مهمترین معیار اشتها و تغذیه کودکان منحنی رشد است
کودکان بنابر غریزه طبیعی حفظ حیات، نیاز دارند غذا بخورند و این یک نیاز طبیعی است مگر آنکه کودک به دلایلی دچار بیاشتهایی شدهباشد. نتایج مطالعههای متعدد نشان داده، مادران جوان بین بیاشتهایی و عدم نیاز به غذا در کودک تفاوت قائل نمیشوند و همین مساله باعث میشود مدام دنبال راهحلی برای افزایش اشتهای فرزند خود باشند. در سال اول، رشد کودک بسیار سریع اتفاق میافتد، به گونهای که در پایان 3 سالگی وزن کودک به 3 برابر وزن هنگام تولدش میرسد و قدش هم بین 25 تا 30 سانتیمتر رشد میکند، اما در سال دوم، رشد کودک به نصف این میزان میرسد و در سال سوم، رشد قدی و وزنی سرعت زیادی ندارد.
در حقیقت بعد از 3 سالگی فرآیند رشد بهگونهای است که اگر کودک در سال 8 سانتیمتر قد کشید و 2تا 3 کیلوگرم وزنش بالا رفت، عالیترین رشد را داشته است. متاسفانه بسیاری از مادران به زور یا با دادن پاداش یا التماس یا شیوههای نادرست دیگر، بچه را وادار به خوردن غذا میکنند، در حالی که با این کار سیستم طبیعی رفع نیاز کودک را به هم میریزند و کودک از غذا خوردن متنفر میشود یا خاطره بدی از غذا خوردن در ذهنش باقی میماند. برخی از مادران نیز برای آنکه اشتهای کودکشان را زیاد کنند، انواع مکملهای مولتیویتامین را به کودکشان میخورانند یا به او شربت اشتهاآور میدهند. باید بدانید مولتیویتامینها خواص مواد غذایی طبیعی را ندارند، بنابراین خیلی به آنها اعتماد نکنید و خودسرانه به کودکتان مکمل ندهید. از سوی دیگر، شربتهای اشتهاآور گیاهی که در عطاریها موجود است را هم نباید خودسرانه مصرف کرد چون از مواد غیرمجازی مانند کورتون که چاقکننده است استفاده میکنند و قطعا عوارضی را برای کودک به وجود میآورند. پس حتی داروهای گیاهی اشتهاآور را نیز خودسرانه مصرف نکنید. بیاشتهایی ممکن است ناشی از یک بیماری باشد که تشخیص آن با پزشک است. یکی از عوامل کماشتهایی، کمخونی و فقر آهن است. همچنین کمبود روی و ویتامین D3 نیز میتواند باعث کماشتهایی در کودکان شود. از سوی دیگر، والدین باید برای رشد فرزندشان منحنی رشد را ملاک قرار دهند، نه نظر شخصی خود را. اگر این منحنی بالارونده بود، به این معناست که بچه سوءتغذیه ندارد ولی اگر روند نزولی باشد، باید حتما کودک را پیش پزشک ببرند تا علت را بررسی کند. بیاشتهایی ممکن است ناشی از عفونت یا حتی دندان درآوردن یا اسهال و حتی تب نیز باشد. نکته مهمتر اینکه میزان اشتها به عوامل ژنتیک نیز بستگی دارد، در نتیجه نباید کودک را با بچههای دیگر در این زمینه مقایسه کرد.