الفبای تشخیص و درمان سردردهای محیطی
سری که درد می‌کند، بخواند!
دکتر فرهاد عصارزادگان
متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی
انجمن بین‌المللی سردرد، سردردها را به 3 گروه کلی تقسیم کرده است؛ گروه اول، سردردهای اولیه هستند که سردردهای میگرنی، عصبی و... جزو سرشاخه‌های آن محسوب می‌شوند. در این نوع از سردردها معمولا علت مشخصی برای بروز سردرد پیدا نمی‌شود. گروه دوم، سردردهای ثانویه هستند. در این نوع از سردردها معمولا علت مشخص است و با برطرف کردن علت زمینه‌ای، سردرد بهبود می‌یابد؛ مثل سردردی که ناشی از خونریزی مغزی است و با درمان و جذب خونریزی، تسکین پیدا می‌کند یا سردردی که ناشی از کاهش قند خون است و با خوردن غذا برطرف می‌شود. گروه سوم نیز سردردهایی هستند که به نورالژیا معروفند و با دردهای خنجری در سر و صورت همراهند. سردردهای محیطی در گروه دوم سردردها قرار می‌گیرند که در «کلینیک مغز و اعصاب» این هفته به آن می‌پردازیم.
• سردردهای ناشی از کاهش قند خون: وقتی فردی برای مدتی طولانی گرسنه مانده و غذا نخورده باشد، به طور طبیعی قند خونش کاهش می‌یابد. از آنجا که سلول‌های مغزی بیشتر از قند استفاده می‌کنند، در نتیجه با کمبود آن مواجه می‌شوند و این امر با بروز سردرد در فرد نمایان می‌شود. سردرد ناشی از کمبود قند خون را به راحتی می‌توان با خوردن یک ماده غذایی برطرف کرد.
تقویت مو با روی، آهن، پروتئین، ویتامین D، امگا3 و بیوتین
حتما تجربه کرده یا دیده‌اید افرادی را که با کمی بدغذایی یا گرفتن رژیم‌های غیراصولی لاغری به سرعت دچار ریزش مو شده و راهی مطب متخصصان پوست می‌شوند. از آنجایی که رسیدن موادمغذی مختلف از جمله آهن، روی، بیوتین، پروتئین و... از جمله ضرورت‌های داشتن موی سالم است و هر نوع کمبودی زمینه ریزش آنها را در درازمدت همراه دارد، در این بخش از ویژه‌نامه
«ریزش مو» به معرفی موادغذایی‌ای پرداخته‌ایم که مصرف مرتبشان موادمغذی ضروری را برای موها فراهم می‌کند.
از ژنتیک تا تخمدان پلی‌کیستیک
به‌طور طبیعی موهای افراد به‌دلیل نازک شدن پوست کف سر برای ایجاد بستری مناسب برای رشد موهای جدید دچار ریزش می‌شود. با این حساب، ریختن تا 100 تار مو در طول روز هم غیرطبیعی محسوب نمی‌شود اما زمانی که فرد دچار اختلال در چرخه ریزش و رشد موها شود و ریزش موهای او از رشد موهای جدیدش بیشتر باشد، می‌گوییم دچار ریزش مو شده است. در این صورت، فولیکول‌های مو تخریب می‌شوند و دیگر موی جدیدی از آن فولیکول رشد نخواهد کرد. به‌طور کلی، دلایل بسیار زیاد و مختلفی برای ریزش موها وجود دارد که در ادامه به مهم‌ترین و شایع‌ترین آنها اشاره‌ای خواهیم داشت.
1.ریزش موی ژنتیکی: عوامل ژنتیکی یا سابقه خانوادگی، نقش پررنگی در ریزش موها یا طاسی‌های نوع مردانه و زنانه دارند. این نوع ریزش مو به صورت طاسی جلو یا فرق سر در آقایان و نازک شدن تار موها در خانم‌ها خودش را نشان می‌دهد. ریزش موی ژنتیکی، بر سن شروع ریزش موها و شدت ریزش هم تاثیر دارد. یعنی افرادی با سابقه خانوادگی طاسی، از سنین پایین‌تر و با شدت بیشتری دچار ریزش مو می‌شوند. ریزش موی ژنتیکی یا طاسی‌های با الگوی مردانه، بیشتر بین آقایان رواج دارد و حتی می‌تواند از سن بلوغ هم شروع شود. این نوع ریزش مو، علاوه بر از دست دادن موها، باعث نازک و نرم شدن تار موهای باقیمانده نیز می‌شود. هر چند معمولا راهی جز کاشت مو برای درمان این نوع خاص از ریزش موها وجود ندارد، اما می‌توان با کمک برخی از داروهای خوراکی یا موضعی، زیر نظر متخصص پوست، جلوی ریزش یا نازک شدن بیش از اندازه موها را گرفت.
گفت وگو با دکتر مجتبی امیری درباره بیماری‌های قابل انتقال از طریق تماس جنسی
محبوبه ریاستی
بیماری‌های پوستی از جمله بیماری‌هایی هستند که افراد بسیاری از آنها رنج می‌برند؛ از انواع جوش‌های صورت گرفته تا تبخال و زگیل. اما بعضی از بیماری‌های پوستی نهفته‌اند و برای همین کمتر کسی به فکر درمان آنها می‌افتد؛ مانند بیماری‌های پوستی ناحیه تناسلی. بسیاری از خانم‌ها و آقایانی که زندگی زناشویی دارند، چندان با این نوع بیماری‌ها و درمان آنها آشنا نیستند و به همین دلیل ممکن است در درازمدت به مشکلاتی برخورد کنند. در «پوست و مو»ی این هفته با دکتر مجتبی امیری، متخصص بیماری‌های پوست در این مورد گفتوگو کرده‌ایم.
گفتوگو با دکتر سیدمسعود داوودی درباره غده‌های پوستی از سباسه تا لیپوم
یکی از همراهان «سلامت» در ایمیلی برایمان نوشته‌اند که زائده غده‌مانند کوچک اما بدون دردی پایین لاله گوششان بوده که ایشان با دستکاری و کندن زائده، باعث بزرگ‌تر و ملتهب‌تر شدن آن شده‌اند. حالا می‌خواهند بدانند که آیا بزرگ شدن این غده خطرناک است یا نه و اصلا منشا ایجاد آن چیست؟ خواننده دیگری هم ضمن اشاره به وجود غده‌های بدون دردی در پوست سر خود گفته‌اند که آیا می‌توان این غده‌ها را بدون درمان رها کرد یا امکان عود مجدد آنها بعد از درمان وجود دارد؟ به بهانه این 2 سوال نسبتا مشابه، گفت‌وگویی با دکتر سیدمسعود داوودی، متخصص پوست و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی بقیه‌ا... ترتیب داده‌ایم تا بیشتر با ماهیت این زائده‌های پوستی، دلیل ایجاد آنها و راه‌های درمانی‌شان آشنا شویم.
«میزگرد پوست» درباره سفیدی جای سوختگی با حضور دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده و دکتر محمدکریم رحیمی متخصصان پوست و دکتر پرویز رزاقی روان‌شناس
سمیه مقصودعلی
جوشگاه از جمله شایع‌ترین مشکل‌های پوستی است و بیشتر افراد روی پوستشان جوشگاه‌هایی ناشی از آکنه، جراحت‌ها یا سوختگی دارند. گاهی جوشگاه ناشی از این حوادث به شکل تغییر رنگ بروز می‌کند و گاهی به فرورفتگی یا برجستگی تبدیل می‌شود. راه‌هایی برای پیشگیری از بروز جوشگاه وجود دارد اما اگر جوشگاه‌ها ایجاد شد، برای درمان آن هم راه‌حل‌هایی هست. میهمان این هفته «میزگرد پوست و مو» خانم 36 ساله‌ای است که به دلیل سوختگی با آتش دچار سفیدی پوست شده‌اند.
توصیه‌های دکتر کتایون خوشابی به والدین بچه‌های نابینا و کم‌بینا در آستانه روز جهانی عصای سفی
سمیه مقصودعلی
والدین به محض اینکه متوجه بارداری می‌شوند در امید و آرزوی فرزندی سالم هستند. تولد فرزندی معلول شوک بزرگی برای آنهاست. در این شرایط معمولا والدین، ناخودآگاه رفتاری حمایتی پیش می‌گیرند تا بتوانند فرزندشان را سالم و مقتدر باربیاورند، اما نتیجه در بیشتر موارد عکس آن چیزی است که والدین برای آن قدم برمی‌داشتند. با دکتر کتایون خوشابی، فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در رابطه با فرزندپروری کودکان نابینا و کم‌بینا گفتوگو کردیم.
گفتوگو با دکتر امیرهوشنگ احسانی درباره یکی از مشکلات پوستی شایع در گرما
دلیل و درمان عرقجوش
ندا احمدلو
عرقجوش یا جوش‌های ناشی از گرما یکی از بیماری‌های نسبتا شایع پوستی در آب‌وهوای گرم است که سالانه میلیون‌ها نفر را درگیر می‌کند. عرق‌جوش‌ها، دانه‌های ریز و قرمزی هستند که گاهی نوک آنها سفید و گاهی قرمز است. با این مقدمه، در «پوست و مو»ی این شماره، گفت‌وگویی با دکتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ترتیب داده‌ایم تا بیشتر با این مشکل پوستی، دلایل ابتلا به آن و راه‌های درمانش آشنا شویم.
پرسش: مردی 54 ساله هستم. وقتی صبح‌ها برای ورزش به پارک می‌روم اشک زیادی از چشم‌هایم می‌آید. گاهی اوقات هم وقتی سرکار هستم این‌طور می‌شوم. تعمیرکار اتومبیل هستم و در محیط باز کار می‌کنم.
پاسخ دکتر محمود بابایی، جراح و متخصص چشم‌پزشکی و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی بقیه‌‌الله(عج):
شایع‌ترین علت این مشکل می‌تواند حساسیت نسبت به نسیم و هوای پارکی که در آن ورزش می‌کنید یا آلاینده‌هایی که با آن در تماس هستید، باشد.
این حساسیت موقتی است اما برای اطمینان از این مساله بهتر است از چشمانتان بیشتر مراقبت کنید.
توصیه می‌شود عینک آفتابی بزنید یا هنگام کار عینک محافظ داشته باشید.
اگر با وجود مراقبت از چشم‌ها مشکل همچنان ادامه پیدا کند به احتمال زیاد به تنگی کانال مجرای اشکی مبتلا شده‌اید که در این صورت باید حتما به چشم‌پزشک مراجعه کنید تا تحت بررسی و پیگیری قرار بگیرید و با توجه به تشخیص درمان شوید.
پرسش: آقایی 31 ساله هستم. مدتی است خون‌دماغ می‌شوم. دلیلش چیست و چه کار باید کرد؟
پاسخ دکتر ابراهیم رزم‌پا، متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:
پاسخ: خون‌دماغ شدن علت‌های بسیار زیادی دارد که از جمله آنها می‌توان به خشکی مخاط بینی، انحراف تیغه بینی، توده‌های داخل بینی، وضعیت مخاط بینی، اختلال‌های خونی مانند اختلال انعقادی، فشار خون بالا، بیماری‌های خونی و... اشاره کرد.
خونریزی از بینی فقط یک علامت است و در صورتی که تکرارشود حتما باید زیر نظر پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مورد بررسی و آزمایش قرار بگیرد تا پس از تشخیص علت، درمان شود.
بعضی از درمان‌ها، موضعی هستند. مثلا فردی را که به‌دلیل انحراف شدید تیغه بینی دچار خونریزی می‌شود باید جراحی کرد یا اگر خونریزی به‌دلیل باز بودن رگ مشخصی در بینی ایجاد شده باشد، باید آن رگ را سوزاند ولی اگر فردی به‌دلیل مشکلات انعقادی دچار خونریزی شود باید زیر نظر متخصص هماتولوژی یا خون درمان شود.
