یکی از رسمهای رایج در ایام عزاداری ماه محرم، توزیع غذای نذری میان عزاداران است. این رسم قدیمی، تنها محدود به کشور ما نمیشود و بین مسلمانان کشورهای دیگر هم رواج دارد. از این رو، در «پوستر سلامت» این شماره، به معرفی رایجترین نذریهایی که در روزهای تاسوعا و عاشورا در سایر کشورهای مسلمان، تهیه و توزیع میشوند، میپردازیم.
مالزی
شیربرنج مغزدار با دانه انار: مالزی، یکی از کشورهای اسلامی است که نذر کردن و نذری دادن در ایام محرم بهخصوص در روزهای تاسوعا و عاشورا ، رواج زیادی دارد. متاسفانه، اسراف در مصرف انواع موادغذایی که معمولا هم بر پایه برنج تهیه میشوند، در این کشور و در ماه محرم، به وفور به چشم میخورد. یکی از مهمترین نذریهای ماه محرم در مالزی، شیربرنج مغزدار است. مردم این کشور در روز عاشورا، شیر برنج را با برنج، شیر و شکر تهیه میکنند و آن را با حجم بالایی از بادام، گردو، مویز، فندق، بادامزمینی و مقداری دانه انار، پودر نارگیل، دارچین و پودر پسته تزئین میکنند و به مصرف میرسانند. این غذای بسیار پرکالری و مغذی، معمولا در ظهر عاشورا توزیع میشود. غذایی شبیه سمنوی خودمان البته تزیینشده با فندق و حلوای آرد برنج نیز از دیگر نذریهای رایج در مالزی هستند.
افغانستان
شیربرنج: شیر و شیربرنج، رایجترین نذری روزهای تاسوعا، عاشورا، اربعین و 28 صفر در افغانستان است. افغانها، علاقه زیادی به افزودن هل و گلاب به شیربرنج دارند و شیرهای نذری را هم بهصورت گرم بین عزاداران پخش میکنند.
ترکیه
حلوای سوجی: حلوای سوجی، جزو دسرهای ترکیهای است که در روزهای عاشورا یا اربعین بهعنوان نذری بین مسلمانهای این کشور پخش میشود. این حلوا که به نرمی حلوای ایرانی نیست و کمی حالت نبات کوبیده و نرمشده دارد، به رنگ عسل و بسیار شیرین است. ترکها برای تهیه آن از آب، شکر، زعفران، کره، آرد سمولینا، بادام و هل کمک میگیرند. این حلوا با چای اولانگ، سیاه، شیر یا قهوه سرو میشود.
کویت
سوهان حلوا: یکی از مهمترین داراییهای کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، انواع خرماست. از این رو، شیعیان در مراسم مذهبی خود مانند ایام عزاداری محرم، نوعی حلوا بر پایه خرما تهیه میکنند که به نام سوهان حلوایی شهرت دارد. این سوهان حلوایی، نه به سفتی سوهان و نه به نرمی حلواست و از کنجد، خرما، کره و شکر تهیه میشود. عربها این سوهان حلوایی را بعد از عزاداری و بهعنوان عصرانه با نان میل میکنند.
مصر
نان شیرین مغزدار: یکی از جذابترین و پرطرفدارترین غذاهای نذری در ماه محرم و بهخصوص در روز عاشورا در کشور مصر، نان شیرین مغزدار است که نان آن با ترکیبی از مخمر گندم، شیر، آرد ذرت، شکر و کره درست میشود. داخل این نان هم پس از تهیه با ترکیبی از انواع مغزها، کشمش و دارچین پر میشود. معمولا این نان با نوشیدنی محبوب مصریها، یعنی چای، سرو میشود.
جمهوری آذربایجان
آش عاشور: پودینگ حضرت نوح(ع) یا همان آش عاشور هم جزو نذریهای رایج میان مسلمانهای چند کشور مانند ترکیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان است. این آش یا پودینگ با ترکیبی از گندم، نخود، شکر، کشمش، برگه زردآلو، دانه کاج، سیب، انجیر خشک، خرمای خشک، فندق، دانه انار، دارچین و لوبیا سبز تهیه میشود و کمی غلیظ و مانند آش دندانی خودمان به عنوان نذری در ماه محرم تهیه و سرو میشود.
لبنان
خورش مرغ: لبنانیها جزو مردمان مدیترانهای هستند که شیوه نذری دادنشان هم مانند شیوه خوراکیشان، کاملا مدیترانهای و همراه با زیتون و سبزیجات است. اصلیترین نذری لبنانیها، خورش مرغی است که با مرغ، زیتون، پیاز،
فلفل دلمهای رنگی، روغن زیتون، جعفری، فلفل، زیره، سیر و زردچوبه تهیه میشود. برنج این خورش باید نرم باشد و برخلاف برنج و مرغهای ایرانی، بدون زرشک سرو میشود.
اندونزی
برنج سرخشده: برنج سرخشده، یکی از غذاهای پرطرفدار در اندونزی است که در ماه محرم هم بهعنوان غذای نذری بین مردم پخش میشود. این غذا از ترکیب برنج آبکش، تخممرغ و نمک که آنها را سرخ میکنند، تهیه شده و مقداری گوشت، مرغ یا یک نوع گوشت دریایی هم با آن سرو میشود. این غذا معمولا با دست خورده میشود و کنار آن هم انواع سبزیهای تازه یا بخارپز مصرف میشوند.
پاکستان
حلوای هویج: حلوای هویج که حلوایی کاملا نارنجی و تقریبا پرکالری است، در کشور پاکستان و از ترکیب هویج، کره، خامه، شیر و شکر، تهیه میشود. برعکس حلواهای ایرانی، از آرد گندم برای تهیه حلوای هویج پاکستان استفاده نمیشود. این حلوا در روزهای عزاداری با شیر گرم بین عزاداران توزیع میشود.
عراق
قیمه نجفی: قیمه نجفی از معروفترین نذریهای شیعیان عراق است که البته ربط و شباهت چندانی به قیمه سیبزمینی ما ایرانیها ندارد. عراقیها برای تهیه قیمه نجفی، گوشت گوسفند را با نخود، پیاز، رب گوجهفرنگی، هل، دارچین، نمک، زردچوبه، گرد لیمو و زعفران میپزند و سپس همه مواد را با یکدیگر میکوبند. این غذا با نان و دوغ محلی سرو میشود.