«سیده خانم! شما هی میمیرید و ما مجبوریم شما را به زندگی برگردانیم.» این جمله را پرستار بیمارستان چمران به زهراسادات حسینی میگوید، در همان روزهایی که به علت اشتباه بارز تنی چند از کادر بیمارستان صورت زهرا سوخت، گلویش پاره شد، بارها به کما و بیهوشی رفت و در آخر با روانی زخمخورده، نفسی سنگین و خسته از بیمهری به خانهاش پناه برد. خودش میگوید: «خدا بچههایم را دوست دارد که زنده ماندهام.» من میگویم: «حتما خدا او را دوست دارد چراکه همراه و همسرش مثل کوه کنارش ایستاده، تمام سختیها را به جان خریده و هنوز عاشقانه به لبهای سوخته نیمه باز زهراسادات که حرف میزند، نگاه میکند.» این داستان زنی است که 27 دی ماه سال 94 برای به دنیا آوردن دوقلوهایش به اتاق عمل برده میشود. از آنجا که داروی بیحسی روی او اثر نداشته، بیهوشش میکنند و با یک اشتباه مهلک به جای اکسیژن 15 دقیقه از کپسول دیاکسیدکربن استنشاق میکند. ترکیب داغی که زیر ماسک ایجاد میشود، صورت، گلو، ریه، دهان، بینی و چشم راست زهرا را میسوزاند. مبینا و مهنا به دنیا میآیند. زهراسادات ایست قلبی میکند و به کما میرود و بعد از 3 روز در بخش مراقبتهای سوختگی میان بهت و ناباوری خانوادهاش به هوش میآید. پزشک لولهها را از گلویش درمیآورد و با فریاد از او میخواهد نفس بکشد. زهرا در اثر تجربه خفگی از هوش میرود و اینبار که به هوش میآید متوجه میشود لوله تراکستومی (لولهای برای تنفس) در گلویش فرو کردهاند. چند بار لوله را از گلویش درمیآورند و باز با فشار زیاد فرومیکنند که عوارض وحشتناکی برایش داشته. در نهایت به بیمارستان کسری منتقل میشود تا نجات یابد و عمل جراحی رویش انجام شود و بعد از 54 روز بستری بودن در 2 بیمارستان به خانه برمیگردد، با صورتی سوخته و ... گفتوگوی ما را با او و همسرش در ادامه میخوانید: ادامه مطلب...
اخلاق پزشکی
الگوهای چهارگانه رفتار ارتباطی
دکتر حمیدرضا نمازی
عضو گروه اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
الگوهای رفتار ارتباطی در اخلاق ارتباط افراد با هم، یکی از رازآمیزترین امور عالم است. هزار و یک عامل دست به دست هم میدهند تا کسی جذب دیگری شود یا از کسی دل بکند. البته در نظر مردمان، فقط یکی - دو عامل اصلی به چشم میآید اما حتی خود انسانها هم هیچ وقت کامل متوجه نمیشوند چرا کسی به چشمشان مینشیند یا از چشمشان میافتد. کسانی که از منظر علوم انسانی، روابط آدمیان را تحلیل میکنند، الگوهای رفتار ارتباطی را از این حیث، مهم میدانند. به4 الگوی رفتار ارتباطی از منظر اخلاق توجه شده است:
?) الگوی رفتار ارتباطی سلطهپذیر: آدمهای سلطهپذیر همان کسانیاند که توان «نه» گفتن ندارند و از مواجهه کلامی میگریزند. بچههای درسخوانی که تقلب میرسانند عموما در این گروه جا میگیرند. افراد سلطهپذیر در لحظه به همه «بله» میدهند اما چون توان مدیریت همه تعهداتشان را ندارند، مجبورند با دروغ، کدورت مردمان دلخور را رفع کنند. سلطهپذیرها از تعارض با دیگران میگریزند و البته همیشه از بیمهری دیگران شکوه میکنند.
?) الگوی رفتار ارتباطی سلطهگر: افراد سلطهگر، زبان بازی میکنند و دیگران را به چشم موقعیت و امتیاز مینگرند. سلطهگرها افراد را به رودربایستی میاندازند و تلاش میکنند با غلو و تمجید از دیگران، کار خود را پیش ببرند. سخت میتوان دریافت که فردی با این همه زبانبازی و تکریم ظاهری، قصد سلطه بر ما را دارد. افراد سلطهگر همیشه نگران و مضطربند که نکند مجالی را برای زرنگی و فریب دیگران از دست داده باشند.
?) الگوی رفتار ارتباطی پرخاشگر: آدمهای پرخاشگر داد و فریاد میکنند و این پیشفرض را دارند که با ایجاد فضای رعب و ترس میتوانند به خواسته خود برسند. کرامت و حرمت افراد برای ایشان مهم نیست و مثلا به بهانه اینکه ما در کار با کسی شوخی نداریم، بر سر دیگران فریاد میکشند. هدف اصلی هم سلطه پیدا کردن بر دیگران است. به تعبیری، افراد پرخاشگر هدف سلطهگر را آشکارا دنبال میکنند. مدیران پرخاشگر، نمونه مشخص این الگو هستند.
?) الگوی رفتار ارتباطی قاطعیت: افراد قاطع نه زبانبازی میکنند و نه اهل بلندکردن صدا و پرخاشگریاند. 4 ویژگی، افراد قاطع را تعریف میکند؛ صراحت، صداقت، احترام به طرف مقابل و حفظ استقلال خود. جمع این 4 ویژگی کار دشواری است و تجربه و مهارت میخواهد. قاطعیت کیمیای روابط انسانی است.
اخلاق پزشکی/ دکتر حمیدرضا نمازی/عضو گروه اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
گشتی در فضاهای حوزه سلامت مانند بیمارستانها و سایر مراکز درمانی نشان میدهد آستانه تحمل ما نسبت به گذشته پایین آمده است و با کوچکترین نامرادی و ناملایمتی برمیآشوبیم و به هم میریزیم. اینکه آدمیان با کوچکترین تنش، به هم میریزند و آشنایان دیرین را دشمنان خود فرض میکنند نشان از اوضاع بد تحملناپذیری ما دارد. تحملناپذیری، شاید بزرگترین آفت حوزه سلامت باشد. طبیبی که تاب پرسشهای مکرر و بیوجه بیمار و همراهانش را ندارد و از خردهمعلومات ایشان به جوش میآید، در گستره تحملناپذیری میگنجد. همچنین کسی که خیال میکند بازگشت قطرهای خون به سرم خود یا همراهش نشان از وخامت سلامت دارد و پرستار و پزشک را به انتقادی تند میگزد، آستانه تحملپذیری پایینی دارد. تحملناپذیری بیش از آنکه اختلالی در مهارتهای ارتباطی باشد، در روند درمان بیماران اختلال ایجاد میکند. صمیمیت کنترلشده، شرط لازم برای درمان موثر است. لحاظ چند نکته در باب تحملناپذیری، ضروری مینماید:
محمدحسین عابدینی، کارگردان تلویزیونی/ ایمیل
آیا دیدهاید که برخی پزشکان، در اتاق معاینه، چندین بیمار را همزمان میپذیرند؟ آیا حس کردهاید که در این شرایط، نگاه دیگر بیماران، چقدر روی شما سنگینی میکند؛ طوری که از بیان راحت درد و مشکلتان گاهی عاجز میشوید؟ آیا پیش آمده که در این حالت، سرتان را جلوتر ببرید، صدایتان را زیر بیاورید و با نیمنگاهی به بغلدستیها یا پشتسریها، مایوسانه تلاش کنید تا فقط دکتر صدای شما را بشنود و نه آن غریبگان دیگری که در اتاق حضور دارند؟
اگر اینگونه بوده، شما نیز از طایفهای هستید که دوست دارند پزشک، آنها را «به تنهایی» معاینه کند؛ با ایشان «به تنهایی» حرف بزند، چگونگی درمان دردشان را «به تنهایی» بازگو و داروها را «به تنهایی» برایشان نگارش و تشریح کند. به طایفه ما خوش آمدید!
گزارش «سلامت» از مطب های شلوغ برخی از پزشکان و به اجرا درنیامدن یکی از مفاد طرح تحول سلامت در خصوص حمایت از حقوق بیمار
ویزیت گروهی بیماران، غیرقانونی است
مهدیه آقازمانی
حجم زیاد بیمار و زمان محدود برای ویزیت، برخی از پزشکان را بر آن میدارد که همزمان چند بیمار را ویزیت کنند. این کار نهتنها برخلاف اصول حرفهای و اخلاق پزشکی است، بلکه به حریم خصوصی بیمار نیز خدشه وارد میکند. با اجرای طرح تحول سلامت، یکی از اقداماتی که وزیر بهداشت بر آن تاکید کرد، ممانعت از ویزیت گروهی پزشکان بود. معاونت درمان نیز چندی پیش گفته بود مردم با مشاهده کمکاری پزشکان در مدت زمان ویزیت میتوانند شکایت کنند. براساس استانداردهایی که وزارت بهداشت تعیینکرده، پزشک عمومی در هر ویزیت باید 15 دقیقه، متخصص20 دقیقه و فوقتخصص 25 تا 30 دقیقه و روانپزشکان 30 دقیقه برای بیمارانشان وقت بگذارند، اما چند درصد از پزشکان این استاندارد را رعایت میکنند و آیا اصلا قادر به رعایت آن هستند؟ در «جامعه سالم» این هفته به این موضوع پرداختهایم.
اسم بعضی از پزشکان متخصص سر زبانها افتاده و گاهی تا ساعت 12-11 شب هم بیمار ویزیت میکنند و شاید با این حجم بیماری که هر روز روانه مطب آنها میشود، صحبت از استاندارد زمان ویزیت بیمار بعید به نظر بیاید. دکتر ف. یکی از همین متخصصان است که معمولا مطبش از ساعت 2 باز میشود و تا زمانی که بیماران وقتی و بین وقتی حضور دارند، در مطب میماند. او متخصص زنان و زایمان است و معمولا 4-3 بیمار را با هم ویزیت میکند. وقتی در مورد رعایت زمان ویزیت با او صحبت میکنم، میگوید: «با این حجم بیمار راهی جز این ندارم و تا حالا بیماران اعتراضی نداشتند و سعی کردم به اندازه کافی برایشان وقت بگذارم.»