پرسش: آیا این درست است که می گویند ابتلای مادر باردار به یبوست روی ضریب هوشی و حافظه فرزندش تاثیر منفی می گذارد؟ برای افزایش ضریب هوشی کودک، مادر در این دوران باید چه نکتههای تغذیه ای را رعایت کند؟
پاسخ دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران:
مطالعاتی که در چند سال اخیر انجام شده، نشان می دهد ارتباط تنگاتنگی بین روده و مغز انسان وجود دارد. با توجه به اینکه هنگام ابتلا به یبوست فلور میکروبی دستگاه گوارش به هم می ریزد، ترکیبهای متابولیت ایجادشده میتوانند از راه خون روی قسمت های مختلف بدن حتی مغز اثر منفی بگذارند، در حالی که متابولیت پروبیوتیک ها یا باکتری های مفید که باید در روده بزرگ یا کلون، فلور یا میکروب غالب باشند، میتوانند با جذب در خون به مغز بروند و جلوی ابتلا به بسیاری از اختلالهای مغزی را بگیرند و از بروز دمانس، فراموشی و آلزایمر پیشگیری کنند. جالب اینکه اگر این بیماریها در مرحله آغازین باشند، از سرعت پیشرفت آنها کاسته خواهد شد.
هرچند یبوست در هر شرایطی عوارض متعددی دارد اما این مساله در دوران بارداری از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا سلامت جنین نیز با این مساله در ارتباط است و آسیبپذیری او در برابر عوارض ناشی از یبوست بسیار بیشتر خواهد بود، بنابراین مادران باردار باید مراقب غذاهایی که می خورند، باشند و تمام نکتههای تغذیه ای که متخصصان تغذیه بر آنها تاکید دارند، رعایت کنند تا بههیچعنوان در این دوران به یبوست مبتلا نشوند.
به هر حال ممکن است این عارضه روی سلامت مغز جنین نیز اثر سوئی بگذارد و همه مادران باردار باید با انجام فعالیت بدنی مناسب و متناسب با سن بارداری، مصرف فراوان انواع میوه و سبزی، نوشیدن آب کافی و جلوگیری از کمآبی بدن، مصرف نکردن زیاد نوشیدنی هایی مثل چای، قهوه، نسکافه یا مواد خوراکی یبوستآور، ادویه های فراوان، فستفودها، خوراکیهایی که اسمولاریته یا تعادل مایعات بدن را به هم میریزد و... از ایجاد یبوست در دوران بارداری جلوگیری کنند.
عادتهای غذایی مثبت و منفی در شب امتحان
آزمون ± تغذیه
این روزها برای بسیاری از دانشآموزان و دانشجویان، روزهای اوج درس و امتحان است و متخصصان تغذیه میگویند با تغذیه مناسب در روزهای امتحان میتوان به کسب نمرههای بهتر امید بیشتری داشت و عملکرد مغزی را بهبود بخشید. در «پوستر تغذیه» این هفته به مهمترین عادتهای تغذیهای موثر بر عملکرد مغزی پرداختهایم؛ عادتهایی که میتوان آنها را در یک تقسیمبندی کلی به «عادتهای غذایی مثبت» و «عادتهای غذایی منفی» تقسیم کرد. با «پوستر تغذیه» این هفته همراه شوید.
عـادتهـای غـذایـی مـثـبـت
پروتئین: موادغذایی غنی از پروتئین به افزایش هوشیاری فرد کمک میکنند؛ مثل تخممرغ، انواع مغزها و ماست. یک صبحانه مناسب نیز میتواند شامل غلات کامل، شیر کمچرب و تخممرغ باشد. البته گردو، تخمآفتابگردان، انجیر و میوههای خشک نیز از گزینههای مناسب دیگر به شمار میروند.
آیا این درست است که می گویند ابتلای مادر باردار به یبوست روی ضریب هوشی و حافظه فرزندش تاثیر منفی می گذارد؟ برای افزایش ضریب هوشی کودک، مادر در این دوران باید چه نکتههای تغذیه ای را رعایت کند؟
پاسخ دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران:
مطالعاتی که در چند سال اخیر انجام شده، نشان میدهد ارتباط تنگاتنگی بین روده و مغز انسان وجود دارد. با توجه به اینکه هنگام ابتلا به یبوست فلور میکروبی دستگاه گوارش به هم می ریزد، ترکیبهای متابولیت ایجادشده میتوانند از راه خون روی قسمت های مختلف بدن حتی مغز اثر منفی بگذارند، در حالی که متابولیت پروبیوتیکها یا باکتریهای مفید که باید در روده بزرگ یا کلون، فلور یا میکروب غالب باشند، میتوانند با جذب در خون به مغز بروند و جلوی ابتلا به بسیاری از اختلالهای مغزی را بگیرند و از بروز دمانس، فراموشی و آلزایمر پیشگیری کنند. جالب اینکه اگر این بیماریها در مرحله آغازین باشند، از سرعت پیشرفت آنها کاسته خواهد شد.
هرچند یبوست در هر شرایطی عوارض متعددی دارد اما این مساله در دوران بارداری از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا سلامت جنین نیز با این مساله در ارتباط است و آسیب پذیری او در برابر عوارض ناشی از یبوست بسیار بیشتر خواهد بود، بنابراین مادران باردار باید مراقب غذاهایی که میخورند، باشند و تمام نکتههای تغذیه ای که متخصصان تغذیه بر آنها تاکید دارند، رعایت کنند تا بههیچعنوان در این دوران به یبوست مبتلا نشوند.
به هر حال ممکن است این عارضه روی سلامت مغز جنین نیز اثر سوئی بگذارد و همه مادران باردار باید با انجام فعالیت بدنی مناسب و متناسب با سن بارداری، مصرف فراوان انواع میوه و سبزی، نوشیدن آب کافی و جلوگیری از کمآبی بدن، مصرف نکردن زیاد نوشیدنی هایی مثل چای، قهوه، نسکافه یا مواد خوراکی یبوستآور، ادویه های فراوان، فست فودها، خوراکی هایی که اسمولاریته یا تعادل مایعات بدن را به هم می ریزد و... از ایجاد یبوست در دوران بارداری جلوگیری کنند.
پرسش: قبل از امتحان، برای افزایش دقت و تمرکز، خوردن قهوه توصیه می شود. شما خوردن چند فنجان قهوه را توصیه میکنید؟
پاسخ دکتر کوروش جعفریان، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
پاسخ: همانطور که اشاره کرده اید، قهوه میتواند در کوتاهمدت تمرکز و هوشیاری فرد را تا حدودی افزایش و خواب آلودگی را کاهش دهد ولی مصرف همیشگی و پی در پی آن میتواند در طولانی مدت مشکل ساز شود زیرا بدن به مصرف قهوه عادت میکند و در صورتی که فرد به دلایلی از نوشیدن قهوه محروم شود، دچار واکنشهای ناشی از محرومیت، نگرانی و استرس خواهد شد. مصرف زیاد قهوه در یک دوره طولانی آستانه تحریک فرد را تحت تاثیر قرار میدهد و پس از مدتی با مقادیر معمولی هم نمی تواند هوشیاری لازم را کسب کند اما مصرف معمولی آن در حد یکی دو فنجان در وعده های 1 تا 2 بار در روز مشکلی ایجاد نمی کند. البته به شرط اینکه فرد، خانم باردار یا دانش آموز در سن پایین نباشد.