محیط‌زیست/ کیارش یشایائی/فعال محیط‌زیست
خوزستان، باران و تنگی‌نفس
همه ساله پس از ریزش نخستین بارش پاییزه تا اوایل ماه آذر، مراجعه شهروندان خوزستانی و مشخصا اهوازی به مراکز درمانی به علت مشکلات تنفسی افزایش می‌یابد. ابتدا بروز این مشکل به آلاینده‌های نفت و صنایع نسبت داده شد. آلودگی هوا همه ساله همزمان با نخستین بارش پاییزی اتفاق می‌افتد. وقتی میزان رطوبت قبل از بارش شدت می‌گیرد، آلودگی به بیشترین میزان خود می‌رسد و در زمان بارش هم ادامه پیدا می‌کند. گمان می‌رفت بارش اسیدی عامل اصلی مشکلات شهروندان خوزستانی باشد.
به گزارش پرتال خبری سازمان حفاظت محیط‌زیست، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان احمدرضا لاهیجان‌زاده اعلام کرد: «امسال دستگاهی در ایستگاه‌های هواشناسی نصب شده که میزان بارش باران اسیدی را می‌سنجد.
وقتی داده‌های این دستگاه را در زمان بارش و به‌صورت ساعتی بررسی کردیم، مشخص شد باران شب‌های گذشته در اهواز اسیدی نبوده است.» وی افزود: «با توجه به منتفی بودن باران اسیدی مشخص می‌شود آلودگی صنایع و تولیدات نفتی در آلوده کردن باران اثری نداشته‌اند و شدت وزش باد و میزان بارش هم بر این موضوع صحه می‌گذارند.»
البته اثبات این موضوع از اهمیت آلاینده‌های نفتی و صنایع و برنامه‌ریزی برای کاهش این‌گونه آلاینده‌ها کم نمی‌کند، اما به هر حال مشخص شده عامل این تنگی نفس را باید در جای دیگری جستجو کرد. حالا از بین 17 نوع آلاینده‌ای که به‌عنوان عامل تنگی نفس خوزستانی‌ها معرفی شده بود، آخرین و ضعیف‌ترین احتمال، به متهم ردیف اول این تحقیقات تبدیل شده است؛ گرده‌افشانی نوعی گیاه که زمان گلدهی و گرده‌افشانی آن در آبان ماه است. البته این موضوع باید تایید و صحت آن رسما اعلام شود که تنها با ادامه تحقیقات و آزمایش‌های لازم میسر است.
دستگاه لازم برای اندازه‌گیری این نوع آلاینده هنوز در کشور وجود ندارد. سال گذشته تلاش‌ها برای ورود این دستگاه به کشور به علت تحریم‌ها و مشکلات نقل و انتقال ارز شکست خورد. امیدواریم در آینده نزدیک و با شروع اجرای «برجام» این کمبود برطرف شود. به علت اینکه تحقیقات هنوز تکمیل نشده، نامی از این‌گونه گیاهی برده نشده است. در صورت اثبات این فرضیه، با هرس کردن به موقع یا خارج کردن این گیاه (که احتمالا یک گونه وارداتی هم است) از منطقه و از بین بردن آن می‌توان این مشکل را حل کرد.
الفبای تشخیص و درمان سردردهای محیطی
سری که درد می‌کند، بخواند!
دکتر فرهاد عصارزادگان
متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی
انجمن بین‌المللی سردرد، سردردها را به 3 گروه کلی تقسیم کرده است؛ گروه اول، سردردهای اولیه هستند که سردردهای میگرنی، عصبی و... جزو سرشاخه‌های آن محسوب می‌شوند. در این نوع از سردردها معمولا علت مشخصی برای بروز سردرد پیدا نمی‌شود. گروه دوم، سردردهای ثانویه هستند. در این نوع از سردردها معمولا علت مشخص است و با برطرف کردن علت زمینه‌ای، سردرد بهبود می‌یابد؛ مثل سردردی که ناشی از خونریزی مغزی است و با درمان و جذب خونریزی، تسکین پیدا می‌کند یا سردردی که ناشی از کاهش قند خون است و با خوردن غذا برطرف می‌شود. گروه سوم نیز سردردهایی هستند که به نورالژیا معروفند و با دردهای خنجری در سر و صورت همراهند. سردردهای محیطی در گروه دوم سردردها قرار می‌گیرند که در «کلینیک مغز و اعصاب» این هفته به آن می‌پردازیم.
• سردردهای ناشی از کاهش قند خون: وقتی فردی برای مدتی طولانی گرسنه مانده و غذا نخورده باشد، به طور طبیعی قند خونش کاهش می‌یابد. از آنجا که سلول‌های مغزی بیشتر از قند استفاده می‌کنند، در نتیجه با کمبود آن مواجه می‌شوند و این امر با بروز سردرد در فرد نمایان می‌شود. سردرد ناشی از کمبود قند خون را به راحتی می‌توان با خوردن یک ماده غذایی برطرف کرد.
گزارش «سلامت» از علل وقوع باران‌هایی که 2 سال است پای اهوازی‌ها را به بیمارستان باز کرده است
احتمال باران اسیدی
بارش‌های پاییزی در شهر اهواز در 3 سال اخیر اصلا برای اهوازی‌ها خوشایند نبوده و هرچند باری که باران در اهواز باریده، هزاران نفر را روانه بیمارستان کرده است. در یکی- دو سال اخیر بارندگی‌های پاییزی به جای اینکه چند روزی اخم آسمان تیره و تار اهواز را باز کند، نفس اهوازی‌ها را آنقدر تنگ کرده که مردم به مراکز درمانی هجوم می‌آورند. در زمانی که با اولین بارش پاییزی هزاران نفر روانه بیمارستان شدند، اولین فرضیه‌ای که مطرح شد، وقوع باران اسیدی بود که این ادعا به‌وسیله مسئولان محیط‌زیست، تایید نشد. امسال نیز با بارش باران پاییزی در هفته گذشته 10 هزار نفر با علائمی شبیه آسم روانه بیمارستان شدند. این درحالی است که آلودگی هوا در اهواز در سال‌های اخیر نفس اهوازی‌ها را تنگ کرده و حتی باران هم که می‌بارد، مردم اهواز هوای سالم و پاکی تنفس نمی‌کنند. از همه مهم‌تر اینکه با وجود این حجم آلودگی هوا و باران‌های آلوده هیچ اقدام موثری برای رفع این مشکل انجام نشده است.
محققان برای نخستین‌بار در بررسی‌های خود نشان داده‌اند بیماران دریافت‌کننده پیوند ریه که در شهرهای شلوغ یا نزدیک آنها و با سطح بالایی از آلودگی هوا زندگی می‌کنند، نسبت به افرادی که در مناطقی با آلودگی کمتر زندگی می‌کنند، بیشتر احتمال دارد فوت کنند یا مبتلا به رد مزمن ارگان شوند.
محققان بلژیکی، با ارائه این نتایج در کنگره بین‌المللی انجمن اروپایی بیماری‌های تنفسی، به این نتیجه رسیده‌اند بیمارانی که در مناطق با آلودگی بالاتر از آنچه سازمان جهانی بهداشت توصیه کرده، زندگی می‌کنند، در مقایسه با مناطق کمتر آلوده، با افزایش خطر 10 درصدی در مرگ و میر مواجه هستند. البته این افزایش خطر، در بیماران دریافت‌کننده پیوند ریه که تحت درمان با آنتی‌بیوتیک‌هایی از گروه ماکرولیدها، مانند آزیترومایسین و کلاریترومایسین هستند، دیده نمی‌شود.
هشدار رئیس مرکز ملی هوا و اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست و رئیس کمیته محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر
مهدیه آقازمانی
یکی از منابع آلوده‌کننده هوا که این روزها مسئولان محیط‌زیست نسبت به آن هشدار داده‌اند، بخارات بنزین است که تاثیرات آن را خطرناک‌تر از سایر آلاینده‌های آلوده‌کننده هوا ذکر کرده‌اند. این در حالی است که در سال 85، وزارت نفت مکلف شد طرح جمع‌آوری بخارات بنزین را در جایگاه‌های سوخت، تانکرهای نفتی و... اجرایی کند، اما این طرح در اولویت برنامه‌های وزارت نفت قرار نگرفت و انگار این مصوبه جدی گرفته نشده است. در آستانه شروع فصل آلودگی هوا، نگرانی‌ها از تاثیرات همه‌جانبه آلودگی قوت گرفته و از همه مهم‌تر تاثیر بخارات بنزین است که خاصیت سرطان‌زایی آن به اثبات رسیده است.
رئیس مرکز ملی هوا و اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست در همایش ملی جایگاه‌داران سوخت و فراورده‌های نفتی با اشاره به عرضه بنزین در سال 92 از آمارهای تکان‌دهنده‌ای پرده برداشت: «در سال 92 بیش از 4 میلیارد و 487 میلیون لیتر بنزین در استان تهران عرضه شده که از این میزان سهم آلاینده‌های تبخیری بنزینی 8653 تن بوده و به‌طور متوسط روزانه بیش از 24 تن آلاینده تبخیری بنزین در سطح شهر تهران منتشر می‌شود. بیش از نیمی از دلایل انتشار این آلاینده‌ها مربوط به مخازن زیرزمینی جایگاه‌های سوخت است.»
پرسش: با توجه به فرا رسیدن فصل پاییز چه تغییرهایی باید در رژیم غذایی‌مان ایجاد کنیم تا سلامتمان به خطر نیفتد؟
پاسخ دکتر حسین ایمانی،متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی:
با توجه به اینکه در فصل پاییز هوا رو به سردی می‌رود خطر سرماخوردگی افزایش می‌یابد بنابراین باید منابع غذایی 3 ریزمغذی مهم را که باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود در رژیم غذایی‌تان بیشتر بگنجانید.
سعی کنید ویتامین C بیشتری مصرف کنید که منابع اصلی آن شامل مرکبات، فلفل دلمه‌ای و سبزی‌های برگ سبز است.
دومین عاملی که در تقویت سیستم ایمنی نقش دارد، ریزمغذی زینک یا روی است.روی بیشتر در منابع غذایی گوشتی و مغزها وجود دارد.
ریزمغذی دیگر سلنیوم است. سلنیوم هم در تقویت سیستم ایمنی نقش مهمی ایفا می‌کند و اصلی‌ترین منابع آن شامل غذاهای دریایی و غذاهای گوشتی است.
نکته دیگر اینکه هر چه سرمای هوا بیشتر شود میزان آلودگی هوا هم افزایش می‌یابد، بنابراین باید سعی کنید از مواد غذایی مفیدی که حاوی آنتی‌اکسیدان بالایی هستند، استفاده کنید.
توصیه می‌شود حتما هر روز صبحتان را با یک لیوان آبمیوه طبیعی و تازه که غنی از ویتامین C است، شروع کنید و فراموش نکنید که هر چه صبحانه نخورید و با معده خالی سرکار بروید جذب سرب هوا در بدنتان بیشتر خواهد شد.
یک روز تنفس در پکن معادل 40 نخ سیگار
محققان آمریکایی می‌گویند هوای پکن به قدری آلوده است که تنها یک روز استنشاق هوای این شهر مساوی با استعمال 40 نخ سیگار است. محققان پس از بررسی 4 ماهه آب و هوای پکن در 500 نقطه مختلف اعلام کردند 80 درصد مردم چین هوایی آلوده را نفس می‌کشند.
میزان ذرات معلق و گرد و غبار موجود در هوا در شهر پکن بسیار بالاست و به تمامی افراد توصیه می‌شود هرگز بدون ماسک استاندارد وارد فضاهای خارج از خانه نشوند.
بررسی‌های محققان آمریکایی نشان داده یک ساعت تنفس در هوای پکن 20 دقیقه امید به زندگی را کاهش می‌دهد. دلیل 17 درصد مرگ و میرها در چین آلودگی هواست و سالانه 6/1 میلیون نفر و روزانه 4 هزار نفر به‌دلیل آلودگی هوا فوت می‌کنند. اکثر این قربانیان را کودکان و سالمندان تشکیل می‌دهند.
کیارش یشایایی/ فعال محیط‌زیست
تغییرهای اقلیمی رفته‌رفته آثار زیانبار خود را بر محیط‌زیست آشکار کرده است. آمریکا که پس از چین، رتبه دوم تولید گازهای گلخانه‌ای را به نام خود ثبت کرده، تا چندی پیش از امضای هرگونه توافقی از جمله پیمان کیوتو برای کاهش این گازها امتناع می‌کرد، اما روز دوشنبه 12/5/1394 قرار است باراک اوباما طرح نهایی قانون کاهش گازهای گلخانه‌ای را علنی کند.
نیروگاه‌های زغال‌سنگی تقریبا 35 درصد از برق آمریکا را تولید می‌کنند. این نیروگاه‌ها عامل 30 درصد از گازهای گلخانه‌ای رها‌شده در جو زمین هستند. همچنین مقدار زیادی جیوه که هوا، آب و بدن موجودات زنده از جمله ماهی‌ها را آلوده می‌کنند به علت سوزاندن زغال‌سنگ این نیروگاه‌ها تولید می‌شوند. اکنون 1 سال از زمانی که اوباما اولین سخنان خود را درباره لزوم کاهش گازهای گلخانه‌ای بیان کرد، می‌گذرد. طبق طرح اوباما تا سال 2030 کاهش 32 درصدی گازهای گلخانه‌ای الزامی شده است. پیش‌بینی می‌شود برای انجام این کار سالانه به 8/8 میلیارد دلار هزینه نیاز است که باید تامین شود. این طرح در صورت اجرایی شدن یکی از ارزنده‌ترین دستاوردهای دولت اوباما خواهد بود.
اما سرمایه‌سالاران آمریکایی از هم‌اکنون آواز مخالفت با این طرح را سر داده‌اند و گفته‌اند در صورت قانونی شدن این طرح بلافاصله از دولت اوباما شکایت خواهند کرد. آنها می‌گویند آمریکا قادر به تامین بودجه این طرح نیست و این طرح موجب افزایش قیمت برق خواهد شد. صاحبان صنایع انرژی، بر استفاده از زغال‌سنگ به‌عنوان یک منبع مهم انرژی داخلی اصرار دارند و معتقدند که اوباما جنگی تمام‌عیار بر سر استفاده از زغال‌سنگ در نیروگاه‌ها راه انداخته. اوباما و موافقانش نیز گفته‌اند هزینه این طرح کمتر از هزینه جبران خسارت‌هایی است که رها کردن گازهای گلخانه‌ای به محیط‌زیست می‌زند.
اگرچه بیش از یک‌چهارم از برق جهان در آمریکا تولید و مصرف می‌شود ولی حالا دیگر در همه جای دنیا کاهش گازهای گلخانه‌ای یک انتخاب ناگزیر است. 70 درصد از برق جهان توسط زغال‌سنگ، گاز طبیعی و سایر سوخت‌های فسیلی، 16 درصد برقابی، 11 درصد انرژی هسته‌ای و 2 درصد از باد تولید می‌شود و تنها 1 درصد از انرژی تولیدشده به بقیه روش‌ها مانند خورشیدی و زمین گرمایی تولید می‌شود. کشور ما نیز در رده دهم تولید‌کنندگان گازهای گلخانه‌ای است و کاهش آن در کشور ما نیز ناگزیر است. در کشورهایی مانند ایران انرژی بیکران خورشید می‌تواند جایگزین بسیار خوبی برای بخشی از نیروگاه‌های سوخت فسیلی باشد. با پیشرفت فناوری اندک‌اندک استفاده از انرژی لایزال خورشید علاوه بر توجیه زیست‌محیطی، توجیه اقتصادی هم پیدا می‌کند.
 |
کیارش یشایایی فعال محیط‌زیست بالاخره کار طاقت‌فرسای دیپلمات‌های ایرانی و 6 کشور قدرتمند جهان به نهایت رسید. در تمام طول مذاکرات، مردان دیپلماسی ایران تمام تنش، اضطراب، خستگی و رنج خود را پشت لبخندهایشان پنهان کردند و اکنون توافق هسته‌ای و از قرار معلوم توافق خوب هسته‌ای به امضا رسیده تا تمام قدرت‌های جهان مقهور منطق و فن دیپلماسی ایران شوند.
کلافی که برای سالیان سال سردرگم بود، دارد به عنایت الهی و تدبیر دولتمردان باز می‌شود. بدون شک هیچ‌کس انتظار معجزه ندارد. مسائل و مشکلات اقتصادی، سیاسی و زیست‌محیطی که از سالیان دور روی هم انباشته شده، بیش از آن است که به سرعت حل شود.
کلید حسن روحانی یکی از مهم‌ترین قفل‌ها را گشود اما درهای بسته بعدی همچنان پیش‌رو است.
