هشدار به زائران حج و مسافران امارات متحده عربی و قطر
دور شیرخام شتر و محصولاتش را خط بکشید!
دکتر فرشید رضایی
کارشناس ارشد اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر
بعد از گذشت حدود 3 سال از شناسایی اولین مبتلایان و قربانیان مرس ویروسی در عربستان، هنوز طغیان‌های کوچک و بزرگ آن در بیمارستان‌های شهرهای مختلف عربستان شناسایی می‌شود. آنچه از این همه طغیان‌های بیمارستانی نگران‌کننده‌تر است، شناسایی و کشف بیمارانی است که سابقه هیچ‌گونه تماس با خفاش، شتر، بیمار شناخته شده مبتلا به کوروناویروس نداشته‌اند و حتی در بیمارستانی که یک مورد قطعی یا محتمل مرس در آن بستری باشد، حضور نداشته‌اند. به اینگونه بیماران، موارد «تک‌گیر» می‌گویند و هیچ‌گونه سرنخی وجود ندارد که بتوان متوجه شد چگونه مبتلا شده‌اند. در یک ماه اخیر، حدود 90 درصد مبتلایان عربستان سعودی از اینگونه موارد تک‌گیر بوده‌اند و همین موضوع باعث نگرانی کارشناسان جهانی بهداشت شده است. آخرین گزارش‌های رسمی جهانی حاکی از آن است که این ویروس در عربستان نه‌تنها در بیمارستان‌ها، بلکه در سطح جامعه نیز به طور مرموز و ناشناسی در گردش است. از این رو به مسافرانی که قصد سفر به امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر، عمان، اردن یا کره جنوبی دارند، توصیه می‌شود که نه‌تنها بهداشت فردی و شستشوی مکرر دست را در ضمن سفر رعایت کنند، بلکه در مورد خوراکی‌هایی که مصرف می‌کنند نیز دقت داشته باشند و نوشیدنی و مواد خوراکی‌ای مصرف کنند که از سلامت آن اطمینان دارند. از مصرف شیرخام شتر و محصولات آن نیز تا اطلاع ثانوی جداً پرهیز کنند. همچنین از آنجا که این ویروس به‌خصوص در مراکز درمانی در گردش است و هنوز کسی نمی‌داند که کدام بیمارستان در این کشورها به این ویروس آلوده است، بهتر است حتی‌المقدور از مراجعه به بیمارستان‌های این کشورها خودداری کرد و چنانچه در حین سفر یا در عرض 2هفته اول پس از بازگشت به کشور احساس بیماری با علائم تنفسی وجود داشت، علاوه بر استفاده از ماسک برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران، حتما به پزشک در مورد سفر اخیر و حضور در بیمارستان‌های کشورها یا برخورد با بیمار مشکوک یا تماس با شتر (در صورت تماس) اطلاع داد.
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی علل کاهش مصرف شیر را در مقایسه با نوشابه های گازدار در میان خانوارهای کشور را مورد مطالعه قرار داد.
به گزارش تسنیم، دفترمطالعات زیربنایی مرکز پژوهشها با اشاره به آغاز اجرای قانون هدفمندی یارانه ها در ماه های پایانی سال 89 و کاهش یارانه های حامل های انرژی و به تبع آن افزایش هزینه های تولید محصولات کشاورزی و از جمله شیر افزود: با این وصف دولت با اعمال تعزیرات بر قیمت، قیمت شیر و لبنیات را کنترل کرد که همین امر باعث کاهش حاشیه سود در زنجیره ارزش شیر و بروز تخلفاتی در صنایع لبنی ، مانند استفاده از روغن پالم در فرآورده های لبنی شد . سرانجام در ماه های ابتدایی سال 1390 شیر یارانه ای از دستور کار دولت خارج شد و عواملی مانند کاهش دسترسی اقتصادی ، حمایت های نامناسب از صنایع شیر و کاهش تبلیغات ، سرانه مصرف فرآورده های لبنی را تا سال 1392 حدود 14 درصد کاهش داد .
از آنجا که رژیم غذایی ایرانی ها با فقر کلسیم مواجه است، مصرف نوشابه های گازدار به این فقر غذایی دامن می زند و کاهش مصرف شیر و فرآورده های لبنی و افزایش مصرف نوشابه های گازدار (به دلیل وجود مزیت قیمتی ) ، موجب کاهش آثار مثبت شیر شده و در صورت استمرار وضع موجود، نگرانی ها در حوزه سلامت در خصوص گسترش بیماری هایی مانند پوکی استخوان و دیابت را تشدید می کند.
مرکز پژوهش ها در ادامه افزود: بررسی میزان مصرف شیر و نوشابه های گازدار در کشور نشان می دهد که مهم ترین عوامل محدود کننده مصرف لبنیات و افزایش مصرف نوشابه های گازدار عبارتند از : روند افزایشی قیمت لبنیات بیش از نرخ تورم و بیشتر از شاخص کل کالاها و خدمات مصرفی، واگرایی در سیاست های توسعه صنایع لبنی، کاهش وزن بسته بندی های لبنی، کاهش حمایت ها و یارانه ها و نسبت قیمت شیر به نوشابه . همچنین بررسی انجام شده نشان می دهد که روند کنونی نسبت قیمت شیر و نوشابه موجب تقویت مصرف نوشابه خواهد شد، بنابراین اتخاذ سیاستی مانند اخذ مالیات سلامت از محصولات مضری مانند نوشابه های گازدار و تخصیص آن برای افزایش مصرف شیر، می تواند از مهم ترین راهکارهای برون رفت از شرایط کنونی باشد.
پرسش: آیا شیری که تاریخ انقضایش گذشته اما ترش نشده می توان خورد؟
پاسخ دکتر آراسب دباغ مقدم، متخصص بهداشت مواد‌غذایی:
تاریخ انقضا تابعی از شرایط دما و زمان نگهداری است. به عبارت دیگر، تاریخ انقضا زمانی ارزشمند است که شرایط نگهداری آن ماده غذایی مثل دما، رطوبت و... در آن کاملا حفظ شده باشد. به همین دلیل ممکن است یک ماده غذایی به دلیل رعایت نکردن شرایط نگهداری قبل از تاریخ انقضایش فاسد شود. علاوه بر زمان و دما، کیفیت و سلامت مواد غذایی را هم باید در‌نظر گرفت. وقتی کارخانهای تاریخ انقضای محصولش را مثلا 5 روز بعد از زمان تولید در‌نظر میگیرد، یعنی در این 5 روز محصول مورد نظر از لحاظ سلامت و کیفیت بهترین وضعیت ممکن را دارد و هرچه از این زمان بگذرد، کیفیت و سلامت محصول افت میکند. توجه به این موضوع به خصوص برای شیر و لبنیات اهمیت خاصی دارد زیرا فسادپذیری این مواد بسیار بالاست و مصرف کردن آنها بعد از تاریخ انقضایشان ممکن است مسمومیت به دنبال داشته باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود بعد از سر رسیدن تاریخ انقضای محصولات لبنی، آنها را نخورید حتی اگر ظاهرا خراب نشده باشند. برخی افراد برای اینکه ببینند شیر فاسد شده یا نه آن را میچشند، اما این کار درست نیست. ترش شدن به تنهایی به معنای مسمومیت شیر نیست بلکه نشانه کهنه شدن شیر است اما ترش نشدن شیر هم به معنای سلامت آن نیست.
