ترس از مرگ در خانمها بیشتر از آقایان است ولی هرچه سن افراد افزایش مییابد، ترسشان از مرگ کمتر میشود
سالمندان کمتر از مرگ میترسند
دکتر محمد اربابی
روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه
علوم پزشکی تهران
مرگ مسالهای مهم در تفکر انسان است و در روانپزشکی تحتعنوان مرگشناسی یا تاناتولوژی به آن پرداخته میشود. «تاناتوس» نام الهه مرگ در اساطیر یونانی است. او و برادرش «هوپنوس» (الهه خواب)؛ فرزندان نوکس (شب) و مورد تنفر خدایان بودند. مرگاندیشی و مرگهراسی از جنبههای مهم فکری در تاریخ و فرهنگ ملل مختلف است. چگونگی نگاه افراد به مرگ، فلسفه مرگ را نسبت به زندگی نشان میدهد. مرگ در کمین همه انسانهاست. انسانها در طول تاریخ هرگز نتوانستهاند از مرگ رهایی یابند. آنها همواره سعی کردهاند به اشکال مختلف و با تلاش برای جاودانگی با پدیده مرگ مقابله کنند. تظاهر در جاودانگی را میتوان در اهمیت و رشد علوم پزشکی برای نامیرایی، مومیایی کردن اجساد و به جاگذاشتن نمادها و توتمها(اجسامی نمادین) دید.
مرگ در علم پزشکی به معنای قطع همه فعالیتهای حیاتی بدن مثل ضربان قلب، تنفس و از کار افتادن کارکرد مغز و همه اعضاست. دیدگاه مردم نسبت به از بین رفتن بعد جسمانی یا مرگ اعضای بدن، مشترک و یکنواخت نیست و هر کس بر اساس شیوه تفکر و فرهنگ خود، مرگ را در ذهن تفسیر میکند. برخی نگرشی جاودانه به مرگ دارند و آن را به شکل گذار از یک نوع حیات به نوع دیگر نگاه میکنند. برخی نیز نگرشی ماتریالیستی و مادی دارند و مرگ را پایان زندگی میدانند.
از دیدگاه روانشناختی، تصور ذهنی انسان از مرگ در قالب یک طیف، قابل طرح است؛ یک سر این طیف، درون فردی است؛ یعنی فرد با خود فکر میکند که چه عاقبتی خواهد داشت و بعد از مرگ چه خواهد شد، اما سر دیگر طیف بینفردی است؛ یعنی اندیشیدن درباره مرگ خود و تاثیر آن روی دیگران یا مرگ عزیزان و تاثیر آن در زندگی خود.
مراحل تکاملی نگرش انسان به مرگ