زیاده‌روی در مصرف سبزیجاتی مانند شوید، خرفه، گوجه فرنگی، خیار و افراط در مصرف گوشت ماهی بدون مصلحاتش (یعنی یک قاشق عسل یا هفت عدد خرما) می‌‌تواند موجب زانودرد و ضعف ماهیچه‌‌های اطراف زانو شود.

اما طب سنتی- اسلامی نسخه‌ای مجرب برای درمان این بیماری به شرح ذیل دارد:

الف) پرهیز از غذاهای فراوری شده مثل کنسروها و خوراک‌‌های کارخانه‌ای حاوی نگهدارنده‌‌ها

ب) کمتر مصرف کردن غذاهای سرد خصوصا برنج سفید، مرغ کارخانه‌ای، سیب زمینی، گوشت گاو، لبنیات بدون مصلحات و فست فود‌‌ها

ج) پرهیز از استرس وعصبانیت

د) مصرف بیشتر غذاهای گرم همچون گوشت بره، بوقلمون، بلدرچین، نان گندم سبوس‌دار، روغن زیتون، ادویجات گرم، عدس قرمز به جای عدس معمولی

هـ) قرار ندادن پاها خصوصا زانوها در معرض هوای سرد زمستان یا وسایل سرمایشی و حتی‌الامکان مالش زانو با روغن زوفا و سپس بستن زانوبند برای گرم نگه داشتن زانو ادامه مطلب...

از نظر طب سنتی زانو درد می‌‌تواند به علت زیاد شدن یکی از اخلاط چهارگانه سودا، بلغم، صفرا یا دم(خون) ایجاد شود که در این صورت یکی از اخلاط‌‌ فوق در مفصل زانو تجمع کرده و ایجاد درد می‌‌کند.

فرجاد عباسی، محقق و مدرس طب سنتی- اسلامی

 امروزه آن دردها و مرض‌‌هایی که برخی از سالخوردگان دیروز را مبتلا می‌‌کرد و گهگاهی آنها را زمین‌گیر می‌‌نمود، در میان جوانان و میانسالان به فراوانی یافت می‌‌شود.

شاید ریشه این اتفاق ناخوشایند را بتوان در فاصله گرفتن از تغذیه طبیعی و پرخوری یا بدخوری جستجو کرد. یکی از این بیماریها که معمولا مزمن هم می‌‌باشد، زانو درد است که البته به علت‌‌های مختلفی ایجاد می‌‌گردد.

مزاج سودا و درد زانو

از نظر طب سنتی زانو درد می‌‌تواند به علت زیاد شدن یکی از خلط‌های چهارگانه سودا، بلغم، صفرا یا دم(خون) ایجاد شود که در این صورت یکی از خلط‌‌های فوق در مفصل زانو تجمع کرده و ایجاد درد می‌‌کند. ادامه مطلب...

از نظر آداب و بهداشت هم بزرگ بودن لقمه غذایی جالب نیست و با خوردن لقمه بزرگ ممکن است مقداری از آن از دهان بیرون بریزد که این از نظر بهداشت و ادب غذا خوردن برای سایر افراد هم ایجاد مشکل می‌کند.

 لقمه غذایی باید کوچک باشد

لقمه باید کوچک باشد و ضرب‌المثل «لقمه را به اندازه دهان برداشتن» بحث طبی دارد و در طب سنتی هم این امر توصیه شده است. اگر لقمه کوچک باشد یا به عبارت دیگر متناسب با فضای دهان باشد، مسلما شخص بهتر می‌تواند لقمه را بجود و بیشتر با بزاق مخلوط می‌شود. ترشح بزاق محدود است و چند میلی‌لیتر بزاق به ازای هر یک لقمه ترشح می‌شود.

اگر لقمه غذایی خیلی بزرگ باشد، آن مقدار بزاق برایش کم است و بنابراین عملیات جویدن و آماده‌سازی غذا برای وارد شدن آن به معده و انجام عملیات هضم بعدی خوب صورت نمی‌گیرد. اگر لقمه بزرگ باشد شخص به دلیل آزار از پر بودن دهان، زودتر لقمه را قورت می‌دهد و بنابراین آن را خوب نمی‌جود و حجم بیشتری هم غذا خواهد خورد و دچار چاقی‌های غیر طبیعی می‌شود.

از نظر آداب و بهداشت هم بزرگ بودن لقمه غذایی جالب نیست و با خوردن لقمه بزرگ ممکن است مقداری از آن از دهان بیرون بریزد که این از نظر بهداشت و ادب غذا خوردن برای سایر افراد هم ایجاد مشکل می‌کند. اگر حجم لقمه کم باشد، مدت صرف غذا بیشتر شده و از تعجیل در اتمام غذا و پر شدن ناگهانی معده جلوگیری می شود. در این حالت با حجم غذای کمتر سیری اتفاق خواهد افتاد و چاقی کمتر رخ می دهد و مواد زائد ناشی از هضم ناقص کمتر در بدن تجمع می یابند. ادامه مطلب...

وقتی انسان از غذا خوردن لذت ببرد، هضم غذا بهتر صورت می‌گیرد، چون هورمون‌ها و شیره‌های گوارشی انسان در حالت آرامش و لذت، به میزان و کیفیت طبیعی ترشح می‌شوند.

 به عبارت دیگر نباید رژیم غذایی معمول شخص را ناگهان عوض کرد و این بدان معناست که رژیم‌های جدیدی‌که می‌خواهند برای شخص (با هدف چاق کردن، لاغر کردن و...) تعریف کنند، نباید ناگهانی به شخص تحمیل شوند، چون سیستم بدنی و قوه مدبره او دچار اختلال شدید و آسیب می‌شود و خیلی از اوقات شخص بیمار می‌گردد و ممکن است دچار ضعف‌های شدید، اختلال عملکرد غدد داخلی و اعضا و بافت‌های بدن شود. ادامه مطلب...

در شرایط سلامتی و عدم بیماری و در شرایط سلامت معده، معمولا انسان به خوردنی‌ها و نوشیدنی‌هایی میل دارد و از آنها لذت می‌‌برد که برایش مفید هستند.

 در حالت اخیر اشکال ایجاد شده این است که هضم غذای اول (سبک‌تر) شروع می‌شود ولی هضم غذاهای بعدی که وارد معده شده‌اند، هنوز آغاز نشده و این امر باعث مختل شدن هضم در شخص می‌شود.

مکان غذا خوردن

در کل باید مکانی را برای غذا خوردن انتخاب کرد که از نظرات مختلف اعتدال داشته باشد،‌ مثلا از نظر دما، خیلی گرم یا خیلی سرد نباشد، بوی نامطبوع از آنجا استشمام نشود و از نظر نور و سایر شرایط در حالت اعتدال باشد تا انسان بتواند با تمرکز و آرامش غذا بخورد و هیچ عاملی او را اذیت نکند. ادامه مطلب...

در طب سنتی، آب خوردن پس از غذا یا همراه و یا بلافاصله قبل از غذا منع شده است.

 لقمه غذایی باید کوچک باشد

 پیامبر اکرم(ص) می فرمایند لقمه‌های کوچک بردارید.

 امام حسن(ع)می فرمایند جزء یکی از آداب غذاخوردن، لقمه کوچک برداشتن است.

در این خصوص در متن مقاله نکاتی عرض خواهد شد.در احادیث ذکر شده، برخی از آداب غذاخوردن گفته شد.

 آب خوردن پس از غذا (همزمانی مصرف آب با غذا)

در طب سنتی، آب خوردن پس از غذا یا همراه و یا بلافاصله قبل از غذا منع شده است. بهتر است انسان از حدود 20-15 دقیقه مانده به غذا تا 2-1 ساعت بعد از غذا آب نخورد و فقط غذا سر سفره گذاشته شود و آب سر سفره نباشد. در کل در طب سنتی به شدت توصیه شده که انسان فقط از یک نوع خوردنی سر سفره استفاده کند (که در بحث تنوع غذا در شماره قبل گفته شد)، زیرا معده باید در یک زمان فقط مشغول یک نوع خوردنی یا آشامیدنی باشد تا قوای هضم بتوانند کار خود را به خوبی انجام دهند و از آن غذا انرژی آزاد شود. ادامه مطلب...

نمک ماده بسیار مفیدی است و فواید زیادی مثل ضد التهاب یا ضد میکروب بودن را دارد.

دکتر سید مهدی میرغضنفری

احادیث

 آغاز و پایان غذا با نمک

 پیامبر اکرم (ص): هر کس غذای خود را با نمک آغاز کند و با نمک به پایان ببرد، از هفتاد و دو درد در امان می‌ماند.

 حضرت علی (ع): غذای خود را با نمک آغاز کنید. اگر مردم آنچه را در نمک است می‌دانستند، آن را بر تریاق تجربه شده (داروهای مفید و پادزهر) برمی‌گزیدند.

 در اصول کافی، احادیث ذکر شده از امام باقر(ع)، امام صادق(ع) و امام کاظم (ع) حاکی از این هستند که غذا را با نمک یا سرکه آغاز کنیم و به پایان ببریم. سفره‌ای که در آن نمک نباشد بی‌برکت است.

نکته

نمک ماده بسیار مفیدی است و فواید زیادی مثل ضد التهاب یا ضد میکروب بودن را دارد. چشیدن مختصری نمک قبل از غذا باعث آغشته شدن مخاط دهان و مری به نمک و ضدعفونی شدن مسیر عبور غذا، تحریک اشتها، ‌ترشح کافی بزاق و مخاط، لزج شدن محل عبور غذا در مری و پایین رفتن راحت‌تر لقمه غذایی و تسهیل عملیات هضم می‌شود زیرا عملیات هضم هم به ترشح شیره‌‌های گوارشی و هم به میزان تحرک معده و روده‌‌ها مرتبط است.

چشیدن مقدار کمی نمک پس از غذا نیز باعث ضد عفونی کردن دهان و مری می‌شود به طوری که ذرات باقیمانده غذایی در خلل و فرج فضای دهان و مری نتوانند التهاب و عفونت‌های احتمالی بعدی را ایجاد کنند. مسلما افرادی که فشارخون بالا یا مزاج گرم دارند، نباید در مصرف نمک زیاده‌روی کنند، زیرا مزاج نمک گرم و خشک است.

سرکه هم مزاج سرد و خشک دارد و در برخی خواص مانند ضد عفونی کردن و اثر بر شیره‌‌های گوارشی، مشابه نمک است. بهتر است در مناطق گرمسیری بیشتر از سرکه ( سرکه طبیعی انگور یا سرکه سیب) و در مناطق سرد‌سیر و یا مزاج‌های سرد، بیشتر از نمک استفاده شود. بدیهی است که خود غذای مصرفی باید نمک بسیار کمی داشته باشد وگرنه اگر غذا پرنمک باشد و نمک اضافی در ابتدا و انتهای غذا نیز مصرف شود، به سلامت فرد لطمه خواهد زد.

 آغاز کردن غذاها با سبک‌‌ترین غذاها

 امام رضا(ع): غذای خود را با سبک‌ترین غذایی که بدنت را به اندازه عادتت و برحسب وطن، فعالیت و زمانه‌ات تغذیه می‌کند آغاز کن.

مکرر ذکر شد که موکد است در هر وعده از یک نوع غذا استفاده شود اما امروزه اغلب دیده می‌شود که چندین نوع غذا بر سر سفره‌ها گذاشته می‌شود و شخص نمی‌داند کدام غذا را اول بخورد. در این حدیث گفته شده از غذای سبک‌تر و لطیف‌تر که هضم آن راحت‌تر است (مانند آش، سوپ و سالاد) در ابتدا استفاده شود.

نکاتی که در این حدیث گفته شده عبارتند از: عادت شخص به برخی انواع خوردنی ها و نوشیدنی ها برای حفظ سلامتی مهم و محترم است، ‌به اقلیم زندگی شخص باید توجه نمود (منطقه گرمسیری یا سردسیری) و غذا متناسب با آن باید تنظیم شود، میزان فعالیت شخص نیز مهم است (تغذیه شخص فعال و غیر فعال با هم متفاوت است)، به زمانه و فصول (زمستان یا تابستان) هم باید دقت شود. بنابراین غذاخوردن صحیح، نکات زیادی دارد. ادامه مطلب...

در بررسی‌‌های انجام شده در بین ملل مختلف متوجه شده‌اند که که کمترین موارد بیماری قلبی در بین ژاپنی‌‌هاست. در یک دید کلی رژیم غذایی ژاپنی‌‌ها شامل موارد ذیل است.

احادیثی در باب اهمیت گوشت آبزیان