نگاه فوق‌تخصص زنان و زایمان
دکتر مریم کاشانیان، دانشیار دانشگاه علوم‌پزشکی تهران
خانم‌هایی که در سن بالا ازدواج می‌کنند و یک فرزند دارند، بهتر است بعد از 40 سالگی دیگر برای باردای اقدام نکنند زیرا با بالا رفتن سن عوارض ناشی از تاثیر سن بر بارداری، شدیدتر می‌شود. خانم‌هایی که مبتلا به بیماری‌های طبی مزمن هستند مثلا فشار خون بالایی دارند یا مبتلا به ناراحتی‌های قلبی عروقی‌اند یا لوپوس پیشرفته یا آمبولی یعنی سابقه لخته شدن خون در رگ دارند، بهتر است برای بار دوم باردار نشوند. خانم‌هایی که ازدواج فامیلی داشته‌اند و فرزند معلول یا مبتلا به اختلال‌های ژنتیکی دارند یا نوزاد مرده به دنیا آورده‌اند هم بهتر است مجدد باردار نشوند. متاسفانه در ازدواج‌های فامیلی فقط مشاوره ژنتیک کافی نیست و بسیاری از بیماری‌های ژنتیکی قبل از تولد قابل شناسایی و درمان نیستند. اگر زوجی فامیل هستند و خانم باردار است باید حتما مشاوره ژنتیک داشته باشند تا بیماری جنین اگر قابل تشخیص است، قبل از تولد مشخص و درمان شود اما در مورد بیماری‌های غیرقابل‌تشخیص، زوج یا نباید بچه‌دار شوند یا باید خطر را بپذیرند.
مصرف کدام یک از داروهای ضدسرفه، ضدسرماخوردگی، ضدآلرژی، مسکن‌ها و داروهای گوارشی در طول حاملگی ممنوع است؟
دکتر هانیه زایررضایی
حتما شنیده‌اید که در دوران بارداری حتی مصرف داروهای بدون نسخه (OTCها) نیز می‌تواند با عوارضی همراه باشد. منظور از داروهای بدون نسخه، همان دارو‌هایی است که معمولا به محض شروع سردرد، خارش گلو، آبریزش، دل‌درد و خلاصه هر نشانه‌ای از بیماری و کسالت، به‌راحتی از نزدیک‌ترین داروخانه بدون مشورت با پزشک تهیه و مصرف می‌کنیم. در «بارداری و زایمان» این هفته به دنبال پاسخی برای این پرسش هستیم که آیا یک خانم باردار بدون مشورت و به هر میزان که بخواهد می‌تواند از این داروهای در دسترس استفاده کند یا نه؟ همچنین با ذکر طبقه‌بندی A,B,C,D,X قصد داریم یادآوری کنیم که کدام‌یک از این داروها بی‌خطر، کدام‌یک کم‌خطر و کدام‌یک پرخطرند؟ در ادامه در مورد برخی از داروهای بدون نسخه‌ای که به‌طور شایع در دوران بارداری مصرف می‌شوند و اثر آن بر بارداری صحبت می‌کنیم.
متاسفانه طی18 ماهی که زنان از مرخصی 6 ماهه زایمان استفاده کرده‌اند، حدود 47 هزار زن از محیط کاراخراج شده‌اند
مهدیه آقازمانی
فواید تغذیه با شیر مادر بر کسی پوشیده نیست و تمام تحقیقات ملی و جهانی نیز آثار مثبت شیر مادر بر سلامت مادر و کودک را تایید می‌کنند. در این بین اما موانعی وجود دارد که برخی از مادران را مجبور می‌کند کودکشان را کمتر از 2 سال با شیر خود تغذیه کنند. در کشور ما تنها 51 درصد مادران تا 2 سال به فرزندانشان شیر می‌دهند که این رقم طی سال‌های اخیر به 55 درصد رسیده است. مشکل اصلی که در این زمینه وجود دارد، نبودن حمایت‌های قانونی از زنان شاغل برای شیردهی است؛ مشکلی که با افزایش زمان مرخصی زایمان نیز نتوانست کمکی به زنان شاغل کند. این قضیه آنقدر اهمیت دارد که شعار امسال هفته جهانی شیر مادر به حمایت از زنان شاغل اختصاص دارد. وزارت بهداشت نیز با برگزاری همایشی بر اهمیت تغذیه با شیر مادر و ضرورت حمایت از مادران شاغل تاکید کرده است؛ همایشی که گزارش آن را در ادامه خواهید خواند.
تغذیه با شیر مادر باعث جلوگیری از مرگ میلیون‌ها کودک و بیماری هزاران فرد در بزرگسالی می‌شود. شیر مادر نعمتی است که به همه مادران داده شده و باید قدر این نعمت را بدانیم. دکتر علی‌اکبر سیاری، معاون بهداشتی در همایش کشوری تغذیه با شیر مادران که با حضور مسئولان وزارت بهداشت و نماینده یونیسف برگزار شد ابتدا با بیان این مطلب به فرهنگ‌سازی در زمینه تغذیه با شیر مادر اشاره کرد: «ما توانسته‌ایم در زمینه فرهنگ‌سازی تغذیه انحصاری نوزادان در 6 ماه اول با شیر مادر موفق عمل کنیم و اینک جامعه پزشکی، مردم و مادران پذیرفته‌اند که تغذیه با شیر مادر در 6ماه اول صددرصد کفایت تغذیه شیرخوار را می‌کند. این کار ساده‌ای نبود. ما باید هم مادر را توانمند کنیم، هم حمایت محیطی برایش فراهم کنیم و هم کارکنان بهداشتی را آموزش دهیم. قدم سوم نیز بیمارستان‌های ما هستند که باید دوستدار شیر مادر باشند. اجرای این کار نیز به راحتی امکان‌پذیر نیست.»
چرا چشم بعد از شنا قرمز می شود؟
شیوع آسم شغلی در کارکنان استخر
کدام کلاه برای کدام شناگر مناسب‌تر است؟
تمامی افراد پیش از ورود به آب استخر حتما باید دوش بگیرند
حواس پنج گانه خود را در استخر به کار گیرید
پیش از ورود به استخر، سونا و جکوزی دوش بگیرید
خانم های باردار از جکوزی استفاده نکنند
قرمزی چشم بعد از شنا، سبب آسیب درازمدت نمی شود
رعایت بهداشت فردی قبل از ورود به استخر بهترین راه مقابله با بیماری های پوستی
دکتر هانیه زائررضایی
خواندن این یادداشت را به همه خانم‌های باردار و خانم‌های محترمی که قصد بارداری دارند، توصیه می‌کیم؛ نه به این دلیل که در صورت انجام نشدن تست‌های غربالگری بیشتر کودکان با نقایص مادرزادی متولد خواهند شد، بلکه به این دلیل که خوشبختانه بسیاری از مشکل‌های مادرزادی قبل به دنیا آمدن نوزاد قابل‌شناسایی هستند و متاسفانه، امروزه باورهای نادرستی درباره انواع تست‌ها و کاربردهای آنها وجود دارد که با خواندن این مطلب و اصلاح باورهای غلط، مادر می‌تواند دوران بارداری را با خیال آسوده‌تری طی کند. اگر مادری این آزمایش‌ها را با ترتیب درست و به موقع انجام دهد و در صورت مشکوک شدن با آزمایش‌های تکمیلی قطعی، بروز اختلال در جنین او ثابت شود، می‌توان با اجازه پزشکی قانونی، به موقع به بارداری خاتمه داد.
دکتر الهام کشاورز
متخصص رادیولوژی و سونوگرافی، عضو هیات‌علمی دانشگاه شهیدبهشتی
در میان پرسش‌هایی که در حوزه زنان و زایمان به دست «سلامت» رسیده است، یکی از سوال‌های پرتکرار، سوال‌هایی است که به انواع و اقسام و ضرورت‌ها و مزایا و معایب سونوگرافی می‌پردازد. به همین دلیل، در «آداب بارداری» این هفته و هفته آتی به این موضوع خواهیم پرداخت. واقعیت این است که سونوگرافی کاربرد زیاد و دقت بالایی در علم پزشکی دارد و مهم‌تر اینکه تاکنون اثبات نشده خطری داشته باشد.
یکی از کاربردهای آن در تشخیص بیماری‌های مربوط به رحم و ضمائم آن است. بیماری‌های رحم و تخمدان انواع زیادی دارند و برای تشخیص هر یک به سونوگرافی خاصی نیاز است که در این مطلب به همه آنها اشاره خواهد شد.
سونوگرافی در هر سنی انجام می‌شود ولی در هر مرحله از زندگی دلیل خاصی دارد؛ مثلا علت انجام بیشتر سونوگرافی‌ها در سنین باروری، خونریزی‌های غیرطبیعی یا بارداری است. در سنین قبل از ازدواج هم خانم‌ها بیشتر به دلیل وجود کیست تخمدان مراجعه می‌کنند. در سنین یائسگی، دلیل اصلی انجام سونوگرافی، خونریزی غیرطبیعی است.
شهرام بانکی
نرمش و ورزش از عادت‌هایی است که می‌توان آموزش آن را از سنین نوزادی آغاز کرد. متخصصان طب فیزیکی و کارشناسان ورزشی آشنا کردن نوزادان با ورزش و نرمش را توصیه می‌کنند و در بسیاری از کشورها، ورزش و نرمش روزانه برای کودکان زیر 5 سال اجباری شده است. در این شماره شما را با برخی از تکنیک‌ها و تمرین‌های ورزشی ویژه گروه سنی 1 تا 7 ماه آشنا می‌کنیم. اگرچه نوزادان و نوپایان 1 تا 7 ماهه توانایی حرکت دادن عضلات بدن خود را ندارند، اما ناخودآگاه با کشیدن عضلات و نرمش اعضای بدنشان، احساس لذت می‌کنند. البته برخی نکته‌ها را باید قبل و هنگام ورزش نوزادان رعایت کرد؛ از جمله اینکه برای شروع ورزش باید از یک زیرانداز نرم و مناسب استفاده کرد؛ ورزش را باید روی زمین انجام داد و نوزادان را باید در شرایط روانی آرام و در محیطی ساکت و آرام ورزش یا ماساژ داد به‌دلیل اینکه استرس از طریق دستان شما به بدن نوزاد منتقل می‌شود. دقت کنید که دمای اتاق با شرایط نوزاد متناسب باشد و به میزان کافی اکسیژن داشته باشد.4
پرسش «سلامت» از کارشناسان و مسوولان
مهدیه آقازمانی
نرخ باروری در سال‌های اخیر در کشور کاهش یافته و تمایل زوج‌ها نیز برای داشتن بیش از یک فرزند کم شده است. فارغ از بررسی علل و عوامل این قضیه که هم یک معضل بهداشتی و هم معضلی اجتماعی است، نگرانی از به دنیا آمدن یک فرزند سالم و داشتن بارداری موفقیت‌آمیز نیز از دغدغه‌های زوج‌هاست. این روزها یک نگرانی عمده دیگر، این است که آمار سقط‌های خود به خودی افزایش یافته است. این نگرانی را با مدیرکل دفتر سلامت خانواده و جمعیت وزارت بهداشت در میان گذاشتیم. دکتر مطلق گفت: «در این زمینه آمار رسمی وجود ندارد و نمی‌توان در مورد آن براساس شواهد اظهارنظر کرد.»
