نیاز افراد‌‌ به خواب ارتباطی مستقیم با مزاج و سرشت افراد‌‌ د‌‌ارد‌‌. تا آنجا که حکما یکی از نشانه‌های تشخیص مزاج افراد‌‌ را میزان خواب انسان‌ها بر شمرد‌‌ه‌اند‌‌.

مسعود‌‌ رضوانی

 از د‌‌ید‌‌گاه حکما و طب سنتی بید‌‌اری را به حرکت تشریح د‌‌اد‌‌ه‌اند‌‌ و خواب به سکون تعریف د‌‌اد‌‌ه‌اند‌‌. کم‌خوابی، پرخوابی، نوسان د‌‌ر مد‌‌ت زمان خواب، تغییر زمان خواب و... همگی جز اختلالات خواب محسوب می‌شوند‌‌. این اختلالات اگر خیلی سریع به حالت عاد‌‌ی بازنگرد‌‌ند‌‌ می‌توانند‌‌ عواقب بسیار خطرناکی به‌د‌‌نبال د‌‌اشته باشند‌‌.

اثرات اختلالات خواب می‌توانند‌‌ د‌‌ر کوتاه مد‌‌ت و یا د‌‌ر بلند‌‌ مد‌‌ت بروز کنند‌‌. ما د‌‌ر این مقاله سعی بر آن د‌‌اریم تا به بررسی اختلالات خواب از د‌‌ید‌‌گاه طب سنتی بپرد‌‌ازیم.

نیاز افراد‌‌ به خواب

نیاز افراد‌‌ به خواب ارتباطی مستقیم با مزاج و سرشت افراد‌‌ د‌‌ارد‌‌. تا آنجا که حکما یکی از نشانه‌های تشخیص مزاج افراد‌‌ را میزان خواب انسان‌ها بر شمرد‌‌ه‌اند‌‌ (لازم بذکر است که این مسئله به صورت نسبی می‌باشد‌‌ و مطلق نیست). اما بطور کلی می‌توان بیان کرد‌‌ که آن د‌‌سته از افراد‌‌ی که د‌‌ارای مزاج د‌‌م و بلغم (مزاج‌های تر) می‌باشند‌‌ نیاز بیشتری به خواب د‌‌ارند‌‌ و د‌‌ر طول شبانه‌روز مد‌‌ت زمان بیشتری صرف خوابید‌‌ن می‌کنند‌‌ و بالعکس افراد‌‌ی که د‌‌ارای مزاج‌های صفرا و سود‌‌ا (مزاج‌های خشک) می‌باشند‌‌ نسبت به افراد‌‌ با مزاج‌های تر مد‌‌ت زمان کمتری را د‌‌ر طول شبانه‌روز صرف خوابید‌‌ن می‌کنند‌‌. ادامه مطلب...

هفته گذشته با تماس‌ها و مراجعات بسیار بیمارانی مواجه شدم که از طریق یک برنامه تلویزیونی تصمیم به قطع دارو گرفته و برای گرفتن برنامه قطع دارو مراجعه کرده بودند!

گویا برنامه‌ای پربیننده اقدام به تبلیغ مرکزی کرده که می‌توان گفت بورس روش درمانی نوروفیدبک است.

برنامه در مورد بیش‌فعالی بوده و کارشناس برنامه به والدینی که مایل به مصرف دارو نبوده‌اند، گفته می‌توانند به جایش از نوروفیدبک استفاده کنند؛ حرفی که از نظر علمی کاملا بی‌اعتبار است. ایشان در مورد روش‌های تشخیصی QEEG و نقشه مغزی نیز داد سخن داده‌اند؛

ادامه مطلب...

نیمه پنهان «کلش آو کلنز»

دکتر هانیه زایررضایی

آیا می‌دانستید یک‌پنجم کاربران بازی‌های رایانه‌ای در تمام دنیا، ایرانیان و بخش عمده‌ای از این جمعیت مشغول بازی مخربی به نام «کلش آو کلنز» هستند؟!

«کلش» یک بازی آنلاین اینترنتی است که توسط یک کمپانی فنلاندی طراحی شده است و روزانه 654 هزار دلار برای گردانندگان آن درآمدزایی دارد. روند این بازی به این ترتیب است که در آن ضعیف‌ترها و ناتوان‌ترها زودتر آسیب می‌بینند و قلعه‌شان مورد تجاوز قرار می‌گیرد، یعنی در این بازی همان اصلی که در قانون جنگل حکمفرماست، برقرار است.

از این‌رو افراد واردشده به فضای بازی، مدام نگران این هستند که قلعه‌شان مورد دستبرد قرار نگیرد.

ادامه مطلب...

دکتر میترا حکیم شوشتری

فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران

در درمانگاه بیمارستان نشسته‌ایم. نوجوانی با عصبانیت وارد اتاق می‌شود و کنار مادرش می‌نشیند. او خیره به دیوار مقابل نگاه می‌کند و به نظر نمی‌رسد هیچ‌گونه تمایلی برای پاسخ دهی به سوال‌ها داشته باشد. مادر می‌گوید: «توضیح بده این تصمیم احمقانه به دنبال چه فکرهایی به سرت زده است.» از مادر می‌خواهیم که مداخله نکند و از اتاق خارج شود. به مراجع می‌گوییم: «چه چیزی تا این حد تو را عصبانی کرده و چه کمکی از دست ما برمی‌آید؟» او با حالتی بغض‌آلود می‌گوید: «از زندگی خسته‌ام، نمی‌خواهم مدرسه بروم و فکر می‌کنم به سنی رسیده‌ام که در مورد زندگی خودم تصمیم‌گیری کنم. از وقتی مهر شروع شده اینها زندگی را به من تنگ کرده‌اند، چه جور بگویم که محیط مدرسه برایم غیرقابل تحمل است، نمی‌خواهم شب‌ها مثل مرغ ساعت 9 بخوابم و دائم از این و اون دستور بگیرم.»

ادامه مطلب...

هشدار کارشناسان در گفت‌وگو با «سلامت»

آداب تربیت/ دکتر میترا حکیم شوشتری/فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان/عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران

«باز هم مهر شروع شد و بدبختی من شروع شد. نمی‌دانم از دست این بچه چه‌کار کنم. فقط دنبال بازیه، دائم می‌خواد تلویزیون تماشا کنه یا پای رایانه باشه. ما 9 ماه از دست این بچه بیچاره‌ایم.»

این مکالمه‌ها چقدر برای شما آشناست؟ با شروع مهرماه برخی از مادران با انبوهی از تکالیف روبرو هستند که بار گرانی است کشیدن به دوش! شما در این مورد چه فکری می‌کنید؟ دوستی می‌گفت در مهرماه یک گروه دیگر به گروه‌های تلگرام اضافه می‌شود. بله، درست حدس زدید، گروه مادران بچه مدرسه‌ای‌ها و اگر فردی بیش از یک فرزند داشته باشد طبعا تعداد این گروه‌ها هم بیشتر می‌شود. در این گروه‌ها مادران در مورد میزان تکلیف‌ها و شیوه انجام آن اظهارنظر می‌کنند و کتاب‌های کمک‌آموزشی برای ارتقای آموزش به هم معرفی می‌کنند و از هم رفع اشکال می‌کنند.

فکر می‌کنید در ادامه این کار چه فواید و چه مشکل‌هایی با خود همراه دارد؟ یکی از مشکل‌های این گروه‌ها، ایجاد رقابت بین مادران برای تلاش بیشتر و موجه‌تر جلوه‌کردن است، تنشی که دامن کودکان را نیز می‌گیرد.

با این کار رفاقت بین بچه‌ها به رقابت و حسادت بین والدین تبدیل می‌شود. مشکل دیگر این شرایط جدید، سلب مسئولیت از بچه‌ها در به خاطر سپردن وظایف و انجام کارهاست چون فرد توانایی به نام مادر این کار را بهتر انجام می‌دهد. مادری با قیافه حق به جانب در دفاع از خود می‌گفت که به بچه‌های این دوره و زمانه نمی‌توان اطمینان کرد؛ من با این کار مطمئن می‌شوم که فرزندم چیزی را از قلم نینداخته است.

با این شیوه افراطی کودک احساس عدم کفایت می‌کند و بیش از پیش به مادر وابسته می‌شود و در همین‌جاست که مادرانی را می‌بینیم که می‌گویند تا من نباشم بچه هیچ کاری انجام نمی‌دهد. از مشکل‌های دیگر مشارکت در این‌گونه گروه‌ها، درگیری مادران در روابطی دوستانه و فراتر از مسائل دانش‌آموزان است و پرواضح است که چنین روابطی به کاهش ارتباط مادر با اعضای خانواده می‌انجامد. در این بازی بزرگ‌ترها گاهی بچه‌هایی را می‌بینیم که والدین بدون توجه به میزان توانایی آنها، انتظاراتی از ایشان دارند که نه‌تنها به آنها کمک نمی‌کند بلکه موجب تنفر دائمی آنها از درس و مدرسه می‌شود. جالب است که این مادران مصداق دقیق «از ماست که بر ماست» هستند یعنی خود مشکل را ایجاد می‌کنند و خودشان از این مشکل شکایت دارند.

گروهی از این مادران از این کار برای نشان دادن اهمیت خود در زندگی استفاده می‌کنند. در حقیقت مادرانی که تا قبل از ورود کودک به مدرسه به صورت افراطی از کودک محافظت و مراقبت می‌کنند و در مواردی حتی تنظیم تغذیه و دفع کودک را برعهده داشته‌اند، ورود به مدرسه را زنگ خطری برای کاهش وابستگی کودک به خود می‌بینند و وابستگی دیگری را جایگزین موارد قبلی می‌کنند.

برخی از والدین این احساس را به کودک منتقل می‌کنند که نتایج درس خواندن کودک به آنها مرتبط است؛ معمولا این مادران از این‌گونه عبارات استفاده می‌کنند: «رفته برای من نمره تک آورده.» این گروه از مادران درس خواندن کودک را نشانه‌ای از آبرو و حیثیت خود می‌دانند و می‌گویند کودک با آوردن این نمرات باعث سرشکستگی والدین شده است. در چنین شرایطی کودکان برای درس خواندن به باج‌گیری متوسل می‌شوند و ارتباط نامناسبی بین والدین و کودک شکل می‌گیرد.

این ارتباط به روابط نامناسب بین والدین منتهی می‌شود و خانه را به میدان جنگی تبدیل می‌کند که فرمانده اصلی آن دانش‌آموز است. ناگفته نماند گاهی روابط آشفته والدین زمینه ایجاد چنین مسائلی است. به عبارت دیگر، زوج‌هایی که روابط عاطفی نامناسبی دارند، می‌کوشند که نقش والدین بودن را به صورت افراطی ایفا کنند و در این راه از هیچ کوششی فروگذار نمی‌کنند.

در انتهای مطلب اشاره به این نکته لازم است که برخی از کودکان به علت مشکل‌های روان‌پزشکی رایجی مانند اختلال بیش‌فعالی- نقص توجه، پایین بودن بهره هوشی و اختلال‌های یادگیری قادر به انجام مستقل تکالیف نیستند و به نظارت بیشتر از سوی والدین نیاز دارند. البته این به این معنا نیست که حمایت افراطی و به جای کودکان و همراه با آنها درس خواندن در این موارد قابل توجیه است، بلکه باید به اقدام‌های درمانی مناسب پرداخت.

هفته نامه سلامت-543

تسلیت به اخلاق

حجت الاسلام‌ ابراهیم اخوی

روانشناس بالینی

خبر تلخ درگذشت کاپیتان تیم پرسپولیس، کام ما را تلخ کرد و در کنار جان‌باختگان فاجعه منا، روزهای غمگینی را برای هر ایرانی رقم زد. اما کنار این رخدادها، برخی واکنش‌ها و رفتارهای زننده، سنگینی این اندوه را چندبرابر کرد. خبرهایی که از گوشه و کنار این اتفاق شنیده شد و در رسانه‌ها انعکاس یافت، باعث شد تا افول ارزش‌های انسانی و اخلاقی را تسلیت بگوییم و بی‌تفاوت از کنار آن عبور نکنیم. هنوز ساعتی از فوت کاپیتان نگذشته بود که یکی از سامانه‌های جویای ثروت، این پیامک را مخابره کرد: «خبر فوری: کاپیتان تیم پرطرفدار درگذشت! جزئیات با ارسال 90 هزینه 35 تومان.» برای اولین بار شاهد بودیم که از افراد حضوریافته برای تشییع یک قهرمان پول می‌گیرند! سایت‌های ورزشی عربی نیز در اقدامی زننده به‌دلیل برخورد حرفه‌ای مرحوم نوروزی در بازی با یکی از بازیکنانشان، فوت ایشان را باعث خوشحالی خود دانستند و از عبارت‌های ناشایستی استفاده کردند.

این رفتارها که هشداری جدی برای زندگی اخلاقی است، پیام‌آور چیرگی ثروت برای ارزش‌های انسانی است که اگر به تماشاچی بودن بسنده کنیم، معلوم نیست عمق این دره سقوط چند متر بوده و تا کجا جامعه ایرانی و ورزشی را با خود به قعر بکشد. آیا ما زندگی به شیوه فیلم‌های غربی را پذیرفته‌ایم که در آن، برخورد با انسان، سبک‌تر از برخورد با حیوان است و هر فردی فقط به‌دلیل داشتن قدرت می‌تواند تمام انسانیت را زیر پا له کند یا هنوز بر اصالت انسانی خود تکیه زده‌ایم و با افتخار از آن دفاع می‌کنیم؟

هفته نامه سلامت-542

وقتی راه می‌روید یا تلویزیون تماشا می‌کنید، غذا نخورید

هرچند همه معتقدند برای کاهش وزن، خوردن وعده‌های غذایی باید تابع نظم و قاعده‌ باشد، نتیجه مطالعات جدیدی که به ‌تازگی در نشریه سلامت روانی چاپ شده است، ادعا می‌کند خوردن حین راه رفتن می‌تواند وزن فرد را افزایش دهد.

نتایج این تحقیقات که محققان دانشگاه سوری انگلستان انجام داده‌اند، نشان می‌دهد راه رفتن، بیش از سایر فعالیت‌ها مانند تماشای تلویزیون یا چت کردن با دوستان می‌تواند باعث پرت‌شدن حواس و بیشتر خوردن شود.

دکتر جین اوگدان، سرپرست تیم تحقیق، عقیده دارد: «این مساله شاید به این دلیل باشد که راه رفتن یکی از مهم‌ترین راه‌های پرت شدن حواس است و باعث می‌شود حواس ما بر اثری که خوردن روی گرسنگی ما می‌گذارد، متمرکز نشود یا اینکه آنها که راه می‌روند، حتی اگر این راه رفتن درون ساختمان باشد، فکر می‌کنند فعالیت بدنی انجام می‌دهند که بیشتر خوردن آنها را توجیه می‌کند.» مطالعات قبلی همگی بر این باور بودند که پرت شدن حواس، اثری مهم در میزان خوردن افراد دارد و به‌طور مشخص‌تر تماشای تلویزیون از 2 راه می‌تواند باعث چاق شدن افراد شود؛ یکی اینکه فرد زمان تماشای تلویزیون نمی‌فهمد چقدر می‌خورد و چون نمی‌داند چقدر خورده است، خطر پرخوری‌های بعدی بیشتر می‌شود.

نتایج برخی مطالعات دیگر هم می‌گویند محیطی که غذا در آنجا خورده می‌شود و گفت‌وگوهای حین خوردن که باعث پرت‌شدن حواس افراد ‌می‌شود، می‌تواند بر میزان غذای‌شان تاثیر بگذارد.

هفته نامه سلامت/539

پاسخ کارشناسان به پرسش «سلامت»

مهدیه آقازمانی

تصور کنید فردا 4 نفر از دوستان شما، برای صرف شام به منزلتان می‌آیند. احتمالا تدارک چند جور غذا می‌بینید، چند جور میوه و شیرینی می‌‌خرید و حتما یکی دو نوع تنقلات خوشمزه هم تدارک می‌بینید. مطمئنا بعد از مهمانی هم کلی غذا اضافه می‌آید و اگر تا چند روز هم غذاهای مهمانی را بخورید، باز مجبورید بخشی از آن را دور بریزید. این ریخت و پاش‌هایی که به نام مهمان‌نوازی از آن یاد می‌کنیم، جزئی از فرهنگ ماست و غیر از مهمانی در زندگی روزمره نیز به شکل اسراف نمود دارد. اگر بخواهیم قضیه را از یک زاویه دیگر نگاه کنیم، ضایعات مواد غذایی ناشی از نداشتن مدیریت صحیح از مزرعه تا سفره نیز در کشور بسیار بالاست. به گونه‌ای که میزان ضایعات معادل میزان واردات محصولات کشاورزی است.

ادامه مطلب...

تحقیقات جدید دانشمندان پرده از تأثیرات مخرب استفاده افراطی از اینترنت بر روی ساختار مغزی نوجوانان برداشته است. به گفته‌ محققان، نوجوانانی که در استفاده از اینترنت افراط می‌کنند، دچار اختلال تحلیل ماده‌ی خاکستری مغز می‌شوند، اختلالی که روزبه‌روز به صورت پنهانی در حال گسترده شدن است. این اختلال می‌تواند بر روی تمرکز و حافظه افراد تأثیر نامطلوبی به جا بگذارد، هم‌چنین قدرت تصمیم‌گیری و تعیین هدف برای زندگی نیز در افراد دچار اختلال خواهد شد. تحلیل بافت خاکستری مغز هم‌چنین می‌تواند با کاهش توانایی کاربران در جلوگیری از بروز احساسات، در آن‌ها ناهنجاری‌های رفتاری به وجود بیاورد.

در صورتی که استفاده صحیح از اینترنت اثرات مثبتی دارد. با رعایت نکاتی هنگام استفاده از اینترنت می‌توان مطمئن شد که استفاده از اینترنت زندگی دانش‌آموزان را در حال و آینده بهبود می‌بخشد. از آن‌جایی که اینترنت در همه‌ جای زندگی حاضر است، مهم است که بفهمیم چگونه این تکنولوژی می‌تواند رشد و تکامل دانش‌آموزان را بهبود ببخشد یا منحرف کند

منبع