از نوشیدن چای داغ، جویدن یخ و فشردن لیمو به دندان خودداری کنید
دکتر علی مرسلی، متخصص درمان ریشه
«دکتر! دندانم حساس شده و نمیتوانم بستنی و آب خنک بخورم... باید عصبکشی کنم؟»
این سوال بسیاری از مراجعان دندانپزشکی است. اگر شما هم حین خوردن مواد خوراکی و غذاهای سرد یا گرم، درد تیز و سریعی را احساس میکنید که بلافاصله برطرف میشود، دندانهای حساسی دارید اما نکته مهم و کلی که میخواهم خاطرنشان کنم این است که دندانهای ما بهطور تکاملی برای خوردن غذاهای خیلی سرد طراحی نشدهاند. تا همین 100 سال پیش در نبود یخچالهای صنعتی و خانگی، مردم به غذاهای خیلی سرد دسترسی نداشتند. انسانها هرگز مواد غذایی از قبیل بستنی یا یخ را در چهارفصل سال مصرف نمیکردند. بیشتر مواد غذایی در دمای محیط استفاده میشد بنابراین عموما مشکلاتی از قبیل حساسیت دندانی شیوع زیادی نداشت بنابراین تغییرات دمایی زیاد برای دندانهای شما میتوانند آسیبزا باشند.
88 درصد دندانپزشکان معتقدند حساسیت دندانی روی کیفیت زندگی مبتلایان اثر نامطلوبی میگذارد.
درمان حساسیت دندانی گاهی از نظر تکنیکی ساده است. شایعترین درمان هم استفاده از خمیردندانهای ضدحساسیت است. درمانهای دیگری هم در مطب دندانپزشکی میتواند روی دندانهای حساس انجام بگیرد تا حساسیت برطرف شود یا کاهش یابد.
گام آخر برای برطرف شدن حساسیتهای بیش از حد و کلافهکننده دندانی، درمان ریشه (عصبکشی) است که معمولا بهندرت به این درمان نیاز است. در «دهان و دندان» این هفته با رایجترین علل حساسیت دندانها آشنا خواهید شد.
1. ترشیها و غذاهای اسیدی
مواد غذایی اسیدی مانند ترشیها، لیمو و... میتوانند یک لایه از مینای دندان را در خود حل کنند و از بین ببرند و به این ترتیب دندانها را حساس کنند بنابراین از فشردن میوههای اسیدی مانند لیمو به دندانها خودداری کنید و بعد از مصرف خوراکیهای ترش بلافاصله با آب، دهان خود را بشویید.
2. ترکهای دندانی
وجود ترکهایی که با چشم دیده نمیشوند روی دندانها، میتواند آنها را حساس کند. ترکها خود به خود، در اثر ضربه یا شکستن چیزهای سفت یا عادتهای غلط مانند جویدن یخ، شکستن و خرد کردن غذاها و اشیای سفت با دندان ایجاد میشوند. بعضی ترکها هم به درمان نیاز دارند.
3. مسواک زدن با روش غلط یا استفاده از مسواک نامناسب
مسواکزدن با فشار زیاد و با ضربههای افقی و استفاده از مسواکهای سفت، مینای دندان را نازک و دندانهای شما را حساس میکند. مسواک زدن با روش غلط همچنین باعث افت لثه میشود و ریشه دندانها را در معرض مواد غذایی با دماهای مختلف قرار میدهد.
4. پوسیدگیها یا ترمیمهای نزدیک به عصب
وجود پرکردگی روی دندان، میتواند درجاتی از حساسیت برای آن ایجاد کند. در صورت وجود پوسیدگیها و پرکردگیهای نزدیک عصب، چون لایههای حفاظتکننده پالپ (عصب) در برابر تغییرات حرارتی وجود ندارد، دندانها بیشتر حساس میشوند.
5. سایش دندانی
سایش دندانها روی هم علل مختلفی مانند مشکلات عصبی، کشیده شدن دندانها و به هم خوردن نابجای دندانها روی هم و حتی وجود انگل در بدن میتواند داشته باشد. از بین رفتن مینا و عاج در اثر سایش، دندانها را در معرض حساسیت قرار میدهد.
6. برخی درمانهای دندانپزشکی
برخی درمانهای دندانپزشکی مثل پرکردگی و سفیدکردن دندانها میتواند آنها را حساس کند. سفیدکردن دندانها ممکن است تا درجاتی حساسیت ایجاد کند که شیوع آن بالا و بین 55 تا 75 درصد است ولی این حساسیت معمولا موقتی است. درمانهای پریودنتال (لثه) مانند جراحی لثه هم میتواند اثر جانبی حساسیت دندانی را به دنبال داشته باشد. حساسیت بعد از پرکردن دندان هم معمولا بعد از مدتی برطرف میشود اما گاهی ادامه این حساسیت، باعث میشود به درمان ریشه (عصبکشی) نیاز باشد.