پرسشی از مهندس محمد هاشمی سخنگوی سازمان غذا ودارو
ندا احمدلو
طی هفته‌های گذشته، خبرهایی درباره پایش میوه‌ها و سبزی‌ها روی خط خبرگزاری‌ها آمد و دکتر رسول دیناروند، رئیس سازمان غذاودارو اعلام‌کرد براساس این پایش‌ها، مشخص شده است که حدود 8 درصد از محصولات کشاورزی پرمصرف، آلودگی دارند. البته دیناروند تاکید کرده بود که این آلودگی از 30 به 8 درصد رسیده و در مقایسه با پایش‌های قبلی، سلامت محصولات کشاورزی ارتقا پیدا کرده اما همین 8 درصد هم زیاد است و باید برای حفظ سلامت مردم، این میزان را هم کاهش بدهیم. در «سبد خرید» این شماره، با مهندس محمد هاشمی، سخنگوی سازمان غذا و دارو درباره چند و چون این پایش گفت‌وگو کرده‌ایم.
پرسش: آیا خوردن قسمت وسط پیاز که گاهی سبزرنگ است، ضرر دارد؟
آیا مصرف پیازها به‌دلیل آلودگی خاک آلوده به نیترات مضر است؟
به عبارت دیگر، آیا نخوردنش سودمندتر از خوردنش است؟
در صورت آلودگی به نیترات قسمت وسط پیاز آلوده تر است یا قسمتهای دیگر این سبزی؟
پاسخ دکتر رضا صالحی محمدی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی ها، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران:
خوردن جوانه سبز پیاز که به‌دلیل زیاد ماندن آن در محیط یا دیر برداشت کردن آن به‌وجود می آید، مشکلی ایجاد نمی کند و عارضه ای ندارد اما خوردن محصولاتی که حاوی نیترات هستند، خطرناک است. پیاز هم از محصولاتی است که اگر عمل‌آوری خاک بیش از حد مجاز باشد و به کود شیمیایی نیاز داشته باشد بخش زیادی از نیترات را در خود جمع میکند.
خوردن پیازی هم که مقدار زیادی نیترات در خود جمع کرده، خطرناک است. تشخیص این مساله هم با تجزیه گیاه در آزمایشگاه مقدور است.
در بسیاری از کشورهای دنیا بین کشاورز و مصرف کننده، ارگانهایی وجود دارند که مانند فیلتر عمل می‌کنند و محصولات کشاورزی را قبل از خرید با دستگاههایی ارزیابی می‌کنند و اگر نیترات، سم و موادخطرناک موجود در محصول بیش از حد تعیین‌شده باشد، ضمن معدوم سازی آنها از ورودشان به بازار مصرف جلوگیری می شود، اما این کار در ایران انجام نمیگیرد و کشاورز هر اندازه تشخیص بدهد، به زمینش کود شیمیایی می دهد.
معمولا هر چه بافت محصول، ماده خشک بالاتری داشته باشد و به اصطلاح گوشتی تر باشد، استعداد بیشتری برای تجمع نیترات دارد. این مساله درمورد پیاز بیشتر در لایه های خارجی است.
آیا گلابی و توت فرنگی هایی که این روزها در بازار هستند، دارای سموم فراوانی اند و افراد آسیب پذیر مانند کودکان، سالمندان و خانم های باردار باید از خوردن آنها اجتناب کنند؟
پاسخ دکتر عباس یداللهی، متخصص بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس:
در مورد گلابی‌ها نمیتوان با یقین گفت دارای سموم هستند و خوردن این میوه معمولا مشکلی نخواهد داشت اما متاسفانه این موضوع در مورد توتفرنگیها صادق است. از آنجا که توت فرنگی عمر کوتاهی دارد و میوه بسیار حساسی است، برداشت آن تکنولوژی خاصی دارد به نام پرکولینگ یا پیشسرد کردن که این تکنولوژی در ایران وجود ندارد. در واقع توت فرنگی میوهای است که فقط باید یکبار آن هم زمان خوردنش با دست تماس داشته باشد است. در کشورهای خارجی، توت فرنگی بدون دخالت دست و با قیچی چیده و بلافاصله وارد دستگاهی می شود که آن را تا حدود 3درجه سرد میکند. با این کار تنفس میوه کم میشود و ماندگاری بیشتری دارد. در ایران توت فرنگیها با دست چیده میشوند و برای اینکه تا زمان عرضه به مشتری آسیب نبینند به آنها سم زیادی می زنند. نظارتی هم در این زمینه انجام نمی شود. بدتر اینکه این سم با شستشو از بین نمیرود و به‌راحتی با خوردن وارد بدن انسان میشود. طبیعتا خوردن سم برای کودکان، زنان باردار و سایر افراد جامعه مضر خواهد بود. البته توتفرنگی خوب و بدون مشکل هم در بازار یافت میشود ولی تشخیص آنها با انواع آلوده به سمشان مشکل است بنابراین توصیه بر این است که تا حد امکان توت فرنگی نخورید یا خودتان نشاء آن را در گلدان یا باغچه خانه تان بکارید و مصرف کنید.
