لقمه غذایی باید کوچک باشد
لقمه باید کوچک باشد و ضرب‌المثل «لقمه را به اندازه دهان برداشتن» بحث طبی دارد و در طب سنتی هم این امر توصیه شده است. اگر لقمه کوچک باشد یا به عبارت دیگر متناسب با فضای دهان باشد، مسلما شخص بهتر میتواند لقمه را بجود و بیشتر با بزاق مخلوط میشود. ترشح بزاق محدود است و چند میلی‌لیتر بزاق به ازای هر یک لقمه ترشح میشود.
اگر لقمه غذایی خیلی بزرگ باشد، آن مقدار بزاق برایش کم است و بنابراین عملیات جویدن و آماده‌سازی غذا برای وارد شدن آن به معده و انجام عملیات هضم بعدی خوب صورت نمی‌گیرد. اگر لقمه بزرگ باشد شخص به دلیل آزار از پر بودن دهان، زودتر لقمه را قورت می‌دهد و بنابراین آن را خوب نمی‌جود و حجم بیشتری هم غذا خواهد خورد و دچار چاقی‌های غیر طبیعی میشود.
از نظر آداب و بهداشت هم بزرگ بودن لقمه غذایی جالب نیست و با خوردن لقمه بزرگ ممکن است مقداری از آن از دهان بیرون بریزد که این از نظر بهداشت و ادب غذا خوردن برای سایر افراد هم ایجاد مشکل میکند. اگر حجم لقمه کم باشد، مدت صرف غذا بیشتر شده و از تعجیل در اتمام غذا و پر شدن ناگهانی معده جلوگیری می شود. در این حالت با حجم غذای کمتر سیری اتفاق خواهد افتاد و چاقی کمتر رخ می دهد و مواد زائد ناشی از هضم ناقص کمتر در بدن تجمع می یابند. ادامه مطلب...
در حالت آرامش و لذت، به میزان و کیفیت طبیعی ترشح می‌شوند. به عبارت دیگر نباید رژیم غذایی معمول شخص را ناگهان عوض کرد و این بدان معناست که رژیم‌های جدیدی‌که می‌خواهند برای شخص (با هدف چاق کردن، لاغر کردن و...) تعریف کنند، نباید ناگهانی به شخص تحمیل شوند، چون سیستم بدنی و قوه مدبره او دچار اختلال شدید و آسیب میشود و خیلی از اوقات شخص بیمار می‌گردد و ممکن است دچار ضعف‌های شدید، اختلال عملکرد غدد داخلی و اعضا و بافتهای بدن شود. ادامه مطلب...
در حالت اخیر اشکال ایجاد شده این است که هضم غذای اول (سبک‌تر) شروع میشود ولی هضم غذاهای بعدی که وارد معده شده‌اند، هنوز آغاز نشده و این امر باعث مختل شدن هضم در شخص میشود.
در کل باید مکانی را برای غذا خوردن انتخاب کرد که از نظرات مختلف اعتدال داشته باشد، مثلا از نظر دما، خیلی گرم یا خیلی سرد نباشد، بوی نامطبوع از آنجا استشمام نشود و از نظر نور و سایر شرایط در حالت اعتدال باشد تا انسان بتواند با تمرکز و آرامش غذا بخورد و هیچ عاملی او را اذیت نکند. ادامه مطلب...
لقمه غذایی باید کوچک باشد
پیامبر اکرم(ص) می فرمایند لقمه‌های کوچک بردارید.
امام حسن(ع)می فرمایند جزء یکی از آداب غذاخوردن، لقمه کوچک برداشتن است.
در این خصوص در متن مقاله نکاتی عرض خواهد شد.در احادیث ذکر شده، برخی از آداب غذاخوردن گفته شد.
در طب سنتی، آب خوردن پس از غذا یا همراه و یا بلافاصله قبل از غذا منع شده است. بهتر است انسان از حدود 20-15 دقیقه مانده به غذا تا 2-1 ساعت بعد از غذا آب نخورد و فقط غذا سر سفره گذاشته شود و آب سر سفره نباشد. در کل در طب سنتی به شدت توصیه شده که انسان فقط از یک نوع خوردنی سر سفره استفاده کند (که در بحث تنوع غذا در شماره قبل گفته شد)، زیرا معده باید در یک زمان فقط مشغول یک نوع خوردنی یا آشامیدنی باشد تا قوای هضم بتوانند کار خود را به خوبی انجام دهند و از آن غذا انرژی آزاد شود. ادامه مطلب...
دکتر سید مهدی میرغضنفری
احادیث
آغاز و پایان غذا با نمک
پیامبر اکرم (ص): هر کس غذای خود را با نمک آغاز کند و با نمک به پایان ببرد، از هفتاد و دو درد در امان می‌ماند.
حضرت علی (ع): غذای خود را با نمک آغاز کنید. اگر مردم آنچه را در نمک است می‌دانستند، آن را بر تریاق تجربه شده (داروهای مفید و پادزهر) برمی‌گزیدند.
در اصول کافی، احادیث ذکر شده از امام باقر(ع)، امام صادق(ع) و امام کاظم (ع) حاکی از این هستند که غذا را با نمک یا سرکه آغاز کنیم و به پایان ببریم. سفره‌ای که در آن نمک نباشد بی‌برکت است.
نمک ماده بسیار مفیدی است و فواید زیادی مثل ضد التهاب یا ضد میکروب بودن را دارد. چشیدن مختصری نمک قبل از غذا باعث آغشته شدن مخاط دهان و مری به نمک و ضدعفونی شدن مسیر عبور غذا، تحریک اشتها، ترشح کافی بزاق و مخاط، لزج شدن محل عبور غذا در مری و پایین رفتن راحت‌تر لقمه غذایی و تسهیل عملیات هضم میشود زیرا عملیات هضم هم به ترشح شیرههای گوارشی و هم به میزان تحرک معده و روده‌‌ها مرتبط است.
چشیدن مقدار کمی نمک پس از غذا نیز باعث ضد عفونی کردن دهان و مری میشود به طوری که ذرات باقیمانده غذایی در خلل و فرج فضای دهان و مری نتوانند التهاب و عفونت‌های احتمالی بعدی را ایجاد کنند. مسلما افرادی که فشارخون بالا یا مزاج گرم دارند، نباید در مصرف نمک زیاده‌روی کنند، زیرا مزاج نمک گرم و خشک است.
سرکه هم مزاج سرد و خشک دارد و در برخی خواص مانند ضد عفونی کردن و اثر بر شیرههای گوارشی، مشابه نمک است. بهتر است در مناطق گرمسیری بیشتر از سرکه ( سرکه طبیعی انگور یا سرکه سیب) و در مناطق سرد‌سیر و یا مزاج‌های سرد، بیشتر از نمک استفاده شود. بدیهی است که خود غذای مصرفی باید نمک بسیار کمی داشته باشد وگرنه اگر غذا پرنمک باشد و نمک اضافی در ابتدا و انتهای غذا نیز مصرف شود، به سلامت فرد لطمه خواهد زد.
امام رضا(ع): غذای خود را با سبکترین غذایی که بدنت را به اندازه عادتت و برحسب وطن، فعالیت و زمانه‌ات تغذیه میکند آغاز کن.
مکرر ذکر شد که موکد است در هر وعده از یک نوع غذا استفاده شود اما امروزه اغلب دیده میشود که چندین نوع غذا بر سر سفره‌ها گذاشته میشود و شخص نمی‌داند کدام غذا را اول بخورد. در این حدیث گفته شده از غذای سبک‌تر و لطیف‌تر که هضم آن راحت‌تر است (مانند آش، سوپ و سالاد) در ابتدا استفاده شود.
نکاتی که در این حدیث گفته شده عبارتند از: عادت شخص به برخی انواع خوردنی ها و نوشیدنی ها برای حفظ سلامتی مهم و محترم است، به اقلیم زندگی شخص باید توجه نمود (منطقه گرمسیری یا سردسیری) و غذا متناسب با آن باید تنظیم شود، میزان فعالیت شخص نیز مهم است (تغذیه شخص فعال و غیر فعال با هم متفاوت است)، به زمانه و فصول (زمستان یا تابستان) هم باید دقت شود. بنابراین غذاخوردن صحیح، نکات زیادی دارد. ادامه مطلب...
ژاپنی‌‌هاست. در یک دید کلی رژیم غذایی ژاپنی‌‌ها شامل موارد ذیل است.دکتر حمید‌ا... افراسیابیان؛ پزشک و متخصص طب سنتی
در مبحث بیماریهای قلبی ابتدا نظر به طب سنتی ایران می‌‌اندازیم. اصول کلی تغذیه آنرا مورد بررسی قرار داده، سپس به تحقیقات و نکات مفید جدید خواهیم پرداخت. امروزه بیماریهای قلب، با توجه به تکنولوژی پزشکی و پس از پی بردن به جریان الکتریکی قلب، بسیار گسترده شده است، گرفتگی عروق کرونر هرچند در طب سنتی مورد بحث قرار نگرفته است، اما باید خاطر نشان ساخت که بحثی بسیار جدی و مهم است. بنابراین باید به آن نظری بیاندازیم، ابتدا اصول کلی تغذیه را از طب سنتی بیان می‌‌کنیم و به تحقیقات و نکات مفید می‌‌پردازیم. ادامه مطلب...
احادیثی در باب اهمیت گوشت آبزیان
در کتاب کافی از امام صادق (ع) نقل شده که پیامبر خدا (ص) چون ماهی میل می‌‌کردند می‌‌فرمودند که «خداوندا برای ما در این برکت قرار بده و بهترین از این را برای ما جایگزین ساز». در توضیح میتوان گفت: غیر از اینکه در این حدیث فرهنگ دعا کردن برای خوردن غذاها وارد شده که خداوند برکت و تندرستی در مصرف خوردنیها برای ما قرار بدهد، به صورت تلویحی پیامبر اشاره فرموده اند که بهتر از گوشت ماهی هم در میان غذاهای انسان هست. از امام کاظم (ع) نیز در کتاب کافی نقل شده است که «بر شما باد ماهی، اگر آن را بدون نان خوردی بسنده ات میکند و اگر با نان خوردی گوارایت می‌‌افتد». توضیح اینکه ماهی غذایی است مستقل که به تنهایی به عنوان یک وعده غذایی انسان کفایت میکند و الزاما احتیاجی نیست که شخص به همراه ماهی نان، برنج یا امثالهم را بخورد؛اما اگر با نان و یا چیزی مشابه نان - مثل برنج (یک ماده نشاسته ای) - مصرف کند هم نیکواست و به خوبی هضم و جذب شده مورد استفاده بدن قرار میگیرد. بنابراین امروزه ماهی‌ای که همراه با برنج یا نان مصرف میشود، مورد تایید احادیث هم هست. ادامه مطلب...
ماش؛ یعنی خانواده حبوبات و نکات پیرامون آنها صحبت کردیم... احادیثی در باب اهمیت گوشت
احادیث زیادی در مورد گوشت، انواع، خواص و تدابیر خوردن آن وارد شده است. از پیامبر خدا (ص) در کتاب کافی آمده است: «گوشت مهتر غذاها در دنیا و آخرت است.» این حدیث نشان دهنده این است که گوشت جزء غذاهای اصلی انسان است. در حدیث دیگری از پیامبر(ص) آمده است: «بهترین غذاها در دنیا و آخرت گوشت است و سپس برنج.» امام علی(ع) در مورد خواص گوشت می‌‌فرمایند: «بر شما باد گوشت؛ چرا که خوردن گوشت، گوشت می‌‌رویاند.»
در توضیح این حدیث میتوان گفت چون خوردن گوشت در بدن خون مناسب (خلط دم خوب) تولید میکند و مزاج گوشت و خون و عضلات همگی گرم و تر هستند پس برای تغذیه و تقویت عضلات مخصوصا برای افرادی که در حال رشد بوده یا کارها و ورزش‌های سنگین انجام می‌‌دهند، لازم و بسیار مفید است. پیامبر خدا (ص) می‌‌فرمایند: «خوردن گوشت روی و خوی را نکو می‌‌سازد.» ادامه مطلب...
بالای ران او را نوازش کنید. دست‌های شما فقط باید روی پاهای او بلغزند.دکتر الهام امیرآذر؛ متخصص طب سوزنی- لیزرتراپی
تأثیر ماساژ در دستگاه‌‌های مختلف بدن اطفال
بهبود هضم و بلع کودکان، کاهش ابتلا به اسهال و یبوست، بهبود فرآیند شیر خوردن
ایجاد واکنش عمیق در اطفال، بهبود خواب، کاهش ناآرامی‌ها و زودرنجی اطفال
افزایش مقاومت نسبت به عفونت‌ها
جلوگیری از سرفه، سرماخوردگی، عفونت‌های گوش و مشکلات بینی
تقویت ماهیچه‌ها و مفاصل به دلیل خونرسانی بیشتر
تسریع در گردش خون، دفع بیشتر مواد زائد
کاهش مشکلات روحی، درونی و عاطفی در آینده- افزایش اعتماد به نفس- استقلال، امنیت و تعادل روحی ادامه مطلب...
روغن حیوانی
در حدیثی از پیامبر خدا (ص) نقل شده که فرمودند: هرکس یک لقمه چرب شده به روغن حیوانی بخورد، به همان اندازه، بیماری از تن او فرو می‌‌ریزد. مشابه این حدیث، چندین حدیث در کتاب کافی از امام علی (ع)، امام صادق (ع) و امام کاظم (ع) نیز نقل شده است. نکته ای که در این احادیث نهفته است این که به طور تلویحی اشاره به مصرف محدود و همانند دارو برای روغن حیوانی دارند. نکته دیگر این که در قدیم میزان فعالیت بدنی بسیار بیشتر و سنگین تر از امروز بوده و مصرف این قبیل غذاهای سنگین و پر انرژی لازم و مفید بوده اما همانگونه که در مورد کره هم ذکر شد، شامل بسیاری از انسان‌‌های عصر حاضر با فعالیت کم و مصرف زیاد انواع غذاها نمی شود و مضر خواهد بود. در چند حدیث از پیامبر خدا (ص) و امام علی (ع) آمده است که گوشت گاو، بیماری و درد است؛ شیر آن درمان و روغن آن شفاست. هیچ چیز همانند روغن گاو به بدن درنیامده است.
در احادیث معتبر از جمله کتاب کافی برای روغن گاو هم واژه شفا و هم واژه دوا به کار رفته است. از این احادیث مشخص میشود که روغن گاو دارای خواص درمانی و دارویی فراوانی است و باید همچون دارو، با دقت و حساسیت مصرف شده تا از منافع آن بهره برد و دچار عارضه هم نشد. بدیهی است زیاده روی در هر خوردنی و نوشیدنی، دیر یا زود و به درجات مختلف، منجر به بروز عوارض در بدن میشود که روغن گاو هم از این قاعده مستثنی نیست. همچنین مشخص شده که ترکیب روغن گاو، با بدن و سول‌‌ها و اعضا تناسب داشته و میتواند به قسمت‌‌ها و بافتهای مختلف بدن برسد و لذا اثرات خود را اعمال کند (جنس دیواره سلول‌‌ها از چربی است). ادامه مطلب...
