افرادی که به دنبال لاغر شدن هستند، از ورزش ملایم، طولانی و کند، بیشترین بهره را می‌برند که نقش تحلیل برندگی آن بیشتر است و حرارت را خیلی افزایش نمی‌دهد.

دکتر سید مهدی میرغضنفری

 احادیث نکوهش پرخوری

 از حضرت امام صادق (علیه السلام) در کتاب معتبر حدیث "کافی" نقل است که: پرخوری ناخوشایند است.

 در کل پرخوری هم از دیدگاه اسلام و هم از نظر طب سنتی رد شده است.

پیغمبر اکرم ‌(صلوات ا... علیه و آله وسلم): آدمی هیچ ظرفی را بدتر از شکم پر نکرده است. آدمی زاده را چند لقمه بسنده می‌کند، در حدی که کمرش را راست بدارد. اگر نفس آدمی بر او چیرگی یافت، یک‌سوم معده برای خوراک، یک‌سوم برای نوشاک (نوشیدنی‌ها) و یک‌سوم برای نفس کشیدن خواهد بود. ادامه مطلب...

افراد سرد مزاج بسیار پرخواب هستند و هر چقدر می‌خوابند باز هم احساس نیاز به خواب دارند و با خستگی و سنگینی از خواب بیدار می‌شوند.

  خوش‌خوراک هستند، یعنی به غذاهایی با غذائیت زیاد مثل گوشت، نان و برنج و تنوع غذا علاقه دارند.

 خوش‌خواب هستند و زود به خواب می‌روند و احتمال خروپوف در آنها بیشتر است.

 دفعیات بدن معمولاً رنگ یا بوی تندی  داشته(مثلا عرق، ادرار، مدفوع و...) و همین‌طور که ورودی این افراد زیاد است و پرخوری می‌کنند، خروجی ها و مواد دفعی بدن هم زیاد است.

 موهای پر پشت، مشکی، ضخیم و حالت‌پذیر یا فر دارند.

 از نظر روانی نیز افرادی شجاع، خونگرم، با روابط عمومی بالا و با صبر و حوصله زیاد (انعطاف‌پذیر) هستند.

 این افراد نباید در مصرف گوشت، برنج یا مواد شیرین زیاده‌روی ‌کنند.

خصوصیات افراد با مزاج سرد و تر (بلغمی مزاج‌ها)   ادامه مطلب...

وقتی مزاج شخصی تر و رطوبت بدن او زیاد است به این معنی است که اعضای بدنش انعطاف‌پذیر هستند، استعداد چاقی در این فرد بیشتر است.

 منظور از گرمی و سردی چیست؟

وقتی گفته می‌شود غذایی یا ماده‌ای گرم است (مزاج گرمی دارد یا جزو گرمی‌جات است)، منظور این است که به دنبال خوردن آن ماده و بعد از ورود آن ماده به بدن و یا حتی گاها وقتی که از آن به صورت موضعی استفاده می‌شود، در بدن علائمی ایجاد می‌شود که مهم ترین آن ها عبارتند از افزایش حرارت بدن و احساس داغی، افزایش جنب و جوش و حرکات بدنی، افزایش سرعت تکلم و یا تسریع فرآیندهای فکری و روانی.

از جمله غذاهای گرم می‌توان به فلفل، دارچین یا غذاهای تند و ... اشاره نمود که با خوردن زیاد این مواد، ممکن است علائم گرمی در فرد ایجاد شود.خوردن زیاد خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های با مزاج سرد (سردی‌جات) از قبیل ماست، دوغ، مواد ترش، کاهو و ... نیز باعث ایجاد علائم سردی در بدن یا روان مانند سکون، رخوت، سنگینی، خواب‌آلودگی، خستگی، ‌ماندگی، عدم تحرک، در خود فرو رفتن، منگی، کاهش گیرایی و حافظه می‌شود.

 مفهوم مزاج (گرمی، سردی، خشکی و تری) چیست؟ ادامه مطلب...

بعضی از خوردنی‌ها که هر روز و حتی به مقدار زیاد خورده می‌شوند غذا نیستند، بلکه از دیدگاه طب سنتی دوا هستند.

دکتر سید مهدی میرغضنفری

 احادیث

 پیامبر اکرم (ص): مادر همه داروها کم‌خوری است.

 حضرت علی (ع): کم‌خوری مانع بسیاری از بیماری‌های جسم می‌شود و هر کس در خوردن به کم بسنده کند، سلامتش بیشتر شده و اندیشه‌اش به سامان می‌رسد.

 پیامبر اکرم‌(ص): کم‌خوری باعث شادابی چهره می‌شود.

 توضیح احادیث

عمده مشکلات و بیماری‌های جسمی و همچنین تا حدودی روانی، مستقیم یا غیر مستقیم به پرخوری و یا بدخوری مرتبط می‌شود، ولی کم‌خوری این مشکلات را در پی ندارد. مردم عصر امروز اکثرا سیستم گوارش ضعیفی دارند و از یک طرف قوای هاضمه (هضم غذا)، جاذبه (جذب غذا) و دافعه (دفع مواد زائد حاصل از هضم) در خیلی از افراد ضعیف‌تر از  قدیم است،  اما از طرف دیگر متاسفانه حجم و تنوع غذاها در یک وعده و همچنین بدخوری، امروزه خیلی بیشتر از  گذشته می‌باشد؛ پس دو  عامل منفی در  وضعیت تغذیه‌ای افراد وجود دارد که این امر باعث افزایش بروز بیماری‌ها شده است.

در حالی که کم‌خوری این امکان را به بدن می‌دهد که حتی اگر شخص ضعیف است و گوارش هاضمه ضعیفی دارد؛ بتواند غذا را هضم کرده و از آن مواد قابل استفاده سلول‌ها و انرژی تولید کند. مانند ظرفی که روی اجاق است و برای پخت، شعله خیلی کم در اختیار داریم. 

مسلم است که اگر حجم کمی از مواد غذایی خام را داخل ظرف بریزیم، احتمال پخت آن خیلی بیشتر از زمانی است که حجم زیادی در آن  ریخته شود. پس تقریبا هیچ وقت از کم‌خوری آسیب نمی‌بینیم، مگر اینکه در این زمینه افراط شود و بدن به نیازهای اولیه خود نرسد و دچار ضعف شود. ادامه مطلب...

در وعده سحری، مصرف سالاد و مخصوصاً کاهو و خیار توصیه می‌شود، چون این مواد غذایی سرد و تر هستند و مزاج خنک دارند و دارای رطوبت نیز می‌باشند و در نتیجه از بروز تشنگی جلوگیری می‌کنند.

 پرهیز از غذاهای غلیظ برای افطار

برای افطار بهتر است از غذاهای غلیظ یا غذاهایی که هضم سخت دارند پرهیز شود، مثلاً باید از مصرف بعضی از انواع آش که دارای لعاب و مقدار زیادی حبوبات، روغن، پیازداغ، نعناداغ، سیر سرخکرده و. . . می‌باشند، اجتناب کرد و یا در حجم خیلی کم از آنها میل نمود و یا آنها را به صورت سبک تهیه و مصرف نمود.

مثلاً‌ آش‌های سبک بدون رشته که حاوی مقداری لپه، کمی برنج، کمی گوشت چرخکرده یا کمی گردن مرغ یا مختصری گوشت سینه مرغ و مقدار بیشتری سبزی می‌باشند و لعاب کمی دارند؛ بنابراین باید در هنگام افطار غذای حجیم خورده نشود، زیرا هم حجم معده کم شده و معده بیشتر در حال استراحت است تا هضم و هم افراد باید برای سحر گرسنه شوند.

 راه‌های رفع یبوست

در هنگام روزه‌داری بروز یبوست شایع است. از راه‌های رفع آن می‌توان به پرهیز از گرمی‌جات، مواد غذایی شور و سرخکرده و نیز مصرف کاهو، خیار، آلو و انجیر خشک اشاره نمود. خیس نمودن حدود 5 عدد آلوبخارا همراه با 2 عدد انجیر خشک در یک فنجان آب از شب قبل و خوردن آن به هنگام سحر نیز راهکار مناسبی است. این امر برای اکثر مزاج‌ها مفید است، زیرا مزاج معتدلی دارد (نه خیلی گرم و نه خیلی سرد است). ادامه مطلب...

از آنجایی که در روزه‌داری، معده گرم می‌شود، نباید هنگام افطار از آب سرد استفاده کرد، زیرا آب سرد وارد معده‌ای گرم و خشک می‌شود و منجر به آسیب دیدن معده و نیز کبد می گردد.

دکتر سید مهدی میرغضنفری

 در هنگام روزه‌داری فرد تمرین می‌کند پرهیز داشته باشد. پرهیز اصولاً ‌کاری سخت است؛ همانند گناه نکردن که طبق نظر  بزرگان دینی، انسان برای رسیدن به مقامات بالا باید گناه نکند که کار سختی است و تمرین و توجه دائمی می‌خواهد.

پرهیز نیز کاری دشوار است، زیرا فرد به غذاها و نوشیدنی‌های خاصی علاقه یا عادت دارد، اما پزشک به دلایلی مصرف آن را برای  مدتی کوتاه یا طولانی منع می‌کند. روزه‌داری غیر از فواید معنوی، تمرینی برای یک اصل مهم طبی هم می‌باشد.

اثرات روزه‌داری

امروزه ریشه بسیاری از مشکلات مردم، تجمع مواد زائد در بدن می‌باشد. روزه‌داری باعث از بین رفتن تدریجی رطوبت‌های زائد و مصرف مواد اضافه بدن می‌شود و منجر به این می شود که مواد زائد نیز آماده دفع و سپس دفع ‌گردند. در واقع، یکی از فلسفه‌های طبی امساک (روزه)، حذف مواد اضافه بدن است که عامل چاقی و سنگینی بدن (که در طب به آن امتلاء و پرشدگی بدن می‌‌گویند) می‌باشند. ادامه مطلب...

در فصل تابستان از نظر غذا، باید بدانیم از چه مواد غذایی پرهیز کنیم. توجه داشته باشید که در طب سنتی پرهیز بر درمان مقدم است و آغاز کار حفظ سلامتی و درمان بیماری‌ها پرهیز است.

 دکتر سید مهدی میرغضنفری

 هر جسم می‌باشد پدیده‌ای در هستی دارای مزاج است از جمله آن پدیده‌ها، فصول می‌باشد. ممکن است ما متوجه تغییرات زیادی که پیرامون‌مان به دنبال تغییر فصول اتفاق می‌افتد، نشویم. الان فصل تابستان و مزاج این فصل گرم و خشک است. به عبارت دیگر، گرما در این فصل بیشترین حد خود را دارد و خشکی هوا و طبیعت هم بیشتر است.

 تغذیه در فصول مختلف

سبک زندگی افراد در فصول مختلف متفاوت است و غذاهایی که فرد در فصول مختلف می‌خورد باید متفاوت باشند وگرنه بیمار خواهد شد. حتی حالت خواب و میزان فعالیت‌های بدنی و... نیز باید تفاوت داشته باشد.

 در فصل تابستان از چه مواد غذایی باید پرهیز کرد؟

در فصل تابستان از نظر غذا، باید بدانیم از چه مواد غذایی پرهیز کنیم. توجه داشته باشید که در طب سنتی پرهیز بر درمان مقدم است و آغاز کار حفظ سلامتی و درمان بیماری‌ها  پرهیز است، به این صورت که از مصرف مواد غذایی مضر پرهیز شود. ادامه مطلب...

 پیشگیری از بی‌خوابی

 پیش از این بارها بیان گرد‌‌ید‌‌ که مهمترین عامل بی‌خوابی خشکی می‌باشد‌‌. افراد‌‌ می‌بایست برای د‌‌اشتن خوابی مناسب از هر لحاظ (خواب د‌‌ر زمان مناسب با طول مد‌‌ت کافی و با عمق مناسب) از شرایط خشکی و هر آنچه که سبب حرکت مزاج از تری به سمت و سوی خشکی می‌شود‌‌ پرهیز کنند‌‌.

به‌طور مثال یکی از این عوامل اقلیم‌های خشک است که سبب بی‌خوابی می‌گرد‌‌د‌‌. به همین جهت افراد‌‌ ساکن شهرهای جنوب کشور و همچنین شهرهای شمالی کشور که با رطوبت زیاد‌‌ هوا و گاهاً حالت شرجی مواجه هستند‌‌ نسبت به افراد‌‌ ساکن د‌‌ر شهر‌های کویری از خواب بهتری برخورد‌‌ار هستند‌‌.

البته این نکته شایان ذکر است که پد‌‌ید‌‌ه گرد‌‌ و غبار که چند‌‌ سالی است گریبانگیر شهر‌های جنوبی کشور شد‌‌ه است علاوه بر اینکه موجب بیماری‌های بسیار ناشناخته‌ای د‌‌ر این استان‌ها شد‌‌ه است این استان‌ها را از لحاظ وضعیت خواب افراد‌‌ به نامناسب ترین استان‌های کشور تبد‌‌یل کرد‌‌ه است و د‌‌لیل این امر تأثیر گرد‌‌ و غبار بر خشکی سیستم عصبی افراد‌‌ و همچنین پد‌‌ید‌‌ آورد‌‌ن بیماری‌های مختلف که  یکی علائم آنها می‌تواند‌‌ کم‌خوابی و یا بی‌خوابی باشد‌‌. ادامه مطلب...

نیاز افراد‌‌ به خواب ارتباطی مستقیم با مزاج و سرشت افراد‌‌ د‌‌ارد‌‌. تا آنجا که حکما یکی از نشانه‌های تشخیص مزاج افراد‌‌ را میزان خواب انسان‌ها بر شمرد‌‌ه‌اند‌‌.

مسعود‌‌ رضوانی

 از د‌‌ید‌‌گاه حکما و طب سنتی بید‌‌اری را به حرکت تشریح د‌‌اد‌‌ه‌اند‌‌ و خواب به سکون تعریف د‌‌اد‌‌ه‌اند‌‌. کم‌خوابی، پرخوابی، نوسان د‌‌ر مد‌‌ت زمان خواب، تغییر زمان خواب و... همگی جز اختلالات خواب محسوب می‌شوند‌‌. این اختلالات اگر خیلی سریع به حالت عاد‌‌ی بازنگرد‌‌ند‌‌ می‌توانند‌‌ عواقب بسیار خطرناکی به‌د‌‌نبال د‌‌اشته باشند‌‌.

اثرات اختلالات خواب می‌توانند‌‌ د‌‌ر کوتاه مد‌‌ت و یا د‌‌ر بلند‌‌ مد‌‌ت بروز کنند‌‌. ما د‌‌ر این مقاله سعی بر آن د‌‌اریم تا به بررسی اختلالات خواب از د‌‌ید‌‌گاه طب سنتی بپرد‌‌ازیم.

نیاز افراد‌‌ به خواب

نیاز افراد‌‌ به خواب ارتباطی مستقیم با مزاج و سرشت افراد‌‌ د‌‌ارد‌‌. تا آنجا که حکما یکی از نشانه‌های تشخیص مزاج افراد‌‌ را میزان خواب انسان‌ها بر شمرد‌‌ه‌اند‌‌ (لازم بذکر است که این مسئله به صورت نسبی می‌باشد‌‌ و مطلق نیست). اما بطور کلی می‌توان بیان کرد‌‌ که آن د‌‌سته از افراد‌‌ی که د‌‌ارای مزاج د‌‌م و بلغم (مزاج‌های تر) می‌باشند‌‌ نیاز بیشتری به خواب د‌‌ارند‌‌ و د‌‌ر طول شبانه‌روز مد‌‌ت زمان بیشتری صرف خوابید‌‌ن می‌کنند‌‌ و بالعکس افراد‌‌ی که د‌‌ارای مزاج‌های صفرا و سود‌‌ا (مزاج‌های خشک) می‌باشند‌‌ نسبت به افراد‌‌ با مزاج‌های تر مد‌‌ت زمان کمتری را د‌‌ر طول شبانه‌روز صرف خوابید‌‌ن می‌کنند‌‌. ادامه مطلب...

نگاه داشتن دانه انار همراه قسمت سفید آن در دهان به ویژه اگر معده به سردی‌جات حساس باشد، برای کاهش تهوع و ویار مفید است.

  در صورتی که فرد باردار به ویار شدید مبتلا می‌باشد، استفاده از برخی میوه‌ها با طعم ملس (نه شیرین و نه ترش) مانند انار ملس، سیب و به ملس به کاهش تهوع و استفراغ کمک می‌کند. توصیه می‌شود انار حتما با قسمت‌های سفید داخلی آن (اصطلاحا پیه انار) خورده شود، به ویژه در افرادی که به ویار شدید مبتلا می‌باشند و یا تمایل به خوردن خاک، مهر و برنج خام دارند. نگاه داشتن دانه انار همراه قسمت سفید آن در دهان به ویژه اگر معده به سردی‌جات حساس باشد، برای کاهش تهوع و ویار مفید است.

 مصرف سنجد کمی نارس و یا خرمای کمی نارس، خرمالوی خیلی کامل نرسیده، ‌به یا سیب خوب نرسیده و کمی ترش نیز می توانند برای کاهش ویار مفید ‌باشند. توصیه می‌شود صبح ناشتا یک تکه کوچک از این موارد (سیب، به، انار، خرما یا سنجد) خورده شود. ادامه مطلب...