پرسش: وجود مایع و دانه های سبز رنگ در گوجه فرنگی نشانه چیست؟ آیا خوردن این سبزی در صورتی که بافت گوشتی اش قرمز باشد، ضرر دارد؟
پاسخ دکتر رضا صالحی محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:
وجود مایع و دانههای سبز رنگ در گوجه فرنگی نشانه اختلالاتی است که در میوه بهوجود میآید. اگر زمانی که میوه در حال رسیدن و رنگ گرفتن است، بیش از حد کود دریافت کند، دانه ها و ژل موجود در گوجه فرنگی سبزرنگ میشود.
این حالت نشاندهنده تغذیه نامساعد در زمان نامناسب است و ماده سمی خاصی نیست که گیاه آن را تولید کرده باشد، بنابراین مصرف آن مضر نیست اما مصرف قسمت های سبزرنگ سیب زمینی بسیار خطرناک است و حتما باید جدا و دور ریخته شود.
پرسش: آیا وجود رگه های سفید رنگ در گوجه فرنگی نشانه وجود نیترات در این سبزی است؟
پاسخ دکتر رضا صالحی محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:
رگههای سفیدرنگ موجود در گوجه فرنگی به بالا بودن نیترات ارتباطی ندارد و ناشی از اختلال در رشد گیاه است.
در واقع، وقتی گوجهفرنگی در حال رسیدن باشد و در مزرعه تحتتنش و استرس هایی مانند کم آبی، آبیاری دیر به دیر و... قرار بگیرد، اختلالاتی در آن ایجاد می شود که یکی از آنها ایجاد رگه های سفیدرنگی است که به آن اشاره کرده اید. یادتان باشد که مصرف چنین گوجه هایی مضر نیست.
پرسش: منظور از «واحد» که در رژیمهای غذایی آورده میشود، چیست؟ مثلا یک واحد سبزی دقیقا یعنی چقدر؟
پاسخ دکتر فرزاد شیدفر، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علومپزشکی ایران:
هر لیوان سبزی تازه و نصف لیوان سبزی پخته حاوی یک واحد سبزی است اما واحد میوهها با توجه به نوع آنها متفاوت است. مثلا یک سیب متوسط، 2 آلو، یک شلیل متوسط، یک موز متوسط، یک پرتقال متوسط و 17 دانه انگور هر کدام یک واحد میوه محسوب میشوند که از نظر وزنی متفاوت هستند اما کالری آنها تقریبا با هم برابر است. به عبارت دیگر، میوههایی مانند سیب، پرتقال، هلو، شلیل و موز، در اندازه متوسطشان یک واحد میوه محسوب میشوند.
پرسش: آیا افرادی که سنگ کلیه دارند، باید از خوردن لبنیات بپرهیزند؟
پاسخ دکتر فرزاد شیدفر، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علومپزشکی ایران:
سنگ کلیه انواع مختلفی دارد که شایعترین آنها سنگهای اگزالاتی هستند. برخلاف تصور عموم مردم که فکر میکنند منابع غذایی حاوی کلسیم باید در بیماران مبتلا به سنگهای اگزالات کلسیم محدود شود، کلسیم باید به میزان کافی به بدن برسد. حتی میتوان 1200 تا 1500 میلیگرم در روز کلسیم مصرف کرد که این میزان را میتوان با مصرف انواع لبنیات به دست آورد.
آنچه به افراد مبتلا به سنگهای کلیوی توصیه میشود، این است که حتما به میزان کافی آب و مایعات بنوشند.
پرسش: در میان رنگ های مصنوعی که در صنایع غذایی به کار برده میشود، کدام یک اثر سوء بیشتری برای گروه های آسیبپذیر دارد؟
پاسخ دکتر محمدحسین عزیزی، متخصص صنایع غذایی و استاد دانشگاه شهید مدرس:
رنگ های مصنوعی از مواد آلی تهیه میشوند. هرچند که بسیاری از این رنگ ها طبیعی وجود دارند اما به دلیل اینکه استخراج رنگهای طبیعی بسیار پرهزینه است، استفاده از آنها در صنعت مواد غذایی مقرون به صرفه نیست، رنگهای طبیعی ثابت نمی مانند و ثبات رنگ های مصنوعی را ندارند، با استفاده از فرمول رنگ های طبیعی نوع مصنوعی آنها را می سازند.
رنگ های مصنوعی خوراکی فرق چندانی با هم ندارند و تاثیراتشان تقریبا مانند هم است. ضمن اینکه تمام این رنگ ها در خارج از کشور تهیه و تولید می شوند بنابراین باید آنها را از کشوری تهیه کرد که محصول باکیفیتتری تولید میکنند. قطعا هرچه کیفیت رنگ های وارداتی بالاتر باشد، عوارض کمتری هم خواهند داشت.
البته میزان رنگ یا مواد نگهدارنده ای که در مواد غذایی به کار می رود، در حد مجاز است که سلامت انسان را تهدید نمی کند اما تحقیقات گسترده ای که در این زمینه انجام شده، نشان می دهد مصرف زیاد و طولانی مدت محصولاتی مانند انواع لواشک، آلوچه و فرآورده های قرمز غیرمجاز همچون آب زرشک، انواع نوشابه های زرد، نوشمک ها، پفک ها، پاستیل ها، فرآورده های ژله ای و رنگ های زرد غیرمجاز که در آنها رنگهای مصنوعی به کار رفته است، باعث ایجاد اختلالاتی مانند آسم و آلرژی، کهیر، بیش فعالی در کودکان، تضعیف سیستم ایمنی، اختلال در خواب، پرفشاری خون، کاهش سطح ویتامین های بدن، اختلالات کبدی، تومورهای بدخیم و حتی تاثیر بر فرآیندهای مغزی مانند تاثیر بر قدرت یادگیری و رفتار بهخصوص در کودکان و نوجوانان می شود.
پرسش: پدرم از سرعین بطری آب معدنی آورده است. هر بار که لیوانی از آن را میخوریم اشتهایمان به غذا خوردن افزایش پیدا میکند. علت این موضوع چیست؟ این آب با آب معمولی چه تفاوتی دارد؟
پاسخ دکتر کاظم ندافی، دکترای مهندسی بهداشت محیط و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران:
آب برخی از مناطق بهدلیل ویژگیهای خاصی که دارد گواراتر از دیگر آبهاست. مثلا آب تهران یا آب سرعین به این دلیل که املاحشان در حد متوازنی است، گواراتر هستند و نوشیدنشان لذتبخش است ولی این موضوع که آب باعث افزایش اشتها شود یا برعکس آبی که املاح بالایی دارد روی سلامت اثر منفی بگذارد یا سبب بیماری شود، به اثبات نرسیده است.
پرسش: آیا خوردن میوه چند دقیقه بعد از صرف غذا، اختلالی در هضم غذای خوردهشده ایجاد میکند؟
پاسخ: دکتر شهرام آگاه، فوق تخصص گوارش و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
خوردن میوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا روند تخلیه محتویات معده را کند میکند. در نتیجه هضم غذا در معده طولانی میشود. این نکته در ماه مبارک رمضان بیشتر اهمیت دارد و برای اینکه افراد روزهدار دیرتر گرسنه شوند و غذا مدت بیشتری در معدهشان باقی بماند، بهتر است همراه با غذایشان میوه و سبزی مصرف کنند اما این کار در ماههای دیگر توصیه نمیشود. از طرفی، غذایی که با میوه خورده میشود، جذب ویتامینهای میوه را مختل میکند بنابراین بهتر است همه افراد بهخصوص کسانی که سوءهاضمه دارند، بین مصرف غذا و مصرف میوه یکی دو ساعتی فاصله بگذارند.
دینوسلامت/ حجتالاسلامابراهیم اخوی/روانشناس بالینی حوزه علمیه قم
مردی از بازار طوطی خرید. فروشنده گفت این طوطی سخنگو است و کلمات زیادی را میتواند بر زبان آورد. به همین دلیل قیمتی بیشتر از سایر طوطیان دارد. مرد طوطی را با شوق تمام خرید و به خانه آورد تا همدمی برای او شود. مدتی گذشت ولی طوطی حتی یک کلمه هم حرف نزد. مرد شاکی شد و نزد فروشنده رفت. فروشنده پیشنهاد کرد وسایل سرگرمی برای طوطی فراهم کنند تا نشاطش افزایش یابد و صحبت کند ولی این کار هم بیفایده بود. فروشنده گفت: «تنهاست؛ آینهای مقابلش بگذار تا با دیدن خود از تنهایی درآید.» خریدار چنین کرد ولی دریغ از یک کلمه حرف! چند روز گذشت و طوطی جان سپرد. آخرین کلمهای که بر زبان جاری کرد این بود: «غذا؛ فروشنده به شما نگفت که طوطی غذا میخواهد!»
این حکایت شاید افسانه تصور شود ولی تمثیلی است از زندگی روزمره ما! این روزها افراد زیادی در گروههای مجازی افکارشان را به اشتراک میگذارند و کارشناسانی شدهاند که ساعتها برای کشف ریشه اختلافات خانوادگی و افزایش آن وقت میگذارند؛ غافل از آنکه همین زمانی که به ارتباط وایبری و مانند آن سپری میکنند، جیره روانی همسرشان است که او را از آن محروم کردهاند! در دنیای همسری با هم غذا خوردن و با هم به خواب رفتن از عناصر اصلی ایجاد صمیمیت است؛ حال آنکه دنیای مجازی این دو فرصت طلایی را از همسران گرفته است. نکند روزگاری ریشه همه افسردگیها و دلمردگیها را در خارج از مشکلات شخصی خود جستجو کنیم و همه سرگرمیها و آینههای مجازی را فراهم آوریم ولی از غذای ناب صمیمیت بازمانیم! هوو سازی اگر روزگاری در شوخیهای مردانه بروز پیدا میکرد، اکنون در اختصاص زمان فراوان به دنیای مجازی ترجمه شده و جان همسران را به فرسایشی خاموش کشانده است. مراقب باشیم؛ شاید شکلاتهای فرنگی سمی باشند!
کارشناسان «سلامت» از نقش آب در زیبایی میگویند
الهه رضاییان
سمیه مقصودعلی
حتما شما هم بارها از زبان کارشناسان سلامت و پزشکان مختلف شنیدهاید که باید دستکم روزی 8 لیوان آب بنوشید تا سلامت بدنتان را تضمین کنید؛ اما آیا میدانید کیفیت این آب چگونه باید باشد؟ آیا همین آب لولهکشی با درجه سختیای که دارد و حرف و حدیثهایی که گاه در موردش میشنویم، خوب است؟ از آنجا که سلامت پوست بهعنوان یکی از ارگانهای مهم بدن در گرو نوشیدن آب سالم است، پرونده «پوست، مو و زیبایی» این هفته را اختصاص دادهایم به این موضوع. با ما همراه شوید.
توصیهها و هشدارهای دکتر محمدعلی نیلفروشزاده متخصص پوست
پوستتان را با آب قلیایی بشویید
در گفتوگو با دکتر محمدعلی نیلفروشزاده، متخصص پوست و رئیس مرکز تحقیقات سلولهای بنیادی، سعی کردهایم به پاسخ این پرسش برسیم که آیا صرفا رطوبترسانی به پوست و مو اهمیت دارد یا اینکه نوع آبی که استفاده میکنیم هم مهم است.
به هر حال در بسیاری از مناطق تهران و ایران، آبی که در دسترس مردم است، ممکن است املاحی داشته باشد که به کمک دستگاههای تصفیه بتوان آنها را صافتر و سالمتر کرد. ولی آیا این کار برای پوست ما هم سودی دارد؟ پاسخ این پرسش را در این گفتوگو خواهید گرفت.
«میزگرد تغذیه» درباره رژیمدرمانی خانم الهام علیقورچی با حضور دکتر شهناز اتابک فوقتخصص کلیه و مجاری ادراری دکتر منوچهر قارونی متخصص قلب و عروق و دکتر حسین ایمانی متخصص تغذیه
فرزانه فولادبند
«کمی اضافه وزن داشتم اما خیلی اذیتم نمیکرد تا اینکه بهعلت سردرد و فشارخون بالایی که دچارش شدم و به توصیه پزشکم رژیمدرمانی را شروع کردم و پس از 10 ماه بهبود پیدا کردم...» اینها بخشی از صحبتهای الهام علیقورچی، خانم خانهدار 33 ساله ساکن اسلامشهر است که طی 10 ماه وزنش را از 72 به 52 کیلوگرم رسانده است و علاوه بر 20 کیلوگرم کاهش وزن، بیماریاش کنترل و با نظر پزشک معالج داروهایش قطع شده است. شرح بیشتر ماجرا را در «میزگرد تغذیه» همین هفته بخوانید.
خانم الهام علیقورچی که وزنش را از 72 به 52 کیلوگرم رسانده، میگوید:
دکترم گفت گوشت و حبوبات نخور و وزن کم کن!