پرسش: در مواردی که حساسیت و آلرژی باعث ایجاد سرفه‌های طولانی‌مدت می‌شود نه سرماخوردگی، برای کاهش یا رفع سرفهها و خلط گلو چه باید کرد؟
پاسخ دکتر محمدحسین صالحی سورمقی، متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران:
برای رفع سرفه‌های ناشی از حساسیت می‌توانید از گیاه آویشن استفاده کنید. آویشن یک گیاه آنتی‌هیستامین است و مصرف آن برای افرادی که حساسیت دارند، مفید است، بنابراین می‌توانید شربت این گیاه را تهیه و از آن برای کاهش سرفه‌هایتان استفاده کنید.
برای کاهش خلط گلو هم می‌توان علاوه بر شربت آویشن، مصرف عصاره یا دم‌کرده گل‌ختمی و خوردن عسل طبیعی را پیشنهاد داد.
پرسش: آیا می‌توان برای رفع فراموشی یا آلزایمر از داروهای گیاهی یا گیاهان دارویی کمک گرفت و آن را بهبود بخشید؟
پاسخ دکتر محمدحسین صالحی سورمقی، متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران:
در سال‌های اخیر دارویی در این زمینه مورد مطالعه قرار گرفت که آثار آن به اثبات رسید و کارخانه‌های تولیدکننده دارو در داخل و خارج از کشور اقدام به تهیه آن کردند. این دارو با اسم «جینکو» از درختی به نام «جینکوبیلوبا» تهیه می‌شود. موطن اصلی این درخت چین است اما نمونه‌هایی از آن، هم به‌عنوان درختچه‌های زینتی و هم برای تهیه دارو وارد ایران شده است.
با توجه به اینکه این درخت دیر رشد می‌کند، در حال حاضر عصاره آن از کشور چین به سایر نقاط دنیا فرستاده می‌شود. ما نیز عصاره این گیاه را از چین وارد کرده‌ایم و از آن دارو تهیه می‌کنیم.
البته این دارو آلزایمر را درمان نمی‌کند اما می‌تواند روند آن را کاهش دهد و مقداری وضعیت فرد را بهبود ببخشد، بنابراین نباید فکر کنید مصرف این دارو معجزه می‌کند یا بیماری را به‌طور کامل از بین می‌برد. ترکیبات موثر داروی جینکو بلافاصله پس از مصرف به سلول‌های مغز می‌روند و در آنجا متمرکز می‌شوند و گردش خون را تشدید می‌کنند. با شدت خونرسانی، غذا و اکسیژن بیشتری به سلول‌های مغز می‌رسد و از مرگ‌ومیر آنها در سنین بالا جلوگیری می‌کند. در حال حاضر گیاه جینکو و فرآورده‌های آن بهترین دارو برای کند شدن پیشرفت بیماری فراموشی و آلزایمر است.
پرسش: آیا خانم‌های باردار می‌توانند هنگام سرماخوردگی به جای استفاده از داروهای شیمیایی از داروهای گیاهی مثل آویشن استفاده کنند؟
پاسخ دکتر محمدحسین صالحی سورمقی، متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران:
خانم‌های باردار می‌توانند تا حدی که در بروشور یا راهنمای داروی آویشن به میزان مصرف آن اشاره شده از این فرآورده استفاده کنند اما زیاده‌روی در مصرف این گیاه یا فرآورده‌های آن به صرف اینکه یک ماده طبیعی است به‌هیچ‌وجه درست نیست و خانم‌های باردار نباید از آن بیش از حد استفاده کنند.
بهترین کار این است که خانم‌های باردار قبل از مصرف هر دارویی با پزشکشان مشورت کنند. مصرف داروی آویشن در دوران شیردهی اشکالی ندارد.
آیا مصرف سماق اوره خون را پایین میآورد؟
پاسخ دکتر سوده رازقی، متخصص تغذیه و عضو هیأت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی:
برخی مطالعات نشان می‌دهند سماق می‌تواند تبدیل گزانتین به اسیداوریک را در بدن مهار کند. گزانتین یکی از ترکیبات واسطه‌ای است که در مسیر تبدیل پورینها به اسید اوریک ایجاد می‌شود، بنابراین مصرف سماق ممکن است به کاهش اسید اوریک کمک کند.
در طب سنتی معمولا طبیب ابتدا مزاج بیمار را شناسایی می کند.
مزاج افراد به 4 گروه سرد و خشک، گرم و خشک، سرد و تر و گرم و تر دسته بندی می شود.
داروهای گیاهی معمولا باتوج هبه نوع مزاج فرد تجویز می شود و در این شرایط معمولا بدون عارضه هستند اما در صورتی که دارویی بدون توجه به مزاج تجویز شود، م یتواند به شدت عارض هدار باشد.
یکی از شایعترین عوارضی که در طب سنتی در صورت ب یتوجهی به مزاج و دوز مصرف ایجاد م یشود، عوارض پوستی و از جمله جو ش ها و لک های پوستی است. از آنجا که غلبا فرادبه ا شتباه فکر می کنند داروهای گیاهی،بی عارضه هستند وبه هر میزان می توان از آنها استفاده کرد و مصرفشان به مشورت با متخصص نیاز ندارد، بی رویه و بدون مشورت از آنها استفاده می کنند و به همین دلیل دچار عوارض بسیاری می شوند، بنابراین همیشه توصیه می شود برای مصرف دارو با متخصص مشورت کنید و هرگز دارویی را که باعث بهبود حال یک فرد شده، برای بهبود بیماری خود مصرف نکنید.
پرسش: در صورت استفاده مکرر از مسکّن های جدید مانند ژلوفن یا حتی استامینوفن باید چه نکته‌های تغذیه ای را رعایت کرد؟ آیا این مسکّن ها با مواد مغذی خاصی تداخل دارند؟
پاسخ دکتر حسین ایمانی، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی:
مسکّن‌ها با هیچ کدام از مواد‌غذایی تداخل ایجاد نمی کنند، اما مصرف مکرر آنها باعث می‌شود در کبد انباشته شوند و عارضه کبدی و کلیوی ایجاد کنند.
به همین دلیل افرادی که مجبورند به هر دلیلی حتی با تجویز پزشک از مسکن‌ها استفاده کنند باید مکمل‌ها یا ویتامین‌هایی را در رژیم غذایی‌شان بگنجانند که برای تقویت کبد مناسب باشند.
یکی از گیاهان دارویی که برای تقویت کبد توصیه می‌شود گیاه خارمریم است که مکمل آن در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد.
مصرف امگا3 که در انواع میوه‌ها، سبزی‌های برگ سبز، گردو و... وجود دارد و ویتامین Eکه در مغزها، جوانه گندم، روغن‌های گیاهی و... هم یافت می‌شود برای تقویت کبد مناسب است.
پرسش: طب سنتی چه درمانی برای سرطان پروستات دارد؟
پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماری‌های عفونی و محقق طب‌سنتی:
در طب سنتی ادعایی برای درمان سرطان‌ها وجود ندارد اما راه‌ها و توصیه‌هایی هست که با عمل به آنها می‌توان از ابتلا به سرطان پروستات پیشگیری کرد.
مثلا استفاده از میوه‌ها و سبزی‌های رنگی که حاوی آنتی‌اکسیدان فراوان هستند مانند آلبالو، گیلاس یا مصرف گیاهان درمانی مانند خارخاسک، سیاهدانه، سیر، زیتون و گوجه‌فرنگی طبیعی کمک می‌کنند که پروستات به سمت سرطان پیش نرود، اما مصرف هر یک از گیاهان دارویی که در طب سنتی به آنها اشاره شده است قواعد و اصول خاصی دارد که برای پیشگیری یا درمان بیماری‌های مختلف با هم تفاوت دارند و لازم است پزشک معالج طب سنتی آن را برای بیمار تعیین و تشریح کند.
مثلا کندر برای تقویت حافظه باید جویده شود اما برای درمان نفخ و ورم معده باید قورت داده شود بنابراین خاصیت هر گیاه دارویی بر اساس شکل تهیه و مصرف آن متفاوت است.
ممکن است برای درمان یک بیماری از جوشانده گیاه دارویی ولی در مورد بیماری دیگری از عرق آن استفاده شود. مثلا افرادی که مشکل معده دارند، بهتر است عرق زنجبیل تازه مصرف کنند ولی افرادی که از درد مفاصل رنج می‌برند، باید از روغن زنجبیل یا پودر آن استفاده کنند.
برای تقویت حافظه و جلوگیری از آلزایمر هم باید زنجبیل را بسیار ریز آسیاب کرد. درواقع هر چه ماده موثره دارو ریزتر باشد قدرت نفوذش به اندام‌ها یا نقاط دور از دسترس بدن افزایش می‌یابد.
رادیو معارف / برنامه خانه مهر / سلسله گفتارهای سلامت در خانواده
با کارشناسی دکتر سیدمهدی میرغضنفری / متخصص طب سنتی
| طب سنتی : خواص نعنا - خوردن نعنا برای چه فصلی بیشتر مناسب است - زیاده روی در خوردن نعنا چه ضررهایی دارد - طرز تهیه سکنجبین نعنا - بوئیدن گل نرگس چه خواصی دارد |
1393/12/12 |
مقداری نعناع پاک و خشک کردم اما پس از خشک شدن سیاه شد. آیا می توانم از آن استفاده کنم یا خواص خود را از دست داده است؟ برای خشک کردن سبزی چه نکته‌هایی را باید رعایت کرد؟
پاسخ دکتر عبدالعلی شجاعیان، کارشناس علوم باغبانی و بیوتکنولوژی سبزی‌ها و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس:
بهترین کار برای خشک کردن سبزی ها آن است که آنها را بعد از شستن و ضدعفونی کردن، در پارچه نخی تمیزی بریزید تا آبشان گرفته شود. اگر در خانه خشک کن داشته باشید، می توانید سبزی را داخل آن قرار دهید و طی مدت کوتاهی خشک کنید، اما اگر خش کن ندارید، آن را در سایه و در مکان تمیزی که رفت و آمد کمتری انجام می شود، قرار دهید اما امکان آلودگی این روش سبزی خشک‌کردن، با توجه به آلودگی و گرد وغبار موجود در هوا بالاست.
اگر سبزی قبل از خشک شدن کامل، جمع آوری و در ظرف ریخته شود، سیاه خواهد شد ولی اگر رطوبت آن کامل گرفته شود، سبز باقی میماند مگر اینکه سبزی خشک‌شده بیش از یک سال بماند یا در مکان مرطوبی قرار داشته باشد. در این صورت جذب رطوبت هوا روی رنگ آن تاثیر می گذارد و باعث سیاه شدنش می شود.
با توجه به اینکه این شرایط باعث ایجاد فرایندهای تخریبی در سلول می‌شود، بهتر است از این سبزی استفاده نکنید و آن را دور بریزید.
سیاهدانه چه خواصی دارد و مصرف آن برای چه گروههای سنی توصیه نمی شود؟
پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص عفونی و محقق طب سنتی:
سیاهدانه خواص بسیاری دارد. طبیعت سیاهدانه گرم و خشک است و کتاب‌های قدیمی طب سنتی مصرف آن را به همه افراد بزرگسال و خردسال با هر نوع مزاجی توصیه می کنند. با این حال بهتر است کسانی که مزاج گرمی دارند و افرادی که به خوردن آن حساسیت دارند و دچار خارش می شوند، در مصرف آن احتیاط و کمتر از آن استفاده کنند. سیاهدانه باعث پاکسازی معده و خون می شود بنابراین مصرف آن برای افرادی که مشکل خونی دارند مثل مبتلایان به کمخونی و تالاسمی مینور، افرادی که از عفونتهای طولکشنده رنج می‌برند، بیماران مبتلا به سل، سرطانی ها و کسانی که شیمی درمانی انجام می‌دهند، مبتلایان به ایدز و... بسیار مفید است. سیاهدانه را به روشهای مختلفی می‌توان استفاده کرد. مثلا می‌توانید شب ها یک قاشق غذاخوری از آن را در دهان بریزید و بخورید. راه بهتر این است که آن را تفت دهید و پس از آسیاب کردن با نسبت 1 به 2 یعنی 2 برابر عسل مخلوط کنید و هر شب یک قاشق مرباخوری از آن را بخورید. این روش برای کسانی که سنگ کلیه دارند، بسیار مفید است. زدن روغن سیاهدانه به سینوسها یا انداختن 2 قطره از آن شبها در بینی هم برای گرفتگی بینی و سینوس ها بسیار مفید است و در طب سنتی برای درمان حساسیت های فصلی و آلرژی استفاده می‌شود.
