طب وتاریخ
اولین بیمارستان مسلمانان
در دنیای اسلام نخستین بیمارستان، در سال پنجم هجری قمری به دستور حضرت محمد(ص) در جریان جنگ خندق برپا شد. در این نبرد، زنی از قبیله اسلم به نام رفیده، به دستور پیامبر اکرم(ص) چادری در مسجد مدینه برپا کرد و به درمان مجروحان پرداخت. این بیمارستان را میتوان نوعی بیمارستان سیار و موقت دانست، اما نخستین بیمارستان ثابت در دنیای اسلام را ولید بن عبدالملک، در سال 88 هجری قمری برپا کرد.
در تاریخ یعقوبی (نگارششده در قرن سوم هجری) چنین آمده است: «نخستین کسی بود که بیمارستان برای بیماران و مهمانخانه ساخت او نخستین کسی بود که برای نابینایان، بینوایان و جذامیان مقرری خوار و بار برقرار کرد.» در نزههالقلوب، نگارش شده به تاریخ 740 هـ.ق آمده: «ولید در دروازه دمشق دارالشفا و دارالضیافه ساخت که پیش از او کسی نساخته بود.»
پرسش: صابون های زرد لباس ها را خیلی خوب تمیز می کنند. آیا استفاده از آنها با توجه به اینکه علامت ثبت یا استانداردی ندارند اشکالی ندارد؟
پاسخ دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و استاد دانشگاه علومپزشکی تهران:
احتمالا منظورتان صابونهای زردرنگ مراغه است که قدیمها بیشتر مورد استفاده قرار میگرفت.
pH این صابونها بین 10 تا 11 است، بنابراین قدرت ضدمیکروبی و چربیزداییشان بسیار بیشتر از صابونهای معمولی است.
مهمتر اینکه این صابونها خیلی خوب کف میکنند و میزان گلیسیرین بالایی دارند. در نتیجه مشتریپسندی خوبی دارند اما استفاده از این صابونها بدون استفاده از دستکش به پوست دستها و همچنین پارچههای لطیف و حساس آسیب میزند.
به همین دلیل توصیه میشود حتما هنگام کار با صابونهای زرد مراغه از دستکش استفاده کنید و پس از پایان کار، دستها و لباسهایتان را به خوبی آبکشی کنید تا اثری از صابون روی آنها نماند.
کارشناسان «سلامت» از نقش آب در زیبایی میگویند
الهه رضاییان
سمیه مقصودعلی
حتما شما هم بارها از زبان کارشناسان سلامت و پزشکان مختلف شنیدهاید که باید دستکم روزی 8 لیوان آب بنوشید تا سلامت بدنتان را تضمین کنید؛ اما آیا میدانید کیفیت این آب چگونه باید باشد؟ آیا همین آب لولهکشی با درجه سختیای که دارد و حرف و حدیثهایی که گاه در موردش میشنویم، خوب است؟ از آنجا که سلامت پوست بهعنوان یکی از ارگانهای مهم بدن در گرو نوشیدن آب سالم است، پرونده «پوست، مو و زیبایی» این هفته را اختصاص دادهایم به این موضوع. با ما همراه شوید.
توصیهها و هشدارهای دکتر محمدعلی نیلفروشزاده متخصص پوست
پوستتان را با آب قلیایی بشویید
در گفتوگو با دکتر محمدعلی نیلفروشزاده، متخصص پوست و رئیس مرکز تحقیقات سلولهای بنیادی، سعی کردهایم به پاسخ این پرسش برسیم که آیا صرفا رطوبترسانی به پوست و مو اهمیت دارد یا اینکه نوع آبی که استفاده میکنیم هم مهم است.
به هر حال در بسیاری از مناطق تهران و ایران، آبی که در دسترس مردم است، ممکن است املاحی داشته باشد که به کمک دستگاههای تصفیه بتوان آنها را صافتر و سالمتر کرد. ولی آیا این کار برای پوست ما هم سودی دارد؟ پاسخ این پرسش را در این گفتوگو خواهید گرفت.
گفتوگو با دکتر محمود خدادوست معاون طب سنتی وزیر بهداشت؛ به بهانه انتشار گسترده اظهارنظرهای عجیب و غریب یک متخصص طب سنتی
مهدیه آقازمانی
«قدیمها این همه قرص و شربت نبود، همه هم صحیح و سالم بودند... اصلا چرا باید شیر پاستوریزه بخوریم؟ شیرهای سنتی خیلی سالمتر و مقویترند، تازه طبیعی هم هستند... به جای آنکه قرص آهن بخوری که مواد شیمیایی داره و معده را خراب میکنه، یه ملاقه آهنی توی قابلمه غذایت بذار... این نمکهای تصفیهشده را نخورید، اینها سرطانزاست، نمک طبیعی دریا بخورید که کلسیم و پتاسیم داره و...»
آنچه خواندید، اگرچه به توصیههای پدربزرگها و مادربزرگها شباهت دارد، اما جزو توصیهها و هشدارهایی است که این روزها در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود و اغلبشان نیز از فردی نقل قول میشوند که گفته میشود متخصص طب سنتی است! این در حالی است که تقریبا تمام کارشناسان، این اظهارنظرها را غیرعلمی و بیپایه میدانند و حتی اغلب متخصصان طب سنتی نیز با این حرفها مخالفند. این موضوع را بهانهای کردیم تا در «طب سنتی» این هفته درباره حال و روز طب سنتی در ایران با دکتر محمود خدادوست، معاون طب سنتی وزیر بهداشت گفتوگو کنیم. در ادامه نیز میتوانید در همین صفحه یادداشتهای دکتر زهرا عبدالهی،
رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت و دکتر آراسب دباغمقدم، نایبرئیس کمیته تخصصی بهداشت مواد غذایی سازمان نظام دامپزشکی کشور را درباره برخی از این اظهارنظرها که این روزها شکل شایعه به خود گرفتهاند، بخوانید و از حقیقت ماجرا مطلع شوید.
از کرامات شیخ ما این است (1)
دکتر آراسب دباغمقدم
دامپزشک و متخصص بهداشت مواد غذایی و نایبرئیس کمیته تخصصی بهداشت مواد غذایی سازمان نظام دامپزشکی کشور
در این یادداشت قصد دارم به دو نمونه از ادعاهای غیرعلمی و نادرستی که این روزها از جانب یک به اصطلاح کارشناس در شبکههای اجتماعی نقلقول میشود، اشاره کنم.
Q ادعای اول: ایشان میگویند پاستوریزه کردن شیر و لبنیات باعث از بین رفتن باکتریهای مفید آنها (که میتوانند از سرطانهای گوارشی پیشگیری کنند) میشود!
R واقعیت: در فرآیند پاستوریزه کردن، باکتریهای مضر و بیماریزایی مانند سالمونلا و تب مالت از بین میروند که بسیار خطرناک هستند و میتوانند باعث بیماریهایی شوند که فرد تا آخر عمر با آنها درگیر باشد. از طرفی باکتریهای مفید در شیر موجود نیست و فرآوردههای تخمیری مانند ماست، دوغ و کفیر باکتریهای مفید دارند نه خود شیر که با پاستوریزه کردن از بین برود. همچنین بیکیفیتترین و نازلترین لبنیات، لبنیات سنتی است که هیچ نظارتی بر سلامت آن وجود ندارد. شیرهایی که استرلیزه شدند یا به اصطلاح مدتدار هستند، بهدلیل آنکه بار میکروبیشان بسیار کم شده، مدت زمان طولانیتری سالم میمانند و با کیفیتترین شیرخام به خط تولید این شیرها میرود.
از کرامات شیخ ما این است (2)
دکتر زهرا عبدالهی، متخصص تغذیه و رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت
در این مطلب سعی میکنم دو نمونه از ادعاهای غیرعلمی را که این روزها از قول یک بهاصطلاح کارشناس نقل شده و در شبکههای اجتماعی منتشر میشود و کمکم شکل شایعه به خود میگیرد، بازگو کنم و خطاهایش را گوشزد نمایم.
Q ادعای اول: ایشان میگویند نمک یددار تصفیهشده هیچ فایدهای برای بدن ندارد، چون در فرآیند تصفیه همه املاح مورد نیاز بدن از بین میرود و فقط ید آن باقی میماند در حالی که نمک دریا طبیعی و غیر از ید دارای پتاسیم، منیزیم و کلسیم است که همگی ریزمغذیهای مورد نیاز بدن هستند ولی ید اضافی در نمکهای تصفیهشده سرطانزاست!
نگاه متخصص طب سنتی
دکتر علیرضا عباسیان
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
در زمان قدیم آزمایش خون وجود نداشت. در آن دوران حکما معتقد بودند مایعات بدن 4 رنگ بیشتر ندارند؛ سفید و بیرنگ (بلغم)، تیره، خاکستری و سیاهرنگ (سودا)، قرمزرنگ (خون) و زردرنگ (صفرا). چربیها و مواد زائد بدن در طیف مایعات سفید یا تیره (بلغم و سودا) قرار میگرفتند بنابراین هر زمان که تیرگیهای خون زیاد یا گلولههای چربی و اجزای سفیدرنگ در آن دیده میشد، تجویزهای خاصی برای بیمار داشتند. تشخیص این موضوع نیز با مشاهده خون از طریق فصد (رگ زدن) یا حجامت انجام میشد.
از نظر طب سنتی خوردن چه خوراکی هایی برای کسی که از برونشیت رنج می برد، توصیه می شود؟
پاسخ دکتر محمد مظاهری، متخصص طب سنتی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان:
در طب سنتی نمی توان برای همه بیماران یک دستور کلی تجویز کرد. در این طب ابتدا بیمار معاینه می شود و سپس براساس جنسیت، نوع بیماری، مدت بیماری و مزاج گرم یا سردی که دارد، تحت درمان قرار میگیرد. ضمن اینکه ما در طب سنتی اصطلاحی به اسم برونشیت نداریم بلکه یک سری بیماری های ریوی داریم که هر کدام نام و درمان خاص خود را دارند.
در هفته نامه «سلامت» خواندم که تخم مرغ باید از زمان تولید تا زمان مصرف در یخچال نگهداری شود. پس نباید تخم مرغهای محلی که در شمال کشور به تعداد زیادی داخل سبدهای بزرگ گذاشته میشود و حتی زیرآفتاب و در فضای باز کنار جاده ها به فروش می رسد، بخریم؟
پاسخ دکتر آراسب دباغ مقدم، متخصص بهداشت موادغذایی:
فسادپذیری تخممرغ بسیار بالاست زیرا به همان اندازه که برای ما انسانها موادمغذی دارد، برای میکروب ها هم مغذی است. به همین دلیل در شرایطی که رشد میکروب ها مهیا باشد، به سرعت فاسد می شود و مصرف آن می تواند مسمومیت خطرناکی در انسان ایجاد کند. از این رو زنجیره سرد تخم مرغ باید از زمان تولید تا زمان مصرف حفظ شود اما متاسفانه در بسیاری مواقع این زنجیره حتی در سوپرمارکتها یا مغازه های کوچک داخل شهر هم حفظ نمی شود و مشاهده می کنید که تخم مرغها خارج از یخچال نگهداری میشوند. این کار اصلا درست نیست. بسیاری از تخم مرغ هایی که به اسم محلی و با رنگ پوسته قهوه ای در کنار جاده ها به فروش میرسند، تخم مرغهای نطفهداری هستند که مرغداری های صنعتی در زمانهایی که نوسانات قیمت تخممرغ پیش میآید و جوجه کشی تخم مرغها برایشان به صرفه نیست، وارد بازار میکنند و عمدتا به دست فروش ها می فروشند. به عبارت دیگر، بیشتر تخم مرغهایی که کنار جاده ها می بینید، تخممرغ های تخمگذار نیستند بلکه مربوط به مرغ های مادر هستند و قرار بوده جوجه شوند و باید از خرید و مصرف این تخم مرغها خودداری کنید زیرا نهتنها مقویتر از تخممرغهای صنعتی نیستند حتی ممکن است سلامتتان هم به خطر بیندازند.
یک متخصص طب سنتی گفت: نوشیدن شیر در افراد دارای مزاج سرد و ترموجب بروز نفخ, ترش کردن، سنگینی معده و صدای زیاد معده و رودهها میشود بنابراین بهتر است که افراد شیر را با عسل و گلاب مصرف کنند.
ناصر رضاییپور متخصص طب سنتی درباره مضرات نوشیدن زیاد شیر اظهار داشت: بهترین شیر برای انسان سالم شیر تازه گاو است.
به گفته وی زیاد نوشیدن شیر در افراد دارای مزاج سرد و تر یا معدههای سرد و تر موجب بروز مشکلات گوارشی چون نفخ, ترش کردن، سنگینی معده و صدای زیاد معده و رودهها میشود.
این متخصص طب سنتی افزود: افرادی که نسبت به مصرف شیر حساس هستند، بهتر است شیر را با عسل و گلاب مصرف کند تا حدی از مشکلاتش کاسته میشود.
مصرف شیر باعث خوش رنگ پوست میشود
رضاییپور عنوان کرد: شیربرنج غذای مفید برای کودکان است که رشد آنها اثر مثبتی میگذارد و ضمن افزایش توان جسمی و ذهنی و بهبود وضعیت خواب، باعث خوش رنگی پوست نیز میشود.
وی ادامه داد: شیر سبب لینت شکم، افزایش تولید منی و افزایش نیروی جنسی در افراد گرم مزاج شده و موجب چاقی بدن نیز میشود.
شیر برای سوداوی مزاجان غذای مفیدی است
این متخصص طب سنتی گفت: شیر از جمله موادغذایی مفید برای افراد دارای مزاج سرد و خشک است.
روش صحیح جوشاندن شیر
رضایی پور خاطرنشان کرد: روش صحیح جوشاندن شیر تازه به این ترتیب است به میزان یک چهارم آن آب اضافه کرده، سپس در حرارت ملایم جوشیده شده تا آب اضافه شده به آن تبخیر شود.
وی در پایان اشاره کرد: مصلح شیر در افراد با مزاج گرم، شکر و در مزاج سرد، عسل است که مانع بسته شدن و انجماد شیر در معده شود.
منبع: تسنیم