پرسش : برای پیشگیری از دل درد ناشی از خوردن باقلا بهتر است آن را با چه مصلحی مصرف کنیم؟ آیا پختن آن با پوست سبزش زیانبار است؟

پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماری‏های عفونی و محقق طب سنتی:

مزاج باقلا سرد و تر است به همین دلیل باعث دل‏درد می‏شود. پختن باقلا با پوست سبزش طبع آن را بیشتر سرد می‏کند. برای رفع این حالت باید باقلا را با مصلح آن یعنی گلپر و فلفل سیاه مصرف کرد.

هفته نامه سلامت-شماره 527

پرسش: لطفا در مورد درمان شوره سر با استفاده از طب سنتی توضیح دهید.

پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماری‏ های عفونی و محقق طب سنتی:

در طب سنتی، خشکی مزاج به صورت گرم و خشک یا سرد و خشک را علت اصلی شوره سر می‏دانند بنابراین برای درمان شوره سر باید این خشکی را در ناحیه پوست سر و کبد از بین برد. بهترین کار برای کاهش خشکی پوست سر این است که یکی- دو ساعت قبل از استحمام سرتان را با یک روغن بسیار لطیف مانند روغن زیتون، روغن بادام یا روغن گل بنفشه چرب کنید.
اگر علاوه بر شوره سر، ریزش مو هم دارید، بهتر است این کار را با روغن گل بنفشه یا روغن رزماری انجام دهید. سپس به حمام بروید و موهایتان را بشویید. برای پرهیز از خشکی بیش از حد پوست سر، فقط یکی دو بار شامپو بزنید و آن را خوب آبکشی کنید تا کف یا ذرات شامپو روی سر و موها باقی نماند و خشکی را تشدید نکند. نکته مهم این است که همزمان با این کار باید مشکل سیستمیک بدن را هم حل کرد؛ یعنی باید کبد را از خشکی درآورد. برای این کار خوردن عسل، شیره انگور، روغن زیتون، خوردن بادام شیرین یا روغن آن و... توصیه می ‏‏شود. با کاهش خشکی کبد، خشکی پوست نیز به تدریج از بین می‌رود و شوره ‏ها درمان خواهند شد.

هفته نامه سلامت-شماره 527

پرسش: در جایی خواندم که اگر یک ماه شب‏ها روغن زیتون به کف پا بزنید، برای تمام بیماری‏ ها اثر درمانی معجزه ‏آسایی دارد. آیا این گفته صحیح است؟

پاسخ دکتر محمد فصیحی، متخصص بیماری‏های عفونی و محقق طب سنتی:

ماساژ کف پا یکی از شاخه‏ های طب سنتی است. در این طب، گفته می‏شود که هر قسمت کف پا با قسمت‏ های مختلف بدن در ارتباط است بنابراین می‏توان با ماساژ آن قسمت از کف پا، مشکل عضو مربوط به همان قسمت را درمان کرد؛ مثلا اگر فردی چشم‏ درد داشته باشد، انگشت دوم پایش را ماساژ می‏دهند. البته ماساژدرمانی به‌خصوص ماساژ کف پا و درمان بیماری‏ ها به‌وسیله آن، در طب سنتی ایران جایگاه چندانی ندارد و بیشتر در طب سنتی روسیه و برخی کشورها به آن تاکید می‏شود. قطعا ماساژ با روغن زیتون خیلی بهتر از ماساژ ساده است و اثر خوبی بر بدن دارد اما اثرش معجزه آسا نیست.

هفته نامه سلامت-شماره 527

پرسش: آیا امکان دارد آبلیموهای بسته‏ بندی که در بازار عرضه می‏ شوند، آن‌طور که شایعه شده است، از ترکیب‌های نامتعارفی مانند کاه تهیه شده باشند؟ برای اینکه متوجه شویم آبلیمو از لیموی تازه به‌دست آمده است، باید به چه نکته‌هایی توجه کنیم؟ چرا برخی آبلیموها پررنگ و برخی خیلی کمرنگ هستند؟

پاسخ دکتر عباس یداللهی، متخصص بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس:

برخی از سودجویان چنین کارهایی انجام می‏دهند و آبلیموهایی با قیمت پایین به بازار عرضه می‏کنند که اصلا آبلیمو نیستند بنابراین بهترین کار این است که خودتان آبلیموی مورد نیازتان را تهیه کنید. در غیر این صورت، بهترین توصیه این است که همه مواد‌غذایی بسته‏ بندی‌شده از جمله آبلیمو را از برندهای معتبر و کارخانه‌های شناخته ‏شده که دارای مجوز بهداشت، مهر استاندارد و تاییدیه‏ های لازم هستند، تهیه کنید و از خرید هر نوع محصول ناآشنایی بپرهیزید. توجه به این نکته نیز مهم است که آبلیموی تازه رنگ روشنی دارد و هرچه از زمان آبگیری آن بگذرد پررنگ‏ تر می‏شود. ضمن اینکه ویتامین C خود را نیز به‌تدریج از دست می‏دهد.

منبع

پرسش اول: چگونه ‏می‏توان زودانزالی در مردان را معالجه کرد؟

پرسش دوم: آیا کرم‏ هایی که در بازار برای درمان زودانزالی به فروش می‏ رسند، مفیدند؟ 

پاسخ اول و دوم: زودانزالی بیشتر منشاء روانی و عصبی دارد، بنابراین در مردان پرخاشگر، مضطرب، عجول و افرادی که خیلی حساس و پراسترس هستند، بیشتر دیده می شود. بهترین درمان برای رفع این مشکل نیز رفتاردرمانی است که باعث تعدیل و کنترل احساسات و بالا بردن آستانه تحمل می‏شود. همچنین بهتر است با ایجاد نشاط و شادابی سعی کنید از استرس‏های روزمره بکاهید، تغذیه متنوع و متعادلی داشته باشید، زمان مناسب و کافی برای خواب و استراحت در نظر بگیرید، از ورزش و فعالیت‏ های جسمانی غافل نشوید و روابط عاطفی خود را با همسرتان تقویت کنید. انجام برخی تکنیک‏‏های روان‌درمانی و مصرف برخی داروهای گیاهی و شیمیایی مانند اسپری‏های تاخیری، داروهای آرامبخش، داروهای مهارکننده هورمونی و... که با نظر پزشک تجویز و آموزش داده می‏شوند نیز می‏توانند در درمان این مشکل موثر باشند. متاسفانه با توجه به شیوع زودانزالی در بین مردان، باورهای غلط و تبلیغات فریبنده فراوانی وجود دارند که باید مراقب آنها بود. برخی داروها فقط کمک ‏کننده هستند و اثر درمانی خاصی ندارند بنابراین بهتر است هر دارویی را با فقط با نظر پزشک استفاده کنید.

منبع

پرسش: با خوردن برنج سفید به شدت نفخ می‏کنم. آیا احتمال دارد که با خوردن برنج قهوه‏ ای هم دچار این مشکل شوم؟ برای کاهش شدت نفخ چه کنم؟

پاسخ دکتر کوروش جعفریان، متخصص تغذیه و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:

معمولا کسی با خوردن برنج سفید دچار نفخ نمی‏شود. ممکن است دلیل نفخ شما خوردن موادی که همراه با برنج میل می‏کنید، باشد. نفخ معمولا در افرادی دیده می‏شود که به‌دلیل مشکلات گوارشی یا التهاب معده و روده قادر به هضم مناسب فیبرها نیستند. در نتیجه غذاها به علت تخمیر یا انباشت بیش از حد در روده‏ها باعث بروز ناراحتی‏ های شکمی و نفخ می شوند. در واقع با مصرف فیبرهای محلول در آب، فلور طبیعی یا باکتری‏های موجود در روده شروع به فعالیت و آنها را تخمیر می‏ کنند. این کار باعث آزاد شدن برخی گازها در روده می‏شود و اصطلاحا نفخ شکم را به دنبال دارد. برخی افراد هم به دلیل نداشتن آنزیم لاکتاز در بدن با خوردن شیر و لبنیات دچار نفخ می‏شوند. بهترین راه‌حل مشکل آنها، مصرف محصولات لبنی کم‏لاکتوز است. بسیاری از افراد هم با خوردن حبوبات و به‌دلیل وجود قندهای سه کربنه و چهارکربنه در آنها دچار این مشکل می‏شوند. برای کاهش این عارضه هم باید حبوبات را از قبل خیساند یا آنها را با مصلحشان مصرف کرد اما برنج سفید تقریبا عاری از فیبر است بنابراین چنین فرآیندی در روده ایجاد نخواهد شد اما فیبر برنج قهوه‏ای کمی بیشتر است و ممکن است با خوردن آن مشکلتان تشدید شود. توصیه می‏کنم به سایر مواد غذایی که با برنج می‏ خورید دقت کنید و ببینید به کدام‌یک حساس هستید و اگر مشکل گوارشی دارید، حتما به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید.

منبع

پرسش: تجربه نشان داده است ظروفی که با روغن مایع چرب شده‏ اند، سخت‏ تر تمیز می‏شوند، در حالی که ظروف چرب ‏شده با روغن جامد را راحت‏ تر می‌توان شست. همیشه این موضوع باعث نگرانی من است که آیا روغن‏ های مایع مصرفی، در عروق هم رسوب می‌کنند و در بافت‏های بدن باقی می‏مانند یا نه؟ لطفا بیشتر توضیح دهید.

پاسخ دکتر کوروش جعفریان، متخصص تغذیه و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:

برخی افراد نگاه عامیانه‏‏ای به مسائل علمی دارند. روغن مایع و روغن جامد از لحاظ ترکیب شیمیایی و بیوشیمیایی با هم تفاوت دارند. روغن جامد بیشتر از اسیدهای چرب اشباع و روغن مایع از اسیدهای چرب اشباع‏نشده تشکیل شده‏اند. به همین دلیل ترکیب‌های روغن مایع ضمن اینکه کمتر در رگ‏ها رسوب می‏کند، در بدن راحت‌تر تجزیه و مصرف می‌شود. مطالعات متعددی نشان داده مصرف روغن‏های جامد خطر افزایش کلسترول خون را بالا می‏برد. آنچه به‌عنوان رسوب می‎‏شناسیم، عمدتا کلسترول است نه خود چربی. ‏در واقع کلسترول‏هایی که اکسید شده‏اند، وارد لایه زیرین عروق می‌شود و در آنجا رسوب می‏کند و خطر ابتلا به بیماری‏های قلبی عروقی را افزایش می‏دهد. نتایج تحقیقات همچنین بیانگر این است که هر گاه دریافت روغن‏های جامد کم و به جای آنها از روغن مایع استفاده شود، میزان کلسترول خون کاهش پیدا خواهد کرد.

آنچه شما گفته‏اید یک باور نادرست است که به هیچ‏وجه جنبه علمی ندارد. مثلا در گذشته باور بسیاری از افراد این بود که اگر فردی قلم گاو یا گوسفند مصرف کند، استخوان‏ هایش استحکام بیشتری پیدا خواهد کرد یا اگر کسی چشم گوسفند بخورد، بر قوت بینایی‏اش افزوده خواهد شد. همه اینها باورهای قدیمی و ابتدایی هستند. البته هنوز هم عده‏ای برای منافع مالی خود از پایین بودن سطح دانش برخی افراد استفاده می‏کنند و آنها را در جامعه رواج می‏دهند. تشبیه شما مثل آن است که بگوییم گریس راحت‏تر از روغن پاک می‏شود پس گریس ماده مفیدی برای بدن است!

بدون هیچ شک و شبهه‏ ای مطالعات گسترده در این زمینه نشان می‏دهد مصرف روغن‏ های جامد برای سلامت افراد خطر دارد.

منبع

پرسش: آیا مصرف زیاد قهوه یعنی 3 تا 4 فنجان در روز، باعث افزایش کلسترول خون می‏شود؟ مصرف چه سبزی‏ هایی به پایین آمدن کلسترول کمک می‏کند؟

پاسخ دکتر سیدعلی کشاورز، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:

مصرف زیاد قهوه تاثیری در افزایش کلسترول خون ندارد. به‌طور کلی مصرف حبوبات به دلیل فیبرهای محلولی که در خود دارند و همه فیبرهایی که در سبزی و میوه ‏‏ها از جمله سیب به علت داشتن پکتین، میوه انار و... یافت می‏شوند، جذب کلسترول در بدن را کاهش می‏دهند.

منبع

پرسش: کودک 2 ساله‏ ای که تازه از شیر گرفته شده است، روزانه به چه مقدار کلسیم احتیاج دارد؟ این کلسیم با خوردن چه میزان لبنیات تامین خواهد شد؟ در صورتی که کودک تمایل چندانی به خوردن شیر و ماست نداشته باشد، از چه مواد دیگری می‏توان استفاده کرد؟

پاسخ دکتر سیدعلی کشاورز، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:

 کودکان در این سن باید حداقل 3 واحد لبنیات استفاده کنند که هر واحد معادل یک لیوان شیر، 2 کاسه 100 سی‏سی ماست یا به اندازه یک قوطی کبریت یا 30 تا 40 گرم پنیر است. اگر بخواهیم کودک رشد قدی خوبی داشته باشد، می‏تواند تا
4 واحد لبنیات هم استفاده کند. غیر از شیر، ماست و پنیر معمولا هیچ ماده غذایی دیگری کلسیم بالایی ندارد که بتواند این نیاز را تامین کند. اگر کودکی در این سن از لبنیات کافی استفاده نکند، به ناچار باید به او شربت‏های کلسیم داد. میزان مصرف این مکمل هم باید زیر نظر متخصص اطفال یا متخصص تغذیه برحسب میزان لبنیاتی که کودک در روز مصرف می‏کند، تعیین و تجویز شود.

منبع

پرسش: وقتی کنسرو نخودفرنگی را باز کردم، نخودها را در یک ظرف شیشه‏ ای ریختم و در یخچال گذاشتم اما بعد از یک هفته دیدم کاملا لیز شده‌اند و آبشان کش می‏آید. علت چیست و برای جلوگیری از این موضوع و نگهداری نخود فرنگی‏ های کنسروی چه باید کرد؟

پاسخ دکتر آراسب دباغ‏ مقدم، متخصص بهداشت مواد‌غذایی :

ریختن نخودفرنگی‏ها پس از باز کردن کنسرو آن در ظرف شیشه‏ای و نگهداری در یخچال کار درستی بوده است. اشکال کار اینجاست که باید نخودفرنگی‏ ها را حداکثر تا 72 ساعت بعد استفاده می‏کردید. این نکته روی قوطی‏ های کنسرو هم نوشته شده است که پس از باز کردنشان تا چه مدت بعد مجاز به استفاده از آن هستید. لیز شدن و کش آمدن آبی که به آن اشاره کرده‏اید، حاصل فعالیت باکتری‏ های موجود در ظرف است که باعث به اصطلاح کش آمدن آب اطراف آن ماده غذایی می شوند و به هیچ وجه نباید آن ماده غذایی را در چنین شرایطی مصرف کرد. این میکروب‏ ها یا از قبل در شیشه وجود داشته ‏اند یا از راه هوا یا قاشق و دست آلوده با ماده‌غذایی تماس پیدا کرده‌اند.