پرسش: ماهی شوریده در مقایسه با سایر ماهی ‏ها چه مزایایی دارد و افرادی که بیشتر این ماهی را برای خوردن انتخاب می‏ کنند باید به چه نکته‌هایی توجه داشته باشند؟
  ادامه مطلب...

پرسش: اگر تاریخ مصرف خامه‏ های اسپری که برای تزئین دسرها مورد استفاده قرار می‏ گیرند، ‏گذشته باشد اما هنگام استفاده طعم و شکل ظاهری‌شان تغییر نکرده باشد، باز باید آنها را دور انداخت و از مصرفشان صرف‌نظر کرد؟

پاسخ مهندس مرتضی مشایخ، متخصص صنایع غذایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:

بر اساس مباحث تغذیه‌ای، گفته می‌شود محصولی که تاریخ انقضایش سرآمده، به شرط اینکه محصول فاسدشدنی نباشد، تا یک هفته بعد از تاریخ انقضا قابلیت مصرف دارد اما کیفیت کالا کاهش پیدا خواهد کرد.

در واقع، کیفیت محصول تا زمان سر رسیدن تاریخ انقضایش باید به اندازه 90 درصد حالت اولیه و تازه خود باقی مانده باشد اما بعد از تاریخ انقضا به‌تدریج کیفیت محصول کم خواهد شد.

فرایند تولید خامه‌های اسپری‌ای به شکلی است که وقتی درون قوطی‌های مخصوص اسپری قرار می‌گیرند کاملا استریل هستند و همین مورد باعث می‌شود خیلی دیر فاسد شوند. هر چند طعم، مزه و شکل ظاهری خامه‌ای که تاریخ انقضایش سرآمده تغییر نکرده اما قطعاً کیفیت اولیه‌اش را نخواهد داشت.

با این حال تا یک هفته پس از تاریخ انقضا می‌توان آن را مصرف کرد اما اگر یکی- دو ماه از تاریخ انقضای آن گذشته نباید مصرف شود.

این قانون در مورد همه محصولات خوراکی صدق می‌کند.

هفته نامه سلامت551

به گزارش خبرنگار کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ عمر مفید برخی از مواد غذایی که از نظر قانونی باید روی محصول به طور مشخص و واضح درج شود نمی‌تواند نشان‌دهنده واقعی کیفیت برخی مواد غذایی در مدت زمانی مشخص باشد. به گفته برخی از محققان بریتانیایی، برخی از مواد غذایی بعد از انقضاء درج شده بر روی آن‌ها نیز قابل استفاده و سالم هستند.

گاهی اوقات تاریخ درج‌شده روی محصول به این معنا است که تا آن زمان محصول تازه و باطراوت است اما بدین معنا نیست که بعد از آن تاریخ مصرف آن خطرناک و مضر است. در اینجا به برخی از این مواد غذایی و محصولات اشاره می‌کنیم:

تخم‌مرغ
اگر تخم‌مرغ به‌درستی در یخچال نگهداری شود می‌تواند 3 تا 4 هفته سالم بماند. برای این کار تخم‌مرغ‌ها را زمانی از یخچال خارج کنید که فورا می‌خواهید آن‌ها را استفاده کنید و حتی چند دقیقه قبل از استفاده آن‌ها را از یخچال خارج نکنید.

شیر  
یک هفته بعد از گذشتن تاریخ انقضاء درج شده بر روی کارتون‌های شیر هنوز هم می‌توان آن‌ها را مصرف کرد. در واقع فاسد شدن شیر را می‌توان به‌راحتی با توجه به ظاهر، بو و طعم آن تشخیص داد. 

سس کچاپ
اگر کچاپ را به درستی در یخچال نگهداری کنید کیفیت آن تا 6 ماه بعد از تاریخ انقضاء همچنان خوب می‌ماند. اگر هرگونه کپک یا بوی بدی را در آن احساس کردید دیگر آن را مصرف نکنید.

روغن زیتون
عمر مفید روغن زیتون می‌تواند تا 2 سال باشد. برای حفظ خواص مغذی آن توصیه می‌شود که آن را در محیطی خنک و تاریک نگهداری شود تا از فساد آن جلوگیری شود.

ترشیجات
عمر مفید شیشه ترشی که باز شده است تا یک سال است البته اگر آن را در یخچال نگهداری کنید.

سرکه
می‌توان گفت عمر مفید سرکه انتها ندارد و اگر تغییراتی در بو یا رنگ آن حس کردید مصرف آن را متوقف کنید.

چاشنی‌های غذا
چاشنی‌های غذا همچوم فلفل و دارچین تا دو سال بعد از انقضاء قابل استفاده هستند اما باید حتما آن‌ها را در شیشه و در مکانی خشک و تاریک نگهداری کرد.

منبع:healthy and natural life

منبع

سبززدایی و رنگ‌آمیزی مرکبات در ایران و جهان

پرسش: برای شستشو و نگهداری کلم بروکلی باید چه نکاتی را رعایت کرد تا ماندگاری این سبزی افزایش پیدا کند؟

پاسخ دکتر رضا صالحی محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ‏ها و عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:

کلم بروکلی جزو سبزی‌هایی است که قابلیت ماندگاری زیادی در فضای باز ندارد.

به همین علت باید زود به فروش برسد و زود هم مصرف شود.

به همین دلیل برای بسته‌بندی آن از سیستم‌های خلاء استفاده می‌کنند. یعنی هوا را از ظرف بسته‌بندی خارج می‌کنند تا کلم خراب نشود.

در خانه هم نمی‌توان کلم بروکلی را مدت زیادی نگه داشت، بنابراین باید به اندازه لازم آن را تهیه و بلافاصله هم مصرف کرد.

بهترین روش برای نگهداری کلم بروکلی این است که آن را بعد از شستشو خشک کنید تا آب بین گل آذین‌ها و گل‌های سر کلم باقی نماند و باعث زرد شدن نشود و سپس در یخچال بگذارید اما از آنجا که خشک کردن کلم پس از شستشو کار سختی است، توصیه می‏ شود کلم را درست قبل از مصرف بشویید.

هفته نامه سلامت/545

دکتر آراسب دباغ‌مقدم

متخصص بهداشت مواد غذایی و دبیر کمیته بهداشت مواد غذایی سازمان دامپزشکی کشور

اخیرا کمپینی در شبکه‌های اجتماعی شکل گرفته با این عنوان که «مرغ نخرید» و از مردم خواسته به‌دلیل مشکل‌های بهداشتی که مرغ‌ها دارند و عمده آنها بحث تکراری هورمون در مرغ است، از خرید مرغ خودداری کنند تا صنعت مرغداری وادار شود مرغ سالم تولید کند.

شاید بهتر باشد به جای صحبت درباره این کمپین از نظر علمی قضیه هورمون را در مرغ‌ها بررسی کنیم. در وهله اول باید بدانید هورمون‌ها روی سلول پرندگان تاثیری ندارند ولی روی پستانداران تاثیرگذارند. همچنین به شخصه در طول فعالیتم در هیچ سمینار، کنگره و نمایشگاهی ندیدم که هورمونی فروخته یا برای استفاده از آن تبلیغ شود. از سوی دیگر، هرکس که ادعا یا تصور می‌کند به مرغ‌ها هورمون می‌زنند، می‌تواند در شرکت‌های داخلی و خارجی دارویی دامپزشکی جستجو و از سایت‌های آنها بازدید کند و فهرست اقلام فروش محصول‌ها را ببیند که کدام شرکت هورمون رشد می‌فروشد.

یکی از مواردی که در ذهن مردم ایجاد شده، رشد سریع مرغ‌هاست در حالی که در گذشته مرغ‌های سنتی در مدت زمان بیشتری رشد می‌کردند. در مورد این ادعا نیز باید به این نکته توجه داشته باشیم که در دنیا نزدیک 100 سال است که روی اصلاح نژاد مرغ‌ها کار شده به گونه‌ای که با مصرف خوراک کمتر گوشت بیشتری تولید کنند.

در حقیقت، با این کار به اصطلاح ضریب تبدیل را بهبود بخشیدند به صورتی که مرغ‌ها به ازای یک کیلوگرم دان که می‌خورند، 600گرم گوشت تولید می‌کنند. این در حالی است که مرغ‌ها در گذشته در مدت زمان طولانی رشد می‌کردند و چنین کارکردی نداشتند. موضوع دیگر، بحث مدیریت مرغداری‌‌های صنعتی است که کارشناسان و تکنیسین‌های تحصیلکرده آنها را اداره می‌کنند و باید از نظر نور، هوا و تهویه نیز تحت ضوابط خاصی باشند.

بحث مهم دیگر جیره مرغ‌هاست که دامپزشک از نظر ویتامین‌ها، اسید‌های آمینه و ریزمغذی‌ها تنظیم می‌‌کند در صورتی که در مورد انسان اینقدر میزان دریافت ویتامین‌ها و ریزمغذی‌ها به طور دقیق تنظیم نمی‌شود. بنابراین نمی‌توان گفت مرغ‌های سنتی و قدیمی سالم‌تر از مرغ‌های صنعتی هستند. ما دهمین کشور تولید‌کننده مرغ هستیم و مرغ‌های ما به کشورهای همسایه مانند عراق و تاجیکستان نیز صادر می‌شود. در ضمن من از تمام متخصصان غدد دعوت می‌کنم اگر یک مورد بیماری یا مشکلی مشاهده کردند که ناشی از هورمونی باشد که به مرغ می‌زنند، حتما اطلاع دهند.

هفته نامه سلامت-542

مهندس محسن فرهادی، معاون فنی بهداشت محیط وزارت بهداشت
برخورد قضایی قاطع با نانوایی‌های متخلف

سال‌هاست بحث افزودنی‌های غیرمجازی مانند جوش شیرین، جوهر لیمو و بلانکیت به نان‌های سنتی مطرح است و به عوامل مختلفی مثل فصل و نانوا یا کارگری که نان را تهیه می‌کند، بستگی دارد. به‌طور مثال، برخی نانواها در فصل گرما برای افزایش ماندگاری خمیر به آرد، نمک بیشتری اضافه می‌کنند ولی این تخلف‌ها آنقدر نیست که نگران‌کننده باشد و در مجموع در حد 2 تا 3 درصد است.

در مورد بلانکیت نیز همین‌طور است ولی مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که تشخیص بلانکیت در خمیر هم برای مردم و هم برای بازرسان ما سخت بوده و ما باید از خمیر نمونه بگیریم و کار آزمایشگاهی انجام دهیم تا از وجود بلانکیت مطمئن شویم. البته راه‌های غیرمستقیمی نیز برای تشخیص افزودنی‌ها به نان وجود دارد که در حال حاضر بازرسان ما در حال تجهیز به کیت‌های موبایل هستند تا از این طریق کنترل روی نان‌های سنتی بیشتر شود.

در کل، هر چه نظارت بازرسان بر نان‌های سنتی بیشتر باشد امکان تخلف نیز کمتر خواهد بود. بازرسان ما در بازدید از نانوایی‌ها اعلام کرده‌اند که افزودن هر نوع افزودنی به نان سنتی غیرمجاز است ولی گاهی گفته می‌شود که نانواها از مضرات ماده‌ای مانند بلانکیت بی‌اطلاع هستند و تحت تاثیر تبلیغات برخی افراد سودجو قرار می‌گیرند در حالی که اصلا این‌گونه نیست و آن تعداد کمی که از بلانکیت استفاده می‌کنند، آگاهانه این کار را انجام می‌دهند، هدفشان نیز تغییر کیفیت نان به منظور افزایش فروش‌شان است و اقدام ما در مواجهه با این نانوایی‌ها برخورد قضایی و پلمپ آن خواهد بود. البته استفاده از بلانکیت در همه مناطق کشور یکسان نیست و در نانوایی‌های استان تهران این تخلف بیشتر دیده می‌شود و به ترتیب در تهیه نان‌های بربری، تافتون و لواش این ماده بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جالب است بدانید نان سنگک از نظر میزان افزودنی‌های غیرمجاز سالم‌ترین نان است و با وجود آنکه ممکن است آرد آن نسبت به گذشته سبوس کمتری داشته باشد و حتی از آرد نان‌های دیگر تهیه شود ولی فرمولاسیون و نحوه پختش به شکلی است که اصلا نمی‌توان به آن جوش شیرین یا سایر افزودنی‌ها را اضافه کرد.

در کل، ما برای مقابله با نانواهایی که افزودنی‌های غیرمجاز به نان می‌زنند 3 اقدام را انجام داده‌ایم؛ اول آنکه از توان خود اصناف و اتحادیه نانواها استفاده می‌کنیم به صورتی که اصناف خودشان بر عملکرد زیرمجموعه‌شان نظارت داشته باشند.

دومین اقدام، تشدید کنترل بیشتر ما بر نانوایی‌هاست به گونه‌ای که در صورت مشاهده تخلف برخورد قضایی قاطع انجام می‌دهیم و سومین اقدام ما این است که با کمک سازمان غذا و دارو، نانوایی‌ها رتبه‌بندی شوند تا با این کار رقابت سالم بین آنها ایجاد کنیم.

هفته نامه سلامت-541

دکتر زهرا عبداللهی مدیردفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت از عوارض برخی نان‌های سفید پرده برمی‌دارد
نان، بلانکیت، سرطان

مهدیه آقازمانی

«نان‌های سفید مشتریان بیشتری دارد.» این جمله توجیه بسیاری از نانواهاست برای استفاده از ماده‌ای موسوم به بلانکیت. جوهر قند یا بلانکیت یک ماده شیمیایی سمی است که در صنایع رنگرزی و کاغذسازی کاربرد دارد و از کشورهایی مانند چین و‌ آلمان وارد کشور می‌شود، اما طبق قانون به‌دلیل عوارض زیادی که جوهر قند برای سلامت دارد، استفاده از آن در پخت نان ممنوع شده اما خبرهایی شنیده می‌شود مبنی بر اینکه برخی از نانواها با تبلیغات افرادی سودجو برای سفیدتر شدن نانشان از بلانکیت استفاده می‌کنند. دکتر زهرا عبداللهی، متخصص تغذیه و مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت نیز در گفت‌وگو با «سلامت» به عوارض استفاده از این ماده سرطان‌زا اشاره می‌کند که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

ادامه مطلب...

روز دامپزشکی، شبکه‌های اجتماعی و خبرهای دروغ

دکتر آراسب دباغ مقدم

دامپزشک و متخصص بهداشت مواد غذایی، نایب رئیس کمیته تخصصی بهداشت مواد غذایی سازمان دامپزشکی کشور

14 مهر روز دامپزشکی است و از آنجا که امسال توجه ویژه‌ای به ایمنی مواد غذایی شده، شعار روز دامپزشکی نیز همان شعاری است که از سوی سازمان بهداشت جهانی کنار شعار فرعی سال‌های گذشته یعنی «دام سالم، غذای سالم، انسان سالم» تعیین شده است. از جمله دغدغه‌های امروز حوزه دامپزشکی، وضعیت سلامت فراورده‌های غذایی با منشاء دامی است زیرا در کشور هنوز فرایندی وجود ندارد تا به‌‌‌واسطه آن ماده غذایی آلوده پس از فرآوری به ماده غذایی سالم تبدیل شود، بنابراین تامین مواد اولیه سالم جزو اولویت‌هاست و این مهم تحقق نخواهد یافت مگر با اعمال نظارت‌های سختگیرانه بر فعالیت دامپروری‌های صنعتی و سنتی، مرغداری‌ها، مراکز پرورش آبزیان و کندوهای زنبور عسل.

متاسفانه در این بخش، ناهماهنگی بین سازمان‌های ذی‌ربط مانند سازمان استاندارد، وزارت بهداشت،سازمان دامپزشکی و... باعث نشر خبرهایی می‌شود که گاه و بی‌گاه نگرانی‌هایی را برای مصرف‌کنندگان به وجود می‌آورد؛ خبرهایی مثل وجود سرب در گوشت مرغ، استفاده از عبارت داروهای هورمونی به جای داروهای آنتی‌بیوتیکی و... که البته اصلاحیه‌هایی در مورد هریک از آنها منتشر شده و امیدواریم در انتشار اخبار بعدی، کارشناسی بیشتری انجام شود.

مورد دیگری که این روزها چالش‌برانگیز شده، اطلاعاتی است که به صورت پیام‌های بلند و کوتاه در شبکه‌های اجتماعی رد و بدل می‌شود و در بیشتر موارد پایه علمی‌ای ندارند. حتی فیلم‌هایی که در این شبکه‌ها منتشر می‌شوند در بیشتر موارد مونتاژ شده است و واقعیت را توصیف نمی‌کنند. از این رو، از تمامی هموطنان می‌خواهم از سایت سازمان‌هایی مانند سازمان دامپزشکی کشور، سازمان غذا و دارو یا وزارت بهداشت برای پیگیری صحت و سقم اخباری که از اطرافیان خود می‌شنوند، استفاده کنند زیرا نشر فیلم‌ها و اخبار یادشده در بیشتر موارد با هدف به زمین زدن رقبا و تخریب وجهه برندهای معتبر انجام می‌شود.

هفته نامه سلامت-541

هشدار دکتر سیدفرزاد طلاکش دبیر ستاد کشوری ترویج مصرف تخم‌مرغ به مناسبت روز جهانی تخم‌مرغ
تخم‌مرغ شانه‌ای نخرید!

در «تقویم سلامت» یک روز خاص وجود دارد که شاید خیلی‌ها از وجودش بی‌خبر باشند؛ روز جهانی تخم‌مرغ! 9 اکتبر مصادف با 17 مهرماه روز جهانی تخم‌مرغ؛ محصولی که همواره سوال‌های زیادی درباره خرید و مصرف آن مطرح بوده و هست. سوال‌هایی مانند اینکه تخم‌مرغ شانه‌ای بهتر است یا بسته‌بندی؟

تخم‌مرغ را می‌توان در دمای محیط نگهداری کرد یا نه؟ و اینکه تفاوت تخم‌مرغ‌هایی با بسته‌بندی‌های مختلف چیست؟ از این‌رو، در صفحه «تقویم سلامت» این شماره پای صحبت‌های دکتر سیدفرزاد طلاکش، دبیر ستاد کشوری ترویج مصرف تخم‌مرغ نشستیم تا پاسخ سوال‌های خود را از ایشان بگیریم.

ادامه مطلب...