دکتر زهرا عبداللهی مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت از پیشرفتهای تغذیهای ایران در 15 سال اخیر میگوید:
گرسنگیمان نصف شد، چاقیمان 2 برابر!
مهدیه آقازمانی
معمولا وقتی صحبت از 850 میلیون گرسنه در جهان میشود، ناخودآگاه، گرسنههای آفریقایی، کارتنخوابها و آوارگان جنگی در ذهنمان مجسم میشود اما شاخصی که سازمان جهانی بهداشت بر مبنای آن تعداد افراد گرسنه را برآورد میکند، به شاخص سوءتغذیه مربوط میشود. کشور ما بحرانهای زیادی مانند جنگ را پشت سر گذاشته و در 20 تا 30 سال پیش وضعیت مناسبی در زمینه پایش سوءتغذیه نداشته ولی امروز با گذر از بحرانها، شاخصهای سوءتغذیه در آن بهبود یافته است، بهطوری که در آخرین نشست فائو، از ایران بهدلیل موفقیتهایش در کنترل گرسنگی تقدیر شده است. ایران در میان 129 کشور جزو 72 کشوری بوده که تعداد گرسنگانش را به نصف رسانده و در میان کشورهای خاورمیانه رتبه چهارم را کسب کرده است. در مورد برنامههایی که اجرایشان توانسته نام ایران را در زمره کشورهای مهارکننده گرسنگی قرار دهد، با دکتر زهرا عبداللهی، متخصص تغذیه و مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفتوگو کردیم.
یافتههای یک بررسی بزرگ بینالمللی نشان میدهد یک سویه «ابرمیکروبی» باکتری حصبه که در سراسر جهان گسترش یافته، از یک خانواده منفرد این باکتری به نامH58 منشاء گرفته است.
این پژوهش که 73 دانشمند از کشورهای متعدد در آن شرکت کردند، یکی از فراگیرترین مجموعه دادههای ژنتیکی از یک عامل عفونی انسانی است و به گفته این پژوهشگران، صحنهای نگرانکننده از «یک تهدید بهداشتی مداوم افزاینده» را به تصویر میکشد. حصبه با نوشیدن و خوردن مواد آلوده منتقل میشود و علائم آن شامل تهوع، تب، درد شکمی و دانههای صورتی روی قفسهسینه است. این بیماری در صورت درمان نشدن میتواند باعث عوارضی در روده و مغز شود که ممکن است در حداکثر 20 درصد بیماران کشنده باشد.
3 دانشآموز دبیرستانی در بریتانیا به خاطر ابداع کاندومهایی که هنگام تماس با عوامل ایجادکننده عفونتهای آمیزشی مانند کلامیدیا و تبخال تناسلی تغییر رنگ میدهند، برنده جایزه شدند و اکنون دوستداران زیادی روی سایتهای اینترنتی پیدا کردهاند.
این کاندوم که دانشآموزان آن را S.T.EYE نامیدهاند، درون لاستیکش پادتنهایی دارد که به باکتریها و ویروسهای معینی متصل میشوند. این مولکولها با توجه به نوع عامل بیماریزای موجود، رنگهای فلورسنت متفاوتی پیدا میکنند.
نتایج مطالعه محققان اروپایی نشان میدهد داروهای خوابآور که میلیونها نفر در سراسر جهان مصرف میکنند، خطر ابتلا به سرطان ریه را 3 برابر افزایش میدهد. این مطالعه نشان میدهد، مصرف منظم این داروها با افزایش میزان تومورهای کشنده ارتباط دارد. نتایج مطالعه روی حدود 30 هزار نفر همچنین نشان میدهد که مصرف این قرصها با رشد عوامل سرطانزا در دهان، بینی و نای ارتباط دارد. محققان میگویند هرچه مقدار داروهای خوابآوری که فرد مصرف میکند بیشتر باشد، این خطر نیز افزایش مییابد. مطالعه 20 ساله محققان در نروژ، فنلاند و انگلیس بزرگترین مطالعهای است که بر خطر ابتلا به سرطان بر اثر مصرف داروهای خواب تاکید میکند. براساس نتایج این مطالعه، مصرف منظم قرصهای خواب حداقل 2 بار در هفته، خطر ابتلا به سرطان مسیرهای هوایی را نسبت به افرادی که قرصهای خواب مصرف نمیکنند، حدود 2برابر و نیم افزایش میدهد. همچنین این خطر در افرادی که این داروها را برای 3 سال یا بیشتر مصرف میکنند، 3 برابر میشود. از نامهای تجاری رایج از دسته داروهای بنزودیازپینها، زاناکس و والیوم است. 3 داروی زولپیدم، زوپیکلون و زالپلون سالانه برای حدود 5 میلیون نفر تجویز میشود.
هشدار
تلفنهمراه جان عابران را بیشتر از رانندگان میگیرد
جراحتهایی که ناشی از پیادهروی در حال حواسپرتی میشوند، در حال افزایش هستند و این افزایش بسیار هشداردهنده است. براساس این آمار، 52 درصد افراد، در خانه و نه در جادهها و حوالی آنها دچار آسیبدیدگی میشوند و زنان و افرادی که 40 سال و کمتر سن دارند، بیشتر از همه در معرض این آسیبدیدگیها قرار میگیرند. طبق گزارشی که در ژوئن امسال در ماه ایمنی ملی منتشر شد، تعداد حوادث و جراحتهای ناشی از استفاده از تلفنهمراه در 15 سال اخیر، 8 برابر افزایش یافته است. گزارش سالیانه این گروه دادههای مربوط به علتهای اصلی جراحتها و مرگهای غیرعمدی را شامل میشود. این مطالعه نشان میدهد، 68 درصد افراد آسیبدیده زن، 45 درصد آنها افراد 40 ساله به پایین و 21 درصد آنها 71 ساله به بالا هستند. جالب است بدانید که صحبت کردن با تلفن باعث 62 درصد از این آسیبها شده است، حدود 80 درصد از آسیبدیدگان سقوط کردهاند و ضربهمغزی، شکستگی، رگ به رگ شدن، دررفتگی و کشیده شدن مفاصل، شایعترین این جراحتها هستند و جراحتهای غیرعمدی در آمریکا، عامل چهارم مرگ و میر در این کشور به شمار میروند.
ترس از مرگ در خانمها بیشتر از آقایان است ولی هرچه سن افراد افزایش مییابد، ترسشان از مرگ کمتر میشود
سالمندان کمتر از مرگ میترسند
دکتر محمد اربابی
روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه
علوم پزشکی تهران
مرگ مسالهای مهم در تفکر انسان است و در روانپزشکی تحتعنوان مرگشناسی یا تاناتولوژی به آن پرداخته میشود. «تاناتوس» نام الهه مرگ در اساطیر یونانی است. او و برادرش «هوپنوس» (الهه خواب)؛ فرزندان نوکس (شب) و مورد تنفر خدایان بودند. مرگاندیشی و مرگهراسی از جنبههای مهم فکری در تاریخ و فرهنگ ملل مختلف است. چگونگی نگاه افراد به مرگ، فلسفه مرگ را نسبت به زندگی نشان میدهد. مرگ در کمین همه انسانهاست. انسانها در طول تاریخ هرگز نتوانستهاند از مرگ رهایی یابند. آنها همواره سعی کردهاند به اشکال مختلف و با تلاش برای جاودانگی با پدیده مرگ مقابله کنند. تظاهر در جاودانگی را میتوان در اهمیت و رشد علوم پزشکی برای نامیرایی، مومیایی کردن اجساد و به جاگذاشتن نمادها و توتمها(اجسامی نمادین) دید.
مرگ در علم پزشکی به معنای قطع همه فعالیتهای حیاتی بدن مثل ضربان قلب، تنفس و از کار افتادن کارکرد مغز و همه اعضاست. دیدگاه مردم نسبت به از بین رفتن بعد جسمانی یا مرگ اعضای بدن، مشترک و یکنواخت نیست و هر کس بر اساس شیوه تفکر و فرهنگ خود، مرگ را در ذهن تفسیر میکند. برخی نگرشی جاودانه به مرگ دارند و آن را به شکل گذار از یک نوع حیات به نوع دیگر نگاه میکنند. برخی نیز نگرشی ماتریالیستی و مادی دارند و مرگ را پایان زندگی میدانند.
از دیدگاه روانشناختی، تصور ذهنی انسان از مرگ در قالب یک طیف، قابل طرح است؛ یک سر این طیف، درون فردی است؛ یعنی فرد با خود فکر میکند که چه عاقبتی خواهد داشت و بعد از مرگ چه خواهد شد، اما سر دیگر طیف بینفردی است؛ یعنی اندیشیدن درباره مرگ خود و تاثیر آن روی دیگران یا مرگ عزیزان و تاثیر آن در زندگی خود.
مراحل تکاملی نگرش انسان به مرگ
بالاخره تبلیغ کالاهای آسیبرسان در رسانه ملی ممنوع هست یا نیست؟
مهدیه آقازمانی
چند سالی است که بهنظر میرسد کفگیر رسانه ملی به تهدیگ خورده و با کمبود بودجه شدیدی مواجه شده؛ بهگونهای که مجبور است برای هر برنامه تلویزیونی اسپانسر داشته باشد. این اتفاق باعث شده پای تبلیغات به میان برنامههای خانوادگی و حتی برنامههای کودک و نوجوان نیز باز شود و حجم زیادی از زمان این برنامهها صرف معرفی کالاهای مختلف میشد. هرچند با اعتراضهای فراوانی که به تبلیغات متعدد در برنامههای کودک شد، رسانه ملی تصمیم به حذف آن از برنامه کودک گرفت ولی هنوز هم در سایر برنامهها سایه تبلیغات پررنگتر از قبل است. طبق قانون، تبلیغ کالاهای آسیبرسان به سلامت مانند چیپس و پفک هم ممنوع است ولی گویا این قانون هنوز به گوش رسانه ملی نرسیده و هنوز شاهد تبلیغ این محصولات هستیم. بارها مسئولان وزارت بهداشت نسبت به پخش تبلیغات تلویزیونی که باعث افزایش مصرف کالاهای آسیبرسان به سلامت میشود واکنش نشان دادند ولی آب از آب تکان نخورده. نمونه بارزی که کجسلیقگی تبلیغاتی در آن به وضوح دیده میشود، تبلیغ یک برند غذایی در مسابقههای ملی والیبال است. «موضوع ویژه» این هفته در گفتوگو با کارشناسان و مسوولان به این سوژه پرداخته است که قانون منع تبلیغ کالاهای آسیبرسان بالاخره قرار است اجرا شود یا نه؟
پای حرف همراهان «سلامت» درباره دکتر مسعود کیمیاگر که در سحرگاه روز یکشنبه 7 تیر در سن 71 سالگی درگذشت
سلامت، کیمیاگرش را از دست داد
مریم منصوری
دکتر مسعود کیمیاگر، استاد انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور و دانشگاه علومپزشکی شهیدبهشتی در سحرگاه روز یکشنبه 7 تیر 1394 در سن 71 سالگی پس از یک دوره مبارزه با سرطان درگذشت. او یکی از چهرههای برجسته پژوهش و آموزش در حوزه علوم پزشکی، بهویژه علوم تغذیه در کشور و در سطح منطقه بود که از سال 1354 بلافاصله پس از اخذ مدرک دکترا از دانشگاه ایالتی رد ایلند آمریکا بهعنوان عضو هیاتعلمی در گروه تغذیه انسانی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علومپزشکی شهیدبهشتی مشغول به کار شد. دکتر کیمیاگر طی سالهای خدمت مسئولیتهای مختلفی از جمله ریاست انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور، مسئول کمیته تغذیه شورای غذا و تغذیه کشور، مسئول گروه تغذیه مرکز ملی تحقیقات علوم پزشکی وزارت بهداشت، مشاور تغذیه برنامه جهانی غذا (WFP) در تهران، مشاور سازمان جهانی بهداشت، رئیس مرکز همکاری با سازمان جهانی بهداشت در تهران، سردبیری مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، عضو هیات ممتحنه و ارزشیابی رشته تغذیه وزارت بهداشت، کمیته کشوری دیابت، انجمن تغذیه ایران، انجمن تغذیه آمریکا و تیم ملی طرحریزی استراتژی تغذیه ملی را در کارنامه فعالیتهای خود دارد. از او 3 کتاب و بیش از 100 مقاله فارسی و انگلیسی به یادگار مانده است. مسعود کیمیاگر همچنین از طنزنویسان قدیمی بود که با مجله گلآقا همکاری داشت. او در مجلههای فکاهی و طنز اسامی مختلفی همچون آلوزرد، پروفسور هفترودی، دوقلو، زردآلود، زردک، ک.انگولکچی، گلپسر، فدوی و وجیهالقلم داشت. دکتر کیمیاگر روز دوشنبه 8 تیر ماه تشییع و به خاک سپرده شد. آنچه پیش رو دارید، خاطرهها و اقدامهای مفید و موثر او به روایت گروهی از اساتید امروز دانشگاهها و برخی از همکارانش است که در عین بغض و ناراحتی بابت از دست دادن استاد، باعث میشد با مرور طنازیها و طنزپردازیهای او لبخندی بر لبانشان بنشیند. روحش شاد و یادش گرامی باد.
هشدار معاون مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت درباره تبکریمه کنگو
گوشتی که مهر دامپزشکی ندارد، نخرید
مهدیه آقازمانی
در پی اعلام وزارت بهداشت در مورد فوت یک نفر بهدلیل بیماری تب کریمه کنگو در استانهای شمالی کشور، نگرانی در مورد شیوع آن قوت گرفت. بنابر اعلام وزارت بهداشت، از ابتدای سال تاکنون 9مورد ابتلا به تب کریمه کنگو مشاهده شده و 3 نفر بهدلیل این بیماری جان خود را از دست دادهاند. بیماری تب کریمه کنگو یک بیماری خطرناک مشترک انسان و حیوان است و با وجود اینکه در چند سال اخیر موارد ابتلا به آن در کشور نسبت به گذشته کمتر شده، از آنجاکه میتواند کشنده باشد، پیشگیری از شیوع آن اهمیت زیادی دارد.
معاون مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در گفتوگو با «سلامت» آخرین وضعیت این بیماری را تشریح کرده است.
به آگاهی هممیهنان محترم میرساند باتوجه به افزایش احتمال شیوع بیماری تب کریمه کنگو در فصول گرم سال، همزمان با فصل فعالیت مخزن بیماری (کنهها)، ضروری است گروههای در معرض خطر شامل دامداران، کارکنان کشتارگاهها، قصابان، کشاورزان و بهخصوص روستاییان و عشایر که به نحوی با دام سر و کار دارند، با جلوگیری از این رفتارهای مخاطرهآمیز مراقب سلامت خود باشند: