می‌گذارد اما با شناخت علائم آن و مراجعه زودهنگام به پزشک تا حد زیادی می‌توان از ناهنجاری‌ها و ناتوانی‌‌های بعدی پیشگیری کرد. آمار فعلی نشان می‌دهد اغلب این افراد جوان، فعال، تحصیلکرده و کار‌آمد هستند. از طرفی بانوان و دختران جوان 5/2 برابر بیشتر از مردان به اماس دچار می‌شوند. همه اینها در حالی است که هزینه‌های بالای دارو و مراقبت‌های توانبخشی و معیشتی این بیماری می‌تواند باعث فقر مالی اغلب خانواده‌ها شود. علاوه بر اینها، بیماران اماس مشکل‌های زیادی در زمینه بیمه و اشتغال دارند و از کمبودهای معیشتی، آموزشی، اجتماعی، اقتصادی، رفاهی و خانوادگی رنج می‌برند. آنها حتی از داشتن درمانگاه تخصصی و خیریه هم محروم هستند. در این میان شخصی به دنبال ابتلای همسر خود و یکی دیگر از بستگانش به این بیماری تصمیم می‌گیرد موسسه‌ای راه‌اندازی کند تا شاید از این طریق بتواند بخشی از دردها و ناراحتی‌های مبتلایان به اماس را تسکین بخشد. سیدحسن بابایی، موسس و مدیر‌عامل «جامعه حمایت از بیماران اماس ایران»، اواخر سال 82 در این زمینه اقدام می‌کند و 3 سال بعد موفق می‌شود مجوز تاسیس موسسه را بگیرد. جالب است بدانید که همسر او تقریبا تمام توانایی‌هایش را از دست داده بود اما از وقتی این موسسه تاسیس شد، به‌تدریج بهبود پیدا کرد تا حدی که به دنبال ادامه تحصیل رفت و در همین موسسه مشغول به کار شد.
