رادیو معارف / برنامه خانه مهر / سلسله گفتارهای سلامت در خانواده
با کارشناسی دکتر سیدمهدی میرغضنفری / متخصص طب سنتی
| طب سنتی : خواص کاهو - بهترین زمان مصرف کاهو - آیا کاهو برای بی خوابی مناسب است | 1394/02/01 |
| طب سنتی :فوائد ریواس - بهترین داراو برای مهار صفرا و تقویت معده |
1394/02/15 |
گفت وگو با دکتر مجید سروری درباره تظاهرات پوستی بیماری‌های کبد و دستگاه گوارش
دکتر هانیه زائررضایی
در دوران حکیم ابن‌سینا، پوست را مظهر سلامت افراد می‌دانستند و اغلب بیماری‌ها را براساس تظاهرات و علائم پوستی آنها تشخیص می‌دادند. اگرچه امروزه برای تشخیص انواع بیماری‌ها روش‌های پیشرفته و قابل اعتمادی در دسترس است اما از اهمیت معاینه‌های پوستی و توجه به آنها ذره‌ای کاسته نشده است. درواقع، بررسی دقیق پوست از مهم‌ترین بخش‌های معاینه هر بیمار است حتی اگر هیچ شکایتی از تظاهرات پوستی خود نداشته و حتی متوجه آنها نشده باشد. تظاهرات پوستی بیماری‌های مختلف بسیار متنوع هستند. با دکتر مجید سروری، متخصص داخلی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، درباره تظاهرات پوستی بیماری‌های دستگاه گوارش و کبد گفت‌وگو کرده‌ایم.
پرسش: آیا خوردن میوه چند دقیقه بعد از صرف غذا، اختلالی در هضم غذای خورده‌شده ایجاد می‌کند؟
پاسخ: دکتر شهرام آگاه، فوق تخصص گوارش و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
خوردن میوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا روند تخلیه محتویات معده را کند می‌کند. در نتیجه هضم غذا در معده طولانی می‌شود. این نکته در ماه مبارک رمضان بیشتر اهمیت دارد و برای اینکه افراد روزه‌دار دیرتر گرسنه شوند و غذا مدت بیشتری در معده‌شان باقی بماند، بهتر است همراه با غذایشان میوه و سبزی مصرف کنند اما این کار در ماه‌های دیگر توصیه نمی‌شود. از طرفی، غذایی که با میوه خورده می‌شود، جذب ویتامین‌های میوه را مختل می‌کند بنابراین بهتر است همه افراد به‌خصوص کسانی که سوءهاضمه دارند، بین مصرف غذا و مصرف میوه یکی دو ساعتی فاصله بگذارند.
پرسش: از نظر خواص، گیلاس با آلبالو چه تفاوتی باهم دارند و خوردن آن برای چه کسانی مفید است و به چه کسانی توصیه نمی‌شود؟
پاسخ دکتر محمدحسین انتظاری، متخصص تغذیه و مدیرگروه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان:
گیلاس و آلبالو هر دو از یک خانواده هستند و فرق چندانی با هم ندارند. این دو میوه جزو میوه‌های رنگی و سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند، بنابراین مصرف آنها باتوجه به عوامل خطر فراوانی که در محیط اطرافمان وجود دارد، مانند مصرف غذاهای صنعتی، آلودگی هوا و... برای سلامت بدن بسیار مفید است.
این میوه‌ها منع مصرف خاصی ندارند به جز افرادی که نسبت به آنها حساسیت دارند، سایر افراد می‌توانند از آنها استفاده کنند؛ حتی کسانی که قند دارند هم می‌توانند روزانه یک لیوان آلبالو و گیلاس بخورند. البته کسانی که مشکلات گوارشی دارند، باید سعی کنند از انواع بسیار رسیده گیلاس و آلبالو که رنگی تقریبا تیره دارند، استفاده کنند و از مصرف انواع کال آن بپرهیزند.
در صورتی که مصرف میوه رسیده هم باعث ناراحتی‌های گوارشی شد، چاره‌ای نیست جز اینکه میوه را بپزند و بخورند.
هرچند با پختن میوه‌ها ویتامین C آنها از بین می‌رود اما سایر مواد‌مغذی از جمله پتاسیم، فیبر و... همچنان باقی می‌ماند و برای بدن مفید است.
نکته‌ای که در مورد مصرف آلبالو وجود دارد، این است که بسیاری از افراد آن را با نمک می‌خورند. درحالی که استفاده از نمک با هر نوع میوه و سبزی حتی خیار و گوجه منع می‌شود. زیرا میوه‌ها منبع خوبی از پتاسیم هستند و وجود پتاسیم برای پیشگیزی از بروز بیماری‌های قلبی - عروقی و فشارخون مفید است اما وقتی میوه را با نمک می‌خورید، مقدار زیادی سدیم وارد بدنتان می‌کنید و تعادل بین سدیم و پتاسیم بدن را به هم می‌ریزید. به همین دلیل خود را در معرض ابتلا به بیماری‌های
قلبی - عروقی و فشارخون قرار می‌دهید، بنابراین مصرف میوه‌ای که باید ضامن سلامتتان باشد، همراه با مقدار زیادی نمک باعث بیماری‌تان خواهد شد.
پرسش: آیا مصرف مرتب چای با آب لیموترش عوارضی دارد؟
پاسخ دکتر محمدرضا دلنوازی، داروساز و متخصص فارماکوگنوزی:
مصرف چای با آب لیموترش در افراد مبتلا به ریفلاکس معده به مری می‌تواند سوزش سر دل را تشدید کند. در ضمن بسیاری از افراد با افزودن آب لیموترش، با چای قند بیشتری می‌خورند که در افراد مستعد ابتلا به دیابت خطرناک است و حتی باعث اضافه وزن هم می‌شود.
علت، علامت و علاج سلیاک در گفت‌وگو با دکتر علی‌اکبر حاج‌آقامحمدی فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد
پرنیان پناهی
«2 سالی بود که اسهال و نفخ داشتم. البته این عارضه آنقدر شدید نبود که روی زندگی‌ام تاثیر بگذارد، تا اینکه روزی یکی از دوستانم به رنگ‌پریده بودن چهره‌ام اشاره کرد. به پزشک مراجعه کردم و آزمایش‌های لازم را درخواست کرد. در جواب آزمایش فقط کم‌خونی آهن گزارش شده بود و بعد از انجام آزمایش و اندوسکوپی معلوم شد به بیماری سلیاک مبتلا هستم...» شرح‌حالی که خواندید، روند تشخیص یکی از مبتلایان به بیماری سلیاک بود. این روند ممکن است برای خیلی‌ها به همین شکل یا شکل‌های دیگر تکرار شود. در «درمانگاه» این هفته با دکتر علی‌اکبر حاج‌آقامحمدی، فوق‌تخصص گوارش و کبد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین درباره بیماری سلیاک گفت‌وگو کرده‌ایم؛ بیماری‌ای که اگرچه خطرناک نیست ولی می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را کاهش دهد.
نگاه فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد
دکتر شهرام آگاه، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
بخش عظیمی از جامعه گرفتار نشانگان روده تحریک‌پذیرند. این نشانگان معمولا از حدود 20-18 سالگی شروع و با افزایش سن، شدت آن کم می‌شود. اولین علامت بیماری، معمولا اسهال یا یبوست است. مبتلایان به اسهال ممکن است چند بار در روز برای اجابت مزاج به دستشویی بروند و مبتلایان به یبوست چند روز در میان اجابت مزاج داشته باشند. البته علائم جانبی دیگری هم وجود دارد که از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بعضی از افراد از نفخ زیاد شکایت می‌کنند و بعضی هم ممکن است درد شکمی داشته باشند. گاهی دردهای شکمی آنقدر شدید است که بیمار قادر به حرکت نیست. در عده‌ای از افراد نیز حرکات روده زیاد باعث صداهای شکمی می‌شود. معمولا افرادی که علائم خفیفی دارند، به پزشک مراجعه نمی‌کنند ولی اگر علائم شدید باشد، مدام پزشک خود را عوض می‌کنند تا راه‌حلی برای آن بیابند. گاهی هم درمان دارویی می‌گیرند ولی به محض قطع دارو علائم برمی‌گردد. نشانگان روده تحریک‌پذیر درمان دارویی خاصی ندارد. درمان‌ها صرفا برای کم کردن علائم است، اما محرک‌هایی وجود دارند که می‌توانند علائم را شدت دهند. یکی از این محرک‌های مهم، استرس است. این افراد معمولا انسان‌های پراسترس و حساسی هستند. تجربه نشان می‌دهد با کاهش استرس می‌توان به میزان زیادی شدت بیماری را کم کرد. همچنین مبتلایان باید به نوع غذاهای خود دقت کنند و از خوردن غذاهای نفاخ، نوشابه‌های گازدار، سیر و پیاز، میوه‌های سفت و کال، غذاهای تند و ادویه و شیر اجتناب کنند.
