برای جلوگیری از افزایش میزان کلرامین در آب استخر و برای حفظ سلامت محیط استخر، نقش اصلی را افرادی که وارد آب میشوند، دارند. در صورتی که آلایندهای وارد آب نشود، کلرامین ایجاد نخواهد شد. شناگران باید قبل از ورود به آب دوش بگیرند و مو و بدنشان را با شامپو بشویند تا ضایعات ارگانیک ترشحشده از بدن مثل عرق و سلولهای مرده پوست و چربی و تمام ترکیبهای بهداشتی و آرایشی روی پوست پاک شود. در صورتی که این مواد از روی پوست پاک نشوند، با کلر واکنش نشان میدهند و کلرامین یا تریکلرامین ایجاد میکنند.
کلرامین عامل بوی تند کلر است که در استخرها به مشام میرسد و در کوتاهمدت باعث التهاب چشم، حلق و مخاط بینی و در درازمدت باعث حساسیت، آسم و اگزمای پوستی مخصوصا در افرادی میشود که پوست حساستری دارند. کودکان را باید حتما قبل از ورود به آب به دستشویی برد. کودکانی که توانایی کنترل ادرار را ندارند، باید با پوشکهای یکبار مصرف مخصوص شنا وارد آب شوند و اگر فردی مبتلا به بیماریهای گوارشی یا پوستی است، باید از ورود به آب خودداری کند. افراد باید حوله و دمپایی شخصی داشته باشند و حتما وقتی اطراف استخر راه میروند، دمپایی بپوشند. بعد از خروج از استخر هم برای پاک کردن ترکیبهای کلر از روی پوست باید حتما دوش گرفت. کلر باعث خشکی پوست و مو میشود. استفاده از ژلهای معطر حتی باعث از بین رفتن بوی کلر میشود که خیلیها بعد از خارج شدن از استخر از آن شکایت دارند.
قبل از ورود به آب باید موها را بالای سر جمع کرد و با کلاه مناسبی آنها را پوشش داد. حتی میتوان قبل از ورود به استخر، موها را با روغن چرب کرد تا یک لایه محافظ رویشان ایجاد شود بعد مو را داخل کلاه گذاشت. هفتهای یک بار هم باید از ماسک مو استفاده کرد. پوست هم در مواجهه با کلر خشک میشود بنابراین برای شستشوی آن باید از شامپوهای خنثی استفاده کرد و آن را مرطوب نگه داشت. اگر از استخرهای رو باز استفاده میکنید باید وقتی بیرون از آب هستید، از ضدآفتاب استفاده کنید و قبل از ورود به آب آن را بشویید. محافظت از ناخن را هم نباید فراموش کرد. بهتر است قبل از ورود به آب لاک را پاک کرد و ناخنهای کوتاه داشت. مرطوب کردن ناخن هم بعد از شنا فراموش نشود.
پرسش: آیا زگیل تناسلی در استخر هم منتقل میشود؟
پاسخ دکتر افشین علیزاده، متخصص بیماری های عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
نه، بیشترین امکان انتقال ویروس زگیل تناسلی از راه جنسی است و رفتن در آب استخر نقشی در انتقال این ویروس ندارد.
«عفونت ویروسی چشم» که اختصارا با نام علمی EKC شناخته میشود، یکی از بیماریهایی است که در این فصل شیوع مییابد و به سادگی به وسیله نوعی ویروس منتقل میشود. شدت این بیماری از یک قرمزی ساده و کماهمیت چشم تا عفونت بسیار شدید و پرعارضه چشم متغیر است.
عامل انتقال این بیماری، ترشحات چشم، شنا در استخر آلوده، وسایل چشمپزشکی آلوده و سایر اجسام و وسایل آلوده حتی دستگیره در آلوده است.
علائم بیماری معمولا 10-7 روز بعد از تماس با عوامل آلودهکننده شروع میشود. این نشانهها ممکن است از ابتدا در دو چشم، همزمان شروع شود یا ابتدا فقط یک چشم مبتلا شود و به سرعت چشم دیگر را نیز درگیر کند. علائم شایع بهصورت قرمزی شدید و گاهی حتی خونریزی زیر ملتحمه، تورم ملتحمه، تورم و قرمزی پلکها، احساس جسم خارجی، حساسیت به نور، آبریزش چشم و گاهی ترشحات چربی است. ممکن است علائم سرماخوردگی و گلودرد و تورم غدد لنفاوی اطراف گوش نیز دیده شود.
در صورت گرفتاری قرنیه، لکههای کدورت در سطح قرنیه، 1 تا 2 هفته بعد از شروع بیماری ایجاد میشود و ماهها تا سالها بعد ادامه مییابد و منجر به کاهش دید میشود.
عوارض بیماری عبارتند از: کدورت قرنیه و تاری دید، چسبندگی ملتحمه و خشکی چشم که این عوارض ممکن است دائمی و غیرقابل بازگشت باشند. تشخیص براساس شرححال بیمار، علائم و سیر بیماری است و بررسیهای آزمایشگاهی معمولا کاربردی ندارند. درمان عمدتا حمایتی است و براساس سیر و شدت بیماری و به صلاحدید پزشک تجویز میشود.
به علت اینکه عوارض بیماری ممکن است دائمی و غیرقابل برگشت باشد و گاه به افت دید دائم منجر شود، پیشگیری در این بیماری بسیار مهم و حیاتی و مهمتر از درمان است. بیماری حداقل تا 2 هفته بعد از شروع علائم، واگیردار است. انتقال آن نیز بسیار ساده و سریع و حتی از طریق تماس با دستگیره در یا خودکار آلوده ممکن است باشد بنابراین فرد مبتلا باید به شدت و دقت مراقب باشد و مانع انتقال عفونت از خود به دیگران شود.
پرهیز از هرگونه تماس مستقیم با وسایلی که دیگران به آن دست میزنند، مثل اهرم شیرآب، دستگیره در، کلید برق، خودکار و...
برای پیشگیری از ابتلا به این عفونت بسیار مهم است. در صورت آلوده شدن احتمالی وسایلی مثل دستگیره در سطح آن باید با افشانههای ضدعفونیکننده که در داروخانهها موجود است یا الکل سفید، تمیز شود. رعایت این نکتهها، بهخصوص در خانوادههایی که تماس دائمی و نزدیک با هم دارند، مانع ابتلای سایر افراد و اعضای خانواده میشود.