میدوم، میدوی، میسوزد...
هریک ساعت دویدن با سرعت متوسط باعث سوزاندن حدود 300 کیلوکالری انرژی میشود و بیشتر افراد هم ترجیح میدهند با همین ورزش سبک، از شر اضافهوزن خود خلاص شوند. دویدن جزو ورزشهای هوازی است و میتواند باعث چربیسوزی در بدن شود. بههمین دلیل هم افراد مبتلا به چاقیهای موضعی مانند چاقی شکمی یا چاقی پهلوها میتوانند با تنها 45-30 دقیقه ورزش کردن در طول روز، به مرور زمان از دست چربیهای اضافی خود راحت شوند. دویدن هم مانند هر ورزش دیگری، اصولی دارد که اگر آنها را رعایت کنیم، میتوانیم نتیجه بهتری از آن بگیریم. از اینرو، در «پوستر سلامت» این هفته به نکتههایی درباره راه و رسم درست دویدن، اشارهای خواهیم داشت.
پرسش: بین شکر، قند و نبات در وزن های یکسان برای شیرین کردن نوشیدنی ها، مصرف کدام یک کالری و قند بیشتری به بدن می رساند؟
پاسخ دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علومپزشکی ایران:
نوع قند موجود در شکر، قند و نبات مثل هم است و هر 3 آنها از گلوکز تشکیل شدهاند. هر چند ممکن است از نظر شیمیایی تغییرهایی در آنها ایجاد شده باشد اما مصرف آنها در اندازههای یکسان، تقریبا یک میزان قند و کالری وارد بدن میکند.
از این رو، توصیه میشود از مصرف زیاد این خوراکیها بپرهیزید و مثلا با یک استکان چای بیش از 2 تا 3 گرم قند، شکر یا نبات استفاده نکنید.
پرسش: آیا بیسکویت هایی که با شهد خرما و انگور تهیه شده اند و روی بسته بندی آنها عبارت «کم کالری» درج شده است واقعا کم کالری هستند؟
پاسخ دکتر محمدحسین عزیزی، متخصص صنایع غذایی و عضو هیاتعلمی دانشگاه شهید مدرس:
کالری شیره انگور و خرما نسبت به شکر تا حدودی کمتر است ولی نمیتوان آنها را جزو مواد غذایی کمکالری به حساب آورد بنابراین بیسکویت هایی که با این مواد تهیه می شوند به معنای واقعی کلمه «کمکالری» نیستند و فقط 20 تا 30 درصد کمتر از سایر بیسکویتها کالری دارند اما هر چه در یک فراورده غذایی مقدار شکر کمتری باشد، بهتر است.
از آنجا که شیره انگور و خرما تقریبا همقیمت شکر هستند، میتوان از آنها برای تهیه انواع شیرینی و بیسکویت استفاده کرد و از ارزش تغذیه ای آنها سود برد.
پرسش: می گویند خرمای خشک از رطب کالری بیشتری دارد. آیا این موضوع صحت دارد؟
پاسخ دکتر سعید حسینی، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران:
بهطور کلی مواد غذایی خشک از لحاظ وزنی از نوع تازه شان کالری و انرژی بیشتری دارند. مثلا 100 گرم خرمای خشک، انجیر خشک، نان خشک و... کالری بیشتری نسبت به خرمای تازه یا رطب، انجیر تازه یا نان دارد زیرا وقتی ماده ای خشک می شود، تقریبا آب خود را از دست میدهد. در نتیجه تعداد یا مقدار آن در یک وزن معین نسبت به نوع تازه اش افزایش مییابد و طبیعتا انرژی بیشتری هم خواهد داشت.
هفته نامه سلامت-شماره525- صفحه با خوانندگان
پرسش: برای کاهش میزان کالری سس های رژیمی در مقایسه با انواع سس های معمولی، چه ترکیبی اضافه یا کم می شود؟
پاسخ دکتر محمدحسین عزیزی، متخصص صنایع غذایی و استاد دانشگاه تربیت مدرس:
معمولا چربی آنها را کم میکنند زیرا در سس ها بهخصوص سس مایونز که پایه اصلی انواع سسهای فرانسوی، هزار جزیره و... است، مقدار زیادی روغن، زرده تخم مرغ و کمی سرکه وجود دارد. در واقع 98 درصد سس، روغن است. در سس های رژیمی از میزان روغن کم میشود و به جای آن آب اضافه می کنند و برای اینکه آب و روغن به خوبی با هم ترکیب شوند، از امولسیفایرها استفاده میشود تا محصول ظاهر خوب و کرم مانندی به خود بگیرد. از آنجا که در این محصول چربی کمتری به کار رفته است، میزان کالری آن هم کاهش می یابد و عنوان «سس رژیمی» به خود می گیرد.
برخی خامه ها سفت و برخی شل هستند. آیا این دو نوع از نظر مقدار چربی و کالری با هم متفاوتند؟
پاسخ دکتر سیدامیر مرتضویان، متخصص صنایع غذایی و عضو هیاتعلمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
همه خامههای صبحانه 30 تا 35 درصد چربی دارند، بنابراین سفتی بافت خامه در کشور ما ربطی به میزان درصد چربی آن ندارد. شلی و سفتی خامه به فرآیند تولید آن بستگی دارد. به عبارت دیگر، دستگاههای خط تولید، فرآیند تولید خامه و افزودن برخی پایدارکننده های مجاز که میتوانند بافت خامه را سفت کنند، میزان شلی و سفتی آن را تعیین میکنند بنابراین میتوان خامه را با یک میزان چربی سفت یا شل تولید کرد. با فرآیند تولید هم میتوان چنین کاری انجام داد؛ مثلا اگر فرآیند هموژن کردن در کارخانهای بیشتر اعمال شود، میتواند خامه را سفت کند و اگر کمتر اعمال شود خامه شل تر تولید خواهد شد. از این رو تفاوتی در میزان چربی و کالری خامهها وجود ندارد. کالری دریافتی در مصرفکننده به میزان مصرف او بستگی دارد.
منبع
وزنی که ما داریم، محصول موازنه کالریهای دریافتی و مصرفی ماست. برای افزایش یا کاهش وزن باید در این موازنه مداخله کرد؛ به نحوی که با افزایش کالریهای دریافتی و کاهش کالریهای مصرفی میتوان وزن خود را اضافه کرد و برعکس، با کاهش کالریهای دریافتی (از طریق اصلاح رژیم غذایی) و افزایش کالریهای مصرفی (از طریق ورزش یا فعالیتهای بدنی مناسب) میتوان وزن خود را کاهش داد.
در «پوستر سلامت» این هفته با کالریهای دریافتی و مصرفی متداول آشنا خواهید شد. این پوستر به شما نشان میدهد که ضمن دریافت میزان کالریهای ناشی از خوراکیهای رایج، چگونه میتوانید این کالریها را بسوزانید و وزن خودتان را تعدیل کنید. برای این منظور کافی است به جدول فعالیت بدنی مراجعه کنید؛ جدولی که در آن میتوانید میزان کالری مصرفی در ازای یک ساعت از هرکدام از فعالیتهای بدنی زیر را مشاهده کنید.