با نگاهی به طب سنتی و تطبیق آن با علوم امروزی در می‌یابیم که حکمای پیشین با چه ظرافت، دقت و حساسیتی به مواردی که ما امروزه به‌عنوان اصول تغذیه صحیح آنها را می‌شناسیم، اشاره نموده‌اند

بهناز عباسی‌مقدم کارشناس ارشد تغذیه

با نگاهی به طب سنتی و تطبیق آن با علوم امروزی در می‌یابیم که حکمای پیشین با چه ظرافت، دقت و حساسیتی به مواردی که ما امروزه به‌عنوان اصول تغذیه صحیح آنها را می‌شناسیم، اشاره نموده‌اند .

زمستان باعث زکام، آبریزش بینى، سرفه و به طور کلى بنا به اصطلاح حکماى طب سنتى باعث افزایش امراض بلغمی ‌می‌شود. در حقیقت در صورت سالم بودن اعضاى قفسه سینه صدرى نظیر ریه، رطوبت از مجارى بینى و دهان خارج مى‌شود.

دکتر فاطمه مرادی؛ پزشک عمومی

 مزاج زمستان سرد و تر است. سرما به دلیل فاصله زیاد زمین از خورشید است و رطوبت و نمناکى هوا به دلیل بارش برف و باران به وجود می‌آید. البته در سرزمین‌هایى مثل هند و بنگلادش که در زمستان بارندگى ندارند، شرایط متفاوت است. زمستان باعث زکام، آبریزش بینى، سرفه و به طور کلى بنا به اصطلاح حکماى طب سنتى باعث افزایش امراض بلغمی ‌می‌شود. در حقیقت در صورت سالم بودن اعضاى قفسه سینه صدرى نظیر ریه، رطوبت از مجارى بینى و دهان خارج مى‌شود و در غیر این صورت درگیرى ریوى، دندان، گوش و سایر اعضا رخ می‌دهد. ادامه مطلب...

مصرف مداوم چای پونه و چای بابونه در فصل زمستان قدرت سیستم ایمنی را افزایش می‌دهد.

بهناز عباسی مقدم؛ کارشناس ارشد تغذیه

 سرماخوردگی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های بشر در طول زندگی است و علائمی همچون آبریزش بینی، زکام، سرفه، گلودرد و عفونت سینوس‌ها دارد. در طب سنتی، این ‌ترشحات را که از بینی خارج می‌شود، زکام و‌ترشحات پشت حلق را نزله می‌نامند. این‌ ترشحات موادی بیماری‌زا هستند که باید پاک شوند و به هیچ وجه نباید مانع خروج آنها شد.

استفاده از گیاهان خلط‌آور، ضدعفونی کننده و نرم کننده سینه و ضد آبریزش بینی به اشکال مختلف، نظیر جوشانده، بخور، ملین و...در گذشته بسیار مرسوم بوده است. اما هرگونه دارویی که مانع آبریزش بینی در هنگام سرماخوردگی شود، مضر است و باعث احتباس‌ ترشحات در بدن و غلیظ شدن و تبدیل آنها به نزله می‌شود که نزله خود عامل بیماری‌های گوناگون می‌باشد.

مصرف آنتی‌هیستامین

متاسفانه مصرف آنتی هیستامین و قرص سرماخوردگی و انواع قرص‌هایی که حاوی آنتی هیستامین هستند، از آبریزش بینی جلوگیری و در عملکرد طبیعی بدن اختلال ایجاد می‌کند. در هنگام سرماخوردگی به پشت (طاقباز) نخوابید و نیز زیر سر را با بالش بلند نگه دارید تا مانع ریختن ‌ترشحات مذکور به حلق و ریه شود. ادامه مطلب...

نوشیدن آب خیلی سرد یا آب حاصل از ذوب شدن یخ موجب افزایش خلط سودا در بدن می‌شود و در نتیجه سیستم ایمنی بدن بشدت ضعیف می‌‌گردد. البته نوشیدن آب خنک بلا مانع می‌‌باشد.

فرجاد عباسی؛ محقق و مدرس طب سنتی-اسلامی، عضو موسسه تحقیقات حجامت ایران

 سرماخوردگی یا به تعبیر حضرات معصومین(ع)همان زکام را می‌‌توان یک بیماری دانست که البته به خودی خود از بروز چند بیماری دیگر جلوگیری می‌‌کند. اما استفاده بی حد وحصر از کود‌‌های شیمیایی و سفید کردن و تصفیه نمودن بی‌مورد نعمت‌‌های خداوندی همچون شکر سرخ، برنج قهوه‌ای، آرد گندم کامل،روغن زیتون بکر و نمک معدن یا دریا و مصرف گسترده آنتی‌بیوتیک‌‌ها، آنچنان بنیه و بدن افراد را ضعیف کرده که عارضه سرماخوردگی یا زکام موجب از پا درآمدن افراد و فلج شدن چند روزه زندگی آنها گشته است و نه تنها فرد مبتلا، از سرماخورگی سودی نمی‌بیند بلکه حداقل دچار یک عفونت دیگری همچون گلودرد یا عفونت کلیه و غیره می‌شود.

این در حالی است که اگر فرد، با تغذیه طبیعی و حکیمانه از بنیه کافی برخوردارباشد و همچنین تمهیدات پیشگیرانه طب سنتی-اسلامی را به کار ببندد، اگر هم سرما بخورد، این سرماخوردگی بیش از یک روز طول نمی‌کشد و همان یک روز هم احساس ضعف و بیحالی محسوسی نخواهد کرد و در عین حال از فواید سرماخوردگی یا همان زکام طبق فرمایش معصومین(ع) بهره مند خواهد شد. اما حقیقت این است که اکثر افراد با سرماخوردگی، آنچنان سیستم دفاعی‌شان درگیر و تضعیف می‌شود که چند ساعت بعد از آن دچار آنژین گلو، عفونت کلیه و یا حتی وماتیسم قلبی می‌‌شوند. لذا بکار بستن تمهیدات ذیل هم برای پیشگیری و هم برای درمان این بیماری توصیه می‌‌گردد. ادامه مطلب...

اگر سیستم ایمنی عملکرد ابتیموم یا کامل داشته باشد بیماری خود ایمنی چگونه به وجود آید و یا عوامل عفونی چگونه می‌توانند موجب بیماری‌های مهلک شوند و همینطور است سیستم گردش خون، قلب، گوارش، مغز و اعصاب، استخوان‌ها و سایر ارگان‌ها.

حال سوال اینجاست که مگر می‌شود منشاء همه بیماری‌ها معده و تغذیه باشد؟ اگر بیماری‌هایی مثل سوء هاضمه را کنار بگذاریم، بیماری‌هایی به نظر می‌آیند که به ظاهر هیچ ارتباطی به معده و تغذیه ندارند مثلا بیماری‌های خود ایمنی یا اغلب سرطان‌ها و یا مهم‌تر از همه بیماری‌های ژنتیکی؛ پس چگونه می‌توان گفت که این بیماری‌ها به معده و تغذیه مربوط است و اساسا اگر این حدیث موثق است چگونه می‌توان از این عقیده دفاع کرد و در صورت اثبات چگونه از آن برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها، حفظ سلامت و یا درمان آنها استفاده نمود؟

همانگونه که می‌دانیم بیماری در واقع خارج شدن بدن انسان و ارگان‌های آن از حالت طبیعی است؛ یعنی در حالت بیماری بسته به نوع آن کل بدن و یا قسمتی از آن دچار اختلال در عملکرد می‌شود. بدن انسان از ارگان‌ها و ارگان‌ها از سلول‌ها تشکیل شده‌اند، لذا می‌توانیم بگوییم اگر تمام سلول‌ها درست کار کنند و هیچ مشکلی نداشته باشند، ارگان‌ها نیز مشکلی نخواهند داشت و اگر ارگان‌ها درست کار کنند، کل بدن انسان در سلامت کامل خواهد بود و فرد هیچ بیماری نخواهد داشت. ادامه مطلب...

خداوند متعال دستورات فراوانی برای سلامت جسم بشر نازل کرده است که اگر کسی به طور کامل تمام این دستورات مادی و معنوی را رعایت کند، قاعدتا هرگز نباید بیمار شود و یا در اثر بیماری بمیرد، الا به مصالح الهی.

دکتر حسن محمدحسین اکبری

 طب چون موجب پیشگیری از بیماری‌ها و درمان آنهاست، در بهره‌وری از مواهب زندگی از تمام علوم بالاتر است و شاید دلیل فرمایش رسول مکرم اسلام مبنی بر علم بر دو گونه است، دانش دین‌ها و دانش بدن‌ها نشان دهنده همین امر مهم باشد. اول طبیب، خود حضرت باری تعالی است که در قرآن از زبان حضرت ابراهیم خلیل می‌فرماید و اذا مرضت فهو یشفین (وقتی بیمار می‌شوم او (حضرت حق) مرا شفا می‌دهد).

در واقع، خداوند متعال همانگونه که دستورات فراوانی را برای سعادت روح انسان فرستاده دستورات فراوانی نیز برای سلامت جسم بشر نازل کرده است که اگر کسی به طور کامل تمام این دستورات مادی و معنوی را رعایت کند، قاعدتا هرگز نباید بیمار شود و یا در اثر بیماری بمیرد، الا به مصالح الهی. ادامه مطلب...

طب سنتی ایران نه تنها دانش طبی تمدن‌های گذشته را به صورتی جدید و مدون به نسل‌های بعد انتقال داد، بلکه دانشمندان این مکتب پایه‌گذار روش مشاهده و تجربه علمی بودند.

برای اولین بار واژه «درمان» و «پزشکی» در این مکتب جاری شد. در این مکتب علاوه بر پزشکی به بهداشت نیز ارج نهاده شد و حتی بر پزشکی برتری یافت. اگر بیماران واگیردار از دیگران جدا نمی‌شدند و آنها را بیمار می‌کردند، مقصر به حساب می‌آمدند.

تا 700 سال قبل از میلاد مسیح (ع) اصولا اثری از ورود طب یونانی و بقراطی به ایران دیده نمی‌شود و بعدها بر اثر اختلاط ایرانی‌ها با سایر اقوام (در نتیجه فتوحاتی که نصیب پادشاهان هخامنشی شد)، علاوه بر طب مخصوص سرزمین ایران، از سایر مکاتب نیز بهره گرفته شد و حتی بعضی معتقدند که اصول و مبانی پزشکی، اول از ایران به یونانیان منتقل شد.

به هر حال از حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح (ع) آثار علوم یونانی در ایران مشاهده می‌گردد و چنان که از آثار ایران باستان نتیجه‌گیری می‌شود، از نظر تاریخی، مکتب زردتشت یا مزدیسنا خیلی زودتر از مکتب طب یونان وجود داشته است. اصولا ورود کلمه پزشک و جدا ساختن خرافات و موهومات از درمان و واگذاری درمان به طبیب را در مکتب مزدیسنا می‌بینیم. ادامه مطلب...

روش‌های طب سنتی از کشوری به کشور دیگر و از فرهنگی به فرهنگ دیگر، به دلیل اختلافات فرهنگی، تاریخی، گرایشات فردی و فلسفی، متفاوت است. تاریخچه طولانی استفاده از طب سنتی نوعی تایید بر مورد اطمینان بودن و اثربخشی طب سنتی است.

دکتر محمود خدادوست؛ دانشجوی دانشکده طب سنتی

 در بیانیه طب سنتی سازمان جهانی بهداشت (سال 1978) طب سنتی این گونه تعریف شده است:
«مجموعه علوم نظری و عملی که در تشخیص طبی، پیشگیری و درمان بیماری‌های جسمی، ذهنی یا ناهنجاری‌های اجتماعی به کار می‌رود و به صورت گفتاری یا نوشتاری از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است.»

در سال 2000 میلادی با تجدید نظر، طب سنتی را این گونه تعریف نموده‌اند:
«طب سنتی واژه‌ای است که به سیستم‌های طب سنتی مانند طب سنتی چین‌، آیروودای هند، طب یونانی، طب عربی و همچنین به انواع مختلف طب بومی ‌اطلاق می‌شود.»

درمان‌های طب سنتی شامل دارو‌درمانی (استفاده از گیاهان دارویی، اجزاء حیوانی و معدنی)، روش‌های غیر دارویی (مانند طب سوزنی، ماساژ‌، درمان‌های روحی روانی) و در مجموع شامل کلیه اقدامات بهداشتی، رویکردها، اطلاعات و باورهایی می‌باشد که به اشکال مختلف دارویی و غیر دارویی، برای حفظ سلامتی، درمان، تشخیص و پیشگیری از بیماری‌ها به کار می‌روند. ادامه مطلب...

استفاده از سبوس در بهار بسیار مفید است. در کل استفاده از ملین‌ها در فصل بهار خوب است.

 مقداری (حدود یک سوم حجم آن، بسته به اندازه تمایل به شیرینی و ترشی) شکر یا پودر قند به آن اضافه شود. روی حرارت آن را هم بزنند تا کم حجم و غلیظ شود. به این ترتیب مایه شربت به دست می‌آید. مصرف این شربت در روزهای آخر زمستان و اول بهار مفید است. می‌توان به این شربت مقداری خاکشی هم افزود. چون خاکشی تمیزکننده و دفع‌کننده مواد زائد و خنک‌کننده بدن است و برای کبد هم بسیار مفید است.

خوردن آش آلو، آش سکنجبین، آش انار، آش دوغ (آش‌های رو به خنک)، آش‌های حاوی آب یا عصاره زرشک یا انار یا سماق هم مفید است. محتویات این آش‌ها به این صورت است که بیشتر حاوی سبزیجات تازه و دارای مقداری لپه و برنج می‌باشند. می‌توان گوشت‌های لطیفی مثل بال یا گردن مرغ یا مختصری از گوشت‌ چرخ کرده و قلیه شده بره در آن استفاده نمود.

در نیم ساعت آخر پخت آش، یکی از موارد گفته شده (مثلا یک فنجان آبغوره، آب انار، آب زرشک، سکنجبین ملس یا آب لیمو) را می‌توان اضافه نمود. می‌توان به آش‌ها تنوع داد و هر روز یکی از این موارد را اضافه کرد. این غذا به‌ویژه برای افراد چاق و تنومند با مزاج گرم و برای اکثر افراد در این فصل مفید است، ولی افراد باید سعی کنند هنگام مصرف این آش نفخ نداشته باشند، چون این آش ممکن است باعث افزایش نفخ شود. در صورتی که معده فرد سرد است، مصرف این آش مضر است. ادامه مطلب...