خوب بخورد و خوب غذا بخورد.دکتر سید مهدی میرغضنفری؛ متخصص طب سنتی
منشأ اخلاط در بدن، غذا است. اینکه فرد چه غذایی بخورد، چقدر بخورد، در چه زمانی بخورد و چگونه بخورد، مهم است. تمام این موارد در طب سنتی تعریف شده‌اند و مفصل است که سعی بر این است تا ضمن جا انداختن مبانی کلی، مطالب کاربردی هم با ذکر مثال عنوان گردند تا خوانندگان محترم بتوانند این موارد را در زندگی خود پیاده نمایند، برای مثال بدانند که هر کدام از مواد غذایی مصرفی (از قبیل نان، گوشت‌ها، حبوبات، لبنیات، میوه‌جات، سبزیجات و ...) در طب سنتی چه جایگاه و خصوصیاتی دارند و در مصرف آنها باید چه نکاتی را رعایت نمود.
مبحث خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها (اطعمه و اشربه) یکی از 6 اصل ضروری سالم ماندن از دیدگاه طب سنتی است. در طب سنتی، عبارتی با عنوان «سته ضروریه» یعنی «6 اصل ضروری برای سالم ماندن» وجود دارد و صرفا وقتی شخص سالم خواهد بود که هر شش مورد در وضعیت خوب و طبیعی باشند. این 6 اصل در کنار هم، سبک زندگی را رقم می‌زنند که عبارتند از ادامه مطلب...
مهدیه‌السادات رضوی؛ کارشناس تغذیه و رژیم درمانی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
نخستین قدم در درمان اختلالات پوست و مو از دیدگاه طب سنتی تقویت معده، کبد و قلب و مغز است.
خط اول درمان تیرگی رنگ چهره تغییر عادات غذایی و نحوه صحیح غذا خوردن است، که اگر معده دچار سوء مزاج شود هضم اول که در معده صورت می‌گیرد دچار اختلال شده ودر نتیجه در روند عملیات هضم در سایر ارگانها نیز اختلال بوجود می‌آید.
عضوی که بیشترین مشارکت را با سردرد دارد معده می‌باشد که عدم تعادل اخلاط در آن به طور ثانویه موجب سردرد می‌گردد.
در صورت وجود سوءمزاج در معده محصول خوبی تحویل کبد داده نمی‌شود. مشکلات معده میتواند به ناباروری نیز منجر گردد. ادامه مطلب...
حساسیتی به مواردی که ما امروزه به‌عنوان اصول تغذیه صحیح آنها را می‌شناسیم، اشاره نمودهاندبهناز عباسی‌مقدم ؛کارشناس ارشد تغذیه
توجه به اشتها در خوردن و آشامیدن و پرهیز از پرخوری
بن‌سینا در کتب خود تأکید بسیاری بر لزوم اشتها در موقع خوردن غذا کرده و بیان نموده است اگر اشتهای پیدا شده مثل اشتهای افراد مست کاذب نباشد، نباید گرسنگی را ادامه داد و تأکید زیادی بر رعایت گرمی و سردی غذاها که براساس توان هر فرد باید باشد، نموده است. مضرترین نوع غذا خوردن آن است که قبل از هضم غذای قبلی، غذای دیگری بر آن وارد شود. بدترین کارها، انباشتن شکم و پرخوری است، به‌ویژه اگر غذا نامفید باشد.
اگر پرخوری بر اثر غذاهای غلیظ باشد مفاصل و کلیه به درد می‌آیند و فرد به بیماری‌های نفس تنگی، برونشیت، نقرس، سخت شدن طحال و کبد و بیماری‌های بلغمی و سودایی مبتلا می‌شود، اما اگر پرخوری بر اثر مصرف بیش از حد خوراکی‌های لطیف باشد بیماری‌های تب شدید و ورم‌های آزاردهنده روی می‌کنند. در فصل زمستان نباید غذاهای کم تغذیه‌ای مصرف شود. بلکه غذاهای مغذی‌تر لازم است، ولی در تابستان برعکس غذای سبک مناسب است. ادامه مطلب...
حساسیتی به مواردی که ما امروزه به‌عنوان اصول تغذیه صحیح آنها را می‌شناسیم، اشاره نموده‌اند .بهناز عباسی‌مقدم؛ کارشناس ارشد تغذیه
با نگاهی به طب سنتی و تطبیق آن با علوم امروزی در می‌یابیم که حکمای پیشین با چه ظرافت، دقت و حساسیتی به مواردی که ما امروزه به‌عنوان اصول تغذیه صحیح آنها را می‌شناسیم، اشاره نموده‌اند که این مسأله، مهر تأییدی بر دانش و فراست آنها در سالیان دور است. امروزه به کرات به اهمیت میانه‌روی در خوردن، مصرف وعده‌های کم حجم، اجتناب از پرخوری و ... در جوامع تغذیه‌ای اشاره می‌شود. ما نیز در این مقاله سعی نموده‌ایم چند مورد را با طب قدیم تطبیق داده و به مفهوم یکسان هر دو بیش از پیش نزدیک شویم. ادامه مطلب...
کثیرالغذا: این نوع غذاها مقادیر زیادی اخلاط و همچنین انرژی زیادی تولید می‌کنند و در صورت مصرف آنها بدن تا زمان قابل توجهی سیر می‌شود.
قلیل الغذا: غذایی که انرژی کمی می‌دهد و بیشتر شکم پر کن است.
نکته
لازم به ذکر است که متخصصان تغذیه امروزی تمام مطالب ارائه شده در طب سنتی قدیم را قبول ندارند. به عنوان مثال در طب سنتی مصرف ماست و ترشی را مضر می‌دانستند که امروزه معتقدند مشکلی برای مصرف ندارند. مثال دیگر نوشیدن چای سالم (بدون مواد افزودنی) است که برای اکثریت افراد مناسب دانسته می‌شود. بنابراین ممکن است مطالبی تحت عنوان طب سنتی در این مقاله و مقالات مشابه در این مجله ارائه شود که از دیدگاه علم امروزی تغذیه قبول نشود.
جدول اقسام هجده‌گانه غذا از دیدگاه طب سنتی ادامه مطلب...
ترمیم بافت‌ها را تأمین می‌کند.بهناز عباسی‌مقدم
انتخاب غذا
در دیدگاه طب سنتی، غذا فقط ماده‌ای نیست که برای پر کردن معده خورده شود، بلکه به علت تأثیر جسمانی و روانی روی بدن انسان جایگاه ویژه‌ای دارد. محققان طب سنتی با در نظر گرفتن آیات قرآن مطالبی را درباره طعام بیان می‌کنند. بسیاری از ما نمی‌دانیم چه می‌خوریم و به صرف ارزانی، در دسترس بودن و خوشمزگی غذا را مصرف می‌کنیم.
از دیدگاه آنان مردم سه دسته هستند. گروهی که تابع هوس خود بوده و حتی اگر مضرات ماده غذایی را بدانند باز از مصرف آن دست نمی‌کشند. بسیاری از جوانان غافل در جامعه ما از روی هوس چیزی می‌خورند و نمی‌دانند با مصرف آن ماده غذایی تا چه اندازه به جسم و روان خود صدمه می‌زنند.
گروهی دیگر چوب جهل و ناآگاهی خود را درباره مصرف بعضی مواد غذایی می‌خورند. مثال آن غذاهایی است که برای زیباتر کردن سفره یا خوشمزگی به وفور استفاده می‌شود، در حالی که ارزش غذایی ندارند. در مقابل، دسته سوم معیار قرآنی را رعایت نموده و با افزایش اطلاعات تغذیه‌ای خود انتخاب‌های صحیح را انجام می‌دهند و به قولی به صدای بدن خود گوش می‌دهند و مواد ناسازگار با طبع خود را مصرف نمی‌کنند. ادامه مطلب...
بنا شده‌اند، مزاج غالب بر این خانه‌ها، سرد است.باید توجه داشت که حتما نباید لزوماً به شخص، ترس یا خشم وارد شود، حتی تصور این حالت‌ها هم اثر مشابه ترس، خشم، هیجان و... را دارد. در مسایل روانی، ضمن اینکه تلاش خود شخص، اخلاق و مشاوره‌های روانشناسانه به فرد کمک می‌کند و عامل اصلی را خود شخص برای کنترل فرآیندهای روانی دارد، خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها هم مهم است.
اگر فرد مرتب و هر روز گرمی‌جات بخورد و مخصوصاً اگر مزاجش هم گرم باشد و در فصل یا اقلیم گرم هم باشد، احتمال اینکه بتواند خشم خود را مهار کند، خیلی زیاد نیست، بنابراین مقدمه برای سالم بودن بدن، اصلاح سبک زندگی و آداب غذایی است و همزمان با آن یا در مرحله بعد، شخص باید به کسب معنویات و علوم دیگر اقدام کند.
ارتباط غذاخوردن با محیط ادامه مطلب...
خروپف، سنگینی پس از خواب، خلط ته حلق به هنگام صبح و بوی بد دهان می‌شود.این افراد باید از مصرف مواد ترش، آبکی، لبنیات و مصرف زیاد آب یا میو‌ه‌های ترش و آبکی در مقادیر بالا پرهیز کنند و از خوردنی‌ها و نوشیدنی‌هایی با مزاج گرم و با دمای بالا استفاده نمایند. این قبیل مواد غذایی عبارتند از کباب، ادویه‌جات، غذاهای پر نمک و پرادویه‌تر (مانند فلفل)، چای دارچین، چای زعفران، چای نعنا و چای زنجفیل. با مصرف این مواد، حالت ترس درونی، افسردگی و غمگینی آنها که به دلیل سردی مزاج بدن یا مغز است می تواند تا حد زیادی بهتر شده و لذا تا حدودی شجاع‌تر می‌شوند و کمتر می‌ترسند.
اگر به دلایلی، خواب شخص کم شده و بیشتر بیدار باشد (مثلا به دلیل درگیر شدن در پروژه‌های سنگین کاری یا امتحانات سخت و مهم مانند کنکور و یا به دلیل استرس‌های روحی روانی)، به دلیل متمایل شدن بدن و مغز به سمت گرمی و خشکی در این شرایط، باید غذاهای با مزاج گرم و خشک را مصرف نکنند و یا با احتیاط مصرف نمایند. ادامه مطلب...
می‌توانند غذای بیشتری بخورند که این امر به دلیل بالا بودن مصرف در بدن این اشخاص است.
همچنین باید توجه کرد که بلافاصله بعد از ورزش هم نباید غذا خورد و یا آب نوشید. چند دقیقه بعد از فراغت از ورزش (یک‌ربع تا نیم‌ساعت) باید صبر کرد تا بدن خنک شود و به آرامش و تعادل نسبی برسد و بعد نوشیدنی مانند آب نوشید. ترجیحاً آب مصرفی نباید بسیار سرد باشد، اما میتواند خنک باشد. غذا را هم باید بعد از برگشتن آرامش به بدن خورد و نه با فاصله زمانی کم از ورزش که بدن هنوز داغ و ضربان قلب بالاست.
بعضی از ورزش‌ها، طبیعت گرم دارند مانند دو میدانی، فوتبال، والیبال ساحلی، تنیس که در فضای آزاد مخصوصا در روزهای گرم انجام می‌شوند و با تحرک زیاد بدن همراهند.
احتمال گرمازدگی در این ورزش‌ها بیشتر است، افراد باید قبل و بعد از ورزش، از خنکی‌جات مانند هندوانه، خیار، کاهو، شربت خاکشیر، آبلیمو، آبغوره، آب انار و آب زرشک و کلاً نوشیدنی‌ها و آب بیشتر استفاده کنند (مخصوصاً افراد با مزاج گرم و خشک) و تدابیر گفته شده برای گرمی وخشکی نیز باید برای این افراد پیاده شود، زیرا ورزش به سمت گرمی و خشکی است و افراد با مزاج گرم و خشک به دنبال ورزش (و به ویژه این قبیل ورزش‌ها) مستعد گرمازدگی و بی‌آبی بدن هستند. ادامه مطلب...
بیشتر است و حرارت را خیلی افزایش نمی‌دهد.دکتر سید مهدی میرغضنفری
احادیث نکوهش پرخوری
از حضرت امام صادق (علیه السلام) در کتاب معتبر حدیث "کافی" نقل است که: پرخوری ناخوشایند است.
در کل پرخوری هم از دیدگاه اسلام و هم از نظر طب سنتی رد شده است.
پیغمبر اکرم (صلوات ا... علیه و آله وسلم): آدمی هیچ ظرفی را بدتر از شکم پر نکرده است. آدمی زاده را چند لقمه بسنده می‌کند، در حدی که کمرش را راست بدارد. اگر نفس آدمی بر او چیرگی یافت، یک‌سوم معده برای خوراک، یک‌سوم برای نوشاک (نوشیدنی‌ها) و یک‌سوم برای نفس کشیدن خواهد بود. ادامه مطلب...
