پرسش: خانمی 35 ساله هستم و در محیطی پرسروصدا کار می‌کنم.
تقریباً از اوایل سال گذشته دچار وزوز گوش شدم اما اهمیت خاصی به آن ندادم. به‌تدریج وزوز گوشم بیشتر شد. گاهی احساس سرگیجه هم دارم، هرچند در مکان‌های پرسروصدا از محافظ یا صداشکن‌های گوش هم استفاده می‌کنم اما فایده‌ای ندارد و صدای وزوز گوشم بلندتر می‌شود.
این مشکل زندگی‌ام را مختل کرده است. آیا با جراحی داخلی گوش وزوزم برطرف می‌شود؟ لطفا بگویید چه کنم؟
پاسخ دکتر کامران کامروا، متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:
وزوز گوش یکی از مشکل‌های بسیار پیچیده گوش و حلق و بینی است. بیشتر ما تصور می‌کنیم که شنیدن فقط کار گوش است، در حالی که گوش فقط بخشی از سیستم شنیداری است.
در واقع بخشی از شنوایی در گوش، بخش دیگر آن در اعصابی که به مغز منتقل می‌شود و قسمتی از آن مربوط به روندی است که در مغز اتفاق می‌افتد. به همین دلیل محل ایجاد وزوز می‌تواند از مجرا و پرده گوش شروع شود و تا قسمت‌های عمقی‌تر مغز ادامه پیدا کند و درک شنوایی ما را تحتتاثیر قرار بدهد.
منشاء وزوز گوش حتی می‌تواند شیپور استاش و اختلال‌های سینوسی باشد.
ون‌گوگ، نقاش معروف هم دچار وزوز گوش آزاردهنده‌ای بود و فکر می‌کرد اگر گوشش را قطع کند وزوز گوشش درمان خواهد شد در حالی که این‌طور نشد و وزوز با بریدن گوشش از بین نرفت.
وزوز گوش با توجه به نوع علت و بیماری‌هایی که در ایجاد آن نقش دارند به 2 گروه تقسیم می‌شود:
گروه اول وزوز گوشی است که علت‌های آن مشخص است و با از بین بردن علت یا درمان بیماری می‌توان آن را کنترل کرد.
گروه دوم وزوز گوشی است که علت مشخصی ندارد و در پزشکی به آنها «ایدیوپاتیک» می‌گویند. حدود 80-70 درصد علت ایجاد وزوز گوش، ناشناخته است یا علت مشخصی برای آن تشخیص داده نمی‌شود. به همین دلیل هم وزوز گوش باید از نظر مسائل گوش و سر و گردن مورد ارزیابی‌های دقیق قرار بگیرد.
اگر فردی دچار وزوز گوش شود و علاوه بر آن مشکلی در گوش میانی یا داخلی داشته باشد باید علائمی مانند کاهش شنوایی، سرگیجه و... را نیز تجربه کند که در این صورت می‌تواند بیماری‌های دیگری مانند بیماری منییر را مطرح کند.
در این موارد پزشک باید با درایت بیشتری مساله وزوز گوش بیمارش را بررسی کند. افرادی که در معرض سر و صدای زیاد کار یا زندگی می‌کنند به‌تدریج و با گذشت زمان دچار ترومای شنوایی می‌شوند و در طولانی‌مدت آستانه شنوایی‌شان کاهش پیدا می‌کند بنابراین شما هم باید از این لحاظ که دچار مشکل شده‌اید یا نه، بررسی شوید. اگر در اثر سر و صدای محیط شدت شنوایی‌تان افت کرده باشد تغییر محل کارتان کمک چندانی نخواهد کرد، اما به هر حال ترومای صوتی سنگین در هر شرایطی سیستم عصبی را تخریب می‌کند بنابراین افرادی که در محیط‌های پرسروصدا کار می‌کنند باید قبل از اینکه دچار مشکل شوند از محافظ‌های گوش استفاده کنند. متاسفانه ما در ایران خیلی به فکر پیشگیری نیستیم و همیشه بعد از اینکه اتفاقی افتاد، نگران می‌شویم.
نمونه‌اش استفاده از سمعک پس از کاهش شنوایی است. در ایران وقتی به بیمارانی که دچار افت شنوایی شدهاند، سمعک می‌دهیم به دلایل فرهنگی، اقتصادی یا حتی به‌دلیل اینکه فکر می‌کنند سمعک مخصوص افراد سالمند است از آن استفاده نمی‌کنند. در نتیجه افت شنوایی‌شان شدت می‌یابد و زمانی قبول می‌کنند سمعک بگذارند که دیگر خیلی دیر شده و سمعک هم نمی‌تواند کمکی بکند.
به همه افرادی که هنوز دچار مشکل نشده‌اند توصیه می‌کنم قبل از بروز حادثه و هرگونه مشکلی در گوش از آن محافظت کنند و جلوی بروز بیماری یا بدتر شدن آن را بگیرند. نکته بعد اینکه باید ببینیم سرگیجه‌ای که به آن اشاره کرده‌اید سرگیجه واقعی است یا یک گیجی مختصر. گاهی بیماران گیجی و حالتی مانند سیاهی رفتن چشم یا خالی شدن مغز را با عنوان سرگیجه مطرح می‌کنند، در حالی که سرگیجه واقعی ندارند. در سرگیجه واقعی فرد بدون تحریک خارجی حس حرکت و دوران، تلوتلو خوردن و چرخش در سر دارد. یعنی فکر می‌کند یا محیط دور سرش می‌چرخد یا خودش حالت چرخش دارد.
سرگیجه واقعی معمولا با بی‌تعادلی، رنگ‌پریدگی، تهوع و استفراغ همراه است. مساله وزوز گوش را نمی‌توان فقط با مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی درمان کرد. حتما باید چند گروه تخصصی متشکل از متخصصان مغز و اعصاب، روان‌پزشک، گوش و حلق و بینی و شنوایی‌سنجی آن را ارزیابی کنند و در مورد آن نظر بدهند.
خوشبختانه امروزه کلینیک‌های وزوز گوش هم دایر شدهاند که همه این تخصص‌ها را دارند. می‌توانید با مراجعه به این کلینیک‌ها مشکلتان را با دقت بیشتری تحت بررسی قرار بدهید. روش‌های درمان وزوز گوش بسیار متفاوت و متغیر است و شامل دارودرمانی، مدیتیشن، طب سوزنی، لیزرتراپی و... است. هر کدام از این درمان‌ها به نسبتی در کاهش و درمان وزوز گوش تاثیر دارند اما نمی‌توان هیچ‌کدام از این راه‌ها را به‌عنوان درمان قطعی وزوز گوش نام برد.
محیط‌زیست/ کیارش یشایائی/فعال محیط‌زیست
پایش سلامت زیست‌محیطی
محیط‌زیست ایران بسیار بحران‌زده است. خشکسالی، مصرف بی‌رویه آب، افزایش ریزگردها، آلودگی‌های آب، هوا، خاک و به خطر افتادن تنوع زیستی و بسیاری از معضلات و مشکلات دیگر دست به دست هم داده‌اند تا وضعیت ایران به مرز بحران برسد. در گذشته بسیار پیش آمده که مشکلات و معضلات زیست‌محیطی نادیده گرفته یا حتی انکار می‌شدند. جلوگیری از گردش آزاد اطلاعات و کتمان یا انکار کاستی‌ها به گونه‌ای که در نیمه دوم دهه 80 مرسوم شده بود، کمکی به ما نمی‌کند. زمان و طبیعت بی‌رحمانه کار خود را انجام می‌دهند. کمبود آب و منابع طبیعی فقر را دامن خواهد زد و زندگی مادی و معنوی مردم را تحتتاثیر قرار خواهد داد. هم‌اکنون بخشی از منابع طبیعی (به‌ویژه منابع آب) را از دست داده‌ایم و به‌عنوان یک فوریت، محافظت از باقیمانده آب، خاک و هوا، از آلاینده‌ها بسیار ضروری است.
مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی موجب آلوده شدن خاک، آب و تجمع بعضی از سموم در گیاه خواهد شد. پساب‌های کشاورزی نیز به این سموم و مواد شیمیایی آلوده می‌شوند و منابع آب را آلوده می‌کنند. فعالیت معادن و کارخانه‌ها و رها شدن باطله‌ها، ضایعات و پساب‌های آنها در طبیعت، آب و خاک را به فلزات سنگین و سموم دیگر آلوده می‌کند. منابع آلوده‌کننده ثابت و متحرک هوا مانند کارخانه‌ها و خودروها و همچنین ریزگردها موجب آلوده شدن هوا می‌شوند.
آلودگی‌های صوتی از موارد دیگری هستند که به پایش نیاز دارند. برای اینکه این محافظت از آنچه از طبیعت باقی مانده است با حداکثر کارایی انجام شود، داشتن اطلاعات کامل، درست و به‌هنگام از وضعیت محیط‌زیست و رصد و پایش آلاینده‌ها به معنی داشتن اعداد و ارقام و پارامترهای کیفی و کمی آماری از آلاینده‌ها و سایر موارد بسیار ضروری است. پایش انواع آلاینده‌های هوا، خاک و آب برعهده دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط‌زیست است. این دفتر با دارا بودن ایستگاه‌های پایش کیفیت هوا، آب و خاک و آزمایشگاه‌های معتمد در سراسر کشور وضعیت را از نظر آلاینده‌ها بررسی می‌کند.
دکتر زهره حسامی مدیر کمیته آلودگی هوا و بهینه‌سازی انرژی ستاد محیط‌زیست شهرداری تهران در گفت‌وگو با «سلامت» خبر داد
آلودگی صوتی تهران در وضعیت اضطرار/ اوج آلودگی صوتی در بزرگراه همت/ منطقه 6 پرسر و صداترین جاست
برنامه روزانه خود را مرور کنید. صبح از خواب بلند می‌شوید. بعد از زنگ ساعت، اولین صدایی که به گوشتان می‌رسد صدای بوق ماشین‌ها و تردد موتور‌ها در خیابان بغلی منزل شماست. بعد به آشپزخانه می‌آیید و هنگام صرف صبحانه صدای سرو صدای آسانسور و ساخت‌وساز خانه بغلی اعصابتان را به هم می‌ریزد. در طول مسیر از خانه تا سرکار با انواع و اقسام صداهای ناخوشایند در خیابان‌ها و بزرگراه‌ها مواجه هستید؛ از بوق ناهنجار اتوبوس و تاکسی گرفته تا صدای اگزوز موتورسیکلت‌ها. این صداها هنگام بازگشت به خانه نیز تکرار می‌شود. انگار هیاهو و شلوغی هر روز ما را احاطه می‌کند و راه فراری از آن نیست. این درحالی است که آلودگی صوتی نه‌تنها می‌تواند انواع و اقسام بیماری‌ها را برایمان دنبال داشته باشد بلکه بسیاری از پرخاشگری‌ها و دعواهای روزانه ناشی از استرس‌هایی است که
سر و صدای زیاد ایجاد کرده، اما به نظر می‌رسد این معضل شهری هنوز متولی خاصی ندارد و جزو اولویت‌های مسئولان شهرداری قرار نگرفته است. در مورد میزان آلودگی صوتی در تهران با دکتر زهره حسامی مدیر کمیته آلودگی هوا و بهینه‌سازی انرژی ستاد محیط‌زیست شهرداری تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.
هشدار کارشناسان در گفت‌وگو با «سلامت»
از هر 5 نوجوان ایرانی ، یکی کم‌شنواست
مهدیه آقازمانی
استفاده گسترده از هندزفری باعث شده سازمان بهداشت جهانی نسبت به صدمه‌های ناشی از استفاده نادرست از هندزفری هشدار دهد. این درحالی است که مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت از افزایش 15درصدی صدمه‌های ناشی از استفاده نامناسب از هندزفری ابراز نگرانی کرده است. سازمان بهداشت جهانی یکی از موضوعات قابل‌توجه در سال 2015 را سلامت گوش عنوان کرده و با این کار در نظر داشته مردم را نسبت به اهمیت حفاظت از گوش در برابر سر و صداهای طبیعی، آگاه کند. این نامگذاری به این دلیل اهمیت دارد که در کشورهای مختلف استفاده نادرست از وسایل تولید صدای شخصی مانند هدفون و هندزفری تبلت و ام‌پی‌تری‌پلیر بسیار شایع شده است، اما این وسایل صداساز شخصی که جزئی از زندگی‌مان شده، چگونه سلامتمان را به خطر می‌اندازد؟
هشدار کارشناسان در گفت‌وگو با «سلامت»
استفاده گسترده از هندزفری باعث شده سازمان بهداشت جهانی نسبت به صدمه‌های ناشی از استفاده نادرست از هندزفری هشدار دهد. این درحالی است که مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت از افزایش 15درصدی صدمه‌های ناشی از استفاده نامناسب از هندزفری ابراز نگرانی کرده است. سازمان بهداشت جهانی یکی از موضوعات قابل‌توجه در سال 2015 را سلامت گوش عنوان کرده و با این کار در نظر داشته مردم را نسبت به اهمیت حفاظت از گوش در برابر سر و صداهای طبیعی، آگاه کند. این نامگذاری به این دلیل اهمیت دارد که در کشورهای مختلف استفاده نادرست از وسایل تولید صدای شخصی مانند هدفون و هندزفری تبلت و ام‌پی‌تری‌پلیر بسیار شایع شده است، اما این وسایل صداساز شخصی که جزئی از زندگی‌مان شده، چگونه سلامتمان را به خطر می‌اندازد؟
پرسش: من خبرنگارم و به دلیل شغلم مجبورم ساعت ها از هندزفری استفاده کنم. آیا در طولانی مدت دچار کاهش شنوایی خواهم شد؟
پاسخ دکتر بابک ساعدی، متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
به طور کلی، اگر صدایی از حد مشخصی بالاتر باشد یا با مقدار کم اما در طولانی مدت وارد گوش شود، ممکن است باعث آسیب به گوش و کاهش شنوایی شود.
حد صوتی که می‌تواند این مشکل را ایجاد کند 70 دسیبل است. دسیبل واحد صوت است که با مقدار لگاریتمی افزایش پیدا می‌کند. ممکن است فردی در معرض65دسیبل قرار بگیرد اما به جای 1 یا 2ساعت، 4 یا 5 ساعت در روز به آن صدا گوش بدهد که در این صورت هم به مرور زمان دچار آسیب شنوایی خواهد شد.
استفاده از هندزفری به این دلیل که صداهای محیط را حذف می‌کند و صدا به طور مستقیم وارد گوش می‌شود، به‌خصوص اگر شدت صوت زیاد باشد قطعا به گوش آسیب وارد خواهد کرد.
برای اینکه متوجه شوید میزان صوتی که شنیده اید بیشتر از70 دسیبل بوده یا نه، بهترین کار این است که گوشی را از گوش هایتان بردارید و به صداهای محیط توجه کنید. اگر تا چند لحظه صداهای محیط را نشنیدید یعنی اینکه دچار کاهش شنوایی موقتی شده اید که نشان‌دهنده بالا بودن صدایی است که از هندزفری شنیده اید و این مساله می‌تواند زنگ خطری برای کاهش شنوایی دائمی باشد.
پرسش: آیا استفاده زیاد از هندزفری روی ضعیف شدن اعصاب گوش تاثیر دارد؟
پاسخ دکتر بابک ساعدی، متخصص گوش و حلق و بینی، فلوشیپ جراحی صورت و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران:
استفاده از هندزفری، هدفون یا هر وسیله ای که داخل گوش قرار می گیرد، در شرایط خاصی می تواند به گوشها آسیب بزند.
گوش های ما تا حدی می‌تواند در مقابل سروصدای بلند مقاومت کند. این حد بر اساس معیار شدت صوت یا دسیبل اندازه گیری می‌شود. بر این اساس هر صدایی که بلندتر از 70 دسیبل باشد، به گوش آسیب میزند و مداومت در گوش دادن به این صدا قطعا باعث صدمه به عصب گوش خواهد شد، اما در صورتی که از وسایل استاندارد استفاده کنید و صداها را زیاد بالا نبرید دچار مشکل نخواهید شد. برای اینکه ببینید چه صدایی باعث آزارتان می‌شود، آموزش ساده‌ای وجود دارد که به راحتی می‌توانید آن را انجام دهید.
اگر به صدایی مانند موسیقی یا هر صدای دیگری گوش دادید و بعد از آن احساس کردید دچار گرفتگی گوش شده اید یا به خوبی صداهای دیگر را نمی‌شنوید، یعنی آن صدا یا موسیقی که به آن گوش داده‌اید، برایتان آزاردهنده بوده و این شدتی است که نباید برای شنیدن اصوات از آن استفاده کنید.
