چندی پیش، دکتر محمدرضا مسجدی، دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران، آماری تلخ از استعمال قلیان در ایران ارائه کرد و گفت: «حدود 43 درصد از دختران و 64 درصد از پسران ایرانی، گهگاه قلیان مصرف میکنند و احتمال اعتیاد برخی از آنها به استعمال قلیان، بسیار زیاد است.» او تاکید کرد: «متاسفانه به نظر می‌رسد موضوع قلیان و بیماری‌های ناشی از آن در 10 تا 20 سال آینده در کشور به موضوع بسیار جدی تبدیل شود و هم‌اندیشی و تدبیر جدی مسوولان را در این زمینه بطلبد.» به گفته دکتر مسجدی، حدود 51 درصد از دانش‌آموزان ایرانی سابقه مصرف قلیان دارند که این آمار می‌تواند زنگ خطری جدی برای والدین و مسوولان بهداشتی کشور باشد. همین قبیل آمارها زمینه برگزاری پویش ملی «قلیان‌ها را گلدان کنیم» را از سوی دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت فراهم کرد و این پویش با همراهی بسیاری از هنرمندان، ورزشکاران و مسوولان کشور مواجه شد و براساس قانون مصوب وزارت بهداشت نیز از اول مهر ماه 1395، عرضه هرگونه قلیان میوه‌ای در کشور، ممنوع خواهد شد. «پوستر سلامت» این هفته به مهم‌ترین عوارض استعمال قلیان اختصاص دارد. ادامه مطلب...
در برنامه این هفته کلینیک ورزشی به موضوع سیگار و خطرات آن و راه کارهای ورزشی برای بهبود عملکرد بدن در برابر سیگار پرداخته است :
مطالعات اپیدمیولوژیک ما در مورد مصرف دخانیات نشان می‌دهد که در حال حاضر 12 درصد جامعه سیگار می‌کشند (22درصد مردها و 2درصد زنان) که در مورد مصرف سیگار بین زنان و مردان اختلاف 10 برابری دیده می‌شود، اما در مورد قلیان آمار متفاوت است به‌گونه‌ای که 30 درصد مردم قلیان می‌کشند که در این میان آمار مصرف‌کنندگان زن و مرد یکسان است.
از سوی دیگر، زمانی که قلیان را اعضای خانواده استعمال میکنند و هیچ قبحی ندارد، به نوعی نوجوانان و جوانان نیز به مصرف قلیان تشویق می‌شوند و با همسالان خود در جمع‌های دوستانه باز هم قلیان مصرف میکنند. همچنین زمانی که مادر خانواده بدون سختگیری برای نوجوانان و سایر اعضای خانواده، خودش نیز قلیان می‌کشد، همه به این کار تشویق می‌شوند و ما در آینده با سونامی قلیان مواجه خواهیم بود.
یک ابزار جدید مبتنی بر وب، پرستاران را قادر کرده نقش بیشتری در یاری رساندن به بیماران برای ترک سیگار ایفا کنند.
چین دچار مشکل بزرگ استعمال دخانیات است. 350 میلیون چینی سیگار می‌کشند و سالانه یک میلیون مرگ در این کشور منتسب به بیماری‌های مرتبط با سیگار است. انتظار می‌رود تا سال 2020، این تعداد 2 برابر شود و 2 میلیون نفر از مردم چین هر سال به‌دلیل مصرف دخانیات بمیرند.
ادامه مطلب...
پژوهشگران آمریکایی به‌تازگی اعلام کرده‌اند مصرف سیگارهای الکترونیکی و تنباکوهای جایگزین باعث افزایش مصرف دخانیات شده و این مساله میان نوجوانان و جوانان بسیار بیشتر مشاهده می‌شود. افزایش استفاده از محصولات توتون و تنباکوی جایگزین، مانند قلیان و سیگارهای الکترونیکی توسط نوجوانان و جوانان زیر 18 سال نشان از رشد بی‌رویه بحران بهداشت عمومی دارد.
محقق ارشد این مطالعه معتقد است: «محصولات توتون و تنباکوی جایگزین نشان‌دهنده یک چالش جدید در جنگ 75 ساله مبارزه با مصرف دخانیات محسوب می‌شود.» لازم به توضیح است، این مساله که محصولات توتون و تنباکوی جایگزین مانند قلیان و سیگارهای الکترونیکی کم‌خطرتر از سیگار هستند، یک تصور نادرست و اشتباه است چراکه شواهد و مدارک، خلاف آن را نشان می‌دهند. وی در رابطه با مقایسه کشیدن قلیان و سیگار اظهار داشت: «سایر پژوهشگران نشان داده‌اند 45 دقیقه استفاده از قلیان معمولی، معادل کشیدن 5 بسته سیگار است.»
افزایش محبوبیت محصولات توتون و تنباکوی جایگزین و استفاده از آنها نشان‌دهنده تضعیف اقدامات و دستاوردهای انجام‌شده چند سال گذشته در کاهش مصرف سیگار است. سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا اعلام کرد، در حال حاضر افزایش اعتبار محصولات توتون و تنباکوی جایگزین از جمله سیگارهای الکترونیکی و قلیان تحت نظارت سازمان غذا و دارو قرار ندارد.
به اعتقاد محققان، اجرای برنامه و تاکتیک کاهش مصرف سیگار در ایالات متحده آمریکا، مانند مالیات، آموزش و محدودیت در تبلیغات و فروش آن به افراد زیر سن قانونی، باید برای محصولات توتون و تنباکوی جایگزین از جمله سیگارهای الکترونیکی و قلیان نیز اعمال شود. علاوه بر آن، این محقق ارشد اظهار داشت: «تحقیقات بیشتری نیاز است تا میزان سوختن و استنشاق این محصولات و خطر آن برای بدن به‌طور کامل مشخص شود.»
26اکتبر برابر با7 آبان روز جهانی سکته مغزی است
آسیا، روسیه و شرق اروپا، بالاترین میزان مرگ‌ومیر و معلولیت ناشی از سکته مغزی را دارند.
سکته مغزی علت اول معلولیت‌های قابل پیشگیری در سراسر جهان است.
سکته مغزی یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در جهان است.
در چین میزان سکته مغزی با افزایش سن جمعیت، افزایش میزان مصرف سیگار و پرفشاری خون در حال افزایش است.
محققان بین‌المللی می‌گویند جوانان اروپایی در مقایسه با پدربزرگ‌هایشان عمرهای کوتاه‌تری دارند.
سیگار، الکل و چاقی از جمله عواملی هستند که امید به زندگی را در جوانان اروپایی کاهش می‌دهند. سازمان جهانی بهداشت در گزارش اخیر خود در رابطه با سلامت اروپایی‌ها ضمن اشاره به میزان بالای مصرف سیگار و الکل در اروپا، اعلام کرد 60 درصد جمعیت اروپا اضافه وزن دارند و به‌طور میانگین هر فرد اروپایی سالانه 11 لیتر الکل خالص مصرف می‌کند. 30 درصد جمعیت هم سیگاری هستند.
محققان می‌گویند میزان مرگ زودرس ناشی از بیماری‌های غیرواگیردار مثل سرطان و بیماری‌های قلبی و دیابت در حال کاهش است. آنها امیدوارند تا سال 2020 هر سال 5/1 درصد از میزان مرگ و میر کاسته شود.
زندگی‌مثبت
اعتیاد از دخانیات تا تلفن همراه
دکتر فربد فدائی
روان‌پزشک، مدیر گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
در چند دهه اخیر پژوهش‌های عمده‌ای در مورد کسب و تداوم رفتارهایی که ذاتی نیستند انجام شده و 2 نوع فرایند مرتبط اما متمایز در این زمینه مشخص شده است؛ یکی فرایند یادگیری عمل – نتیجه و دیگری فرآیند یادگیری محرک – پاسخ. فرایند اول زمانی است که انجام کاری منجر به پاداش می‌شود. برای نمونه، خواندن پیامک تلفنی مطلب ضروری را به شما می‌گوید بنابراین شما مرتب پیامک‌های تلفنی را بررسی می‌کنید تا مطالب ضروری را دریابید و به این نحو پاداش می‌گیرید. این نوع یادگیری برای کسب رفتارهای نو حیاتی است و بادامه- جسم مخطط بطنی و قشر پیشانی اطراف چشم- در آن نقش دارد.
اگر این رفتارها زیاد تکرار شود به‌تدریج اهمیت پاداش برای انجام آنها کم می‌شود و به صورت عادت درمی‌آید بی‌آنکه دیگر پاداش و نتیجه مثبتی در کار باشد.
در این فرایند مسیرهای عصبی جسم مخطط پشتی- جانبی و قشر مغزی پشتی- جانبی جلوی پیشانی نقش دارد. نکته مهم تکرار بیش از حد رفتار است که منجر به برقراری عادت می‌شود. در نوجوانان، با توجه به حساسیت بیش از حد به دریافت پاداش و در عین حال عدم بلوغ نسبی، سامانه‌های مهاری عصبی منجر به آسیب‌پذیری بیشتر آنها نسبت به برقراری رفتارهای عادتی می‌شود.
این موضوع هم درباره رفتارهایی که در آغاز مفید است و سپس در اثر تکرار بیش از حد به عادت مقاومت‌ناپذیر تبدیل می‌شود، صدق می‌کند مانند استفاده از اینترنت یا تلفن همراه و هم درباره رفتارهایی که از آغاز هم زیانبخش است مانند مصرف مواد که ابتدا نوعی احساس کاذب رضایت و سرخوشی می‌دهد و سپس در اثر ادامه، خود این رفتار بدون آنکه دیگر رضایت و سرخوشی هم در کار باشد به صورت اعتیاد مهلک درمی‌آید که فرد مانند یک ماشین الکتریکی که مدارهای آن به نحو خاصی تنظیم شده باشد یک رفتار را مانند خرید و مصرف مواد انجام می‌دهد بی‌آنکه دیگر احساس سرخوشی کاذب هم در کار باشد. بنابراین در مورد همه رفتارهای مثبت زندگی روزمره باید مراقب بود که از اعتدال خارج نشوند در غیر این صورت اعتیاد در کار خواهد بود.
هشدار دکتر خسرو صادق‌نیت رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در گفت‌وگو با «سلامت»
در سال‌های اخیر مسوولان وزارت بهداشت، بارها خبر از افزایش مصرف قلیان، به‌ویژه در نوجوانان و دختران جوان داده‌اند. این در حالی است که به نظر می‌رسد قلیان یکی از مواد دخانی است که قبح سیگار را در میان بسیاری از خانواده‌های کشورمان ندارد و خیلی‌ها در منزلشان قلیان دارند و آن را نوعی وسیله سرگرمی و دورهمی محسوب میکنند. آمارهای وزارت بهداشت که در نشست خبری هفته بدون دخانیات، از زبان مسوولان بهداشتی وزارت بهداشت بیان شده نیز نشان می‌دهد که مصرف قلیان تا سال 86 روند نزولی یا ثابتی داشته اما از سال 88 که آخرین بررسی‌ها درباره مصرف دخانیات در کشور انجام شده، روند مصرف روزانه قلیان رو به افزایش گذاشته است. همین بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف قلیان در نوجوانان 13 تا 16 ساله 2 برابر شده که سهم دختران در این افزایش بیشتر از پسران بوده است. در همین نشست از گزارش‌هایی یاد شده است که نشان می‌دهند در برخی از قلیان‌ها ماده مخدر شیشه وجود دارد. هفته گذشته نیز رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت بر وجود مواد آمفتامینی در برخی از قلیان‌ها ابراز نگرانی کرد.
زمانی می‌شد تورنتو را «بهشت سیگاریها» دانست، اما حالا آن روزها گذشته و کافه‌هایی که در آنها انواع سیگار در مقابل خریدار قرار می‌گرفت تا انتخاب کند و رستوران‌هایی که سیگار کشیدن در آنها آزاد بود، به تاریخ پیوسته‌اند. حالا اداره سلامت عمومی تورنتو از مقامات ایالتی درخواست کرده عرضه سیگار در این شهر در اماکن عمومی ممنوع شود. دکتر دیوید مک‌کئون، مدیر سلامت این اداره، می‌گوید: «استفاده از قلیان برای دود کردن هر ماده‌ای خطر دارد. این کار باعث بروز بیماری‌های قلبی و ریوی می‌شود و این آثار مضر فقط برای مصرف‌کننده نیست و سایر افرادی که در معرض دود قرار می‌گیرند، از جمله کارمندان این کافه‌ها آسیب می‌بینند.» در بیانیه اداره سلامت تورنتو آمده: «گرایش به مصرف قلیان در میان جوانان به شدت در حال افزایش است.
منبع: Toronto Sun
