بهترین نوشیدنی برای وعده‌های افطار و سحر چیست تا بتواند از عطش طی روز جلوگیری کند؟
پاسخ دکتر محمدحسین صالحی‌سورمقی، متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:
بعضی از دانه‌های گیاهی از جمله خاکشیر و تخم شربتی و تهیه شربت از آنها بهترین نوشیدنی وعده‌های افطار و سحر برای رفع عطش و پیشگیری از کم‌آب شدن بدن است. این دانه‌ها دارای لایه‌ای متشکل از قندهای سنگین و مخصوص به نام موسیلاژ هستند که البته دیده نمی‌شوند. وقتی این دانه‌ها در آب قرار می‌گیرند، لایه موسیلاژ چند برابر وزن دانه، آب در خود جذب می‌کند و بسیار حجیم می‌شود. در نتیجه اگر این دانه‌ها را چند ساعتی در آب بریزید و بعد آنها را استفاده کنید به‌عنوان انبار آب در بدن عمل خواهند کرد. این دانه‌ها از قدیم در طب سنتی ما بسیار مورد توجه بوده‌اند و نه‌تنها در ماه رمضان که در فصول گرم سال یا در شرایطی که تعریق بدن بالا می‌رود، بسیار مفید هستند.
برای تهیه شربت می‌توانید حدود 15-10 گرم معادل یک قاشق غذاخوری کاملا پر از تخم‌شربتی یا خاکشیر را داخل پارچ آب بریزید و اجازه بدهید چند ساعتی خیس بخورند. برای خوش‌خوراک شدن یا شیرین شدن آب می‌توانید 2 قاشق غذاخوری شکر هم به آن اضافه کنید. پس از مدتی دانه‌ها به‌تدریج آب را به خود جذب می‌کنند و متورم می‌شوند و لایه موسیلاژ آنها به راحتی با چشم دیده می‌شود. وقتی دانه‌های حجیم‌شده با آب خورده می‌شوند مقدار زیادی آب را با خود وارد بدن می‌کنند. در نتیجه وقتی آب بدن کم می‌شود سراغ آنها می‌رود و از آب انباشته‌شده در آنها استفاده می‌کند زیرا این دانه‌ها تا 24 ساعت در بدن باقی می‌مانند و می‌توانند برای پیشگیری از کم‌آب شدن بدن مفید باشند.
مزاج خنک دارند و دارای رطوبت نیز می‌باشند و در نتیجه از بروز تشنگی جلوگیری می‌کنند.پرهیز از غذاهای غلیظ برای افطار
برای افطار بهتر است از غذاهای غلیظ یا غذاهایی که هضم سخت دارند پرهیز شود، مثلاً باید از مصرف بعضی از انواع آش که دارای لعاب و مقدار زیادی حبوبات، روغن، پیازداغ، نعناداغ، سیر سرخکرده و. . . می‌باشند، اجتناب کرد و یا در حجم خیلی کم از آنها میل نمود و یا آنها را به صورت سبک تهیه و مصرف نمود.
مثلاً آش‌های سبک بدون رشته که حاوی مقداری لپه، کمی برنج، کمی گوشت چرخکرده یا کمی گردن مرغ یا مختصری گوشت سینه مرغ و مقدار بیشتری سبزی می‌باشند و لعاب کمی دارند؛ بنابراین باید در هنگام افطار غذای حجیم خورده نشود، زیرا هم حجم معده کم شده و معده بیشتر در حال استراحت است تا هضم و هم افراد باید برای سحر گرسنه شوند.
راه‌های رفع یبوست
در هنگام روزهداری بروز یبوست شایع است. از راه‌های رفع آن می‌توان به پرهیز از گرمی‌جات، مواد غذایی شور و سرخکرده و نیز مصرف کاهو، خیار، آلو و انجیر خشک اشاره نمود. خیس نمودن حدود 5 عدد آلوبخارا همراه با 2 عدد انجیر خشک در یک فنجان آب از شب قبل و خوردن آن به هنگام سحر نیز راهکار مناسبی است. این امر برای اکثر مزاج‌ها مفید است، زیرا مزاج معتدلی دارد (نه خیلی گرم و نه خیلی سرد است). ادامه مطلب...
معده‌ای گرم و خشک می‌شود و منجر به آسیب دیدن معده و نیز کبد می گردد.دکتر سید مهدی میرغضنفری
در هنگام روزهداری فرد تمرین می‌کند پرهیز داشته باشد. پرهیز اصولاً کاری سخت است؛ همانند گناه نکردن که طبق نظر بزرگان دینی، انسان برای رسیدن به مقامات بالا باید گناه نکند که کار سختی است و تمرین و توجه دائمی می‌خواهد.
پرهیز نیز کاری دشوار است، زیرا فرد به غذاها و نوشیدنی‌های خاصی علاقه یا عادت دارد، اما پزشک به دلایلی مصرف آن را برای مدتی کوتاه یا طولانی منع می‌کند. روزهداری غیر از فواید معنوی، تمرینی برای یک اصل مهم طبی هم می‌باشد.
اثرات روزهداری
امروزه ریشه بسیاری از مشکلات مردم، تجمع مواد زائد در بدن می‌باشد. روزهداری باعث از بین رفتن تدریجی رطوبت‌های زائد و مصرف مواد اضافه بدن می‌شود و منجر به این می شود که مواد زائد نیز آماده دفع و سپس دفع گردند. در واقع، یکی از فلسفه‌های طبی امساک (روزه)، حذف مواد اضافه بدن است که عامل چاقی و سنگینی بدن (که در طب به آن امتلاء و پرشدگی بدن میگویند) می‌باشند. ادامه مطلب...
با آغاز ماه رمضان، توجه افراد به سلامت دهان و دندان بیشتر می‌شود و بیشتر روزه‌داران برای اینکه دهانشان در طول روز بوی ناخوشایندی نداشته باشد، بعد از وعده سحر مسواک می‌زنند، اما بعضی هم در این ایام از بدتر شدن اوضاع خود شکایت می‌کنند و میگویند به محض روزه گرفتن دهانشان آفت می‌زند یا دچار خونریزی لثه می‌شوند یا مشکلاتی از این قبیل. پرسش‌های مختلفی هم در این رابطه مطرح می‌شود؛ مثلا اینکه آیا مسواک زدن در طول روز یا اعمال و اقدامات دندان‌پزشکی مثل پر کردن دندان یا کشیدن آن، روزه را باطل می‌کند یا نه؟ در «دهان و دندان» این هفته با دکتر محمدرضا خامی، مدیر گروه سلامت دهان و دندان‌پزشکی اجتماعی و دانشیار دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، درباره بهداشت دهان و دندان در ماه مبارک رمضان گفت‌وگو کرده‌ایم. با ما همراه شوید. ادامه مطلب...
کم‌کم به شب‌های قدر نزدیک می‌شویم و لازمه حضور در این شب‌های معنوی، هوشیاری لازم و بیدار ماندن شبانه است.
یکی از توصیه‌های تغذیه‌ای برای بهره‌مندی از این شب‌ها، این است که افراد در وعده افطار و از افطار تا زمانی که قصد بیدار ماندن دارند، از مصرف خوراکی‌های خواب‌آور پرهیز کنند و در عوض، خوراکی‌های نشاط‌آور و هوشیارکننده را در برنامه غذایی‌شان بگنجانند. مثلا شیر گرم یا سایر محصولات لبنی با افزایش ترشح سروتونین، حس خواب‌آلودگی را در فرد تشدید می‌کنند.
به جای لبنیات، می‌توان از میوه‌ها و آبمیوه‌های تازه و طبیعی که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها هستند و حس تازگی در بدن ایجاد می‌کنند، کمک گرفت تا در این شب‌ها بتوان بدون دغدغه بیدار ماند.
کره بادام‌زمینی و نان‌های سبوس‌دار هم می‌توانند گزینه خوبی برای افطار یا شام شب‌های قدر باشند تا ما را پرانرژی و بیدار نگه دارند. این در حالی است که مصرف غذاهای چرب و سنگین، ما را خواب‌آلود و خسته می‌کنند.
خوراکی‌های کافئین‌دار از دیگر محصولاتی هستند که می‌توانند باعث افزایش هوشیاری شوند. از این رو، می‌توان مقداری شکلات تلخ، قهوه یا پودر قهوه فوی و حتی چای را هم به‌عنوان میان‌وعده در فاصله افطار تا سحر برای رفع حس خستگی و خواب‌آلودگی شبانه مصرف کرد، در حالی که خوراکی‌های شیرینی مانند کیک و کلوچه و عسل طبیعی باعث ایجاد حس خواب‌آلودگی می‌شوند و بهتر است افرادی که قصد شب‌زنده‌داری دارند در شب‌های قدر آنها را مصرف نکنند.
ماهی‌های چرب یا روغن زیتون هم سرشار از امگا3 هستند و اگر با برنج قهوه‌ای یا نان سبوس‌دار مصرف شوند، می‌توانند به افزایش هوشیاری در این شب‌ها کمک بزرگی کنند.
دکتر سیدعلی کشاورز
استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران
روزهداری فواید جسمی و روانی بسیاری دارد. تحقیقات علمی ثابت کرده‌اند در ماه مبارک رمضان میزان چربی‌های بدن، کلسترول و فشار خون تا حد قابل‌توجهی پایین می‌آید و سیستم ایمنی تقویت می‌شود اما یکی از مسائلی که اهمیت آن در این دوران نادیده گرفته می‌شود، ساعت و میزان خواب است. بسیاری از روزه‌داران ترجیح می‌دهند بعد از خوردن سحری دوباره به خواب بازگردند. از طرفی، گروهی دیگر شب‌ها بیدار می‌مانند و خواب خود را به بعد از طلوع خورشید موکول می‌کنند. چنین تغییراتی در الگوی خواب شبانه نه‌تنها فرد را از فواید روزهداری دور نگه می‌دارد بلکه به سلامت جسم و روان او نیز آسیب وارد می‌کند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع و الگوی درست خواب در ماه رمضان با دکتر خسرو صادق‌نیت، رئیس اداره بهداشت محیط وزارت بهداشت، فلوشیپ اختلالات خواب و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران گفت‌وگو کرده‌ایم. ادامه مطلب...
موجودات نیازمندی مانند انسان‌ها همواره درحال استفاده از مراکز عاطفی مغزشان هستند. ما انسان‌ها هرازگاهی برای صلح و ثبات دعا می‌کنیم، برای رسیدن به آرامش سرگرم مراقبه می‌شویم و گاهی حتی برای مال‌اندوزی به مناجات رو می‌آوریم؛ در جستجوی معجزه تا دیر راهبان کوه‌های پیرنه در فرانسه سفر می‌کنیم، برای اثبات اخلاص خود به مکه می‌رویم، حتی گاهی قارچ توهم‌زا می‌خوریم تا افق‌های ماورا را ببینیم و به کلیسا، صومعه یا مسجد می‌رویم تا به آرامشی ملکوتی برسیم، اما غالبا برای هیچ چیز به اندازه سلامت دعا، نیایش و مراقبه نمی‌کنیم. سلامت را با هیچ چیز دیگری نمی‌توان سنجید. اگر مرده باشیم، آرامش بی‌معناست. پس به خودمان می‌قبولانیم تا وقتی پزشکی ما پابرجا و پزشکانمان هوشیار هستند، می‌توان به اثربخشی دعاهایمان امید داشت. ادامه مطلب...
فرهنگ اهدای خون در کشور ما از زمان جنگ تحمیلی در مردم نهادینه شد و آنها در حال حاضر اهدای خون را به عنوان یک مسوولیت اجتماعی، فرهنگی و دینی پذیرفته‌اند. ماه مبارک رمضان بهترین زمان برای ایثار و فداکاری است و توصیه می‌شود مردم اهدای خون را به شب‌های قدر موکول نکنند زیرا نیاز به خون و فرآورده‌های خونی مختص زمان خاصی نیست. در سال 94، بالغ بر 3 میلیون و 600 هزار واحد خون و فرآورده‌های خونی به بیمارستان‌های کشور ارسال شده است و بنابراین نیاز به خون همیشه در کشور احساس می‌شود.
در 10 روز اول ماه مبارک رمضان نیز 51 هزار و 491 نفر در کل کشور موفق به اهدای خون شده‌اند، در حالی که تعداد مراجعان بیشتر از این تعداد بوده است. استان‌های تهران، مازندران و فارس بیشترین میزان اهدا را در 10 روزه ماه رمضان به خود اختصاص داده‌اند. سن اهدای خون در کشور ما از 18 سالگی تا 60 سالگی است و ما در ماه رمضان از جوانان بیشتر از سایر گروه‌ها دعوت می‌کنیم برای اهدای خون مراجعه کنند. در ماه رمضان برخی افراد تصور می‌کنند به دلیل روزه گرفتن نباید خون اهدا کرد، در حالی که روزهداری مانعی برای خون دادن نیست و هموطنان می‌توانند 2 ساعت بعد از افطار به مراکز اهدای خون مراجعه و خون اهدا کنند.
حجم خون از دست رفته در اهدا 1 تا 2 ساعت بعد با نوشیدن مایعات جبران می‌شود و سلول‌های خونی هم 2 تا 3 هفته بعد از اهدا به جریان خون بازمی‌گردند. مراکز استانی سازمان انتقال خون در ماه مبارک رمضان تا ساعت 12 شب باز است و مردم می‌توانند برای اهدای خون مراجعه و در این کار انسان‌دوستانه شرکت کنند. افراد هنگام مراجعه برای اهدای خون، حتما باید کارت ملی همراه داشته و از سلامت جسمی و روانی برخوردار باشند.
دکتر بشیر حاجی‌بیگی
سخنگو و مدیر کل روابط عمومی سازمان انتقال خون
خداوند در مورد دعا گفته است: «مرا بخوانید تا خواسته‌های شما را بپردازم. [سوره مومن (غافر)، آیه 60]»
دعا کردن نوعی جهت دادن به اندیشه و عمل است. وقتی فکر ما به موضوعی معطوف شد، که در دعا چنین است، کارمایه روانی به صورت آگاه و ناخودآگاه، ارادی و غیرارادی برای رسیدن به آن بسیج می‌شود. دعا کردن به آن معنی است که شما هر آنچه را توانسته‌اید برای رسیدن به یک هدف خیر انجام داده‌اید و اکنون زمان آن است که به انتظار ثمره آن بنشینید. پس از تلاش فراوان اکنون شما به آرامش ذهنی نیاز دارید. اینجاست که این احساس که نیرویی فراتر از هر چیز به شما می‌دهد، باعث می‌شود آرامشی را که تا حصول نتیجه به آن نیاز دارید، کسب کنید: ادامه مطلب...
بازرسی های سرزده بازرسان وزارت بهداشت از اماکن عرضه مواد خوراکی در ماه مبارک رمضان افزایش یافته است .
