«میزگرد تغذیه» درباره روند کاهش وزن خانم میترا محمدرضایی با حضور دکتر محمدرضا وفا متخصص تغذیه
دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده متخصص پوست و دکتر احمد باقری‌مقدم متخصص پزشکی ورزشی
کارشناسان تغذیه می‌گویند بهترین، موثرترین و علمی‌ترین راه کاهش وزن، وزن کم کردن تدریجی آن هم به کمک ورزش و رژیم غذایی است اما گاهی افراد چاق و دارای اضافه وزن برای اینکه سریع‌تر وزن کم کنند دنبال راه‌های میانبر می‌روند و علاوه بر اینکه پس از مدتی به وزن قبلی‌شان برمی‌گردند دچار عوارض و مشکل‌های نامطلوبی نیز می‌شوند، اما میهمان این هفته «میزگرد تغذیه» یکی از افرادی است که آهسته و پیوسته وزن کم کرده است. میترا محمدرضایی، خانم 22ساله، با قد 170 سانتی‌متر است که طی یک سال 23 کیلوگرم وزن کم کرده و وزنش را از 90 به 67 کیلوگرم رسانده است. با «میزگرد تغذیه» این هفته همراه شوید تا نظر متخصصان «سلامت» را درباره رژیم غذایی ایشان بدانید.
6+14توصیه آسان برای اینکه بتوانید به کودکان زیر 1 سال و بالای 1 سال دارو بدهید
بسیاری از مادران می‌گویند دارو دادن به کودکان یکی از سخت‌ترین کارهاست.
مادر جولیای 2 ساله می‌گوید بارها مجبور شده سر ساعت معینی 5/2 میلی‌لیتر شربت به کودکش بدهد اما در نهایت متوجه شده 4/2 میلی‌لیتر آن در قاشق و روی شلوار و کف زمین باقی‌مانده است.
مادر جاناتان 1ساله هم بارها با هزاران بازی، دارویی را به دخترش داده و او با یک استفراغ ساده، تلاش او را هدر داده است.
در چنین شرایطی چه باید کرد؟ بهترین روش برای دارو خوراندن به کودکان چیست؟ آیا می‌توانیم داروی کودک را در آبمیوه یا غذایش بریزیم؟ اگر کودک استفراغ کرد، چطور؟
پرسش‌هایی از این قبیل ممکن است ذهن بسیاری از مادرانی را که کودک خردسال دارند، درگیر کند. ما در ادامه سعی می‌کنیم به هر آنچه میتواند ذهن یک مادر را در رابطه با دارو دادن به کودک درگیر کند، پاسخ دهیم.
اما پیش از آن ذکر چند نکته مهم و کلی ضروری به نظر می‌رسد:
دکتر رسول علیان‌نژاد فوق‌تخصص ریه می‌گوید احتمال ابتلای سیگاری‌ها به سرطان ریه 30 برابر احتمال ابتلای غیرسیگاری‌ها به این سرطان است
یوهان کرایف هلندی، اسطوره فوتبال هلند، همیشه مورد ستایش فوتبال‌دوستان و رسانه‌ها بوده و هست اما کرایف هلندی یک اشکال بزرگ داشته که 50 سال با او همراه بوده است و متاسفانه سال‌ها اهمیتی به آن نمی‌داده است. اشکال بزرگ او سیگارهای هلندی کنار لبش است که همیشه باد انتقادها را به سویش روانه می‌کرد. این انتقادها بی‌مورد هم نبوده چرا که مصرف سیگار کرایف این روزها با اعلام ابتلایش به سرطان ریه خبرسازتر شده است. دکتر رسول علیان‌نژاد، فوق‌تخصص ریه و عضو هیات‌علمی دانشگاه معتقد است: «سرطان ریه یک بیماری چندعاملی است ولی در 90 درصد موارد، علت ابتلا به این سرطان، سیگار است و سیگاری‌ها برای پرهیز از ابتلا به این بیماری هیچ راهی غیر از ترک سیگار ندارند.»
پرسش: درست است که می گویند قارچ، ویتامین D قابلملاحظه ای دارد؟ بهتر است قارچ به صورت خام مصرف شود یا پخته تا مواد مغذی بیشتری از این سبزی به بدن برسد؟
پاسخ دکتر رضا صالحی محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها و عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:
آنچه در قارچ دکمه‌ای که در بازار ایران به وفور یافت می‌شود، اهمیت زیادی دارد پروتئین و جنبه‌های دارویی آن است.
همچنین قارچ حاوی اسیدفولیک، ویتامین C و B12 است اما ویتامین D ندارد بلکه مادهای در قارچ وجود دارد که پس از مصرف در بدن به ویتامین D تبدیل می‌شود.
به طور کلی در مورد سبزی‌ها خام‌خواری ارجح است زیرا حرارت دادن سبزی‌ها قسمتی از مواد مفید آنها را از بین می‌برد.
به‌خصوص اینکه 96 درصد قارچ آب و فقط 4 درصد آن ماده خشک است. بسیاری از افراد قارچ را سرخ می‌کنند و می‌پزند و همین 4 درصد ماده مفیدش را هم ممکن است از بین ببرند.
اگر ذائقه افراد طعم خام قارچ را بپسندد بهتر است آن را به صورت خام در انواع سالاد بریزند و مصرف کنند.
پرسش: برای شستشو و نگهداری کلم بروکلی باید چه نکاتی را رعایت کرد تا ماندگاری این سبزی افزایش پیدا کند؟
پاسخ دکتر رضا صالحی محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها و عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:
کلم بروکلی جزو سبزی‌هایی است که قابلیت ماندگاری زیادی در فضای باز ندارد.
به همین علت باید زود به فروش برسد و زود هم مصرف شود.
به همین دلیل برای بسته‌بندی آن از سیستم‌های خلاء استفاده می‌کنند. یعنی هوا را از ظرف بسته‌بندی خارج می‌کنند تا کلم خراب نشود.
در خانه هم نمی‌توان کلم بروکلی را مدت زیادی نگه داشت، بنابراین باید به اندازه لازم آن را تهیه و بلافاصله هم مصرف کرد.
بهترین روش برای نگهداری کلم بروکلی این است که آن را بعد از شستشو خشک کنید تا آب بین گل آذین‌ها و گل‌های سر کلم باقی نماند و باعث زرد شدن نشود و سپس در یخچال بگذارید اما از آنجا که خشک کردن کلم پس از شستشو کار سختی است، توصیه می شود کلم را درست قبل از مصرف بشویید.
پرسش: بین فلفل های دلمه ای آن هایی که سبز رنگ هستند ارزش تغذیه ای بیشتری دارند یا آن هایی که به رنگ زرد، قرمز و نارنجی در بازار موجودند؟
پاسخ دکتر رضا صالحی محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها و عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:
فلفل‌های رنگی از نظر موادی که در خود دارند و ارزش غذایی تفاوت چندانی با هم ندارند ولی فلفل‌های زرد و قرمز حاوی ماده آنتوسیانین هستند که این ماده ارزش ضدسرطانی دارد و برای سلامت مفید است، اما نمی‌توان گفت فلفل‌های زرد و قرمز ارزش غذایی بیشتری نسبت به فلفل‌های سبز دارند.
همه آنها منبع خوب ویتامین A و C هستند و خاصیت ضدالتهابی دارند.
پرسش: آیا این درست است که کلسیم موجود در مغزها میتواند جایگزین کلسیم شیر و سایر مواد لبنی شود؟
پاسخ دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
نه، این باور نادرست است. شیر و لبنیات منبع مهم کلسیم هستند.
یک لیوان شیر با 5/2 درصد چربی حدود 150 کیلوکالری انرژی و 300 میلی‌گرم کلسیم دارد. در حالی که 100 گرم مغز دانه‌ها حداکثر حدود 100 میلی‌گرم کلسیم دارد و 500 کیلوکالری انرژی تولید می‌کند و مصرف زیاد و طولانی‌مدت آن میتواند باعث اضافه وزن و چاقی شود.
ضمن اینکه جذب کلسیم در شیر خیلی بالاست ولی در منابع گیاهی پایین‌تر است زیرا مغزدانه‌ها غنی از فیبر هستند و فیبر مانع جذب کلسیم می‌شود.
نتیجه اینکه کلسیم مغزها درصد جذب بالایی ندارد. هرچند مغزها از نظر مواد مغذی منبع غذایی مناسبی محسوب می‌شوند ولی باید در مصرف آنها اعتدال را رعایت کرد.
پرسش: هر روز مقداری شیر را با موز در مخلوط‌کن می‌ریزم و به اندازه یک لیوان بدون شکر می خورم. آیا کلسیم شیر با این کار قابل جذب است؟ داشتن این عادت غذایی را تایید می کنید؟
پاسخ دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
یکی از عواملی که جذب کلسیم را کاهش می‌دهند، فیبرهای غذایی هستند و موز سرشار از فیبر است بنابراین ریختن موز در شیر باعث کاهش جذب کلسیم می‌شود، اما این بدان معنا نیست که اگر موز را با شیر مخلوط کنید، کلسیم شیر دیگر جذب نمی‌شود.
بسیاری از افراد طعم و مزه شیر معمولی را دوست ندارند و آن را نمی‌خورند اما اگر افزودنی‌هایی مثل انواع میوه یا حتی کاکائو که گفته می‌شود ترکیب‌های فنولی آن جذب کلسیم را کاهش می‌دهند، به شیر اضافه شود، طعم آن را می‌پسندند و می‌خورند.
به اعتقاد من، مصرف شیرموز یا شیرکاکائو بسیار بهتر از آن است که فردی اصلا شیر نخورد چون به جز شیر و لبنیات کم‌چرب منبع قابل ذکری برای کلسیم نداریم و دریافت کم کلسیم شیر در شیرموز یا شیرکاکائو بسیار بهتر از اصلا نرسیدن آن است.
پرسش: آزمایش خون دادم و نتیجه آن پایین بودن گلبول سفید را نشان داد. چه غذاهایی بخورم تا میزان گلبول‌های سفید خونم را بالا ببرم؟
پاسخ دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
ابتدا باید علت و درجه کاهش تعداد گلبول‌های سفید مشخص شود.
امروزه شمارش گلبولی در بیشتر آزمایشگاه‌های تشخیص طبی با دستگاه‌های خودکار انجام می‌شود که ممکن است به دلایل فنی و... درصدی خطا نشان دهند، بنابراین باید با آزمایش مجدد کاهش تعداد گلبول‌های سفید به قطعیت برسد.
دوم اینکه باید بررسی کرد چه عواملی باعث کاهش تعداد گلبول‌ها شده است زیرا این مساله به طور تصادفی بروز نمی‌کند. گلبول‌های سفید نقش دفاعی در بدن دارند و بخش مهمی از دستگاه ایمنی را تشکیل می‌دهند بنابراین پایین آمدن سطح آنها میتواند فرد را مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها کند.
اگر پس از بررسی‌های لازم، علت خاصی برای کاهش گلبول‌های سفید یافت نشود، به‌خصوص اگر حال بیمار وخیم نباشد باید دلیل آن را مسائل گذرا در نظر گرفت.
پرسش: آیا روغن پالم همان روغن خرماست یا با هم تفاوت دارند؟
پاسخ دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
با هم تفاوت دارند.
روغن پالم از دانه‌های روغنی نوعی نخل به دست می‌آید که به‌طور اختصاصی برای روغنکشی کشت می‌شوند و با درخت خرمای معمولی متفاوت هستند.
این نوع درخت بیشتر در مالزی کشت می‌شود و تهیه روغن پالم یکی از فعالیت‌های مهم اقتصادی این کشور است بنابراین روغن پالم با روغن هسته خرما تفاوت دارد.
