روغن موجود در بازار که از بذر کتان بهدست آمده حاوی چه نوع امگایی است و آیا برای بدن مفید است؟ 730****0912
روغن گرفتهشده از بذر کتان حاوی امگا3 بسیار بالایی است و بسیار سریع خراب میشود زیرا امگا3 خیلی زود اکسید میشود و از بین میرود. شاید حتی نتوان روغن بذر کتان را برای یک روز هم نگهداری کرد.
اگر تمایل دارید از این روغن استفاده کنید باید همان زمانی که روغن گرفته میشود آن را مصرف کنید که امکان چنین کاری معمولا بسیارکم است.
اگر روغن بذر کتان در بازار وجود داشته باشد، یا امگا3 آن را به شدت گرفتهاند یا روغن مورد نظر به شدت اکسید شده که در این حالت نهتنها مفید نیست بلکه بسیار مضر هم خواهد بود.
چند روزی است در سطح شهر روغنهایی تبلیغ میشوند که در آن تولیدکننده ادعا میکند، محصولش سرشار از امگا6 و امگا9 است. آیا این موضوع را تایید میکنید؟ این ترکیبات برای مصرفکننده چه فوایدی دارد و تفاوتشان با امگا3 در چیست؟ 217****0912
شمارههای 3، 6 و 9 در واقع شماره کربنهایی هستند که در اسید چرب مورد نظر غیراشباعاند. مثلا امگا3 یعنی اسید چربی که کربن سوم آن پیوند دوگانه تشکیل داده و غیراشباع است. امگا6 یعنی کربن شماره 6 و امگا9 یعنی کربن شماره 9 که پیوند دوگانه تشکیل دادهاند.
هر کدام از این 3 حالت خواص سلامتبخش و خاص خودشان را دارند و برای پیشگیری از بیماریها بهخصوص کاهش بیماریهای قلبی- عروقی و پرفشاری خون مفید هستند و در تنظیم چربیخون و کاهش کلسترول و تریگلیسرید خون نقش ایفا میکنند. البته به شرط اینکه بهطور تازه و طبیعی مصرف شوند. مثلا مصرف ماهی یا برخی دانهها مانند کتان و... امگا3 خوبی به بدن میرساند و تاثیرات بیشتری هم دارند.
امگا6 و امگا9 در بسیاری از روغنهای گیاهی از جمله روغن ذرت، کنجد، زیتون، آفتابگردان و... به فراوانی وجود دارد اما امگا3 معمولا کمتر در روغنها یافت میشود. علتش هم این است که امگا3 پایدار نیست و خیلی سریع از بین میرود و اکسید میشود. به همین دلیل روغنهایی که حاوی امگا3 فراوانی هستند باید خیلی زود مصرف شوند، در غیر این صورت پس از مدت کوتاهی خاصیت خود را از دست میدهند. بهعنوان مثال روغن ماهی حاوی امگا3 زیادی است اما ماندگاری بالایی ندارد بنابراین آن را به صورت کپسول تهیه میکنند و میفروشند. همچنین روغنهای زیتون، کنجد، کانولا یا کلزا امگا3 بالایی دارند اما در صنعت برای اینکه ماندگاری روغن را بالا ببرند، هنگام عمل تصفیه روغن، مقداری از امگا3 آن را خارج میکنند.
در صورتی که امگا3 روغن گرفته نشود، روغن زود فاسد خواهد شد و در اصطلاح عامه تیز میشود. این حالت بهدلیل افزایش اسیدیته و پراکسید روغن به وجود میآید، بنابراین تبلیغ در مورد اینکه روغنهای تولیدی کارخانهای حاوی امگا6 و امگا9 بالایی است، کار علمی و درستی نیست زیرا بهطور طبیعی اغلب روغنهای مایع موجود در بازار امگا6 و امگا9 بالایی دارند.
دکتر محمدحسین عزیزی
متخصص صنایع غذایی و عضو هیاتعلمی دانشگاه تربیت مدرس