پرسش: برای رفع مسمومیت های غذایی که معده و روده را درگیر میکنند، باید زنجبیل را مانند چای دم کرد یا میتوان پودر آن را در آب جوش ریخت و بعد از چند دقیقه میل کرد؟ آیا خوردن ریشه خام آن نیز همین خاصیت را دارد؟
پاسخ: دکتر محمد فصیحی: متخصص بیماریهای عفونی و محقق طب سنتی:
افرادی که مشکل معده دارند و با خوردن زنجبیل و غذاهای تند دچار سوزش معده و ترش کردن میشوند، بهتر است زنجبیل را دم یا آن را به غذاهای در حال پخت اضافه کنند تا پخته شود و بعد مورد استفاده قرار دهند، اما افرادی که مشکل معده ندارند و ممکن است مزاجشان سردی داشته باشد، میتوانند پودرش را در آب بریزند و بخورند.
این کار اثر سریعتری خواهد داشت، اما هر 2 روش خاصیت مناسب خودشان را دارند.
آنچه ذکر شد در مورد ریشه زنجبیل بود چون ریشه گیاه است که ارزش خوراکی دارد نه سایر قسمتهای آن.
اگر به زنجبیل تازه دقت کنید، میبینید آنچه به فروش میرسد ریشه گیاه است.
«میزگرد سلامت» درباره سندرم روده تحریکپذیر خانم مینا با حضور کارشناسان «سلامت» دکتر محمدرضا خدایی و دکتر محمد اربابی روانپزشک، دکتر شهرام آگاه فوقتخصص بیماریهای گوارش و کبد و
دکتر محمد فصیحیدستجردی، متخصص طب سنتی
اعصاب رودهات را آرام کن!
مهمان این هفته میزگرد «سلامت»، مادر مینا، دانشآموزی پشتکنکوری است که از استرس زیاد و مشکلات گوارشی دخترش میگوید. داستان مینای 21 ساله و اضطرابی که در این روزها طی میکند، شباهت زیادی به همه کسانی که یک وقتی دانشآموز پشت کنکوری بودند، دارد. روزهای نفسگیر و حساسی بود. کافی بود فقط با 2 اشتباه تستی از شهری به شهر دیگر منتقل شویم یا فقط به فاصله یکی دو نفر از قبولی در رشته مورد علاقهمان محروم شویم ولی جالب اینجاست برای همه کسانی که چند سال از آن روزها فاصله گرفتهاند این سوال مطرح است که علت این همه اضطراب چه بود؟ ولی مشکل مهمان این هفته «سلامت» فقط اضطراب نیست، بلکه بیماریهایی است که با این اضطراب همراه شده است. مادرش معتقد است اضطراب روی درس دخترش تاثیر گذاشته و نگران است که یکبار دیگر هم از این امتحان سربلند بیرون نیاید. در «میزگرد سلامت» این هفته درباره مشکل مینا و مشکلات اینچنینی بسیاری از دانشآموزان دیگر با کارشناسان سلامت گفتوگو کردهایم. با ما همراه شوید.
پرسش: از نظر طب سنتی خوردن پسته تازه را پیشنهاد می کنید یا پسته خام را؟
پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماریهای عفونی و محقق طب سنتی:
طبق توصیه طب سنتی، مصرف پسته خام خشک بر پسته تازه ارجحیت دارد زیرا مزاج پسته تازه سرد است و رطوبتش میتواند در افراد باعث دلدرد شود ولی وقتی پسته خشک میشود و رطوبتش را از دست میدهد مزاج گرم و خشک پیدا میکند و عوارضش کمتر میشود.
پرسش: آیا مصرف بامیه (در گروه سبزی ها) باعث تنظیم قند خون می شود و برای افراد مبتلا به دیابت مفید است؟
پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماریهای عفونی و محقق طب سنتی:
بله، مصرف سبزی بامیه باعث کاهش قندخون میشود ولی چون مزاج سردی دارد، ممکن است در فرد مصرفکننده باعث استخواندرد و دلپیچه شود.
به همین دلیل توصیه میکنیم افرادی که مزاج سردی دارند حتما در خورش بامیه زردچوبه و فلفل سیاه بریزند یا اگر بامیه را به تنهایی میخورند کنار آن دارچین هم استفاده کنند.
پرسش: آیا از نظر طب سنتی مصرف تخم شنبلیله باعث افزایش شیر مادر می شود؟
چه گیاهان دیگری چنین خواصی دارند؟
پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماریهای عفونی و محقق طب سنتی:
بله، تخم شنبلیله تاثیر خوبی در افزایش شیرمادر دارد.
علاوه بر این، گیاهانی مانند خارمریم، کنجد، گشنیز، سرکهشیره انگور و به خصوص رازیانه اثر خوبی روی حجم شیرمادر دارند.
قطرههای شیرافزایی هم که در داروخانهها به فروش میرسند حاوی رازیانه هستند.
به طور کلی، در طب سنتی هر غذا یا گیاهی که خاصیت تری داشته باشد شیر مادر را افزایش میدهد.
پرسش:برخی افراد عادت دارند وقتی چای کیسه ای را برای تهیه یک فنجان چای استفاده می کنند، آن را نگه میدارند و چند ساعت بعد برای تهیه فنجان دیگر چای، مجدداً مورد استفاده قرار میدهند.
داشتن این عادت غذایی مضراتی برای مصرفکننده دارد؟
پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماریهای عفونی و محقق طب سنتی:
در کل، در طب سنتی مصرف چای کیسهای به هیچوجه توصیه نمیشود زیرا چایهای کیسهای، رنگ و مواد افزودنی بسیار زیادی دارند و برای سلامت خوب نیستند.
اگر فردی مجبور به استفاده از چای کیسهای شود، بهتر است ابتدا کیسه چای را در آب جوش بگذارد و کمی آن را تکان بدهد تا رنگ اولیه آن خارج شود. سپس آب رنگگرفته را دور بریزد و کیسه را دوباره در آب جوش تازه قرار بدهد و بگذارد چند دقیقهای بماند تا دم بکشد و بعد آن را بنوشد.
البته چای طبیعی و خوب، چایی است که بلافاصله بعد از ریختن آب جوش رنگ ندهد بلکه باید حداقل 15-10 دقیقه بماند و دم بکشد تا رنگ بدهد. ضمن اینکه اگر بار دیگر روی چای مصرفشده آب جوش بریزید نباید رنگ داشته باشد.
هشدار دکتر سیدفرزاد طلاکش دبیر ستاد کشوری ترویج مصرف تخممرغ به مناسبت روز جهانی تخممرغ
تخممرغ شانهای نخرید!
در «تقویم سلامت» یک روز خاص وجود دارد که شاید خیلیها از وجودش بیخبر باشند؛ روز جهانی تخممرغ! 9 اکتبر مصادف با 17 مهرماه روز جهانی تخممرغ؛ محصولی که همواره سوالهای زیادی درباره خرید و مصرف آن مطرح بوده و هست. سوالهایی مانند اینکه تخممرغ شانهای بهتر است یا بستهبندی؟
تخممرغ را میتوان در دمای محیط نگهداری کرد یا نه؟ و اینکه تفاوت تخممرغهایی با بستهبندیهای مختلف چیست؟ از اینرو، در صفحه «تقویم سلامت» این شماره پای صحبتهای دکتر سیدفرزاد طلاکش، دبیر ستاد کشوری ترویج مصرف تخممرغ نشستیم تا پاسخ سوالهای خود را از ایشان بگیریم.
پرسش: چگونه بفهمیم سردمزاج هستیم یا گرممزاج؟
پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماریهای عفونی و محقق طبسنتی:
در طب سنتی، پرسشهایی وجود دارند که افراد برای تعیین مزاج خود باید به آنها پاسخ بدهند. برای اینکار باید به متخصص طب سنتی مراجعه کنید. البته این پرسشها در سایتهای مختلف از جمله سایتهای مربوط به طب سنتی هم وجود دارند که با پاسخ به هر یک از آنها نرم افزار مربوطه در انتها به شما خواهد گفت که سردمزاج هستید یا گرممزاج.
این پرسشها براساس علائم ظاهری، رنگ چهره و بدن، علائم کارکردی اعضای بدن، مرتب بودن عادت ماهیانه، وجود ادرار شبانه، میزان تعریق، میزان عطش و اشتها، کارکرد دستگاه گوارش، نوع خواب و... طرح شدهاند. به طورکلی افراد دارای یکی از 4 مزاج گرم و خشک، سرد و خشک، سرد و تر یا گرم و تر هستند.
پرسش: طب سنتی چه درمانی برای سرطان پروستات دارد؟
پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماریهای عفونی و محقق طبسنتی:
در طب سنتی ادعایی برای درمان سرطانها وجود ندارد اما راهها و توصیههایی هست که با عمل به آنها میتوان از ابتلا به سرطان پروستات پیشگیری کرد.
مثلا استفاده از میوهها و سبزیهای رنگی که حاوی آنتیاکسیدان فراوان هستند مانند آلبالو، گیلاس یا مصرف گیاهان درمانی مانند خارخاسک، سیاهدانه، سیر، زیتون و گوجهفرنگی طبیعی کمک میکنند که پروستات به سمت سرطان پیش نرود، اما مصرف هر یک از گیاهان دارویی که در طب سنتی به آنها اشاره شده است قواعد و اصول خاصی دارد که برای پیشگیری یا درمان بیماریهای مختلف با هم تفاوت دارند و لازم است پزشک معالج طب سنتی آن را برای بیمار تعیین و تشریح کند.
مثلا کندر برای تقویت حافظه باید جویده شود اما برای درمان نفخ و ورم معده باید قورت داده شود بنابراین خاصیت هر گیاه دارویی بر اساس شکل تهیه و مصرف آن متفاوت است.
ممکن است برای درمان یک بیماری از جوشانده گیاه دارویی ولی در مورد بیماری دیگری از عرق آن استفاده شود. مثلا افرادی که مشکل معده دارند، بهتر است عرق زنجبیل تازه مصرف کنند ولی افرادی که از درد مفاصل رنج میبرند، باید از روغن زنجبیل یا پودر آن استفاده کنند.
برای تقویت حافظه و جلوگیری از آلزایمر هم باید زنجبیل را بسیار ریز آسیاب کرد. درواقع هر چه ماده موثره دارو ریزتر باشد قدرت نفوذش به اندامها یا نقاط دور از دسترس بدن افزایش مییابد.
پرسش: سرکههای سفید و سرکههای تیرهرنگی مثل سرکهخرما چه تفاوتی با هم دارند؟
پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماریهای عفونی و محقق طبسنتی:
طب سنتی سرکههای صنعتی یا سرکههای سفید و قرمزی که با فرایندهای شیمیایی تهیه شدهاند را به هیچ عنوان بهعنوان سرکه قبول ندارد و به همین دلیل مصرف آنها را توصیه نمیکند زیرا مصرف طولانیمدت یا زیاد آنها نهتنها درمان خاصی همراه ندارد بلکه باعث زخم معده و مشکلات گوارشی هم می شود.
سرکه واقعی سرکهای است که از میوه طبیعی به دست آمده باشد. بهترین سرکه ها باتوجه به اولویتی که دارند عبارتند از سرکه سیب، سرکه انگور و سرکه خرما. علت ارجح بودن یکی بر دیگری هم تفاوت مزاجها و میزان سرد و خشکیشان است.
به عبارت دیگر، میزان سرد و خشکی سرکه سیب کمی بیشتر و میزان ترشی و تیزی آن کمتر است. به همین دلیل بهتر است برای تهیه ترشیهای مختلف از سرکه سیب استفاده کنید اما برای تهیه سکنجبین، سرکه انگور توصیه میشود. افرادی هم که سردمزاج هستند بهتر است از سرکه خرما استفاده کنند.
لازم به ذکر است که هر 3 این سرکهها برای کاهش چربیخون و لاغر شدن مفید هستند اما چون ترشی و تیزی سرکه سیب کمتر است توصیه میشود برای این منظور از سرکه سیب استفاده شود.