دکتر پرویز کردوانی از چالش‌ها و راهکارهای معضل کم‌آبی می‌گوید

در اولین ساعت‌های روز پنجشنبه، پنجم شهریور ماه تعدادی از علاقه‌مندان طبیعت و محیط‌زیست پای صحبت‌های پروفسور پرویز کردوانی نشستند. در این جلسه که به همت سردبیر مجله فرهنگی هنری بخارا، علی دهباشی، در کتابفروشی آینده برگزار شد، حدود 100 نفر شرکت کردند. جلسه رأس ساعت مقرر، سر ساعت 9 صبح شروع شد. حاضران حدود 3 ساعت از کم‌آبی و حرص توسعه و عواقب زیان‌آور آن شنیدند تا وضعیت دریاچه ارومیه و محصولات کشاورزی. پروفسور کردوانی مثل همیشه صادقانه و صمیمانه و با زبانی ساده دانسته‌هایش را بی‌وقفه ارائه داد و باز مثل همیشه فرصت بسیارکم بود برای حرف‌هایی که داشت و دوست داشت بگوید. قسمت‌هایی که خواهد آمد بخش‌های قابل‌تامل و مهم گفته‌های پروفسور کردوانی هستند.

ادامه مطلب...

پرسش: بین سبزی‏ های موجود در سبزی خوردن، مصرف کدام‌یک به هضم غذا بیشتر کمک و کدام‌یک در هضم غذا اختلال ایجاد می‌کند و نفخ و سوءهاضمه دنبال دارد؟

پاسخ دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم‌پزشکی ایران:

همه سبزی‌های موجود در سبزی خوردن از نظر ارزش‌ غذایی و شرایط هضم و جذب تقریبا مانند هم هستند.

به‌طور کلی، اگر سبزی‌ها و صیفی‌ها به مقدار متعادل، همراه غذا خورده شوند هیچ اثر سوئی روی هضم غذا ندارند، اما اگر به مقادیر زیاد مصرف شوند به‌دلیل وارد شدن حجم زیادی فیبر به دستگاه گوارش می‌توانند نفخ ایجاد کنند و مصرف‌کننده را آزار دهند.

هر چند توصیه ما همیشه این است که همراه با وعده‌های غذایی اصلی سبزی، صیفی یا سالاد مصرف کنید اما باید حجم و مقدار آن را در نظر بگیرید زیرا مصرف بیش از اندازه آنها به‌خصوص برای کسانی که به خوردن این موادغذایی عادت ندارند یا دچار مشکل‌های گوارشی هستند، می‌تواند مشکل‌ساز شود.

به همین دلیل به همه افراد توصیه می‌کنیم در هر وعده غذایی بیشتر از 150-100 گرم سبزی و صیفی استفاده نکنند تا دچار مشکل نشوند.

هفته نامه سلامت/537

رادیو معارف / برنامه خانه مهر / سلسله گفتارهای سلامت در خانواده

با کارشناسی دکتر سیدمهدی میرغضنفری / متخصص طب سنتی

رادیو معارف / برنامه خانه مهر / سلسله گفتارهای سلامت در خانواده

با کارشناسی دکتر سیدمهدی میرغضنفری / متخصص طب سنتی

پرسش: شنیده ‏ام که فروشندگان برای قرمز شدن هندوانه ‏ها به آنها مایع رنگی تزریق می‏کنند. آیا این موضوع صحت دارد؟

پاسخ دکتر رضا صالحی‏ محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی‏ها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

برخی از فروشندگان متقلب برای قرمز جلوه دادن هندوانه‌ها‏، آنها را برش می‌دهند و رویشان رنگ می‏ پاشند تا مشتری جلب کنند بنابراین بهتر است از خرید هندوانه‏ های برش‌خورده خودداری کنید اما این کار در مورد هندوانه ‏های سالم و برش‌نخورده امکانپذیر نیست.

مدتی قبل شایع شده بود که برخی کشاورزان محلول قرمز رنگی در آب مزارع هندوانه می ‏ریزند که آنها را قرمز می‏کند. این شایعه به هیچ‏وجه صحت ندارد زیرا گیاه نمی‏ تواند با جذب یک ماده رنگی، هندوانه رنگی تحویل بدهد.

هفته نامه سلامت/532

پرسش: شنیده ‏ام خوردن هندوانه با تخمه ‏های داخلی آن برای مصرف‌کننده مضر است. آیا این موضوع صحت دارد؟ باعث بروز چه عوارضی می‏شود؟

پاسخ دکتر رضا صالحی‏ محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی‏ ها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:

بذر یا تخمه‏ های هندوانه در بدن هضم و جذب نم ی‏شود و پس از گذشتن از قسمت‏های مختلف دستگاه گوارش دفع می‏شود بنابراین خوردن اشتباهی آنها مضر نیست مگر اینکه دستگاه گوارش فردی دچار بیماری باشد که در آن صورت، خوردن دانه‏ های سفت هندوانه باعث بروز مشکل می‌شود و در کودکان باعث سختی دفع می‌شود.

هفته نامه سلامت/532

پرسش : چرا گاهی خیار، بادمجان و کاهو تلخ‌مزه هستند؟ به دلیل وجود چه ماده‏ای است؟ آیا خوردن این محصولات تلخ عوارضی دارد؟

پاسخ دکتر رضا صالحی‏ محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی‏ ها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:

تلخ بودن بادمجان و کاهو نشان‌دهنده برداشت دیرهنگام آنهاست. حتما شیره سفیدرنگی را که هنگام بریدن سر کاهو از آن خارج می ‏شود، دیده‏ اید. وقتی کاهو دیر برداشت می‏ شود، غلظت این شیره که حاوی ماده‏‏ای به نام لاکتوسین است، افزایش می ‏یابد و آن را تلخ می‏ کند. بادمجان هم باید نارس برداشت شود.

اگر بلوغ میوه کامل شود و به ‏اصطلاح کاملا برسد، ماده تلخ‏ مزه‏ای در گوشت آن تولید می‏ شود که موردپسند مصرف ‏کنندگان نیست اما مصرف آن مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند.

برای از بین بردن تلخی کاهو و بادمجان می‏توانید آنها را 15 تا 20 دقیقه در محلول آب نمک قرار دهید.

البته بادمجان‏ ها را ابتدا باید پوست بگیرید و از وسط نصف کنید سپس در آب قرار دهید.

دلیل تلخی خیار هم تولید ماده شیمیایی به نام کوکوربیتاسین است. وقتی گیاه تحت استرسی مانند کم ‏آبی، دمای کم یا زیاد، خشکی، کود ندادن به‌موقع، لگدمال شدن و... قرار بگیرد، این ماده تلخ در آن ایجاد می ‏شود.

هرچه استرسی که به گیاه وارد می‏شود بیشتر باشد، میوه تلخ ‏تر خواهد شد. درواقع این واکنش طبیعی گیاه در برابر استرس‌های موجود است و برای بدن مصرف‌کننده مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

هفته نامه سلامت/532

پرسش: وجود مایع و دانه ‏های سبز رنگ در گوجه‏ فرنگی نشانه چیست؟ آیا خوردن این سبزی در صورتی که بافت گوشتی ‏اش قرمز باشد، ضرر دارد؟

پاسخ دکتر رضا صالحی‏ محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی‏ ها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:

وجود مایع و دانه‏های سبز رنگ در گوجه ‏فرنگی نشانه اختلالاتی است که در میوه به‌وجود می‏آید. اگر زمانی که میوه در حال رسیدن و رنگ گرفتن است، بیش از حد کود دریافت کند، دانه ‏ها و ژل موجود در گوجه‏ فرنگی سبزرنگ می‏شود.

این حالت نشان‌دهنده تغذیه نامساعد در زمان نامناسب است و ماده سمی خاصی نیست که گیاه آن را تولید کرده باشد، بنابراین مصرف آن مضر نیست اما مصرف قسمت ‏های سبزرنگ سیب‏ زمینی بسیار خطرناک است و حتما باید جدا و دور ریخته شود.

هفته نامه سلامت/532

پرسشی از مهندس محمد هاشمی سخنگوی سازمان غذا ودارو

ندا احمدلو

طی هفته‌های گذشته، خبرهایی درباره پایش میوه‌ها و سبزی‌ها روی خط خبرگزاری‌ها آمد و دکتر رسول دیناروند،‌ رئیس سازمان غذاودارو اعلام‌کرد براساس این پایش‌ها، مشخص شده است که حدود 8 درصد از محصولات کشاورزی پرمصرف، آلودگی دارند. البته دیناروند تاکید کرده بود که این آلودگی از 30 به 8 درصد رسیده و در مقایسه با پایش‌های قبلی، سلامت محصولات کشاورزی ارتقا پیدا کرده اما همین 8 درصد هم زیاد است و باید برای حفظ سلامت مردم، این میزان را هم کاهش بدهیم. در «سبد خرید» این شماره، با مهندس محمد هاشمی، سخنگوی سازمان غذا و دارو درباره چند و چون این پایش گفت‌وگو کرده‌ایم.

ادامه مطلب...

پرسش: آیا خوردن قسمت وسط پیاز که گاهی سبزرنگ است، ضرر دارد؟

آیا مصرف پیازها به‌دلیل آلودگی خاک آلوده به نیترات مضر است؟

به عبارت دیگر، آیا نخوردنش سودمندتر از خوردنش است؟

در صورت آلودگی به نیترات قسمت وسط پیاز آلوده‏ تر است یا قسمت‏های دیگر این سبزی؟

پاسخ دکتر رضا صالحی‏ محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی‏ ها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:

خوردن جوانه سبز پیاز که به‌دلیل زیاد ماندن آن در محیط یا دیر برداشت کردن آن به‌وجود می ‏آید، مشکلی ایجاد نمی‏ کند و عارضه‏ ای ندارد اما خوردن محصولاتی که حاوی نیترات هستند، خطرناک است. پیاز هم از محصولاتی است که اگر عمل‌آوری خاک بیش از حد مجاز باشد و به کود شیمیایی نیاز داشته باشد بخش زیادی از نیترات را در خود جمع می‏کند.

خوردن پیازی هم که مقدار زیادی نیترات در خود جمع کرده، خطرناک است. تشخیص این مساله هم با تجزیه گیاه در آزمایشگاه مقدور است.

در بسیاری از کشورهای دنیا بین کشاورز و مصرف‏ کننده، ارگان‏هایی وجود دارند که مانند فیلتر عمل می‏کنند و محصولات کشاورزی را قبل از خرید با دستگاه‏هایی ارزیابی می‌کنند و اگر نیترات، سم و موادخطرناک موجود در محصول بیش از حد تعیین‌شده باشد، ضمن معدوم‏ سازی آنها از ورودشان به بازار مصرف جلوگیری می‏ شود، اما این کار در ایران انجام نمی‏‌گیرد و کشاورز هر اندازه تشخیص بدهد، به زمینش کود شیمیایی می‏ دهد.

معمولا هر چه بافت محصول، ماده خشک بالاتری داشته باشد و به اصطلاح گوشتی ‏تر باشد، استعداد بیشتری برای تجمع نیترات دارد. این مساله درمورد پیاز بیشتر در لایه های خارجی است.

هفته نامه سلامت/522